روزنامه آفتاب یزد
1398/06/25
غم والدین برای شهریه کمرشکن مدارس
آفتاب یزد- گروه اقتصادی: بوی ماه مهر به مشام می‌رسد. بوی دفتر و کیف و کتاب و درس و مشق اما این روزها ماه مهر و رفتن به مدرسه برای پدر مادرها و بچه‌ها هم معضلی شده است. اخذ شهریه‌های آنچنانی حتی در مدارس دولتی تحت عناوین همیاری و خودیاری در شرایطی که سفره مردم کوچکتر از سالهای قبل شده خود تبدیل به مشکلی بزرگ برای خانواده‌ها شده است.اصل 30 قانون اساسی می‌گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم آورد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.»
طبق بخشنامه آموزش و پرورش نیز اخذ هرگونه شهریه در مدارس دولتی از والدین دانش‌آموزان،غیرقانونی و ممنوع است.با وجود این بخشنامه، بسیاری از مدارس دولتی که این روزها بازار ثبت نام آنها داغ است به عناوین و بهانه‌های مختلف از اولیای دانش‌آموز شهریه دریافت می‌کنند.
در جامعه‌ای که سرپرست خانوار کارگر است و دارای چند فرزند است با توجه به رشد تورم در یک سال گذشته و کوچک شدن سفره خانواده پدر چگونه می‌تواند از پس شهریه مدارس حتی از نوع دولتی آن بربیاید؟
شهریه مدارس دولتی تحت عنوان خودیاری و همیاری و کمکهای داوطلبانه و...بستگی به شهر و محل مدرسه متفاوت است. از 300 هزار تومان گرفته تا 500 تومان ویک میلیون تومان و گاهی چند میلیون تومان. اما در مدارس نمونه دولتی این شهریه‌ها گاه به 20 میلیون تومان نیز می‌رسد.
مدارس دولتی بودجه چندانی ندارند واین موضوع مدیران مدرسه را وادار به اخذ شهریه می‌کند چراکه مسئول مدرسه که نمی‌تواند از جیب خود پول آب و برق و گاز و هزینه تعمیر میز وصندلی و وسایل گرمایشی و سرمایشی و یا برنامه‌های فرهنگی مثل اردوهای آموزشی و برپایی همایش و... را بپردازد.
از سوی دیگر مدارس علاوه بر این هزینه‌ها هزینه‌های جدید را هم به والدین تحمیل می‌کنند مثل هزینه لباس فرم آن هم از فقط از یک فروشگاه خاص یا یک تولیدی خاص صورت گیرد که این مسئله خانواده‌ها را در تنگنا قرار خواهد داد و مشکلات زیادی برای آنها به وجود می‌آورد.
بماند هزینه کیف وکفش و لوازم التحریر که امسال نیز سر به فلک زده و واقعا فشار مضاعفی را بر بودجه خانوار تحمیل می‌کند.
در این خصوص رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کننده استان کرمانشاه گفت: هیچ مدرسه دولتی دانش‌آموزان را ثبت‌نام نمی‌کند، مگر آنکه تحت عناوین خاصی مبلغی از آنها اخذ کند.
> تناقض جدی بین گفتار مسئولین
و عملکرد مدارس
عبدالرضا یاری با اشاره به شکایات متعددی که در زمینه اخذ وجه برای ثبت نام در مدارس دولتی وجود دارد، اظهار کرد: متاسفانه در این زمینه تناقض جدی بین گفتار مسئولین و عملکرد مدارس می‌بینیم.
وی ادامه داد: در شرایطی که مدیران آموزش و پرورش با صراحت در رسانه‌ها اعلام می‌کنند دریافت وجه برای ثبت نام مدارس دولتی تخلف است، اما در عمل در مدارس تا پولی از دانش‌آموز گرفته نشود، ثبت نام صورت نمی‌گیرد.
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کننده استان کرمانشاه یادآور شد: این وجه تحت عناوینی مانند همیاری، خودیاری و... بسته به شرایط مدرسه و مردم منطقه اخذ میشود.
یاری با بیان اینکه خودیاری و همیاری اختیاری است، خاطرنشان کرد: آنچه که اکنون هنگام ثبت‌نام از دانش‌آموزان اخذ میشود، اجباری است.
