«ابتکار» دلایل افزایش سهم استیجاری نسبت به سهم مسکن در سال‌های اخیر را بررسی می‌کند

مستاجران از اینجا مانده، از آنجا رانده
کیمیا نجفی
خوش‌نشینی و اجاره‌نشینی، عبارتی که این روزها رنگ باخته و دیگر معنایی ندارد. واسطه‌های ملکی می‌گویند صاحب‌خانه‌ها دنبال اجاره و مستاجران دنبال رهن هستند. در این میان محرک‌هایی همانند پویش «صاحب‌خانه‌ خوب» که از مالکان مسکن خواسته شد با توجه به مشکلات اقتصادی در سال جاری، میزان اجاره‌بها را افزایش ندهند و یا افزایش حداقلی داشته باشند هم نتوانست دوای درد مستاجران شود.
یکی از مشکلاتی که همیشه مورد دغدغه دولت‌های مختلف، مدیران، برنامه‌ریزان و کارشناسان بخش مسکن بوده، کنترل بازار خرید و فروش ملک، اجاره و ارائه سیاست‌های مناسب جهت جلوگیری از فشار هزینه این بازار بر مردم و اجاره‌نشینان بوده، اما آن چیزی که امروز شاهد هستیم برخلاف دغدغه‌ها است. البته موضوع به صاحب‌خانه نشدن ختم نمی‌شود و ما با پدیده‌های حاشینه‌نشینی، مهاجرت‌های معکوس و خودروخوابی روبه‌رو هستیم که خود معضلات اجتماعی بی‌شماری را به دنبال دارد و بسیاری از کارشناسان و جامعه‌شناسان نسبت به پیامدهای منفی ظهور این پدیده‌ها هشدار می‌دهند. این در حالی است که گفته می‌شود سهم مسکن ملکی از ۷۶.۴ در سال ۷۱ به ۶۴.۳ درصد در سال ۹۵ کاهش داشته و متقابلا سهم استیجار در همین فاصله زمانی از ۱۴.۵ درصد به ۲۶.۲ درصد رسیده است. با توجه به این مسائل به راحتی در می‌یابیم که عدم توانایی خانوارها در تامین و خرید مسکن آنها را به سمت ملک‌های اجاره‌ای کشانده است و در این میان افزایش سهم استیجاری نسبت به سهم مسکن ملکی مسئله‌ای است که باید مورد بررسی کارشناسان قرار بگیرد چراکه خانوارها به خصوص اقشار کم‌درآمد از اینجا مانده و از آنجا رانده شده‌اند. عطا آیت‌الهی، کارشناس مسکن با اشاره به دلایل تفاوت ارقام در سال‌های مختلف به «ابتکار» گفت: پیدایش اینگونه اعداد و ارقام به شاخص‌های اقتصادی در این فاصله زمانی باز می‌گردد و تفاوت‌ها به این دلیل است. به بیانی روشن‌تر ما در شرایط کنونی بحث تورم، تناسب درآمد با هزینه‌ها و... را داریم که کاملا مربوط به کل اقتصاد شده و تنها بازار مسکن را شامل نمی‌شود. در سال 71 تناسب درآمدها با هزینه‌ها به صورتی بوده است که افراد بیشتری می‌توانستند صاحب‌خانه شوند.


وی در ادامه افزود: اما در سال‌های بعد و به خصوص شرایط حال حاضر با توجه به نرخ تورم و درآمدها به‌خصوص در قشر کارمند و کارگر که درآمدشان متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده است، مشکلات تامین مسکن به میان آمده، در این شرایط طبیعی است که توانایی خرید مسکن افراد به مرور زمان کاهش پیدا کند.
