روزنامه آفتاب یزد

تابلوی «ایست» مقابل فراریان از تهران

آفتاب یزد- گروه گزارش: پس از اینکه شهردار پایتخت اخیرا از موافقت شهرداری با ساخت مسکن استیجاری خبر داد، حالا اعلام شده است شهرداری برای ساخت خانه‌های با متراژ کوچک در پایتخت برنامه دارد.
همچنین بعد از اعلام وزیر راه و شهرسازی در خصوص همکاری شهرداری پایتخت برای ساماندهی موضوع مسکن، شهردار پایتخت برای ساخت خانه‌هایی با متراژ کم برای متقاضیان مسکن و به خصوص زوج‌های جوان اعلام آمادگی کرد.

>تعریف کوچک متراژ


مسکن کوچک متراژ که واحدهای 60 تا 70متری را شامل می‌شود در حال حاضر بیشترین متقاضی مصرفی را در بازار مسکن دارد. بر اساس گزارش رسمی بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران در تیرماه بیشترین معاملات مسکن مربوط به واحدهای 50 تا 60 متر، 60تا 70 متر و 70 تا 80 متر است. بر همین اساس سیاستگذاران در طرح‌های جدید ساخت مسکن، یکی از شروط ساخت را آماده کردن واحدهای کوچک قرار داده‌اند. سیاستگذاران با توجه به تجربه خالی‌ماندن 2.5 میلیون مسکن به این نتیجه رسیدند که واحدهای کوچک مورد تقاضای دهک‌های متوسط است و با توجه به افزایش قیمت مسکن توان مالی اقشار متوسط با مسکن کوچک متراژ متناسب است از طرف دیگر، مهیا کردن مسکن برای دهک‌های پایین و اقشار کم درآمد در قالب مسکن استیجاری هم شامل واحدهای کوچک می‌شود.


>کمتر از 40 متر؟
حتی همین الان خانه‌های تا متراژ 50 متر برای خیلی از بی‌بضاعت‌ها حکم طلا را دارد. اگر سری به املاکی‌های چند محله پرطرفدار تهران بزنید خیلی زود متوجه می‌شوید متراژ 40 متری برای فروش یا ندارند یا گرانتر از قیمت منطقه به مشتری پیشنهاد می‌دهند.
حال با این شرایط که بیشتر مردم با درآمدهای کم به دنبال راهی برای فرار از اجاره نشینی هستند طرح ساخت خانه‌های کوچک کم متراژ تر از تعریف مقرر از سوی بخش دولتی شهری کلید خورده است.
این گزارش را اخیرا رسانه‌ها مطرح کردند و به نظر می‌رسد با توجه به علاقه خیلی از غیرتهرانی‌ها به زندگی در پایتخت عده‌ای از بساز بفروش‌ها در نظر دارند با قانونی کردن این ایده به رونق تولید این خانه‌ها با متراژ بین 30 تا 35 متر اقدام کنند.
این ایده را شهرداری کلانشهر استارت زده و موضوع را به وزارت راه پیشنهاد داده است. در همین راستا البته وزارت کشور هم پای کار آماده و یک دستورالعمل مهیا کرده تا چند و چون اجرای خانه‌های کوچک در پایتخت جنبه اجرایی به خود بگیرد.
بر همین اساس پیروز حناچی، شهردار تهران ساخت خانه توسط شهرداری‌های کلانشهر‌ها به منظور تامین مسکن کم‌درآمد‌ها را به دولت پیشنهاد داده و در همین راستا آیین‌نامه‌ای در وزارت کشور با همکاری شهرداری تهران در شرف تدوین است. هدف از ساخت مسکن توسط شهرداری‌ها کمک به بهبود وضع مسکن تهرانی‌ها اعلام شده است. با این حال به نظر می‌رسد ساخت مسکن‌های به اصطلاح قوطی کبریتی به منظور اجاره‌داری و تامین نیاز دهک‌های تعریف شده است.

