آغاز شمارش معکوس تا اجرای گام سوم ایران

بخش خبری: شمارش معکوس برای اجرای گام سوم ایران در کاهش تعهدات برجامی آغاز شده و تنها ساعاتی به پایان این مهلت باقی مانده است. رئیس‌جمهور و سایر مقامات سیاست خارجی کشورمان اعلام کرده‌اند به دلیل اینکه اروپا تاکنون به وعده‌های خود و انجام تعهدات بطور کامل عمل نکرده ناگزیر به اجرای گام سوم کاهش تعدات برجامی هستیم.
در همین ارتباط دیروز اتحادیه اروپا هم در واکنش به اعلام ایران برای اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی، از ایران خواست از برداشتن گام‌های بعدی برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود اجتناب کند.
رئیس جمهور در سخنان روزگذشته خود در هیات دولت،درحالی که روند مذاکرات میان ایران با طرف‌های برجام را رو به جلو خواند، تصریح کرد: به‌رغم حل بخش مهمی از اختلافات در مذاکرات با اروپا، هنوز به نقطه توافق نهایی نرسیده‌ایم و در همین چارچوب ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را برخواهد داشت و جزئیات این گام سوم را اعلام و بر مبنای آن عمل خواهد کرد.
رئیس جمهوربا تشریح روند مذاکرات اظهارداشت: مثلاً اگر در 20 مساله اختلاف داشتیم، این اختلافات اکنون در 3 مساله است و بخش عمده آنها حل شده‌اند اما هنوز به نقطه نهایی نرسیده‌ایم و بعید می‌دانم طی امروز و فردا نیز بتوانیم به توافق نهایی برسیم؛ در نتیجه گام سوم را برخواهیم داشت و جزئیات این گام سوم را طی امروز و فردا اعلام و بر مبنای آن عمل می‌کنیم.


روحانی، صبر راهبردی و اقدام ایران را در برابر خروج آمریکا از برجام، هوشمندانه خواند و اظهارداشت: ایران اولین گام را برداشت و ظرف این اقدام، 2 ماه نیز فرصت داد. در همان دوره با چین، روسیه و اروپایی‌ها صحبت کردیم اما به نتیجه مطلوب نرسیدیم. هر چند که آنها توصیه می‌کردند گام دوم را برنداریم اما چون در عمل آنها کار مهمی انجام نداده بودند، گام دوم را برداشتیم. بعد از گام دوم باز هم گفتگو و مذاکره کردیم.
رئیس جمهور افزود: طی این دوره یک گام‌هایی با هم برداشتیم. خیلی فاصله داشتیم در تلفن‌های روز اول بین ما خیلی فاصله بود اما الان کلام همدیگر را خوب می‌فهمیم. آنها می‌دانند ما چه می‌خواهیم و ما هم می‌دانیم آنها چه می‌خواهند و کاملاً مفهوم است. در بسیاری از موارد بهم نزدیک شده‌ایم و در برخی از موارد هم هنوز اختلاف نظر داریم و به گام نهایی نرسیده‌ایم.
روحانی از تعیین یک چارچوب 5 ماهه تا پایان سال میلادی با فرانسوی‌ها خبر داد و گفت: آنها می‌گویند با اروپایی‌ها و چین و دیگران و خود آمریکا حرف می‌زنیم و هماهنگ می‌کنیم و بحث می‌کنیم. حرف ما با فرانسه در این زمینه و به نمایندگی از طرف اتحادیه اروپا و سه کشور بود.
روحانی با اشاره به گام سوم ایران، خاطرنشان کرد: ظاهر این گام سوم، خیلی تکان‌دهنده نیست ولی باطن آن فوق‌العاده مهم است و به نظر من این گام، مهم‌ترین گامی است که برمی‌داریم و آثارش بسیار فوق‌العاده خواهد بود و ان‌شاء‌الله با این گام سوم، سازمان انرژی اتمی از این روند سرعت معمولی خارج و فعالیتش شتاب می‌گیرد یعنی با دستوری که امروز یا فردا صادر خواهد شد سازمان انرژی اتمی برای رسیدن به اهدافش شتاب فوق‌العاده‌ای می‌گیرد.
