روزنامه ابتکار
1398/06/17
«ابتکار» از جزئیات گام سوم هسته‌ای ایران گزارش می‌دهد حیات برجام در گروه اقدامات اروپا
محمدرضا ستاریدر حالی که با به نتیجه نرسیدن اقدامات اروپا جهت اخذ معافیت نفتی و نیز گشایش یک خط اعتباری 16 میلیارد دلاری، ایران روز جمعه به‌طور رسمی وارد مرحله سوم از کاستن تعهدات هسته‌ای خود شده است، روز گذشته بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان، جزئیات این مرحله را برای رسانه‌ها تشریح کرد.
چهار مرحله گام سوم هسته‌ای
کمالوندی دیروز به خبرنگاران از چهار اقدام ایران در مرحله کنونی گفت که این اقدامات با دعوت از کرونل فروتا مدیرکل موقت آژانس به تهران به اطلاع وی خواهد رسید. اولین اقدام آنطور که سخنگوی سازمان انرژی اتمی توضیح داده، تولید مواد غنی‌شده از زنجیره تحقیقاتی و عدم اخلاط آن است. دومین مسئله گازدهی به سانتریفیوژ IR6s است که قرار بود یازده سال پس از توافق هسته‌ای یعنی در سال 2026 این گازدهی عملیاتی شود. سومین و چهارمین موضوع نیز مربوط به راهاندازی زنجیره 20 تایی از سانتریفیوژهای IR4 و IR6 خواهد بود.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران همچنین اشاره کرد که قبل از پایان ضرب‌الاجل دو ماهه در گام سوم، ایران در نظر دارد زنجیره‌های 164 تایی IR4 و IR2m را راهاندازی کند که این عمل، ظرفیت را 1500 سو افزایش خواهد داد. وی همچنین گفت که گازدهی به زنجیره میانی سانتریفیوژ سه بیلوز IR5 را هم خواهیم داشت. علاوه بر این گازدهی زنجیره 30 ماشین IR6 که قرار بوده سال هشت و نیم بعد از برجام انجام شود را انجام می‌دهیم. الان زنجیره 10 تایی را گازدهی می‌کنیم و از روز جمعه گازدهی زنجیره 20 تایی را شروع کردیم. همچنین زنجیره 30 تایی را نیز راهاندازی می‌کنیم که عملا طی دو ماه آینده 60 ماشین IR6 خواهیم داشت که هم در حال تحقیق و توسعه و هم در حال افزایش ذخایر اورانیوم کشور خواهند بود.
باز هم اروپا نگران است
ایران در حالی وارد گام سوم هسته‌ای خود شده که این اقدامات را جهت بازگشت به برجام و بر مبنای بندهای 26 و 36 توافق هسته‌ای می‌داند. از سوی دیگر ایران تصریح می‌کند که در طول شانزده ماه گذشته که آمریکا از توافق هسته‌ای خارج شده است، اروپایی‌ها هیچ اقدام عملی را در جهت تامین منافع ایران انجام نداده‌‌اند و از همین رو مادامی که شرایط به این منوال ادامه داشته باشد، سیاست خروج تدریجی از تعهدات برجامی از سوی تهران عملیاتی خواهد. در این میان همانطور که تاکید شده گام‌های هسته‌ای ایران قابل بازگشت بوده و به محض آنکه طرف‌های مقابل تعهدات خود را انجام دهند، می‌توان به صورت کامل به نقطه آغاز بازگشت.
این مسئله بار دیگر با نگرانی و مخالفت اروپا مواجه شده است. اروپایی‌ها از روز پنجشنبه خواستار توقف گام‌های هسته‌ای ایران بوده و حتی یکی از سخنگویان وزارت خارجه آلمان نیز مدعی شده که ایران هنوز امکان بازگشت از مسیر اشتباه خود را دارد. به موازات همین امر وزارت خارجه انگلیس نیز اقدام ایران برای ورود به گام سوم هسته‌ای را ناامید کننده توصیف کرده است.