این کارشناس اقتصادی به دغدغه اجاره‌نشینی اشاره کرد و دراین‌باره گفت: هنگامی که توانایی خرید کاهش پیدا کند افراد به سمت خانه‌های اجاره‌ای رو می‌آورند. این درحالی است که بحث اجاره‌نشینی هم خود به دغدغه‌ای تبدیل شده است و متاسفانه ما شاهد ظهور پدیده‌های حاشیه‌نشینی و یا خودروخوابی هستیم. واقعیت این است که عرضه ملک اجاره‌ای هم در شرایط فعلی تحت قوانین خاص خود بوده و صاحب‌خانه‌ها وضعیت تورم، قدرت خرید پول و... را می‌بینند و به دنبال این هستند که با اجاره‌ دریافتی چه می‌توانند انجام دهند. طبیعتا در این شرایط اجاره را بالا می‌برد تا بتواند کارایی مناسب را از درآمد خود داشته باشد. در این میان چه کسی متضرر خواهد شد؟ قطعا مستاجران هستند و با کمال تاسف ما این اتفاقات را در بازار مسکن شاهد هستیم.
آیت‌الهی از حباب بخش مسکن در یک سال اخیر گفت: به نظر می‌رسد بازار مسکن در بخش خرید و فروش دارای حباب قیمتی بوده است. این حباب باید تخلیه شود. اکنون ما روند ضعیفی از تخلیه حباب را شاهد هستیم. البته باید بگویم که این مسئله به معنای رسیدن به قیمت‌های قبل نیست و حتی ما نمی‌توانیم به آن قیمت‌ها نزدیک شویم. از سوی دیگر افراد هم آرام آرام خود را با شرایط اقتصادی وقف می‌دهند. تصور من این است که در کوتاه‌مدت و میان‌مدت این مسئله شرایط متعادل‌تری را پیدا می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: ما باید بدانیم که مسکن بخشی از اقتصاد یک کشور است، اقتصاد هم یک کلیت دارد و وقتی این کلیت با شاخص‌های نامتعادل و غیرمنطقی مواجه باشد، مسکن هم از آن تبعیت می‌کند و نمی‌توان کار خاصی انجام داد. در شرایطی که امروز قدرت پول ملی وضعیت مشخصی دارد، نمی‌توان توقع داشت بدون اینکه وضعیت تقاضا و درآمدی متقاضیان تغییر پیدا کند تحولی در بخش مسکن رخ دهد.
این کارشناس مسکن وام و تسهیلات را برای رسیدن به شرایط مطلوب بی‌اثر دانست و گفت: زمانی وام‌هایی را برای متقاضیان در نظر می‌گیرند اما باید بدانیم این وام‌ها گره‌گشا نیست. البته همانطور که قبلا اشاره کردم ما به سمت یک شرایط متعادل و منطقی پیش می‌رویم.
سایر اخبار این روزنامه
حاشیه‌نگاری «ابتکار» بر بیست‌ویکمین دوره جشن خانه سینما از شهردار تهران تا عادل فردوسی‌پور در یک جشن سینمایی جهانبخش‌محبی نیا نکات قابل تامل «‌ابتکار» گمانه‌زنی‌ها در‌خصوص عقب‌نشینی احتمالی آمریکا از تحریم‌های حداکثری را بررسی می‌کند انتقادها از گزینه دولت برای وزارت آموزش و پرورش رو به افزایش است وزیر غیر‌خودی! «ابتکار» دلایل افزایش سهم استیجاری نسبت به سهم مسکن در سال‌های اخیر را بررسی می‌کند ساختار مالی نامناسب روند بانکداری اسلامی را کُند می‌کند خروج بانک‌ها از بنگاه‌داری مزاحم عمر البشیر اعتراف کرد ۲۵ میلیون دلار از محمد بن سلمان دریافت کردم ابهام‌های ماجرای ربایش امام موسی صدر پس از چهار دهه بررسی شد پایان ناتمام معاون اول رئیس‌جمهوری: ‌بخش تعاون گره‌های اقتصادی کشور را برطرف می‌کند معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده خبر داد‌ رایزنی با مجامع هواداران برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها مهدی شادمانی درگذشت رئیس قوه قضائیه: باید چهره کسانی که حامی ترور هستند برملا شود مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری تا تحریم اعمال شود،‌ از مذاکره خبری نیست