روزنامه جمهوری اسلامی
1398/06/05
*به انگیزه سالروز تولد حکیم زکریای رازی و روز داروسازی دارو فراوان، اما گرفتار شبکه توزیع بیمار
امروز سالروز تولد حکیم زکریای رازی دانشمند و طبیب حاذق ایرانی و روز داروسازی است. در چنین روزی خوشحالیم که بگوییم به همت زکریای رازیهای امروز حدود 97 درصد از داروهای مورد نیاز مردم، در کشور تولید میشود چرا که آنهایی که از گذشته کشور در 40-50 سال گذشته آگاهند خوب میدانند که قبل از انقلاب صنعت دارو، تولید محور نبود.یعنی مانند سایر کالاها تجارت محور بود. 25 درصد داروهای معمولی در داخل و بخشی از داروها در شرکتهای کوچک چند ملیتی آمریکایی و آلمانی و اروپایی تولید و 75 درصد داروهای تخصصی هم وارد میشد.نباید از حافظه تاریخی ملت ایران پاک شود که در همان سالهای سخت اوایل انقلاب با وجود جنگ، تحریم، کمبود و مشکلات دیگر حدود 12 کارخانه داروسازی در کشور احداث شد و درحال حاضر250 کارخانه داروسازی در کشور فعال است،که از این تعداد 100کارخانه صرفا داروهای شیمیایی و 160 کارخانه داروهای گیاهی تولید میکنند و به جز برخی مواد اولیه که وارد میکنیم،ایران عزیز ما در تولید دارو به معنای واقعی به خودکفایی رسیدهاست و اکنون داروی ایرانی به بسیاری از کشورها نیز صادرمی شود.
اکنون بالغ بر دو هزار و100 نوع دارو در فهرست دارویی کشور قرار دارد و 1750 نوع دارو در کشور تولید و 85 نوع به همت داروسازان با فناوری بالای هایتک و بایوتک تولید و به راحتی نیاز داخل را تامین میکنند و مازاد آن نیز صادر میشود. یکشنبه همین هفته تولید داروی حیاتی و استراتژیک «سورفکتانت ریوی»در داخل به تولید انبوه رسید که با آن جان بیش از 65 هزار نوزاد نارس این مرز و بوم نجات پیدا میکند.
تولید این دارو ثابت کرد که اگر با سرسختی حتی در شرایط تحریم یک کار علمی را به صورت جمعی شروع کنیم، پاسخ خواهد داد، تولید این دارو یک کار تیمی 40 نفره از دانشجویان علوم زیستی بود.چرا که علوم به هم پیوسته است، باید رشتههای پزشکی و رشتههای علوم پایه، شیمی و فیزیک در کنار هم قرار گیرند تا بسیاری کارهای بزرگ شکل بگیرد،کاری که در سایر بخشهای صنعتی،خدماتی، و حتی علمی، فرهنگی و اجتماعی نیز نتیجه بخش خواهد بود.
البته این پایان راه نیست ؛چرا که به گفته محققان تا 30سال دیگر بیش از 100 بیماری جدید دنیا را فرا میگیرد و کلید این نوع بیماریها فعلا در دست کشورهای توسعه یافته در جهت اعمال سیاستهای آپارتاید نژادی است، این کشورها به دنبال محروم نگه داشتن کشورهای جنوب از داروهای بیماریهای نوپدید هستند و باز هم در دهههای آینده داروسازان ایرانی میتوانند ما را همواره در مرز تکنولوژی روز دنیا در عرصه داروسازی حفظ کنند و بازهم خوداتکا بمانیم.
اما امروز، مطالبی از کمبود یا قاچاق و جابجایی غیر قانونی و اخلاقی دارو در کشورهم میشنویم که بسیار آزار دهنده است.البته هر جا بوی پول و سود مادی باشد مافیا هم هست، تفاوتی نمیکند که این بوی پول درمواد نفت و پترو شیمی یا خودرو و لوازم خانگی باشد یا داروی بیماران بدحال روی تخت بیمارستان!جایی که شرف انسانی هم نابود میشود تا دارو را از کودکی سرطانی بربایند و آن را به پولی تبدیل کنند که آن قاچاقچی هم قادر به خوردن آن برای همیشه نیست چرا که او نیز با همه ثروتهایی که به ناحق از این راه کسب میکند، روزی که دور هم نیست خواهد مرد و چه بسا روزی خود نیز به دنبال دارویی باشد تا جانش را نجات دهد.