رئیس جمهور با بیان اینکه در عین حال 2 ماه دیگر فرصت می‌دهیم، افزود: ضمن این که گام سوم را برمی‌داریم، صحبت می‌کنیم و اگر به توافق رسیدیم باز هم راه برای مذاکره، منطق و توافق وجود دارد.
روحانی همچنین در بخشی از سخنان خود تندروهای درون آمریکا، رژیم نژاد پرست صهیونیستی و برخی سران ارتجاع در منطقه را به عنوان سه گروهی نام برد که نمی‌خواهند بین ایران و آمریکا رابطه‌ای عادلانه، صحیح و درست برقرار باشد.
وی با اشاره به توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 گفت: تلاش شد تا توافق برجام به خوبی اجرایی و عملیاتی شود اما آمریکا از این توافق بی‌دلیل و حتی بی‌بهانه خارج شد که البته غیرآمریکایی‌ها در این کار بیشتر موفق بودند.
رئیس جمهور اظهارداشت: در درون آمریکا تندروهایی شامل صهیونیست‌ها، نئوکان‌ها و نژادپرست‌ها هستند که خواهان رابطه‌ای صحیح میان ایران و آمریکا نیستند و هر وقت می‌خواهیم در این رابطه، جلو برویم یک جایی آن را بهم می‌زنند.
روحانی از رژیم نژاد پرست صهیونیستی‌ و برخی مرتجعین منطقه نیز به عنوان دومین و سومین گروههای مخالف نام برد و گفت: آنها اگر بفهمند که ممکن است یک روزی بین ایران و آمریکا رابطه عادلانه‌ای برقرار شود می‌دانند مرگ دائمی آنهاست چرا که اینها همانند کف روی آب هستند و نابود و محو می‌شوند.
رئیس جمهور افزود: هر وقت می‌خواهیم کاری انجام دهیم این سه گروه که متاسفانه بر کاخ سفید هم مسلط شده‌اند، نمی‌گذارند. علت اینکه آمریکا از برجام خارج شد، تسلط این 3 گروه بر کاخ سفید است. آنها از برجام خارج شدند و مشکلاتی برای خود، ما و دنیا ایجاد کردند و البته ما گام‌هایمان را حساب شده، صحیح و استوار برداشتیم.
* ظریف: لازمه اجرای تعهدات ایران، تضمین فروش نفت توسط اروپایی‌ها است
وزیر امور خارجه کشورمان هم با بیان اینکه تضمین فروش نفت ازسوی اروپایی‌ها لازمه اجرای تعهدات ایران است، گفت: اگر اروپایی‌ها اقدامات لازم را تا پنجشنبه (امروز) انجام ندهند، ایران اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را به آن‌ها ابلاغ می‌کند.
وی ادامه داد: همانطور که آقای روحانی اعلام کردند گام سوم گامی است که تاثیرات چشمگیری در برنامه هسته‌ای ایران دارد و بعد از آن هم در مذاکره حضور خواهیم داشت.
ظریف با اشاره به شرط ایران برای اجرای تعهدات برجامی، اظهار داشت: بصورت کاملا صریح انتظاری که از اروپایی‌ها داریم را به آن‌ها گفته‌ایم. وی بیان کرد: لازمه اجرای تعهدات ایران این است که اروپایی‌ها، فروش نفت ایران را تضمین کنند. وزیر امور خارجه یادآور شد: بعد از دو ماه طبق رویه خودمان و اگر مذاکرات به نتیجه نرسد گام چهارم اتخاذ خواهد شد و باز هم مذاکرات را ادامه خواهیم داد.
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره سخنان وزیر امور خارجه فرانسه و اعلام سیدعباس عراقچی درباره خط اعتباری 15 میلیارد دلار و اینکه ارزیابی شما به مذاکرات آتی با اروپا چیست؟ اظهار داشت: گفتگوهای ما با کشورهای اروپایی به این دلیل بوده است که از میان کشورهای باقی مانده در برجام، ما با چین و روسیه روابط اقتصادی داریم و این روابط ادامه پیدا می‌کند. ظریف افزود:متاسفانه اروپایی‌ها نتوانستند این روابط اقتصادی را حفظ کنند اگرچه روابط ما با روسیه و چین هم ازتحریم‌های غیرقانونی آمریکا تاثیر پذیرفته اما اروپاییها تقریباً نتوانستند که تعهدات‌شان را ایفا کنند.
