تا آخر ایستاده‌ایم




گروه اقتصادی / این روزها عربستان برای حفظ اعتبار خود در بازار نفت هر اقدامی انجام می‌دهد. تا جایی که شنیده می‌شود، سعودی‌ها به‌منظور جبران کمبود عرضه‌ای که پس از حملات اخیر نفتی به‌وجود آمده، دست به‌دامن عراق شده‌اند.


خبرگزاری پلاتس، در این باره نوشته است: «شرکت آرامکو در حال بررسی فرآوری گریدهای نفتی مانند نفت سبک بصره در پالایشگاه‌های خود برای جبران افت تولید به‌دلیل حملات صورت گرفته به تأسیسات نفتی بقیق و میدان نفتی خریص است. آرامکو برای خرید حدود ۱۰ میلیون بشکه نفت سبک بصره برای بارگیری در اکتبر یا نوامبر با سومو (شرکت بازاریابی نفت دولتی عراق) تماس گرفته است.»
در همین حال روزنامه وال استریت ژورنال رقم بالاتری را درباره درخواست خرید نفت ریاض از بغداد اعلام کرده و می‌گوید که عربستان درخواست خرید ۲۰ میلیون بشکه نفت را به عراق داده است. نفت سبک بصره از نظر کیفیت مشابه Arab Heavy (نفت سنگین عرب) است که خوراک اصلی پالایشگاه‌های سعودی است. نمایندگان شرکت سومو و همچنین سخنگوی آرامکو تاکنون حاضر نشده‌اند در این باره اظهارنظر کنند؛ اما رئیس فراکسیون بدر در پارلمان عراق می‌گوید که «عراق یک بشکه نفت هم به عربستان نخواهد داد.» به‌گزارش النهرین، حسن الکعبی گفته است: «عراق خارج از بازی‌های اخیر گام برمی‌دارد.»
شک بازار به توان عربستان
عربستان مدعی است که نیمی از تولید متوقف شده خود، یعنی نیمی از 5.7 میلیون بشکه در روز را احیا کرده است و ظرف دو تا سه هفته می‌تواند به شرایط عادی تولید بازگردد. اما تا آن زمان این کشور می‌خواهد بخشی از تقاضای مشتریان خود را از محل این ذخایر تأمین کند.
طبق آمار سازمان JODI، ذخایر نفت عربستان سعودی در ژوئیه به ۱۷۹.۸ میلیون بشکه رسید که پایین‌ترین سطح از اوت سال ۲۰۰۷ است که البته تاجران میزان واقعی آن را خیلی کمتر از اینها می‌دانند.
با وجود اظهارات اخیر ریاض، بازار چندان به توان سعودی‌ها خوشبین نیست. چه در بخش بازیابی تأسیسات و چه در زمینه استفاده فوری از ظرفیت‌های موجود تولید نفت آن.
در این باره رویترز می‌نویسد: «هفته‌ها بعد از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو مشخص خواهد شد که عربستان توانایی جلوگیری از کاهش شدید عرضه نفت را داشته یا خیر، چرا که فعلاً با استفاده از ذخایر خود آسیب واقعی را مخفی کرده است.»
خریدهای نگران‌کننده عربستان
اخبار نگران‌کننده دیگری که میزان ذخایر عربستان را ناکافی نشان می‌دهد این است که بازوی تجاری آرامکو به‌دنبال خرید محصولات نفتی از عراق و محصولات پالایشگاهی از امارات است. فراتر از درخواست خرید نفت عراق که به جزئیات آن اشاره شد، چندین منبع آگاه اعلام کرده‌اند که آرامکو ۱۲۰ هزار تن سوخت دیزل از امارات خریداری کرده است. در همین حال صف های طولانی در پمپ بنزین های عربستان که رسانه های متعددی از آن گزارش داده‌اند، نشان‌دهنده وضعیت  قرمز در این کشور است به طوری که کمبود شدید بنزین در عربستان خودروها را به صف‌های طولانی و چند ساعته در پمپ بنزین‌ها کشانده است. در این شرایط حتی در صورتی که آرامکو بتواند نفت مورد نیاز خریداران خود را به طور کامل با استفاده از ذخایر خود تأمین کند، این مشکل به وجود می‌آید که نفت از همان رده‌ای که خریدار قبلاً سفارش داده بود نخواهد بود. آرامکو حداقل به ۶ پالایشگاه آسیا خبر داده است که رده نفت خام سفارش داده شده آنها باید تغییر کند. این مشکلی بزرگ برای پالایشگاه‌هایی است که خود را برای پالایش یک رده خاص نفتی تنظیم کرده‌اند.
پالایشگاه رلاینس هند که قبل از حمله‌ها قرار بود نفت سبک عرب را دریافت کند، حالا باید نفت سنگین عرب را بپذیرد. از پالایشگاه‌های کره و ژاپن هم خواسته شده که همین سوئیچ را انجام دهند. این نشان می‌دهد که آرامکو نتوانسته است همه سفارش‌های مشتریان خود را همان‌طور که باید، تأمین کند.
