روزنامه مردم سالاری
1398/07/01
ایران‌پلاست؛ نمایشگاه یک صنعت ضدتحریم
سیزدهمین نمایشگاه ایران‌پلاست در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران آغاز به کار کرد. این رویداد مهم، عرصه نمایش یکی از مزیت‌های اقتصاد ایران است که هم می‌تواند رشد اقتصادی و اشتغالزایی قابل توجهی به همراه داشته باشد و هم در مقابل تحریم‌ها، «بازدارندگی اقتصادی» ایجاد کند. ذخایر عظیم گازی ایران اگر به‌صورت تنگاتنگ با صنعت پتروشیمی، پلیمر و پلاستیک گره بخورد، یک جهش بزرگ اقتصادی برای کشور رقم خواهد خورد. چرا صنعت پتروشیمی و صنایع تکمیلی آن برای ایران اهمیت حیاتی دارند؟ ایران‌پلاست، واجد کدام ظرفیت‌ها است؟به گزارش «مردم‌سالاری آنلاین»، سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست، روزگذشته با حضور بیژن زنگنه، وزیر نفت، رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیران و دست‌اندرکاران صنعت پتروشیمی گشایش یافت. در ایران‌پلاستِ امسال، ۵۷۰ شرکت داخلی و ۳۵ شرکت خارجی و همچنین ۱۲ هیأت از ۱۰ کشور خارجی حضور دارند.ایران‌پلاستِ سیزدهم در اوج تحریم‌ها و چیزی که دولت ترامپ آن را «کارزار فشار حداکثری» می‌خواند، برگزار میشود. این دوره از نمایشگاه ایران‌پلاست، نمایش بخشی از قدرت اقتصادی ایران است که علی‌رغم اینکه در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفت، اما تحریم‌ها بر آن کمترین اثر را گذاشتند. از صادرات غیرنفتی کشور، بیشترین میزان مربوط به صنعت پتروشیمی است و ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران در حال حاضر چیزی در حدود ۱۲ میلیارد دلار در سال است. بیژن زنگنه، وزیر نفت، امروز در مراسم افتتاح ایران‌پلاست گفت که «پتروشیمی، خط مقدم جنگ اقتصادی است و بالاترین نقش را در بازگرداندن ارز در چرخه اقتصادی کشور داشته است؛ عمده ارز پتروشیمی‌ها نیز به سامانه نیما داده شده و مابقی صرف اجرای طرح‌های نیمه تمام شده است».در واقع، با توجه به تعدد محصولات پتروشیمی تولیدشده توسط ایران و تنوع مشتریان، صنعت پتروشیمی غیرقابل تحریم است و توسعه این صنعت، به معنای توسعه صنعتی است که می‌تواند به‌معنای واقعی کلمه بازدارندگی اقتصادی برای کشور ایجاد کند. از این حیث، توسعه پتروشیمی از طریق تقویتِ بازدارندگی اقتصادی، به‌عنوان یک مؤلفه در امنیت ملی کشور، ایفای نقش می‌کند.از این گذشته، توسعه پتروشیمی کمک می‌کند تا رشد اقتصادی در کشور افزایش یافته و این رشد با اشتغالزایی پایدار تلفیق شود. براساس گزارش‌های شرکت بریتیش پترولیوم، ایران، پس از روسیه، دارنده بزرگ‌ترین ذخایر گازی در دنیا است و بیش از ۱۷ درصد ذخایر گازی دنیا در ایران واقع شده است. این ذخایر گازی عظیم پشتوانه‌ای است تا خوراک گازی در پتروشیمی‌ها به محصولات پتروشیمی (نظیر پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و پلی استایرن) و سپس در صنایع تکمیلی به پلاستیک‌های مصرفی و پلاستیک‌های پیشرفته که در صنایعی نظیر خودروسازی کاربرد دارند، تبدیل شود. تکمیل این زنجیره، از بخش بالادستی صنعت پتروشیمی تا بخش میان‌دستی و بالاخره پایین‌دستی، کمک خواهد کرد تا گاز طبیعی در کشور به محصولاتی که ارزش‌افزوده بسیار بالایی دارند، تبدیل شود.