«ابتکار» از سایه پررنگ ایران در چهل و پنجمین نشست سران هفت کشور صنعتی گزارش می‌دهد

ماموریت ماکرون برای نجات برجام
محمدرضا ستاری
یکی از مهم‌ترین محورهای سومین و آخرین روز نشست سران هفت کشور صنعتی در فرانسه با تمامی چالش‌های آن، بار دیگر معطوف به ایران بود؛ امری که حضور غیرمنتظره ظریف در شامگاه یکشنبه در شهر بیاتریز علاوه بر شگفتی محافل خبری، روز آخر این اجلاس را به میزان زیادی تحت‌الشعاع خود قرار داد.
در همین راستا و در حالی که جزئیاتی از دیدارهای روز یکشنبه ظریف با مقامات فرانسوی در محل اجلاس سران جی هفت منتشر شده است، برخی از مقامات فعلی و سابق آمریکا، حضور ظریف در این اجلاس را نشانه بی‌احترامی میزبان به رئیس‌جمهوری آمریکا تعبیر کرده‌اند. هر‌چند که ترامپ روز گذشته اعلام کرد که امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه برای دعوت از ظریف با وی گفت‌و‌گو کرده و این سفر به هیچ وجه بی‌احترامی به شخص وی نبوده است، سناتور لیندسی گراهام در واکنش به حضور ظریف در محل اجلاس سران گروه هفت‌ گفته است: اگر فرانسوی‌ها بدون مشورت با آمریکا از محمدجواد ظریف برای نشست گروه هفت دعوت کردند، این موضوع ضعفی بزرگ را در مقابل ایران نشان می‌دهد و در‌واقع بی‌احترامی بزرگی به دونالد ترامپ صورت گرفته است.


از سوی دیگر نیکی هیلی نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل نیز در واکنش به سفر غیرمنتظره ظریف به جنوب فرانسه و دیدار 4 ساعته‌اش با مقامات این کشور، اقدام ماکرون را ریاکارانه قلمداد کرد و آن را توهینی بزرگ نسبت به رئیس‌جمهوری آمریکا و سران گروه هفت دانست. این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که روز یکشنبه برخی از مشاوران دونالد ترامپ به رسانه‌های آمریکایی گفته بودند که رئیس‌جمهوری فرانسه قصد دارد در این نشست ترامپ را در حالت انزوا قرار دهد. از سوی دیگر دیروز روزنامه واشنگتن تایمز نیز با اشاره به حضور ظریف در شهر بیاتریز فرانسه، این سفر را موجب تعجب کاخ سفید دانسته و نوشت: مقامات فرانسوی در این خصوص صحبتی با ترامپ مطرح نکرده بودند که همین موضوع بیانگر اختلاف و شکاف عمیق میان اروپا و آمریکا بر سر ایران است.
ماکرون به دنبال چیست؟
اهمیت سفر ظریف به محل اجلاس سران گروه هفت که با پوشش وسیع رسانه‌های بین‌المللی نیز همراه بود از آنجا ناشی می‌شود که وزیر خارجه ایران دو روز قبل از آن، یعنی روز جمعه به پاریس سفر و با امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه دیدار کرده بود. خود ظریف درمورد این سفر غیرمنتظره گفته است: مذاکراتی چهار ساعته با وزیر خارجه و وزیر دارایی فرانسه داشتم و پس از آن یک ساعت نیز با ماکرون و مشاوران نخست وزیر انگلیس و صدراعظم آلمان گفت‌و‌گو کردیم. هر‌چند روز جمعه گذشته هم برخی مسائل را در پاریس با وزیر خارجه و همچنین رئیس جمهوری فرانسه بررسی کرده بودیم، اما نیاز بود یک دور دیگر برخی نکات مانند مسائل بانکی و نفت که به توضیح یا مذاکره بیشتری نیاز داشت بین متخصصان دو کشور بررسی شود.
در دومین روز از اجلاس سران جی هفت و پیش از آنکه خبر عزیمت ظریف به محل این اجلاس منتشر شود، رسانه‌ها از توافق شش کشور انگلیس، آلمان، کانادا، ژاپن، فرانسه و ایتالیا بر سر ماموریت ماکرون برای انتقال پیام به ایران خبر دادند. در همین رابطه خود ماکرون طی گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونیLCE اعلام کرد که سران جی هفت در‌خصوص یک اقدام مشترک در قبال ایران با هدف کاهش تنش‌ها به توافق رسیده‌اند.