نفت ابزار سیاسی نیست
نگرانی بازار به اتفاقات اخیر خلاصه نمی‌شود. اکنون بازار نفت دلواپس احتمال ادامه پاسخ ارتش یمن به تجاوز سعودی‌ها در بازار نفت است. آن هم در شرایطی که مدتهاست رفقای این کشور یعنی امریکا «از نفت به‌عنوان یک سلاح استفاده می‌کنند.»
در این رابطه، وزیر نفت بار دیگر بر غیرسیاسی بودن نفت تأکید کرد و گفت: «رویه امریکا درست نیست. نفت که سلاح نیست، اگر از این کالای راهبردی این گونه استفاده شد، پس به همه اجازه داده می‌شود که از آن به این شکل استفاده کنند که این رویه صحیح نیست. نفت کالای مورد نیاز توسعه و زندگی جاری مردم است و باید بگذارند جریان نفت آزادانه در بازارها وجود داشته باشد.» یکی از کشورهایی که این‌گونه مورد حمله امریکا بوده، ایران است. اما ایستادگی در برابر فشارهای خارجی ادامه دارد.
ایستاده‌ایم
«من اسم دوران کنونی را «دوره آخرین نبرد» می‌گذارم. جنگ کنونی با امریکا، اسرائیل و منافقین است. به‌نظرم منافقین می‌خواهند با حمایت کاخ سفید تجدیدحیات کنند. نسل جوان ما خیلی از مسائل دوره جنگ تحمیلی را نمی‌داند، از آنجا که ما ضربه خورده‌ایم می‌دانیم چه خبر است، پس باید سخت و پایدار باشیم و با تدابیری که می‌اندیشیم خداوند هم کمک می‌کند.»
این جملات را بیژن زنگنه به زبان می‌آورد. وزیر نفت در سی‌ویکمین گردهمایی فرماندهان مهندسی رزمی جنگ جهاد، بیان کرد: «امام حسین(ع) در کربلا جهادی بزرگ و تاریخی انجام داد که به شهادت خود، برادر و خانواده‌اش منجر شد. امروز شرایط ما مانند زمانی است که فضا برای امام سجاد(ع) که ۳۰ سال پس از امام حسین(ع) زندگی کرد سخت و دشوار بود، اما در همان مدت امام سجاد(ع) انسان‌های زیادی تربیت کردند. ما امروز دوباره وارد دوران سخت شدیم.»
وی ادامه داد: «اکنون شرایط از نظر اقتصادی چند برابر از دوران جنگ سخت‌تر شده است؛ در زمان جنگ، نفت‌مان را می‌فروختیم و پولش را دریافت می‌کردیم و هرچه می‌خواستیم می‌خریدیم، اما اکنون شرایط بسیار سخت و پیچیده است. وزارت جهاد (کشاورزی) و وزارت صنعت (معدن و تجارت) نیز در این شرایط در بخش واردات مشکل دارند؛ آنچه در زمان حاضر مهم است اینکه باید با همان روحیه دوره جنگ​ کار کنیم. همه تلاش کنیم، ​انسانیت و جهاد همیشه زنده است.»
یکی از اقدامات جهادی وزیر نفت، پیگیری توسعه در این صنعت حتی در دوره شدیدترین تحریم هاست. به این منظور زنگنه روز گذشته از مهمترین پالایشگاه‌های کشور یعنی نفت بندرعباس و ستاره خلیج فارس بازدید کرد و پیگیر طرح‌های توسعه‌ای منطقه ویژه پارس در عسلویه شد که از آن با عنوان پیام روشن وزیر نفت به عملیات روانی عربستان یاد می شود.

قیمت نفت در پایان هفته پرآشوب

حمله به تأسیسات نفتی عربستان هفته آخر را یکی از پرنوسان‌ترین هفته‌های اخیر بازار نفت کرد. با پرش از 60 دلار برای هر بشکه به 71 دلار و 95 سنت، این هفته آغاز شد و با معاملات در مرز 65 دلار به پایان رسید.
به‌طوری که روز گذشته در زمان تنظیم این گزارش هر بشکه نفت خام برنت 64 دلار و 84 سنت بود. نفت خام سبک امریکا (WTI) نیز58.65 دلار در هر بشکه بود. پیش‌بینی می‌شود در هفته‌های آتی نیز وضعیت تأسیسات نفتی عربستان بر بازار نفت ادامه داشته باشد. رویترز به نقل از استفن اینس، استراتژیست آسیا اقیانوسیه در شرکت اکسی‌تریدر، می‌نویسد: «برداشت تاجران این است که با توجه به وسعت آسیب‌های وارده به تأسیسات سعودی و ماهیت پیچیده تعمیرات آنها، در تخمین‌های اولیه میزان زمان لازم برای بازگشت عربستان به تولید نرمال، کمتر از آنچه باید، در نظر گرفته شده است.»