خشونت‌های جذاب یک دربی

هر چند که اين روزها از خشونت شهرآورد تهران کم شده، ولي به اعتقاد بسياري از کارشناسان اين خشونت در ميان طرفداران دو تيم هنوز پر رنگ است. در اواخر دهه شصت تا نيمه دهه هفتاد خشونت در فوتبال مخصوصا شهرآورد تهران ميان دو تيم استقلال و پرسپوليس براي تلويزيون تابو به حساب مي‌آمد. وقتي در بازي بازيکن‌ها دعواي‌شان مي‌شد، تلويزيون پخش زنده را قطع مي‌کرد و تصوير گل و چمن‌زار نشان مي‌داد و اعلام مي‌کردند که پخش دچار نقص فني شده، مردم روز بعد در روزنامه‌ها مي‌خواندند که در بازي روز گذشته چه کسي يقه ديگري را گرفته و چه آشوبي در ميان پاسکاري‌ها و دويدن‌ها اتفاق افتاده است. در نيمه دوم دهه هفتاد وضعيت تغيير کرد، دعواها در زمين چمن به عنوان يکي از جذابيت‌هاي بازي فوتبال به صورت زنده پخش شد و ديگر نه فقط تماشاچي‌هاي حاضر در ورزشگاه که تماشاگران در منزل هم در جريان زد و خوردها و دعواهاي لفظي قرار مي‌گرفتند. دعوا در دربي‌ها يا همان شهرآوردها تقريبا به روال برگزاري اين مسابقات تبديل شده است. پيش از اين دعوا ميان بازيکنان دو تيم در اين بازي‌ها متداول بود ولي بعدتر اين برخوردها در جبهه هواداران هر يک از دو تيم بزرگ ادامه پيدا کرد. شايد يکي از دلايل کاهش دعوا ميان بازيکنان دو تيم را بتوان در سابقه بازي بازيکنان اين تيم‌ها جست‌وجو کرد. پيش از اين بازيکن‌ها اغلب سال‌ها در يک تيم مي‌ماندند و فصل‌هاي متمادي مقابل بازيکنان تيم حريف بازي مي‌کردند. اين ماندن‌ها به انباشت دلخوري‌ها و ناخشنودي‌ها مي‌انجاميد و دست آخر تبديل مي‌شد به دعوا و جنجال در بازي‌هاي حساس. در سال‌هاي اخير اغلب اين طور است که بازيکنان در نهايت دو تا سه سال سابقه بازي در يک تيم را دارند و آن‌قدر نمي‌مانند که دعواهايي به وسعت قديم در زمين بازي اتفاق بيفتد. اما تماشاچي‌ها هنوز همان درگيري‌هاي قديم را دارند و هنوز صندلي‌هاي ورزشگاه‌ها بيم آن را دارند که آخر بازي تماشاچيان ناراضي به هوا پرتشان کنند. دربي‌ها يکي از مستعدترين بازي‌ها براي بروز چنين خشونت‌هايي هستند.
سرخابي بزرگترين دربي کشور
پيشينه رقابت دربي سرخابي به رقابت دو باشگاه شاهين تهران و تاج بازمي‌گردد. هسته اول هواداران با باشگاه شاهين شکل گرفت و سپس باشگاه تاج هم هواداران خود را يافت. در آن شهرآورد شاهين سفيدپوش و تاج آبي پوش بود. بعدها با انحلال باشگاه شاهين و جابه‌جايي دسته جمعي بازيکنان آن به پرسپوليس، بازي‌هاي تاج و شاهين حساسيت خود را از دست داد و شهرآورد تاج - پرسپوليس و پس از انقلاب اسلامي استقلال-پرسپوليس جايگزين آن شد. مجله ورلد ساکر در سال 78 اين بازي را به عنوان مهم‌ترين شهرآورد آسيا و بيست و دومين شهرآورد بزرگ جهان اعلام کرد و در شماره‌اي اين شهرآورد را در ميان 50 رقابت برتر فوتبال دنيا شناسانده و آن را با هماوردي‌هاي شناخته‌شده ملي و باشگاهي فوتبال دنيا در يک گروه جاي داد.