ایران می‌تواند این ظرفیت طبیعی عظیم را با ظرفیت نیروی انسانی ماهر، تحصیل‌کرده و متخصص تلفیق کند و با بهره‌گیری از موقعیت جغرافیایی خود به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های صنعت پتروشیمی و پلاستیک در دنیا تبدیل شود. نمایشگاه ایران‌پلاست امسال، بخشی از این ظرفیت‌ها را به نمایش می‌گذارد؛ اما نکته مهم‌تر این است که این نمایشگاه همزمان می‌تواند منعکس‌کننده سیمایی از ایران آینده باشد. اگر از تمام این مؤلفه‌ها به خوبی استفاده شود، صنعت پتروشیمی و پلاستیک، در سال‌های ایران به سکوی پرش اقتصاد ایران، تبدیل خواهند شد.تنها ۲۷ طرح پتروشیمی در ایران تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری خواهد رسید. برنامه ایران این است که تا سال ۱۴۰۴ شمسی، ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ۱۳۰ میلیون تن برساند که ارزشی معادل ۳۷ میلیارد دلار در سال خواهد داشت. در کنار این، تقویت صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و سیاست‌گذاری برای حمایت از این صنایع، کمک خواهد کرد تا محصولات با ارزش‌افزوده بیشتر در کشور ایجاد شود و مشاغلی پایدار و با دستمزدهای خوب، برای عده‌ای از جوانان تحصیل‌کرده ایجاد شود. به نظر می‌رسد، در این مقطع، صنایع تکمیلی پتروشیمی به حمایت‌های بیشتری نیاز داشته باشند تا شاهد شکل‌گیری یک توسعه متوازن و همه‌جانبه در صنعت پتروشیمی کشور باشیم.تاریخچه ایران‌پلاست و اهمیت آن
نخستین دوره ایران پلاست در آذر ۱۳۸۱ و با حضور ۷۱ شرکت خارجی و ۲۲۳ شرکت داخلی برگزار شد. در آن سال‌ها با محوریت شرکت ملی صنایع پتروشیمی، صنعت پتروشیمی کشور رشد قابل توجهی را تجربه کرده بود و نیاز بود که یک نمایشگاه به‌طور اختصاصی در حوزه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی برگزار شود.از سال ۱۳۸۱ تاکنون نمایشگاه ایران‌پلاست به‌صورت سالانه و در برخی مقاطع، هر دو سال یکبار، برگزار شده است.
در سال‌هایی که زنجیر تحریم‌ها بر دست و پای اقتصاد ایران نبوده، نمایشگاه ایران‌پلاست با حضور پرتعداد شرکت‌های خارجی برگزار شده است. به‌عنوان مثال، در یازدهمین دوره نمایشگاه ایران‌پلاست در سال ۱۳۹۶، ۵۲۴ شرکت خارجی در این نمایشگاه حضور یافتند. در آن سال، آلمان با ۶۵ شرکت، ایتالیا با ۴۹ شرکت، اتریش با ۱۹ شرکت و فرانسه با ۱۵ شرکت بالاترین مشارکت را در بین کشورهای اروپایی در ایران‌پلاستِ یازدهم داشتند.در ایران‌پلاستِ سیزدهم، تکیه بیشتر بر ظرفیت‌هایی است که صنعت پتروشیمی و پلیمر برای اقتصاد ایران ایجاد می‌کند و البته همزمان بر همکاری با همسایگان ایران نیز تأکید شده است. امسال، هیأت‌هایی از کشورهایی نظیر عراق، افغانستان، ترکیه، آذربایجان، پاکستان، ویتنام، ارمنستان و هند از نمایشگاه ایران‌پلاست بازدید می‌کنند. همکاری اقتصادی در بخش پتروشیمی با این کشورها در شرایط سخت تحریم می‌تواند برای ایران، نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.