>هدف بازار اجاره است نه فروش
اگر بنا به فروش باشد که آپارتمان کوچک متراژ با کمی جستجو در سطح شهر یافت می‌شود اما به نظر می‌رسد شهرداری تهران به دنبال ساماندهی و در عین حال کسب درآمد از اجاره بهاء در شهر تهران است.
کیاشمشکی از بنگاه داران محله شرق تهران در خصوص این ایده به خبرنگار آفتاب یزد می‌گوید:‌ ما فایل‌های متعددی برای فروش در متراژهای بین 40 تا 50 متر داریم اما مسئله این است که ذائقه مشتری‌ها خیلی سمت اینگونه خانه‌ها نیست و اصولا این خانه‌ها به درد افراد متاهل نمی‌خورد.
وی می‌گوید: چیزی که به نام خانه کم متراژ مطرح شده بازار اجاره را هدف گرفته و در واقع شهرداری به دنبال کسب درآمد از اجاره خانه‌های خاص است که خانه‌های 30 تا 35 متری در همین راستا هستند.
این مشاور املاک می‌افزاید: اگر کسی مجبور به زندگی در تهران باشد شاید با سرکردن در آپارتمان‌های 30 تا 40 متر برایش قابل قبول باشد اما هر کسی به هر قیمت حاضر به زندگی در این خانه‌ها نیست و فقط افراد مجرد یا تازه زوج‌های جوان آن هم برای 1 یا 2 سال از این ایده استقبال می‌کنند.
کیاشمشکی می‌گوید: طبق قانون ساخت و ساز حداقل متراژ ساخت واحدهای مسکونی باید ۴۰تا ۵۰ متر باشد، اما اکنون ساخت آپارتمان‌های ۳۰متری از سوی بساز و بفروش‌ها پیشنهاد شده چون ساخت آن خیلی ارزان تمام می‌شود ولی درآمد خوبی برای برخی ذینفعان ماجرا دارد.
با این حال یک بررسی ساده نشان می‌دهد با توجه به تکمیل ظرفیت شهر تهران، تشویق به زندگی در خانه‌های کم متراژ آن هم برای دهک‌های پائین تقلیل دادن امکانات و در نتیجه کاهش رفاه خانوارهاست.

>واکنش جالب شورای شهر
شورای شهر تهران طرفدار این ایده است که ساخت مسکن‌های کم متراژ در دستور کار واقع شود. بنا به اظهار مسئولان ذیربط در شورا، ساخت چنین خانه‌هایی می‌تواند یک تنوع در ساخت ساز باشد گرچه این شورا می‌گوید به دنبال آن نیست که این سبک زندگی را به رویه تبدیل کند.
با این حال اوضاع نابسامان بازار اجاره در کلانشهر موجب شده که شورا نسبت به این ایده چراغ سبز از خود نشان دهد در نتیجه شهرداری هم که با سازندگان پای کار هستند و فقط تنها مشکل قانون مجوز ساخت بر مبنای طرح تفصیلی است که گویا قرار است آن هم در نشست هم اندیشی پیش رو حل و فصل شود.

>جامعه شناسان چه می‌گویند؟
با توجه به اینکه مشاوران املاک حسب ذائقه‌سنجی مشتریان می‌گویند خانوارها استقبال چندانی از خانه‌های کم متراژ نمی‌کنند این سوال مطرح می‌شود که خانه‌های کم متراژ مفید حال چه کسانی است؟
صادق عظیمی استاد جامعه‌شناسی به آفتاب یزد می‌گوید:‌ ایجاد خانه‌های کم متراژ و اجاره دادن آنها مناسب حال افراد مجرد است و اشاعه این موضوع در پایتخت می‌تواند زمینه آسیب‌های اجتماعی و روابط نامتعارف افراد را فراهم کند.
وی تصریح کرد: خانه‌های مجردی می‌تواند مشوق مهاجرت برخی افراد از دیگر شهرها به پایتخت باشد و پدیده هم خانه شدن را رواج دهد چون معمولا در خانه‌هایی با متراژ کم خانوارهای بسیار کمی می‌توانند زندگی کنند و در نتیجه به نظر می‌رسد تشویق به مجرد نشینی و بسط و توسعه زندگی خودمحورانه از کمترین نتایج توسعه چنین ایده‌ای باشد.
این کارشناس علوم اجتماعی می‌افزاید:‌ در حال حاضر اجاره واحد‌های کم متراژ در برخی مناطق به صورت روزانه، ماهانه و حتی روزانه باب است و کسانی که برای مدت مشخص به این خانه‌های نیاز دارند به سراغ اجاره این‌ها می‌روند اما با توسعه این کم متراژنشینی در همه جای پایتخت سبک و نوع زیست و زندگی نیز طبعا تغییر می‌کند و کمتر کسی ممکن است به فکر تشکیل خانواده بیفتد.