وی با اشاره به کاهش تعهدات برجامی ایران در دو مرحله تصریح کرد: در نامه 18 اردیبهشت رئیس‌جمهور و بیانیه شورای عالی امنیت ملی و همینطور نامه 18 اردیبهشت بنده به خانم موگرینی، تاکید کردیم که اقدامات خودمان را در چهارچوب بند 36 برجام انجام دادیم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه اقدامات ایران، اقدامات جبرانی در برابر قصور و تقصیر اتحادیه اروپا در اجرای تعهدات‌شان است، خاطرنشان کرد: در همان نامه‌ها هم اعلام کردیم ضمن اینکه این اقدامات را در قالب برنامه زمان‌بندی شده انجام خواهیم داد اما در همه زمان‌ها مذاکره می‌کنیم و این چیزی بوده که شورای عالی امنیت ملی در همان زمان براساس تصمیم اجماعی نظام اعلام کرده است.
ظریف با بیان اینکه ما اقدامات‌مان را انجام می‌دهیم و این اقدامات برای حفظ برجام و تعادل در آن است، ابراز داشت: آمادگی داریم در صورتی که طرف مقابل اقدامات خود را اصلاح کند و به تبعیت کامل از برجام برگردد، ما هم از اقداماتی که انجام می‌دهیم، بازگردیم و اقداماتی که انجام می‌دهیم. چه در گفتگوهای تلفنی که رئیس‌جمهور با مکرون داشتند، چه در سفرهایی که بنده به پاریس و بیاریتز داشتم و چه سفری که عراقچی به فرانسه داشت، همه اینها برای آن بوده که ما از طرف فرانسوی بشنویم که چگونه می‌خواهند تعهدات‌شان را اجرا کنند و همکاران بانکی و نفتی ما هم به آنها بگویند که چه اقداماتی باید انجام شود.
وی با اشاره به اظهارات وزیر امور خارجه فرانسه مبنی بر لزوم اخذ اجازه از آمریکا برای فعال کردن خط اعتباری بیان کرد: اینکه فرانسه یا اتحادیه اروپا نیاز دارند از آمریکا اجازه بگیرند تا اقدامات‌شان را انجام دهند، البته قابل فهم است اما از نظر ما باعث تاسف است. اقدامات آمریکا از نظر حقوقی هم نمی‌تواند مانع از ایفای تعهدات اروپا باشد. این را هم ما باید به آنها یادآوری کنیم و هم وکلای‌شان باید به آنها بگویند اقداماتی که باید انجام دهند مستقل از فشارهای آمریکاست.
این دیپلمات عالی کشورمان افزود: اینکه آنها می‌خواهند از اوفک یا جای دیگر مجوز بگیرند، این مشکل ما نیست. موضوعی است که آنها باید انجام دهند. این گفت‌وگوها را ما انجام دادیم.
ظریف با تاکید بر اینکه مواضع ما بسیار شفاف است، یادآور شد: ما در اعلامیه و بیانیه شورای عالی امنیت ملی گفتیم طرف مقابل هر زمان به تعهداتشان برگردند، ما هم اقدام مشابه خواهیم کرد. اعلام کردیم آماده هستیم برای اجرای بهتر برجام گفتگو کنیم و اعلام هم کردیم ما همواره سر میز مذاکره بودیم و میز مذاکره را ترک نکردیم و آمریکا تا اردیبهشت سال 97 در این جلسات حضور داشت.
وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها تا سال 97 در برجام حضور داشتند، عنوان کرد: آخرین جلسه‌ای که آمریکایی‌ها در کمیسیون مشترک شرکت کردند در پایان سال 96 بود. هر وقت آمریکایی‌ها دوباره به متوقف کردن تحریم‌ها و نقض برجام اقدام کنند، آنها می‌توانند به مذاکرات بازگردند. این موضوعی بود که ما علنی اعلام کردیم و خصوصی به فرانسوی‌ها نیز گفته‌ایم.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: اینکه دوستان فرانسوی ما شرایطی را برای خودشان مطرح بکنند، ارتباطی به برجام ندارد. تعهداتی که در برجام است، حتماً مستقل از شرایط منطقه و سایر شرایطی که به برجام ارتباطی نداشته و نخواهد داشت، باید باشد.