علاوه بر این، کنفرانس اکوپلاس امسال همزمان با روز پایانی سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست (سوم مهرماه) در حالی برگزار میشود که از وزیران نفت و انرژی ۱۱ کشور از کشورهای آسیای میانه و کشورهای همسایه برای بازدید از نمایشگاه و همچنین حضور در این کنفرانس به منظور افزایش همکاری‌ها و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران دعوت شده است. در کل، ایران عزم خود را جزم کرده است تا جایگاه خود را در صنعت پتروشیمی دنیا تقویت کند. صنعت پتروشیمی و پلاستیک، یکی از کانون‌های رشد در اقتصاد دنیا در سالیان آتی خواهد بود و ایران‌پلاست فرصتی است تا ظرفیت‌های ایران در این حوزه را به نمایش بگذارد. تقاضا برای پلاستیک در سال‌های آتی حداقل ۱.۵ تا ۲ برابر رشد اقتصاد جهان، رشد خواهد داشت. خودروهای برقی که پیش‌بینی میشود به سرعت مصرف گازوئیل و بنزین را کاهش دهند، مصرف محصولات تولیدی در صنعت پتروشیمی را افزایش خواهند داد و این امر صنعت پلیمر و پلاستیک را به یکی از صنایع مهم در اقتصاد جهان تبدیل کرده است. از این حیث، نمایشگاه ایران‌پلاست، یکی از مهمترین نمایشگاه‌های بین‌المللی است که در کشور برگزار میشود.
جلوگیری از خام‌فروشی با تولید ۲۵ میلیارد دلاری
محصولات پتروشیمی
بر اساس این گزارش،وزیر نفت طی سخنانی در این مراسم پرهیز از خام‌فروشی را از برنامه‌های اصلی وزارت نفت دانست و گفت: هنگامی که تولید یک میلیارد دلاری به بیش از ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ می‌رسد این خود جهش بزرگی است و این راه ادامه خواهد داشت.وزیر نفت ارزش کنونی محصولات پتروشیمی را بیش از ۱۶ میلیارد دلار عنوان کرد و ادامه داد: در این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای طرح‌های نیمه تمام و جدید در صنعت پتروشیمی شده است.زنگنه با بیان اینکه تولید اتان در سال ۹۲، ۴.۲ میلیون تن و ۷.۳ میلیون تن در سال ۹۷ بوده است، گفت: این رقم به ۱۶ میلیون تن در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.وی با اشاره به اینکه طرح‌های پارس جنوبی و ان‌جی‌ال‌های ۳۱۰۰، ۳۲۰۰، خارک و پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس در تأمین خوراک مجتمع‌های پتروشیمی تعیین کننده هستند، تصریح کرد: طرح پالایش گاز بیدبلند خلیج فارس ۳.۴ میلیون تن، ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ هشت میلیون تن، ان‌جی‌ال ۳۱۰۰، ۹۰۰ هزار تن، خارک ۲.۴ میلیون تن، پالایشگاه پارسیان سپهر ۳.۳ میلیون تن و پتروپالایش کنگان ۳.۵ میلیون تن در سال تولید خواهند داشت.وزیر نفت ادامه داد: طرح‌های جمع‌آوری گازهای مشعل با سرمایه گذری ۱.۲ میلیارد دلار توسط هلدینگ خلیج فارس و پتروشیمی مارون در حال اجراست.زنگنه تأکید کرد: با اجرای پروژه‌های ان‌جی‌ال، بیدبلند خلیج فارس و طرح‌های جمع‌آوری گازهای همراه، گازهای مشعل به صفر نزدیک و به ثروت تبدیل می‌شوند و دیگر آلودگی محیط زیستی نخواهند داشت. وی با اشاره به اینکه جهش دوم صنعت پتروشیمی از سال ۹۲ آغاز میشود و تا پایان سال ۱۴۰۰ پایان می‌یابد، گفت: با تحقق این جهش، تولید این صنعت به بیش از ۲۵ میلیارد دلار با قیمت پایه سال ۹۲ می‌رسد و ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی به بیش از ۱۰۰ میلیون تن خواهد شد.زنگنه تصریح کرد: ۱۵ طرح پتروشیمی از ابتدای دولت یازدهم به ارزش ۵.۲ میلیارد دلار به بهره برداری رسیده است و ۲۷ طرح جدید نیز تا پایان سال ۱۴۰۰ تکمیل میشود.وزیر نفت با بیان اینکه جهش سوم پتروشیمی تا پایان سال ۱۴۰۴ محقق خواهد شد، گفت: در این جهش ایجاد تنوع خوراک، محصولات، تولید پروپیلن و متنوع سازی زنجیره پایین دست بسیار مورد تأکید وزارت نفت است و مناسبترین خوراک استفاده از گازطبیعی است.