هم‌زمان با این موضوع مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا گفته که از اقدامات ایران شگفت‌زده نشده چرا که تهران همواره قصد نقض برجام را داشته است. در این رابطه با توجه به شانزده گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تائید کرده است و همچنین خروج یکجانبه آمریکا از برجام که منجر به تضعیف این توافق بین‌المللی شده، اکثر ناظران بین‌المللی اقدامات واشنگتن و نیز بی‌عملی اروپایی‌ها را موضوعی نگران‌کننده توصیف می‌کنند به طوری که طی ماه‌های گذشته شاهد آن بودیم که تعداد قابل توجهی از کشورها آمادگی خود جهت میانجی‌گری برای کاهش تنش‌ها را مطرح کرده و در این میان شینزو آبه نخست وزیر ژاپن در سفری راهی تهران شده و امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز بسته‌ای پیشنهادی جهت متقاعد کردن ایران برای توقف گام‌های هسته‌ای ارائه داد.
هرچند این بسته پیشنهادی که گفته میشود شامل اخذ معافیت فروش نفت ایران از ایالات متحده و نیز راهاندازی یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری بود با رد شدن توسط آمریکا اکنون در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما در این میان برخی از تحلیلگران معتقد هستند که اروپایی‌ها توان چندانی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا ندارند و به همین دلیل مادامی که اقدامات آنها منوط به چراغ سبز ایالات متحده باشد، وضعیت توافق هسته‌ای به همین منوال ادامه خواهد داشت. در مقابل، برخی دیگر از ناظران معتقدند که اروپایی‌ها در طول 16 ماه گذشته هزینه‌ای در قبال حفظ برجام متحمل نشده‌اند و اکنون با شروع گام‌های هسته‌ای و وضعیت پرتنش منطقه آنها برای نخستین‌بار است که تحت فشار قرار گرفته و ناچار خواهند شد نسبت به تغییر معادلات استراتژیک کاخ سفید اقدام کنند.
در انتظار 1+4
تا به اینجای تحولات تکلیف دو عضو توافق هسته‌ای مشخص شده است. ایران با انجام تعهدات خود ذیل برجام خواستار اقدامات متقابل سایر شرکای برجام جهت بهره‌مندی از این توافق بوده و معتقد است که در ادامه مسیر تعهد در قبال تعهد باید وجود داشته باشد. ایالات متحده آمریکا نیز با خروج از توافق هسته‌ای و بازگرداندن تحریم‌های ایران عملاً از ذیل شرکای برجام خارج شده و بعید به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی حاضر به انعطاف در سیاست‌های خود باشد. اما سایر طرفین برجام یعنی روسیه، چین و به خصوص اروپا اکنون در تحولات فعلی وظیفه اصلی حفظ و تداوم این توافق را برعهده دارند. موضع روسیه و چین به عنوان شرکای ایران مشخص است و در این میان به گفته تحلیلگران اروپا در حال ایفای نقشی دوگانه در جهت همراهی با آمریکا در پرونده‌های موشکی و منطقه‌ای و نیز توافق با ایران جهت ماندگاری برجام به سر می‌برد. از این رو دو سطح تحلیل درخصوص اقدامات آتی اروپا در قبال برجام وجود دارد. نخست با ورود ایران به گام سوم هسته‌ای، اروپا مکانیسم ماشه را فعال کرده و بار دیگر پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد؛ امری که به منزله خاتمه رسمی برجام خواهد بود و منجر به تغییر جهت مذاکرات خواهد شد.
دومین سطح تحلیل از منظر ناظران، تلاش اروپا به منظور حفظ وضع موجود با توجه به ابزار ضعیف آنها در مقابله با تحریم‌های آمریکا است که از این رهگذر بتواند در تحولات آتی، روزنه‌ای جهت کاهش تنش‌ها و نیز حفظ توافق هسته‌ای ایجاد کند.
سایر اخبار این روزنامه
شمخانی:
سیاست فشار حداکثری آمریکا در برابر راهبرد مقاومت فعال به زانو در آمد
جهانبخش‌محبی نیا
نهضت حسینی، فرهنگ عاشورایی
چرا جریان‌های سیاسی در کشور نمی‌توانند به سمت تحزب حرکت کنند؟
لزوم عبور از شخص به حزب
«ابتکار» به مناسبت فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی بررسی کرد
روزی برای همه تاریخ
«ابتکار» از جزئیات گام سوم هسته‌ای ایران گزارش می‌دهد
حیات برجام در گروه اقدامات اروپا
یک رسانه آمریکایی گزارش داد
مامور صهیونیست‌ها در وزارت خزانه‌داری آمریکا کیست؟
فرمانده کل ارتش:
تنش در منطقه، بیگانگان را در ناامن‌ترین وضعیت قرار می‌دهد
