تشریح برنامه‌های گام سوم کاهش تعهدات ایران گسترش تحقیقات هسته ای تا یک میلیون سو

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: قرار بود از ابتدای سال یازدهم برجام، گازدهی ماشین "IR6s" انجام شود که ما آن را در گام سوم شروع کردیم.
«بهروز کمالوندی» روز شنبه در نشست خبری درباره جزییات گام سوم کاهش تعهدات برجامی گفت: دشمنان انقلاب که پیشرفت‌های ایران را نمی‌دیدند به خصوص در حوزه هسته‌ای شروع به کارشکنی و مشکلاتی را ایجاد کردند. اوج فعالیت‌های این صنعت تولید و غنی سازی اورانیوم 4 درصد و 20 درصد بود که زمانی که 20 درصد را به ما ندادند خودمان شروع به تولید آن کردیم.
وی گفت: تصمیمات اخیر نشان داد به لحاظ فنی در مذاکرات نحوه تعهدات به گونه‌ای بوده است که مشکلی ایجاد نکند. همانطور که علی اکبر صالحی بارها گفته‌اند و متاسفانه برخی‌ها به دلایل سیاسی به این نکته غفلت می‌کنند، این است که صنعت هسته‌ای ما حتی در قالب برجام به راحتی به اهداف بلند مدت خود خواهد رسید کما اینکه ما ابتدای برجام برنامه15 ساله را ارائه کردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اتفاقی که امروز رخ داده، این است که با تغییرات در تحقیقات و توسعه، تحقق آن برنامه را به سمت یک میلیون سو تسهیل خواهد کرد. یعنی ما 270 هزار سو را به راحتی با همین برجام موجود می‌توانیم محقق کنیم. اما این که چه زمانی یک میلیون سو را محقق خواهیم کرد بستگی به اقدامات آینده ما در تحقیق و توسعه دارد.


وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در مورد تحقیق و توسعه که بندهای 32 تا 43 و یک بند 81 را شامل می‌شود، بند 81 در مورد روش‌های غنی سازی غیر از سانتریفیوژهای گازی صحبت می‌کند- درحال حاضر عمده کار اقتصادی دنیا برپایه سانتریفیوژهای گازی انجام می‌شود اما روش‌های دیگری که در دنیا انجام می‌شود که لزوما اقتصادی نیست، اما به هر حال جمهوری اسلامی ایران در برجام پذیرفته بود فعلا فقط از سانتریفیوژهای گازی استفاده کند.
کمالوندی درخصوص بندهای 32 تا 43 هم گفت: در این بندها 8 موضوع مورد بحث ما است که چهار موضوع الان انجام شده است و آژانس مراجعه خواهد کرد و تایید خواهد شد که چهار اقدام انجام شده و چهار4 اقدام دیگر هم با فاصله زمانی انجام خواهد شد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآورشد: روش قدیم روش مهندسی معکوس بود. مانند ماشین‌های 1IR ماشینی نبود که در ایران ساخته شده باشد، در هلند ساخته شده بود که به پاکستان رفته و از آن جا به ایران آمده بود. اما ماشینی که شما خودتان می‌سازید حتما به مستندسازی دانش نیاز دارد وگرنه شما مسیری را می‌روید و چون آدرس را مشخص نکرده اید، دفعات بعد با مشکلاتی مواجه می‌شوید.
کمالوندی ادامه داد: دیروز چهار اقدام انجام شد؛ درباره بند 39 تولید محصول غنی سازی و ماشین‌های نسل جدید عدم اختلاط پسماند و محصول این زنجیره‌ها که بسیار موضوع مهمی است. به عبارت دیگر قبل از کاهش تعهدات اگر هرکدام از ماشین‌های پیشرفته وقتی در عمل غنی‌سازی می‌کردند، محصول و خوراک را دوباره خوراک و محصول را قاطی می‌کردند و به صورت اتوماتیک به اورانیوم طبیعی تبدیل می‌شد. از این به بعد این اتفاق نمی‌افتد. یعنی ماشین‌های سانتریفیوژ ما همانطور که تحقیق و توسعه می‌کنند، به انباشت ذخایر ما هم کمک می‌کنند.
گازدهی "آی آر 6" را شروع کردیم
کمالوندی گفت: اگر این را هم در نظر بگیریم که ظرفیت این ماشین‌ها چندین برابر ماشین‌هایی است که فعلا نصب شده است به معنی این است که در بعضی جاها صدها و شاید بیشتر از هزار ماشین به افزایش ذخایر ما کمک کند، این از دیروز انجام و امروز به آژانس اعلام شد و از امروز تولیدات تحقیقاتی به ذخایر ما افزوده می‌شود.
وی گفت: ماشین «آی آر 6» قرار بود در ابتدای سال یازدهم عملا گازدهی شود، IR6 "ساب" که قرار بود در آن موقع گازدهی شود، ماشینی غیر از ماشین «آی آر 6» است که گازدهی آن را هم شروع کردیم.