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان استان کرمانشاه با اشاره به اینکه این تناقض باعث شده جنجالی بین مردم و مدارس ایجاد شود، اظهار کرد: اگر واقعا قرار است در مدارس دولتی شهریه اخذ شود، صراحتا به مردم گفته شود و مردم هم شرایط را درک خواهند کرد.
یاری گفت: این شیوه نشان می‌دهد یا آموزش و پرورش اخبار کذب از رایگان بودن ثبت نام در مدارس دولتی منتشر می‌کند و یا نمی‌تواند مدارس تحت پوشش خود را کنترل کند. البته بعید است مدیران مدارس بر اساس سلسله مراتب اداری که وجود دارد چنین کاری را خودسرانه و بدون مجوز مدیران آموزش و پرورش انجام دهند.
علیرضا سلیمی دبیر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در این باره گفت: معلوم نیست که در مدارس دولتی با چه توجیه و منطقی از اولیای دانش‌آموزان شهریه دریافت میشود.اقدامی که خلاف قانون نظام آموزش وپرورش در حال
انجام است.
وی افزود: چنانچه خانواده‌هایی با این اقدام غیرقانونی روبه رو شوند حتما اطلاع‌رسانی کنند و مجلس در مورد آن رسیدگی خواهد کرد.
وی با بیان اینکه مجلس با ابزارهای نظارتی خود پیگیر این موضوع است، افزود: در وهله اول مسئولین آموزش وپرورش باید پاسخگو باشند و در مرحله حتما با مدیر متخلف برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.
> مردم تخلفها را گزارش دهند
میر حمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزش وتحقیقات مجلس در گفت‌وگو با آفتاب یزد در این زمینه گفت: در ایران حتی یک دانش‌آموز در دور افتاده‌ترین روستا هم به جرم این که پول ندارد از تحصیل محروم نخواهد شد.
وی ادامه داد: کمک به مدارس منع قانونی ندارد چرا که اگر کمکهای مردم نبود شاید آموزش و پرورش خیلی مشکل داشت.این کمکها اختیاری و نه اجباری است. اگر مدرسه‌ای به بهانه شهریه دانش‌آموزی را ثبت نام نکرد این مسئله تخلف است و شماره ستاد ثبت نام در منطقه وناحیه واستان مربوطه موجود است واولیای مدرسه می‌توانند از مدرسه خاطی شکایت کنند وبا آنها برخورد خواهد شد.
وی تصریح کرد: والدین اگر فرزندانشان را به نزدیک‌ترین مدرسه دولتی محل زندگی ببرند مدرسه موظف است از بچه‌ها ثبت نام کند.دادن کمک همیاری وخودیاری هم اختیاری است. اگر مدرسه‌ای این کار را اجبار کرد واز ثبت نام بچه‌ها خودداری کرد تخلف کرده و برخلاف قانون رفتار کرده وباید مورد را به ادارات آموزش و پرورش گزارش داد.ستاد ثبت نام مستقر در این ادارات به مورد شکایتی رسیدگی می‌کنند وبا مدرسه متخلف برخورد می‌نمایند.
> در غیر انتفاعی‌ها چه خبر است؟
اما وضعیت در مدارس غیر انتفاعی بغرنج‌تر است. اکنون ۱۱درصد از ۱۴میلیون دانش‌آموز، در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند که ۷۶درصد آنها نیز فرزندان کارمندان دولت هستند. اگر هر کدام از آنها به طور میانگین امسال ۶ میلیون تومان شهریه بدهد، گردش مالی شهریه مدارس غیر انتفاعی به ۹ هزار و ۲۴۰میلیارد تومان می‌رسد. این در حالی است که کل بودجه آموزش و پرورش در سال ۹۷، ۳۵هزار و ۹۸۴میلیارد تومان بود و امسال به ۵۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
مدارس غیرانتفاعی در تابستان‌ها یک ماه کلاس درس برگزار می‌کنند و البته هزینه‌ای جدا از شهریه برای این کلاس‌ها می‌گیرند که از ۶۰۰ هزار تومان شروع میشود. در ساعت حدود ۲ ظهر، مقابل یکی از این دبیرستان‌ها در غرب تهران مادرهای جوان و میانسال به انتظار تعطیل شدن بچه‌هایشان ایستاده‌اند. یکی از آنها می‌گوید:«درست است که امسال ۱۰ میلیون برای شهریه دادیم، ولی باز خدا خیرشان بدهد با این قیمت‌ها باز هم خوب پول می‌گیرند. بچه خواهرم ۵ ساله که بود، برای مهدکودک هر ماه ۷۰۰ هزار تومان می‌داد. الان هم که پیش دبستانی می‌رود، ۹ میلیون تومان
داده است.»