* عراقچی: بعد از دریافت 15میلیارد دلار، ایران آمادگی گفتگو با کشورهای 1+4 را دارد
معاون سیاسی وزیر امور خارجه هم گفت: از نظر جمهوری اسلامی هیچ مذاکره مجددی در خصوص برجام صورت نخواهد گرفت اما اجرای مطلوب برجام می‌تواند موضوع گفت وگوها باشد.
سید عباس عراقچی با اشاره به مذاکراتش با مقامات فرانسه گفت: محور مذاکرات با فرانسه در خصوص نحوه تامین مطالبه ایران در خصوص فروش نفت و نحوه تامین درآمدهای حاصله است.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران همچنانکه بارها اعلام کرده است تنها در صورتی به اجرای کامل برجام بر می‌گردد که قادر به فروش نفت خود و دسترسی و عواید ناشی از آن به صورت کاملا قابل استفاده و بدون هرگونه محدودیتی باشد، و ابتکار فرانسه دقیقا در همین راستا است.
معاون وزیر خارجه تاکید کرد به دنبال تماسهای تلفنی رئیس‌جمهور فرانسه، به ایشان تاکید شد که یا اروپا می‌بایست از ایران نفت خریداری کند و یا معادل فروش نفت را به صورت خط اعتباری، که با درآمدهای نفتی ایران تضمین می‌شود و در حقیقت به نوعی به معنای پیش فروش نفت است، در اختیار ایران قرار دهد.
عراقچی اضافه کرد: میزان این خط اعتباری حدود 15 میلیارد دلار برای مدت چهار ماه یعنی تا پایان سال میلادی است. بدین ترتیب در صورت حصول توافق ایران در چهار ماه آینده معادل صد در صد نفت خود را یا خواهد فروخت یا به صورت خط اعتباری دریافت و پیش فروش می‌کند.
وی توضیح داد: بعد از دریافت 15 میلیارد دلار، جمهوری اسلامی آمادگی گفت وگو با کشورهای 1+4 را دارد اما واقعیت آن است که هنوز در خصوص دستور کار این گفت وگوها اختلاف نظرهای جدی بین طرفین وجود دارد.
معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه گفت وگوها درخصوص تعیین دستور کار هنوز ادامه داشته و به هیچ نتیجه مشخصی نرسیده است، تصریح کرد:جمهوری اسلامی ایران به هیچ عنوان در رابطه با خطوط قرمز خود با کسی مذاکره نخواهد کرد.
عراقچی گفت: از نظر جمهوری اسلامی هیچ مذاکره مجددی در خصوص برجام صورت نخواهد گرفت اما اجرای مطلوب برجام می‌تواند موضوع گفت وگوها باشد؛ با توجه به اینکه طرف مقابل کوتاهی‌های جدی در این زمینه داشته است. همچنین امنیت در کلیه آبراه‌های بین‌المللی می‌تواند موضوع گفتگو باشد. جمهوری اسلامی ایران به شرط تامین امنیت و آزادی کشتی‌های خود در تمامی آبراهه‌ها آمادگی دارد در خصوص امنیت و آزادی کشتی رانی در خلیج فارس و تنگه هرمز وارد گفتگو شود.
معاون سیاسی وزیر خارجه اظهار داشت: از نظر جمهوری اسلامی صورت مسئله کاملا روشن است. اینکه اروپایی‌ها نفت ایران را می‌خرند، یا پیش خرید می‌کنند، یا خط اعتباری می‌دهند، خودشان می‌دانند و آمریکا. از نظر ما بازگشت به اجرای کامل برجام منوط به دریافت 15 میلیارد دلار برای یک دوره چهار ماهه است و در غیر این صورت روند کاهش تعهدات ایران ادامه خواهد یافت. وی گفت بعید می‌داند کشورهای اروپایی تا قبل از 16 شهریور بتوانند گام موثری بردارند بنابراین مرحله سوم کاهش تعهدات ازسوی ایران در تاریخ مزبور آغاز خواهد شد.
* اتحادیه اروپا خواستار برنداشتن گامهای بعدی ازسوی ایران شد
در همین ارتباط، اتحادیه اروپا دیروز از ایران خواست از برداشتن گام‌های بعدی برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود اجتناب کند. اتحادیه اروپا همچنین درباره عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده ابراز نگرانی کرد.