>فرار نکنید، جا برای همه هست!
زندگی در تهران این روزها بسیار سخت‌تر از گذشته است بطوریکه خانوارهای زیادی مجبور به مهاجرت از کلانشهر شده و به مناطق حاشیه‌ای رفته‌اند.
نوسانات ارزی، رشد قیمت مسکن و اجاره بها، پایین بودن کیفیت زندگی، آلودگی هوا و ترافیک باعث شده ۳۵۰ هزار نفر طی پنج سال از تهران بروند؛ بررسی‌های اخیر نیز حاکی از آن است که روند مهاجرت تشدید شده است.
خبرگزاری ایسنا چندی قبل نوشت: تهران دیگر نه فقط برای اتباع خارجی که برای ایرانی‌ها هم جذابیت‌های خود را از دست داده است. با این‌که قیمت واقعی مسکن در مقایسه با نرخ تورم و جهش ارز به پایین‌ترین نرخ خود طی ۱۶ سال اخیر رسیده، هزینه‌های سرسام‌آور خرید و اجاره مسکن در پایتخت، روند مهاجرت معکوس را کلید زده است.
بنا به اطلاعات سرشماری‌ سال ١٣٩۵ در فاصله زمانی سال‌های ١٣٩٠ تا ١٣٩۵ تعداد ٣۵٠‌هزار و ۶٣٢ نفر از استان تهران به استان‌های دیگر مهاجرت کرده‌اند. استان البرز بالاترین جذب مهاجر از تهران را داشته و استان‌های گیلان و مازندران به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم جذب مهاجر از استان تهران قرار دارند. آمار به تفکیک این‌طور توضیح می‌دهد که استان البرز با ۸۹‌هزار و ۱۹۷ نفر بیشترین مهاجر را از استان تهران داشته است. استان‌های گیلان، مازندران و خراسان رضوی به ترتیب با ۲۸۵۳۱، ۲۳۶۴۳ و ۲۱۲۴۱ نفر از این نظر در رتبه‌های بعدی قرار دارند. اگرچه خالص مهاجرت استان تهران نشان می‌دهد طی فاصله زمانی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵، تعداد افرادی که وارد استان تهران شده‌اند بیشتر از افرادی است که از استان تهران خارج شده‌اند، اما آمار می‌گوید که مهاجرت معکوس در حال رخ دادن است؛ هرچند ناچیز.
این اتفاق، معلول گران شدن شدید قیمت مسکن و رشد نرخ بی ضابطه بهای اجاره مسکن است و در واقع تهران به شهری بسیار گران با کیفیتی پائین مبدل شده است که خیابانهایش مملو از خودرو است و جای نفس کشیدن هم ندارد.
اما اکنون یک تابلوی «ایست» مقابل فراریان از تهران قرار داده شده است. خانه‌های قوطی کبریتی با همه امکانات و با اجاره بهای مناسب آماده واگذاری به شهروندان است در نتیجه فرار چرا؟
عظیمی در این باره می‌گوید: این ایده حتی می‌تواند افرادی را که اکنون فکر مهاجرت به تهران را از سرشان بیرون کرده‌اند تحریک کند که بار و بندیل خود را جمع کرده و آماده عزیمت به کلانشهر شوند، اگر خانه‌های کم متراژ عملیاتی شود در واقع نه جامعه هدف بی مسکن و کم بضاعت کشور بلکه نسل جدیدی از خانه بدوشان ظهور می‌کنند که زندگی انفرادی شخصی را الگو و سبک نوع معیشت خود قرار می‌دهند بدون آنکه دغدغه ازدیاد نسل و توسعه خانواده در ذهنشان وجود داشته باشد.

