مديريت جامعه نباید دست افراد جاهل باشد

آرمان ملي: تحجر از جمله آفاتي است که به گفته بزرگان ديني ضررهاي زيادي به اسلام وارد کرده است. تحجر از جهل ناشي مي‌شود و ميزان جاهليت به اندازه‌اي است که نظر و ديدگاه صحيح را نمي‌پذيرند و بر انديشه غلط خود تاکيد دارند. روز يکشنبه دو کتاب «فاجعه جهل مقدس» و «در دادگاه جهل مقدس» اثر آيت‌ا... سيد مصطفي محقق داماد طي نشستي با عنوان «شب روشنگري ديني» در بنياد موقوفات افشار رونمايي شد. «جهل بد است اما وقتي اين جهل مقدس مي‌شود و با پشتوانه دين شکل مي‌گيرد فاجعه مي‌شود، براي مبارزه با جهل مقدس بايد دين شناسان وارد شوند که حربه تکفير کمتر کارگر افتد». اين را دکتر محسن محبي در يک سخنراني عالمانه در اين جلسه گفت اما سخنران اصلي اين نشست آيت‌ا... سيدمصطفي محقق داماد بود که چهره شناخته شده در مبارزه با جهل و تحجر است. او در اين مراسم گفت: آنچه که دانش و علم در جهان است و تمام خدماتي که بشر امروز از علم مي‌بيند، معلول جهل است. اما کدام جهل؟ جهلي که فرد در آن متوجه باشد که جاهل است. وي افزود: جهلي که در آن انسان به جهلش توجه دارد يا همان «جهل بسيط» يک نعمت است. اين جهل خوبي است اما امان از جهلي که انسان نداند جاهل است. زماني فکر مي‌کردم مغول‌ها خيانت زيادي کردند، خون زيادي ريختند و فاجعه آفريدند. اما اينها در برهه‌اي احساس کردند که نمي‌دانند. از اين رو خواجه طوسي را به استخدام درآوردند و خدماتي که در دوره مغول شد، بعد از آن بود که اينها فهميدند چيزي نمي‌دانند. اين استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: امان از زماني که مديريت جامعه به دست کساني باشد که جاهلند و ندانند که جاهلند. خدايا آن روز را براي هيچ ملتي نياورد. چرا که روزگاري تلخ‌تر از اين براي ملت وجود ندارد که عده‌اي جاهل توجه نداشته باشند که جاهلند. از اين بدتر و فاجعه آفرين‌تر زماني است که کساني جاهل باشند و ندانند جاهلند و اين جهل خود را به خدا ببندند و براي خدا جاهلي کنند و به نام خدا خون ريخته و سرببرند. وي گفت: گوش دهيد! هم اکنون صداي بچه‌هايي را مي‌شنويد که در منطقه خاورميانه سر پدرانشان را جلو چشمانشان مي‌برند و مادرانشان را به نام خدا برده مي‌کنند؛ جاهلاني که گرفتار جهل اعتقادي هستند. تمام ايدئولوژي‌هاي خطرناک شرقي همين بود، مگر نه اين بود؟ ايدئولوژي‌هاي شرقي فاجعه آفرين جهلي بود که با اينکه به نام خدا يا مقدس نبودند ولي خطرناک بودند. همين ايدئولوژي اگر بُعد قدسي پيدا کند چه مي‌شود؟
الهيات را کم نگيريد و معرفت داشته باشيد
وي بيان کرد: خانم‌ها، آقايان! به عنوان يک طلبه کوچکي که عمرش را در الهيات صرف کرده از من بشنويد. از من به عنوان يک موعظه يا پيشنهاد، الهيات را کم نگيريد و معرفت داشته باشيد. حتي خداي بدون معرفت را بي‌ارزش شماريد. به جاي اعتقاد، فکر بنشانيد و ديگر نگوييد، «من معتقدم» بلکه بگوييد، «من چنين فکر مي‌کنم». اگر بگوييد «من چنين فکر مي‌کنم» با ديگري هم گفت‌وگو خواهيد کرد، اما اگر بگوييد «من معتقدم» ديگر با کسي گفت‌وگو نمي‌کنيد و کسي هم با شما گفت‌وگو نخواهد کرد. محقق داماد گفت: من سال‌هاي زيادي است که وقت و عمرم را روي روشنگري و مبارزه با «جهل مقدس» گذاشتم. اما در اين راه «متُد» براي خود انتخاب نکردم. اين کاري بي‌متد است. هر جا شد متفرقاتي مي‌نويسم که هيچ‌کس نداند چه مي‌کنم. چند سال قبل در قالب تفسير قرآن دو جلد کتاب درآوردم که نامش را «روشنگري ديني» گذاشتم. چندين چاپ از اين دو جلد کتاب منتشر شد و افرادي فکر کردند که تفسير قرآن نوشته‌ام. واقعا هم تفسير قرآن بود اما اگر اهل فن بخوانند مي‌دانند چه چيزي را در آن کتاب در سايه تفسير قرآن دنبال کرده‌ام. وي بيان کرد: دو جلد کتاب «فاجعه جهل مقدس» در حقيقت جلدهاي سوم و چهارم همان کتاب روشنگري ديني هستند. کتاب‌هاي ديگر من مانند «نظريه عمومي شروط» متُد دارد اما اين کتاب‌ها مخصوصا بي‌متد هستند. به هرحال، بازهم از همه عزيزاني که به بنده منت گذاشتند تشکر مي‌کنم.