وی اضافه کرد: راه‌اندازی زنجیره 20 ماشین «آی آر 4 »که موضوع بند 35 ضمیمه 1 است، این هم قرار بود ابتدای سال 11 انجام شود که آن هم الان عملا انجام شده است. که ما راه‌اندازی زنجیره 20 تایی ماشین «آی آر 4 »را شروع کردیم و تولیداتش به ذخایر اضافه می‌شود.
کمالوندی افزود: «آی آر 6 »به صورت زنجیره 20 ماشین- البته قرار بود بعد از آبان ماه به دو زمان مساوی تقسیم می‌شد، دو زمان مساوی آبان ماه به بعد است- دیروز شروع کردیم و زنجیره 20 تایی گازدهی شد و زنجیره 30 تایی نیزعلاوه بر 10 و 20 تایی غیر از آنها که اکنون کار می‌کنند، زنجیره 20تایی را هم برنامه بعدی داریم.
کمالوندی، با بیان اینکه این 4 موضوع چهار اقدامی است که عملا انجام شده، گفت: اگر 4 اقدام دیگرانجام دهیم عملا در حوزه غنی سازی هیچ تعهد دیگری باقی نمی‌ماند.
وی گفت: دو مورد از این اقدامات در یک ماه ‌آینده انجام خواهد شد؛ یکی راه‌اندازی زنجیره میانی ماشین «آی آر 2 ام» موضوع بند 32 ضمیمه 1 است که باید 6 سال دیگر- انجام می‌شد؛ اقدام دیگر ما، راه‌اندازی زنجیره 10 ماشین سانیتریفیوژ «آی آر 5 » و گازدهی به آن است؛ این هم از مواردی است که باید سال یازدهم اتفاق می‌افتاد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: نیاز ما الان 20 درصد نیست و اگر بخواهیم زمانی 20 درصد تولید کنیم؛ ترجیح ما این است که ابتدا یک پله پیش رویم و ذخایر4.5 درصد به اندازه کافی داشته باشیم و بعد شروع به تولید 20 درصد کنیم.
در صورت انجام تعهدات ازسوی اروپایی ها؛ به تعهدات باز می‌گردیم
کمالوندی ادامه داد: دیگر تعهدی برای زمان‌هایی که مد نظر بوده است، نداریم؛ براساس آن چیزی که رئیس جمهوری گفتند، بنا داریم اگر آنها تعهدات خود را اجرا کنند، ما هم به تعهدات خود باز گردیم؛ هر چه جلو می‌رویم شرایط سخت‌تر می‌شود طرف‌های اروپایی باید بدانند زمان زیادی باقی نمانده و اگر قرار است اقدامی برای عمل به تعهدات خود انجام دهند، باید هر چه زودتر انجام شود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: حتی در حوزه تحقیق و توسعه چیزی از تعهدات باقی نمانده است. در حوزه‌های دیگر غیر از فردو و شتاب دادن به بعضی از آنها مانند افزایش غنی سازی است؛ کشور ما این ظرفیت را دارد که اگر ما الان 4.5 درصد غنی سازی می‌کنیم به دلیل نیاز ما است و برای تولید 20 درصد باید ذخایر 4.5 درصد را افزایش دهیم؛ جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی هم توانایی افزایش ظرفیت و هم افزایش سطح غنی سازی بیش از 20 درصد را دارد.
وی با بیان اینکه شعار ما مقاومت است، افزود: اصرار جمهوری اسلامی ایران بر اهداف، حقوق و آرمان‌های کشور است و در این مورد ذره‌ای کوتاه نمی‌آید. سازمان انرژی اتمی، مهندسان و متخصصان این سازمان محکم ایستاده‌اند تا اهداف کشور را محقق کنند؛ ظرفیت در این صنعت غرور آفرین برای کشور زیاد است و این صنعت افتخار آفرین پابرجا خواهد ماند.
تصمیمات ما براساس منافع ملی است نه لج بازی با دشمن
کمالوندی در ادامه خاطرنشان کرد: تصمیمات ما صرفا براساس لج بازی با دشمنان خارجی نیست و ما به فکر منافع خودمان هستیم. هرچند این اقدامات انجام شده، نیز بار و دردی هم برای آن‌ها است و آن‌ها اگر می‌خواهند جمهوری اسلامی ایران در چارچوب توافق موجود ادامه حرکت دهد، زمان زیادی ندارند.
وی افزود:این بدیهی است که هرچه جلوتر برویم، شتاب ما بیشتر خواهد شد و این شتاب قطعا برای آن‌ها درد بیشتری خواهد داشت. به مرور زمان ذخایر ما افزایش پیدا خواهد کرد و اگر ذخایرمان به حدی برسد که در آینده احساس نیاز به غنی سازی 20 درصد یا 60 درصد داشته باشیم و آن را هم انجام خواهیم داد. اما در شرایط فعلی چنین نیازی نیست.