وی هدف جهش سوم صنعت پتروشیمی را تا پایان سال ۱۴۰۴ تحقق ظرفیت تولید بیش از ۱۳۰ میلیون تنی به ارزش ۳۷ میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: مصرف هیدروکربورهای مختلف واحدهای پتروشیمی حدودا معادل ۱.۵ میلیون بشکه خواهد بود.وزیر نفت با بیان اینکه پرهیز از خام فروشی از برنامه‌های اصلی وزارت نفت است و این جهش‌ها بیانگر آن است، ادامه داد: هنگامی که تولید یک میلیارد دلاری به بالای ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ می‌رسد این خود یک جهش بزرگ است و این راه تداوم خواهد داشت.زنگنه با اشاره به اینکه وزارت نفت هم اکنون ۵ میلیارد دلار خوراک به واحدهای پایین دست پتروشیمی می‌دهد، اظهار کرد: هیچ صنعتی در کشور مشابه این صنعت نداریم که تا این اندازه خوراک به واحدهای پایین دست خود بدهد. البته عامل محدودکننده در اختصاص خوراک بیشتر واحدهای پایین دست نیستد بلکه باید بازار وجود داشته باشد که این بازار نیز پارامترهای متغیری در کشور دارد.وی گفت: شرکت‌های بالادست پتروشیمی به دلیل مسائل تحریم، تمایل زیادی به فروش محصولات خود به صورت نقدی در داخل کشور دارند.
وزیر نفت ادامه داد: پالایشگاه‌های کشور نیز حدود ۵ میلیارد دلار در سال گذشته خوراک به واحدهای پایین دست ارائه کرده‌اند که ۲ میلیارد دلار آن به واحدهای پتروشیمی اختصاص یافته است.زنگنه با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی در شرایط کنونی کشور در خط مقدم جنگ اقتصادی قرار دارد، تصریح کرد: این صنعت بالاترین نقش را در بازگرداندن ارز حاصل از صادرات محصولات به چرخه اقتصادی کشور نسبت به واحدهای دیگر دارد.به گفته وی، صنعت پتروشیمی در عین حال که عمده ارز حاصل از محصولات خود را به شبکه نیما عرضه می‌کند، طرح‌های خود را هم اجرا و وارد جهش سوم میشود.
٩٣ میلیارد دلار حجم سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی
حجم سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی در سال ١٤٠٤ به ٩٣ میلیارد دلار خواهد رسید.بهزاد محمدی - مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی - در افتتاحیه سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌پلاست گفت: حجم سرمایه‌گذاری صنعت پتروشیمی در سال ١٤٠٤ به ٩٣ میلیارد دلار می رسد که برای تامین منابع آن تدابیری در نظر گرفته شده است.وی با بیان اینکه در سال ١٣٩٧ حجم کلان سرمایه گذاری در ٥٦ مجتمع پتروشیمی معادل ٥٦ میلیارد دلار بود، گفت: در سال ١٤٠٠ این عدد با ٨٣ مجتمع به ٧٠ میلیارد دلار می‌رسد.او با بیان اینکه توسعه صنایع پایین دستی و ایجاد رونق در کسب و کار نسبت مستقیم با توسعه پتروشیمی دارد گفت: هرچه به محصولات متنوع و با کیفیت بیشتری دست یابیم، چرخ اشتغال با دامنه بیشتری به حرکت در می‌آید.محمدی خوراک، سرمایه، فناوری و بازار را چهار الزام صنعت پتروشیمی برشمرد و افزود: در حال حاضر 33 میلیون تن خوراک دریافت می‌کنیم که معادل 650 هزار بشکه نفت است، این میزان در سال 1400 با افزایش تعداد مجتمع‌ها به رقم 83 مجتمع، به 1.4 بشکه معادل نفت و در سال 1404 به 74 میلیون تن معادل 1.7 میلیون بشکه نفت خام خواهد رسید.وی با بیان اینکه پتروشیمی نماد عبور از خام‌فروشی است گفت: نسبت خوراک گاز به مایع در این صنعت اکنون 77 به 23 است که در سال 1404 این نسبت 86 به 14 درصد خواهد رسید.او همچنین با بیان اینکه در صنعت پتروشیمی هشت نوع خوراک دریافت می‌کنیم، تصریح کرد: از این میزان 27 درصد آن گاز طبیعی است و این فرصتی است که گاز طبیعی تبدیل به محصولات با ارزش افزوده و پتروشیمی شود.