خشن‌ترن دربي‌هاي تاريخ


از دربي 38 کماکان خاطرات غبار گرفته‌اي از زد و خوردهاي جنجالي ترين دربي تاريخ در اذهان عمومي باقي مانده است. 15 دي ماه سال 1373 سرخابي‌ها پس از 2 سال وقفه، يکي از پرحاشيه‌ترين دربي‌هاي پس از انقلاب را برگزار کردند. شهرآورد 38 درحالي با قضاوت احمد ابهران به جنجال کشيده شد که مجتبي محرمي و امير قلعه نويي در ميانه زمين از خجالت هم درآمدند و کتک کاري کردند تا در اين شرايط، تماشاگران عصباني و خشمگين پرسپوليس از ضلع شمالي به داخل چمن بيايند و بازي را به تعطيلي بکشانند. پس از آن مسابقه، داور و 10 بازيکن 2 تيم راهي نيروي انتظامي شدند. آنها پس از 2 روز حضور متوالي در نيروي انتظامي و دادسرا درباره دربي 38 و چگونگي رخداد آن مسابقه، پاسخگو و همچنين با محروميت هاي طولاني مدت نيز مواجه شدند.يکي ديگر از شهرآوردهاي خشن پايتخت در نهم دي سال 79 برگزار شد. پرحاشيه‌ترين نقل انتقال تاريخ فوتبال ايران پيش از آن بازي صورت گرفته بود و مهدي هاشمي نسب بعد از زدن 4 گل به استقلال در 4 دربي به اين تيم پيوسته بود. هاشمي نسب بارها به خاطر اين اتفاق که 20 سال از آن مي‌گذرد تاوان داده و هنوز به غير از اهالي فوتبال کسي آدرس منزل او را نمي‌داند. يانگ جو کيم داور کره‌اي آن مسابقه شايد تا آخر عمر اين شهرآورد را فراموش نکند. هاشمي نسب در آن مسابقه به دستور زنده ياد منصور پورحيدري به عنوان سرمربي وقت استقلال در نوک حمله ايستاده بود و همان‌طور که هاشمي نسب مي‌گفت علي پروين مربي پرسپوليس در آن بازي گفته بود که هر کسي گل بزند اشکالي ندارد فقط نگذاريد هاشمي نسب به ما گل بزند. در حالي تا دقيقه 85 بازي با يک گل مساوي دنبال مي‌شد که اتفاقي که سرخ ها از آن مي ترسيدند افتاد. ارسال نيکبخت واحدي از ميانه زمين را مهدي هاشمي نسب با ضربه سر وارد دروازه عابدزاده کرد تا حواشي و اتفاقات دنباله دار اين گل آغاز شود. هاشمي نسب بعد از گل بيهوش شد و خوشحالي عجيب و غريب هاشمي نسب بعد از زدن اين گل داد پروين را در آورد. اين پايان بازي نبود و بعد از گل علي کريمي در دقيقه 87، پرويز برومند با مشت به صورت پايان رافت کوبيد و بازي به حاشيه رفت و درگيري ها ميان بازيکنان شدت گرفت. مشت حميد استيلي به محمد نوازي و دخالت عجيب و غريب تارتار از خشونت‌هاي اين بازي بود. نيکبخت واحدي در گوشه اي اشک مي ريخت و توان باور کردن اتفاقات را نداشت و تماشاگران در حال نظاره همه چيز بودند جز فوتبال! در نهايت بازي با نتيجه 2 بر 2 مساوي به پايان رسيد و پرويز برومند 18 ماه از فعاليت هاي فوتبال محروم که به 12 ماه تقليل يافت، استيلي و نوازي هر يک 12 ماه محروم شدند.