پای ما لنگ است و منزل بس دراز!



محمد بلوچ زهی
بخشدار مرکزی نیک شهر


حدود یک ماه و نیم پیش از آغاز بازگشایی مدارس، سیدجواد حسینی سرپرست وقت وزارت آموزش‌وپرورش
بار سفر به پهناورترین و کم برخوردارترین
استان‌ کشور یعنی سیستان و بلوچستان
بست تا از نزدیک آنچه را ببیند که پیش‌تر در رسانه‌ها بارها و بارها از وضعیت فاجعه بار آموزشی این استان سخن به میان آمده و همواره به‌عنوان یکی از معدود مناطق آموزشی محروم از آن یاد می‌شود!
سفر بالاترین مقام مسئول وقت وزارت آموزش و پرورش به این استان که دارای پایین‌ترین شاخص‌های آموزشی در سطح کشور است از آن جهت حائزاهمیت بود و مورد توجه که شاید این نخستین بار باشد چنین قاطعانه و شفاف از ارتقای شاخص‌های آموزشی و برنامه‌های مدون کوتاه مدت برای فائق آمدن بر وضعیت فاجعه بار عرصه آموزش سیستان و بلوچستان سخن به میان می‌آمد و در پس وعده‌های این مقام عالی نیز بسی امیدواری و همراهی مردمی ایجاد گردید. باید توجه داشت که سیستان و بلوچستان بویژه منطقه بلوچستان همواره پیشتاز بالاترین آمار بازماندگان از تحصیل بوده و نیز گوی سبقت را از سایر استان‌های کشور به‌خاطر ترک تحصیل دانش‌آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی و فضاهای آموزشی غیراستاندارد و ناایمن ربوده است. آنچه که اکنون در این استان به‌عنوان معضل و چالش آموزشی از آن می‌شود نام برد مدارس کپری، خشتی گلی و کلاس‌های درس فرسوده با سقف‌های لرزانی است که همواره سلامت دانش‌آموزان را تهدید می‌نماید و ممکن است هر لحظه با کمترین باد و باران احتمال برود سقف بر سر دانش‌آموزان آوار گردد. وضعیت بسیاری از فضاهای آموزشی این استان چنان بحرانی است و غیراستاندارد که هر ساله با آغاز سال تحصیلی جدید در بسیاری از روستاهای این استان از جمله بخش مرکزی نیک شهر والدین از تحصیل فرزندان خویش در کلاس‌های فرسوده و ناایمن امتناع ورزیده و معمولاً در چنین شرایطی پادرمیانی ریش سفیدان و توجیهات مقامات محلی در خصوص عدم تخصیص اعتبار لازم و نیز وعده بازسازی در طول سال تحصیلی و سال‌های آتی والدین را ناچار و متقاعد می‌سازد برای بازگرداندن فرزندان خویش به سر همان کلاس‌های درس غیراستاندارد و ناایمن! اکنون در اینچنین شرایطی با توجه به آمار بالای فضاهای آموزشی غیراستاندارد و نیز عدم تخصیص اعتبارات کافی برای نوسازی و بازسازی مدارس فرسوده متأسفانه مسئولان محلی جز مکاتبه و رایزنی استانی و پذیرفتن مسئولیت و هزینه حضور دانش‌آموزان در فضاهای دلهره آور و غیراستاندارد دیگر هیچ چاره‌ای نمی‌بینند. تحصیل زیر سایه‌سار درختان و در پناه دیوارهای مدارس نیز تنها راهکاری بوده است برای جبران کمبود فضاهای آموزشی در منطقه بلوچستان که سازمان نوسازی و مدارس متأسفانه آن‌طور که باید و شاید نتوانسته از عهده جبران کمبود فضای آموزشی استان برآید.
نباید فراموش کرد که تنها معضلات و چالش‌های سر راه آموزش این استان سخت افزاری نیست، بلکه مهم‌ترین آنها در حوزه نرم افزاری و به‌روز‌رسانی معلمان نهفته است؛ از جمله ضرورت توانمندسازی معلمان و فراگیری روش‌های نوین تدریس و آموزش‌های تکمیلی در حوزه‌های محیط زیست، فرهنگ و هنر، علوم انسانی، حقوق شهروندی، آب و غیره. یکی از عمده دلایل افت آموزشی بالا در مناطقی چون بلوچستان که به یک چالش آموزشی تبدیل شده کمبود مفرط نیرو و تدریس همزمان معلمان در چند پایه است که همین امر سبب شده تا آمارهای مربوط به افت آموزشی بالا باشد و قابل توجه و کیفیت آموزش نیز بسیار پایین.
 باید یاد آور شد که اختصاص ۲هزار نیروی انسانی علاوه بر نیروهای معمولی به استان، جذب 5 هزار نیروی خرید خدماتی تا اول مهر برای جبران کمبود نیرو، تجهیز و مقاوم‌سازی مدارس و از همه مهمتر تغییر ساختار آموزش و پرورش استان به دو اداره کل به‌دلیل گستردگی و پراکندگی مضاعف و فاصله طولانی شهرها با هدف ارتقای شاخص‌های آموزشی و تحول در کیفیت آموزش از جمله راهکارهای کارشناسی پذیرفته شده و وعده داده سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش در سفر به این استان بود که کمتر از یک ماه از این وعده‌های داده شده می‌گذرد اما اکنون که زمام امور این وزارتخانه به دست حاجی میرزایی سپرده شده مردم سیستان و بلوچستان امیدوار هستند ایشان بر تحقق وعده‌های داده شده سلف خویش تأکید نماید و امید ایجاد شده مردم را ناامید نسازد، چرا که برای بهبود و ارتقای سطح شاخص‌های آموزشی این استان مغفول مانده عزم ملی می‌طلبد وگرنه پای ما لنگ است و منزل بس دراز!