محمدی با تاکید بر اینکه راهبرد وزارت نفت استفاده از خوراک ترکیبی برای دست‌یابی به محصول متنوع و بهبود اقتصاد طرح‌ها است اظهار کرد: در صنعت پتروشیمی به ازای یک میلیون تن ظرفیت 800 میلیون دلار هزینه میشود، بنابراین راهکارهایی برای تامین مالی باید در نظر گرفته شود.وی با اشاره به اهمیت فناوری برای صنعت پتروشیمی گفت: ما در بخش پژوهش به هفت دانش فنی دست یافته‌ایم. همچنین در بخش کاتالیست‌ها اقداماتی انجام شده به گونه ای که برای تولید آن‌ها 450 میلیون دلار در کشور هزینه میشود و تاکنون 16 گروه از کاتالیست‌ها داخلی سازی شده و نه گروه دیگر نیز تا 1400 داخلی سازی خواهد شد و 15 گروه نیز در مرحله تحقیق و توسعه هستند.معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه در بخش پلیمرها نیز تا سال 1404 به رقم تولید 14.2 میلیون تن در سال خواهیم رسید، گفت: در حال حاضر 90 محصول در صنعت پتروشیمی تولید میشود و تا سال 1404 این رقم به 105 محصول خواهد رسید.وی با بیان اینکه در 56 مجتمع فعال کنونی پتروشیمی 108 هزار نفر مشغول به کار هستند افزود: تولید هر یک میلیون تن هزار نفر را مشغول به کار خواهد کرد. ما در حال حاضر 4.9 تا 5 میلیون تن محصول به پایین دست می‌دهیم که شامل 15 هزار بنگاه فعال است برای این تعداد صنایع پایین دست از قبل صنعت پتروشیمی 880 هزار نفر اشتغال ایجاد شده است، به طور کلی صنعت پتروشیمی یک میلیون نفر سرجمع اشتغال در کشور ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به سیزدهمین نمایشگاه ایران پلاست، گفت: این نمایشگاه مهمترین رویداد صنعت پلاستیک در خاورمیانه و کانال ارتباطی تولیدکنندگان پتروشیمی و صنایع پایین دست است.او افزود: در نمایشگاه امسال 570 شرکت ایرانی و 35 شرکت خارجی از کشورهای ایتالیا، ترکیه، هند، چین و ... حضور دارند و 24 هیئت خارجی نیز از این نمایشگاه دیدن می‌کنند.وی با بیان اینکه یکی از اقدامات نمایشگاه امسال حضور شرکت‌های دانش بنیان است، گفت: سه شرکت شتاب‌دهنده، 15 شرکت استارت‌آپی و 26 شرکت دانش بنیان حضور دارند که یکی از اهداف ما حمایت از آنان است.مدیرعامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی تصریح کرد: مهمترین نشست نمایشگاه امسال نشست وزرای نفت کشورهای عضو اکو است که روز چهارشنبه برگزار میشود. همچنین در این نمایشگاه نشست‌هایی با بحث‌های تخصصی نیز خواهیم داشت.
سایر اخبار این روزنامه
زرتشتیان در کنار مسلمانان همواره حافظ منافع ملی ایران بوده‌اند
جدول خالی تفکر نقد در برنامه مدارس
تعویض طلایی، برگ برنده سرخ‌ها در دربی 90
۲۳ نفر از بازداشتی‌های اعتراضات هپکو آزاد شدند
تعویض طلایی، برگ برنده سرخ‌ها در دربی 90
خسارت سالانه ۱۴ میلیونی آلودگی هوا به هر خانواده ایرانی
باخت ترامپ و بایدن در ماجرای اوکراین
مراسم افتتاح «سامانه ثبت دارایی مقامات، مسئولان و کارگزاران» برگزار شد
می‌خواهیم سالروز آغاز جنگ تحمیلی را به روز صلح تبدیل کنیم
ایران‌پلاست؛ نمایشگاه یک صنعت ضدتحریم
شبنم نعمت‌زاده آمادگی دارد تمام ضرر و زیان‌ها را جبران کند
آماده‌ایم از خطاهای همسایگان در منطقه بگذریم