مادری دیگر، دنباله حرف را می‌گیرد و می‌گوید: «من پسر اولم را از پیش‌دبستانی تا پیش‌دانشگاهی غیرانتفاعی گذاشتم. الان دانشگاه آزاد قبول شده ولی باز هم راضی هستم. با وضعیت الان بچه‌ها، نمی‌شد اطمینان کرد که هر جایی درس بخوانند. اینطور با خودم فکر می‌کردم که حالا بین این همه خرج، ماهی یک میلیون هم پول مدرسه این بچه را می‌دهیم. شاید کل تحصیلش، بیشتر از ۱۰۰میلیون شده باشد.»
اکنون ۱۱ درصد از ۱۴ میلیون دانش‌آموز، در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند که ۷۶درصد آنها نیز فرزندان کارمندان دولت هستند. اگر هر کدام از آنها به طور میانگین امسال ۶ میلیون تومان شهریه بدهد، گردش مالی شهریه مدارس غیر انتفاعی به ۹ هزار و ۲۴۰ میلیارد تومان می‌رسد. این در حالی است که کل بودجه آموزش و پرورش در سال ۹۷، ۳۵ هزار و ۹۸۴ میلیارد تومان بود و امسال به ۵۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
> حداقل، متوسط و حداکثر شهریه مدارس
چقدر است؟
براساس آخرین آمار وزارت آموزش‌وپرورش، ۸۸.۵درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتی و ۱۱.۵درصد در مدارس غیردولتی درس می‌خوانند. در بین استان‌های کشور استان تهران با ۵۹۹مدرسه غیردولتی، خراسان جنوبی با ۲۳۶مدرسه غیردولتی و تبریز با ۲۳۰ مدرسه غیردولتی در دوره متوسطه اول رتبه‌های اول تا سوم را بین استان‌های کشور در اختیار دارند. در کل ۸۶درصد مدارس کشور به صورت دولتی و ۱۴درصد به صورت غیردولتی
اداره می‌شوند.
اظهارات مقامات وزارت آموزش و پرورش نشان می‌دهد که در حال حاضر شهریه مدارس ابتدایی در شهر تهران حداقل ۳میلیون و ۲۰۰ هزارتومان و حداکثر ۹میلیون و ۴۲۷هزار تومان، متوسطه اول حداقل ۵میلیون و ۵۴۶هزار تومان و حداکثر ۱۱میلیون و ۵۴۱هزار تومان، متوسطه دوم حداقل ۵میلیون و ۹۶۳هزار تومان و حداکثر ۱۴میلیون و ۶۲۱هزار تومان است.
«سعید صالح»، مدیرکل مدارس و مراکز غیردولتی آموزش و پرورش می‌گوید که در سال تحصیلی پیش‌رو بیشترین مقدار شهریه مربوط به متوسطه دوم ۱۴میلیون و ۶۲۱ هزار تومان است. بر اساس توضیحات او، در برخی مناطق و براساس خواسته‌های والدین از مدارس و درخواست امکانات بیشتر، صاحب‌مدرسه می‌تواند این اعداد را تا سقف ۳۰درصد افزایش دهد. در این صورت بالاترین مقدار قانونی شهریه دانش‌آموزی امسال حدود ۱۹ میلیون تومان است. صالح همچنین شهریه مصوب مدارس غیرانتفاعی متوسطه اول در تهران را دست‌کم ۵میلیون و ۵۴۶هزار تومان و در بالاترین حالت، ۱۱میلیون و ۵۴۱هزار تومان اعلام کرده‌است. با احتساب امکان افزایش حداکثر ۳۰درصدی این عدد که متناسب با امکانات قابل افزایش است، حداقل شهریه متوسطه اول ۷میلیون و ۲۰۹هزار و ۸۰۰ تومان و حداکثر مقدار آن ۱۵میلیون تومان است.