اروپاییها جدیت ایران را دیده اند
کمالوندی در پاسخ به سوال دیگری درباره بازتاب اقدام ایران و اینکه طرف‌های مقابل چقدر این گام را جدی گرفتند، گفت: جمهوری اسلامی ایران مصمم است و آنها می‌دانند که علی‌رغم بیانیه‌ای که می‌دهند، جمهوری اسلامی ایران قرار نیست تردیدی در اقدام خود انجام دهد و جدیت ایران را کاملاً دیده‌اند. درست است که متانت و صبر و استقامت ایران را دیده‌اند ولی جدیت را هم می‌بینند و عملاً اقداماتی که به سرعت انجام می‌شود گواه این موضوع است.
وی درباره وضعیت پیشرانها هم گفت: پیشران پروژه‌ای زمانبر هست. کارهای تحقیقاتی آن انجام می‌شود در اردیبهشت سال گذشته سیستمی راه‌اندازی شد که در حوزه تحقیق و توسعه کمک می‌کن.
پیشران در برنامه کار سازمان هست با این وجود ما فعلاً فاصله زیادی داریم تا به مسئله سوخت آن فکر کنیم و اقداماتی که انجام می‌شود خیلی حساب شده است و گزارش آن به مقامات عالی کشور ارسال می‌شود و امیدوار هستیم براساس برنامه پیش برویم سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سال گذشته از این موضوع مطلع شد و ما اطلاعات لازم و اهداف خود را به آژانس دادیم و به موازات پیشرفت پیشران به آژانس هم اطلاع خواهیم داد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به سوالی که آیا مطابق برجام ما به 270 هزار سو می‌رسیدیم، گفت: برجام مشخص شده که در سال 1409 به 270 هزار سو حرکت می‌کردیم. در گام سوم زمانی را در این زمینه مشخص کرد اگر بنا باشد برجام ادامه یابد و ما براساس آن زمان بندی‌ها پیش می‌رویم آن زمان بندی‌ها تفاوت 270 هزار تا 1 میلیون را نشان می‌دهد. حتماً تحقیقات ما تاثیراتی دارد که از 270 وارد حوزه یک میلیون شویم.
کمالوندی افزود: اگر قرار باشد در چهارچوب برجام جلو برویم و تعداد ماشین‌ها را در زمان خاص افزایش دهیم و پیش ببریم، کف آن چه که می‌رسیم 270 هزار سو خواهد بود اما بدون برجام این روند چند سال جلو می‌افتد و حتماً میزان آن هم می‌تواند افزایش پیدا کند.
چین و روسیه شرایط ایران را درک می‌کنند
کمالوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه، گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران به همکاری‌های ایران، روسیه و چین لطمه‌ای نزده است، گفت: خیر، این کشورها درک می‌کنند که ایران حق دارد. ما تا به حال هیچ اعتراضی ازسوی این کشورها نداشتیم و البته انتظار ما نیز همین بوده است. انتظار ما این نیست که آنها معترض باشند، چین و روسیه نه تنها این موضوع را درک می‌کنند، بلکه در جلساتی که با بقیه دارند نیز این را منتقل می‌کنند که خروج آمریکا از برجام موجب شده که ایران این اقدامات را انجام بدهد و این حق طبیعی ایران است.
وی ادامه داد: اروپاییها ممکن است که بیانیه‌هایی را منتشر ‌کنند ولی در جلسات خصوصی‌متوجه هستند و این را غیرمستقیم نیز اظهار می‌کنند و به‌دنبال راه‌حل نیز هستند و حداقل به زبان نمی‌آورند ولی یا توانایی آن را ندارند و یا اینکه اینقدر که بتوانند در مقابل آمریکا بایستند اراده ندارند. ولی لازم است که مقابل آمریکا هم بایستند. چرا که این آمریکاست که از توافق خارج شده و دنیا را بسیج می‌کند و این نیازمند این است که مقابل زورگویی بایستیم.
از برجام خارج نشده ایم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما متعهد بودیم که در نطنز 5060 ماشین داشته باشیم و هیچ ماشینی در آنجا اضافه نشود، در فردو هم متعهد بودیم 1044 ماشین داشته باشیم و در آنجا ماشینی اضافه نخواهد شد.
وی تصریح کرد: در حوزه تحقیق و توسعه ماشین‌هایی که قرار بود سال یازدهم برجام تولید شود زمان آنرا جلوتر می‌آوریم، تعدادی که متوقف شده بود؛ از طرفی زمانی که تعهد 300 کیلو را نمی‌پذیریم برداشت محصول ذخایر آن مفهوم ندارد که تعهدات را انجام دهیم؛ آن زمانی که مخلوط می‌کردیم برای حفظ تعهد به ذخایر 300 کیلو بود.
کمالوندی گفت: ما از برجام خارج نشده ایم، بلکه در چهارچوب بندهای 26 و 36 برجام که می‌توانیم کاهش تعهدات داشته باشیم وقتی یک طرف احساس می‌کند طرف مقابل تعهدات خود را انجام نداده است می‌تواند این بندها را اجرایی کند.