>حاشیه نشینی همچنان در بورس
افزایش اجاره بها و قیمت مسکن و زمین در کل کشور در یک سال اخیر، ارتباطی مستقیم با گسترش حاشیه نشینی داشته است..
وقتی خانوارها قادر نباشند در کلانشهر سکنی گزینند و طبعا خانه‌های 30 تا 40 متر هم جوابگوی نیاز آنها نباشد رشد مهاجرت به اطراف و حاشیه شهر همچنان به قوت خود باقی می‌ماند و در واقع کم متراژ سازی نه تنها کمکی به حل بحران اجتماعی نمی‌کند بلکه همانطور که گفته شد نسل جدیدی از سیل مهاجران را به کلانشهرها می‌کشاند در نتیجه بحران حادتر و حادتر می‌شود اما خانوارها برای در اختیار داشتن بیشتر فضا مجبور به کوچ به اطراف شهرهای بزرگ می‌شوند.
مهم‌ترین استان‌هایی که با پدیده حاشیه‌نشینی در کشور مواجه‌اند به ترتیب، تهران، البرز، تبریز، مشهد و اهواز هستند؛ در عین حال، نقاطی بحرانی مثل شهر چابهار نیز وجود دارد که در حال حاضر نزدیک به 70 درصد جمعیت در آن در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند.
گسترش حاشیه نشینی در این شهرها به علت بالارفتن قیمت مسکن و افزایش اجاره بها بوده است. در مشهد، یک‌سوم جامعه شهری در حاشیه شهر هستند؛ یعنی یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر؛ حال به این نکته باید توجه داشت که کلاً شهر مشهد سه میلیون نفر جمعیت دارد. در اصفهان و شیراز نیز همین طور است. در تبریز وضعیت بدتر است. کلانشهر کرج هم جای خود را دارد. در هفت، هشت کلان‌شهر وضعیت به همین وخامت است. البته تهران با سایر کلانشهرها متفاوت است، اما سایر کلانشهرها به ترتیب البرز، تبریز، مشهد و اهواز در وضعیت بدی هستند.

>چراغ سبز دولت
علیرغم مشکلات مطرح شده به نظر می‌رسد موضوع ایجاد مسکن برای افراد کم بضاعت و به خصوص زوج‌های جوان جنبه جدی‌تری به خود گرفته و حتی این طرح همپای مسکن مهر که تبلیغات زیادی درباره آن صورت گرفت در حال باب شدن به عنوان یک موضوع جدی است.
گرچه فراهم کردن تسهیلات برای ساخت مسکن از سوی شهرداری‌ها در بیشتر کشورهای جهان امری مرسوم است و در ایران هم از سال گذشته و همزمان با افزایش قیمت خانه و اجاره بها، بحث‌های مربوط به حضور شهرداری‌ها برای ساماندهی موضوع مسکن جدی‌تر شد، اما به نظر می‌رسد ساخت خانه‌های اجاره‌ای برای زوج‌ها با اما و اگرهایی روبروست که مشخص است نگاه کارشناسی به آن صورت نگرفته است.
وزارت راه و شهرسازی نیز گویا موضوع را به رئیس جمهور منعکس کرده و استقبال خوبی از موضوع صورت گرفته اما دولت می‌گوید دولت نباید مستقیم برای خانه سازی ورود کند بلکه باید پای بخش خصوصی به میدان باز شود. وزیر راه و مسکن در خصوص همکاری با شهرداری تهران برای ساخت خانه کوچک متراژ گفته در قانون پیش بینی شده است که شهرداری‌ها بتوانند زمین‌های مناسب را برای ساخت واحدهای مسکونی کوچک در اختیار سازندگان و سرمایه‌گذاران بخش مسکن قرار دهند تا بازار حرفه‌ای اجاره داری در بازار مسکن کشور شکل گیرد، اما تاکنون از این ظرفیت استفاده نشده است.
محمد اسلامی اعلام کرد که در جلسه با رئیس جمهوری، موضوع تخصیص زمین توسط شهرداری‌ها برای ساخت مسکن اجاره‌ای به وزارت کشور ابلاغ شده است. به این ترتیب پای وزارتخانه دومی هم به این ماجرا باز شده است.
تلاش وزارت راه و شهرسازی تولید واحدهای اجاره‌ای و عرضه آن به بازار است که باعث تنظیم بازار برای حمایت از مستاجران شود.
برنامه اقدام ملی دولت برای تولید مسکن انبوه در دو سال آینده این مهم را در بردارد تا با اختصاص زمین به انبوه سازان، خانه‌های ارزان و کم متراژ تولید کنند.

