تیف؛ سینمایی جهانی هویتی شهری‌



علی حجوانی
تورنتو‌


‌مراسم فرش قرمز افتتاحیه چهل و چهارمین جشنواره فیلم تورنتو، تیف، پنجشنبه عصر با حضور تماشاگران، اهالی سینما و چهره‌های مشهوری چون مارتین اسکورسیزی برگزار شد و این یعنی ماراتن لذت‌بخش نمایش فیلم‌های بلند، کوتاه، مستند و انیمیشن در شهر آغاز شده است. جشنواره فیلم تورنتو، هم بزرگ‌ترین رویداد هنری کاناداست و هم در پنجمین دهه از برگزاری، در کنار جشنواره‌های کن، ونیز، برلین و لوکارنو، یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین گردهمایی‌های سینمایی جهان به‌شمار می‌رود.
ضیافت آغاز می‌شود
هر چند در طول ۱۱ روز برگزاری جشنواره، خودروها و وسایل نقلیه عمومی اجازه عبور و مرور در خیابان‌های اطراف سالن‌های اصلی را ندارند اما در عوض، هر روز هزاران تماشاگر، روزنامه‌نگار و دست‌اندرکار سینما، بخشی از خیابان کینگ غربی را به تصرف خود درمی‌آورند و پای پیاده از سالنی به ساختمانی می‌روند و تلاش می‌کنند تا پایان روز، در رویدادهای متنوع تیف، حضور داشته باشند؛ از اکران تازه‌ترین آثار تا کنفرانس‌های صنعت سینما و گردهمایی‌های تخصصی و آموزشی. به اینها البته باید صف طولانی علاقه‌مندانی را اضافه کنید که از اولین ساعت‌های صبح تا پاسی از شب، در محل‌های تعیین‌شده انتظار می‌کشند تا خانم یا آقای سلبریتی محبوبشان از در یکی از سالن‌ها بیرون بیاید و بتوانند با او عکس بگیرند یا اگر خیلی خوش‌شانس باشند، امضایی دشت کنند.
جهان متنوع، هویت ماست
تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد بیش از نیمی از ساکنان شهر تورنتو، در کشوری غیر از کانادا به دنیا آمده‌اند؛ مهاجرانی با فرهنگ‌های بومی مختلف و البته امیدوار به فردایی بهتر. هر چند این ادعا، نیاز به مطالعات دقیق‌تری دارد اما می‌شود حدس زد یکی از عوامل موفقیت جشنواره تورنتو و تبدیل شدن آن به یکی از اصلی‌ترین رویدادهای شهر، همین بافت جمعیتی و فرهنگی متکثر باشد. این را وقتی بهتر درمی‌یابیم که نوبت نمایش فیلم‌هایی از آفریقا، شرق دور و خاورمیانه فرا می‌رسد؛ صف‌ها ناگهان شکل جدیدی به خود می‌گیرند و معمولاً می‌شود از روی تنوع لباس‌ها حاضران در صف، فهمید که قرار است چه فیلمی از کدام کشور نمایش داده شود. این جشنواره شاید بهترین نمود تنوع فرهنگی در عین داشتن هویت یک‌پارچه شهری است؛ جشنواره‌ای که از شرق و غرب و شمال و جنوب عالم، فیلم اکران می‌کند و همزمان، نشانه فرهنگی و هویتی خوشنام و محبوب مردمان شهر است.
پیش‌بینی ۲۰۱۹
تیف اما در کنار همه اهمیت فرهنگی و سینمایی خود، یکی از  رصدخانه‌های اصلی طرفداران جدی سینماست. بخش قابل توجهی از فیلم‌های مهم سال، برای اولین بار در همین جشنواره اکران می‌شوند و اگر واکنش منتقدان را به‌صورت روزانه دنبال کنید، احتمالاً می‌توانید بیشتر فیلم‌های نامزد اسکار و گلدن‌گلوب سال را زودتر از اکران عمومی، شناسایی کنید. ضمن اینکه تیف هر سال مجموعه‌ای دیدنی از فیلم‌های سینمای جهان را ارائه می‌کند که شاید کمتر فرصت تماشا و آشنایی با آنها در روزهای عادی سال وجود داشته باشد.
شاید هنوز برای پیش‌بینی دقیق فیلم‌های امسال زود باشد اما به‌نظر می‌رسد فیلم‌های ژوکر، جوجو ربیت و فورد علیه فراری، بیشترین کنجکاوی‌ها را برانگیخته‌اند. ضمن اینکه استقبال از فیلم متفاوتی چون «فانوس دریایی» در روز اول نمایش، فراتر از انتظار بود. فیلم افتتاحیه امسال تیف، برخلاف روال معمول جشنواره‌ها، مستندی درباره رابی رابرتسون و گروه موسیقی او بود؛ اثری که حضور اسکورسیزی به‌عنوان یکی از تهیه‌کنندگانش، فرش قرمز خبرسازی را برای آن ترتیب داد.‌