بررسی‌های میدانی نیز نشان می‌دهد که میزان شهریه مدارس بر اساس پایه تحصیلی، نوع مدارس، منطقه و رشته تحصیلی متفاوت است. مدارس نمونه دولتی برای پایه دهم ۳ میلیون تومان شهریه می‌گیرند اما برای پایه دوازدهم همراه با کلاس‌های کنکوری، شهریه آنها ۱۳ میلیون تومان است. در برخی مدارس شمال شهر نیز شهریه‌ها به ۲۰میلیون تومان هم می‌رسند. از طرفی دیگر، رشته به رشته نیز شهریه مدارس تفاوت دارد. درحالیکه شهریه مدارس غیرانتفاعی برای رشته علوم انسانی ۱۰ تا ۱۲میلیون است، برای رشته‌های تجربی و ریاضی از ۱۴میلیون شروع میشود.
مجتبی زینی‌وند، رئیس سازمان مدارس غیردولتی اعلام کرده‌است که ۱۱ درصد دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند. اما در قانون برنامه ششم توسعه آمده است که این رقم باید به ۱۵ درصد برسد. براساس صحبت‌های زینی‌وند، تحقیقی در شهر تهران انجام و ۹۰مدرسه غیردولتی از مناطق بالا و پایین شهر بررسی شده است. در این تحقیق مشخص شد که ۷۶ درصد دانش‌آموزان مدارس غیردولتی فرزندان کارمندان دولت، ۴درصد فرزندان اساتید دانشگاه و مدیران و مابقی مشاغل آزاد هستند. این پژوهش، نشان‌دهنده فراوانی بالای حضور دانش‌آموزان قشر متوسط در مدارس غیرانتفاعی است.
مادری که در جنوب شرق تهران زندگی می‌کند، می‌گوید:«امسال دخترم پایه دهم است و باید انتخاب رشته می‌کرد. اول در یک مدرسه غیرانتفاعی نوشته بودم که کلا ۵ نفر در کلاس بودند و شهریه‌اش ۱۲میلیون بود. اما بعد دیدیم نمی‌شود در یک کلاس ۵ نفره درس خواند. تغییر دادیم و حالا جای بهتری با ۱۰میلیون تومان شهریه می‌رود. تازه هزینه سرویس را هنوز نمی‌دانم. خانه کمی دور است و حداقل ۳میلیون باید باشد.» او خانه‌دار و همسرش کارمند دولت است. بیشترین میزان مخارج سالانه‌شان نیز صرف تحصیل فرزندشان میشود. این مادر میانسال می‌گوید: «امسال همه‌جا می‌گفتند که رتبه‌های برتر کنکور، همه از مدارس غیرانتفاعی بودند. واقعا نمی‌شود ریسک کرد و بچه را در مدارس دولتی گذاشت. دختر اولم همه تحصیلش را در مدارس دولتی خواند و ۷ سال پیش دانشگاه تهران هم قبول شد. ولی الان هم اوضاع بچه‌ها و هم اوضاع مدرسه‌ها خیلی فرق کرده است.»
سایر اخبار این روزنامه
خاموشی گوش شکسته‌ها در نور سلطان!؟
به اعتدال فراغتی بیشتر توجه کنید
سالگرد زلزله طبس
به زخم‌های دستان نوجوانان دقت کنید
انتقام کانادا ازایران با وضع یک قانون
غم والدین برای شهریه کمرشکن مدارس
چگونگی مقابله با راهزنی کانادایی
جبهه پایداری بر سر دو راهی آیت‌الله مصباح یا پناهیان؟
دو سال از زلزله تهران گذشت؛ چقدر آماده شده ایم؟
یک افسر آتش به اختیار عمل کرد
نتیجه غیبت عادل و مزدک
گسترش برنامه وزارت کشور برای مبارزه با بدحجابی
راز جوانی ستایش!
خاموشی گوش شکسته‌ها در نور سلطان!؟
مردم و پارلمان
عروس شدی مبارکه!