>وام ساخت مسکن کوچک، سریع و آنی!
معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی با اشاره به ابزارهای تشویقی برای تولید خانه‌های کم متراژ می‌گوید: با ابزارهایی مانند ارایه تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی به تولیدکنندگان مسکن به دنبال افزایش واحدهای کم متراژ در کلانشهرها هستیم.
حامد مظاهریان افزود: ‌باید برای پاسخگویی تقاضای واحدهای کم متراژ برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌هایی انجام شود به طوری که این برنامه‌ریزی‌ها باید در جهت ارایه مشوق‌هایی به انبوه سازان برای تولید خانه‌های کم متراژ باشد و تولیدکنندگانی که تابع این سیاست‌گذاری‌ها باشند در اولویت دریافت وام قرار می‌گیرند.
در حال حاضر، بیش از ۱۲میلیون دختر و پسر در سن ازدواج قرار دارند و طی ۱۰ سال آینده ۱۶میلیون نفر دیگر به این تعداد اضافه خواهد شد که نیازمند ۱۴ میلیون واحد مسکونی جدیدالاحداث هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در حال حاضر حداقل ۲ میلیون واحد مسکونی ناپایدار در بافت‌های فرسوده شهری کشور وجود دارد که این تعداد در ۱۰سال آینده به ۶ میلیون واحد مسکونی می‌رسد. بنابراین ضروری است ۲۰میلیون واحد مسکونی شهری طی ۱۰ سال آینده و به‌طور متوسط سالانه ۲ میلیون واحد مسکونی ساخته شود تا بتوان به تعادل نسبی در عرضه و تقاضا در بازار مسکن دست پیدا کرد.

>خانه‌های کوچک در دیگر کشورها
زندگی در خانه‌های کم‌متراژ در دیگر کشورها امری مرسوم و عادی است به طور مثال در اروپا خانه‌هایی با متراژ 7 تا 15 متر با نام «استودیو» وجود دارد که البته با قیمت‌های بالا به افراد اجاره داده می‌شود.
در این خانه‌ها همه نوع امکانات زندگی از جمله تخت خواب و گاز مهیاست. این گونه خانه‌ها بیشتر مختص دانشجویان و افراد کم درآمد است.
همین نوع سبک زندگی در خانه‌های کوچک در مناطق شرق آسیا که با فشردگی جمعیت روبرو هستند دیده می‌شود. در ژاپن زمین مسکونی برای سکونت به شدت کم است و در هنگ کنگ که بیشترین میزان فعالیت تجاری بازرگانان در این کشور متمرکز است بیشتر افراد که البته جوانان مجرد و هم خانه‌هایشان هستند در خانه‌های با متراژ 5 تا 10 متر زندگی می‌کنند.
صادق عظیمی کارشناس علوم اجتماعی در خصوص مقایسه این کشورها با تهران و احتمال ساخت خانه‌هایی با متراژ پائین در کلانشهر می‌گوید:‌ بحث زیرساخت‌ها مطرح است، بیشتر شهرهای دنیا توسعه یافتگی اجتماعی و اقتصادی همپایی دارند و ظرفیت شهری آنها به گونه‌ای است که امکانات زندگی به نسبت قابل قبولی در آنها توزیع شده اما به نظر می‌رسد تهران که زندگی در آن با افت کیفی همراه است واجد شرایط توسعه یافتگی شهری نیست.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
ترامپ به فکر ترمیم سیاست های خود ؟ چند نکته درباب سخنان رییس جمهوری محترم معمای تداوم فروش نفت ایران آغاز بهار شوماخر چند نکته درباب سخنان رییس جمهوری محترم چرا پروژه‌های ملی این قدر در ایران طول می‌کشند؟ خرید پوشاک برند حتی اگر دست دوم باشد! زمزمه‌های موافقت ترامپ با طرح مکرون تابلوی «ایست» مقابل فراریان از تهران پناهیان به دنبال چیست؟ جزئیات اتهامات شبنم نعمت زاده تلویزیون باز هم دیر رسید «رستاخیز» در یوتیوب «اسدالله عسگراولادی» درگذشت آقای شهیدی محلاتی! مراقب باشید آغاز بهار شوماخر انتخابات آمریکا و نیاز ترامپ به ایران ما ایرانی‌های استرسی!؟