از سوی دیگه گفته شد که رئیس‌جمهوری فرانسه در دیدار دو ساعته خود با دونالد ترامپ طرحی را ارائه کرده که در ازای صدور محدود معافیت فروش نفت ایران توسط آمریکا، فرانسه تلاش کند تا ایران را ترغیب به توقف گام‌های هسته‌ای و آغاز مذاکرات جدید کند. هر‌چند ساعاتی بعد در‌خصوص این اخبار گمانه‌زنی‌های مختلفی مطرح و اعلام شد که ترامپ گفته به هیچ کشوری نمایندگی برای گفت‌و‌گو با ایران را نداده است، رئیس‌جمهوری آمریکا دیروز پس از دیدارش با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان اعلام کرد که سران گروه هفت در‌مورد ایران متحد بودند و به این نتیجه رسیدند که ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد. خود مرکل هم روز گذشته در این رابطه گفت که گروه هفت با این موضوع که ایران نباید تسلیحات اتمی داشته باشد موافق است و باید برای رسیدن به این هدف راهکار سیاسی پیدا شود. وی همچنین تاکید کرده، اینکه این مذاکرات چه نتیجه‌ای خواهد داشت و چه امکاناتی گشوده خواهد شد، در حال حاضر نمی‌دانیم.
روزهای مهم آینده
این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان معتقدند، فرانسه به عنوان نماینده دوفاکتوی کشورهای اروپایی با ارائه بسته‌ای خواستار مذاکرات جدید با ایران شده است. خبرهای غیر رسمی حاکی از آن است که فرانسه پیشنهاد داده در ازای راه‌اندازی یک خط اعتباری 15 میلیارد دلاری در قالب اینستکس و اخذ معافیت فروش نفت ایران به چین و هند، تهران را در‌خصوص بند غروب برجام، میزان غنی‌سازی و حتی مسائل منطقه‌ای و موشکی پای میز مذاکره بیاورد. در همین حال خبرگزاری رویترز نیز مدعی شده که ایران خواستار فروش حداقل 700 هزار بشکه نفت در روز است‌.
از سوی دیگر در حالی که ایران همچنان تاکید دارد در‌خصوص مسائل دفاعی و موشکی مذاکره نخواهد کرد، برخی از ناظران معتقدند، مانورهایی همچون توافق هفت کشور صنعتی بر روی این مسئله که ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد، در‌واقع بیانگر نوعی بن‌بست در جهت فضای مذاکرات آینده است چرا که با 14 گزارش آژانس و راستی‌آزمایی‌های صورت گرفته مشخص شده که برنامه هسته‌ای ایران مطابق بر برجام پیش رفته و حتی چند روز قبل وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرد که ایران به NPT پایبند بوده است. در‌نتیجه تاکید بر این موضوع از سوی کشورهای اروپایی توجیهی در فضای کنونی گفت‌و‌گوها ندارد.
به همین منظور، موضوع فروش نفت و اخذ معافیت آن توسط اروپا هرچند می‌تواند یخ دیپلماسی کنونی را تا حدودی باز کند، اما مهم‌ترین موضوع که کاهش تنش میان ایران و آمریکاست به گفته تحلیلگران بعید به نظر می‌رسد که با چنین پیشنهادهایی به طور بلندمدت حل و فصل شود. چرا که همچنان مشخص نیست آیا آمریکا از فشارهای حداکثری خود کوتاه آمده و دست به عقب‌‌نشینی در مواردی از تحریم‌ها بزند و از سوی دیگر نیز معلوم نیست ایران با توجه به مواضع اخیر خود در‌مورد مذاکره مجدد در برجام و موضوع موشکی که گفته می‌شود از خطوط قرمز است، حاضر به گفت‌و‌گو با طرف‌های غربی باشد. لذا‌ ماموریت ماکرون برای نجات برجام اکنون با توجه به ابزارهایی که در اختیار اروپا قرار دارد و نیز پیچیده‌تر شدن معادلات، دشوارتر از هر زمان دیگری خواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
آیا فدراسیون فوتبال می‌توانند برای خبرنگاران محدودیت ایجاد کند؟ «تاجِ» دیکتاتوری بر سر فدراسیون جلال خوش‌چهره اسرائیلی‌ها نگرانند «ابتکار» از سایه پررنگ ایران در چهل و پنجمین نشست سران هفت کشور صنعتی گزارش می‌دهد رئیس‌جمهوری: اگر نتیجه ملاقات با فردی،‌ آبادانی کشور است،‌ دریغ نمی‌کنم منافع ملی خط‌الراس دیپلماسی کاهش قیمت تا کجا ادامه دارد؟ کوتاهی دست دلالان از بازار مسکن با مبلغ فرار مالیاتی پزشکان چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟ 6 هزار میلیارد تومان پنهان در مطب‌های بی‌کارتخوان جنگ تجاری آمریکا و چین آرامش بعد از توفان تعرفه‌ها به مناسبت روز تکریم خانواده در گفت‌وگو با حسن محدثی بررسی شد گذار تدریجی ایران از «خانواده‌ متعارف» رئیس قوه قضائیه: فعالیت هیچ واحد تولیدی به دلیل اتهام مدیرانش نباید متوقف شود معاون اول رئیس‌جمهوری: مسئولان راه حل ساده مشکلات را وارد چرخه طولانی اداری نکنند پروانه مافی: دولت در دو‏سال باقی‏مانده بر حل مسائل معیشتی مردم تمرکز کند محمدجواد ظریف در سفر خود به چین مطرح کرد روزهای مهمی پیش رو است وزیر اطلاعات: مسئولان آهنگ خدمت دوباره را بنوازند