چندی پیش همین مساله را در ستون «جهت اطلاع» نوشتیم که «وزیر بهداشت حرف میزند، مافیای دارو عمل میکند» این موضوع مربوط به سخنان وزیر بهداشت در باره مبارزه جدی با مافیای دارو بود که حداقل در محافل و شبکههای اجتماعی استانهای مرزی بازتابهای خاصی داشت چرا که اتباع کشورهای همسایه برای درمان بیماری خود به ایران مراجعه میکنند و باتوجه به ارزش پول رایج آن کشورها در برابر ریال ایران، معمولاً اتباع خارجی نرخ تعیینشده داروهای خاص و خارج از شبکه رسمی و یا هزینه بیمارستانی و سایر هزینههای پزشکی و کادر درمانی را راحتتر پرداخت میکنند، آنگاه مردم این مناطق در اولویت درمانی و رسیدگی قرار نمیگیرند. در این میان به دلیل ضعف نظارتها اتباع خارجی نیز بخشی از یارانههای دارویی و تجهیزات پزشکی و بیمارستانی بهویژه داروهای سرطانی کشور را به خود اختصاص میدهند و یا در قالب دارو از کشور خارج میکنند که این ضعف در نظارت و عرضه توزیع دارو، حتی سبب مخالفت مردم این مناطق با حضور مهمانان کشورهای همسایه و آسیب دیدگی صنعت جذب ایرانگرد و گردشگرمی شود.
این مساله تنها یک روی مافیای داروست چرا که دولت به دارو یارانه میدهد و هرکس نخواهد برای مردم کشورش و یارانهای که به دارو و درمان اختصاص مییابد دل بسوزاند، دارو را از شبکه عادی - که یقینا از عهده مردم عادی ساخته نیست -خارج میکند و آن را به بازارهای هدف در کشورهای دیگر یا شبکه توزیع ناسالم داخلی میرساند.
دکتر محمدرضا شانهسازرئیس سازمان غذا و دارو با تایید بروز چنین مشکلاتی در عرصه توزیع دارو گفت: به هر حال در بحث تغییرات نرخ ارز و چند قیمتی شدن ارز کسانی هم هستند که سوء استفاده میکنند. برنامهریزی ما این است که با ارتباط بهتر سامانهها میان وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت بهداشت از بروز سوء استفادهها جلوگیری کنیم.
وی افزود: البته مواردی از تخلف در این زمینه وجود داشته و اتفاقاتی افتاده است که متخلفین شناسایی شدند و به دستگاههای قضایی و امنیتی که در رسیدگی به این امور صلاحیت دارند، معرفی شدهاند و پرونده هایشان به جریان افتاده است. امیدواریم دیگر چنین موضوعاتی تکرار نشود.
شانهساز با اشاره به انتقاداتی مبنی بر این که بخش اعظم ارز دارو دچار سوء استفاده شده است، گفت: اگر بخش اعظم ارز دارو مورد سوء استفاده قرار گرفته بود که درحال حاضر با کمبود دارویی شدیدی مواجه بودیم. خیر، بخش اعظم ارز دارو نبوده است، اما سوء استفادههایی انجام شده که در این زمینه با کمک گمرک جمهوری اسلامی و دستگاههای امنیتی و ناظر، متخلفان را شناسایی کرده و با آنها برخورد جدی خواهد شد. امیدواریم برخوردها در این حوزه برخوردهای بازدارنده باشد تا چنین تخلفاتی تکرار نشود.
وی درباره انتشار اسامی شرکتهای متخلف، گفت: قطعاً باید تنبیهات بازدارنده باشد. البته اعلام اسامی متخلفین باید ازسوی دستگاه قضایی انجام شود که قطعاً بعد از ورود دستگاه قضا و بررسیهای اولیه به اطلاع مردم خواهد رسید. خواهش ما این است که برخوردها بازدارنده باشند؛ به طوری که انجام چنین تخلفاتی چه به صورت فردی و چه به صورت ساماندهی شده، صرف نکند.
رئیس سازمان غذا و دارو همچنین گفت: درحال حاضر در شرایطی هستیم که دشمن به صورت هدفمند داروی ما را نشانه گرفته است. به عنوان کسی که درگیر تهیه ارز و رفع نیازهای دارویی هستم، اعلام میکنم که به طور حتم برنامهریزی دشمن این بوده که ما در زمینه تامین دارو با کمبودهای جدی مواجه شویم. کمبود داروهایی مانند دارویی که امروز رونمایی شد، از جمله داروهایی هستند که میتوانند به شدت عواطف و افکار عمومی را تحریک کرده و منجر به نارضایتی عمومی شوند. بر همین اساس میگویم که ارزش تولید این دارو از مسائل اقتصادی آن و ارزبری بالایش مهمتر و بیشتر است. امروز دشمنان ما با کمال وقاحت تامین دارو را در کشور هدف قرار دادهاند و مشخصاً کمپانیهایی که سالها با ما کار میکردند را تحت فشار قرار دادهاند تا به ما مواد اولیه دارویی را ندهند.
وی با تاکیدبر اینکه هر دارویی که در کشور ما مورد نیاز باشد، محققین ما در رشتههای مختلف میتوانند آن را ظرف دو سال برنامهریزی و تولید کنند، گفت: البته این ادعای بزرگی است، اما من به عنوان کسی که سه دهه در حوزه دارو فعالیت کردهام، این موضوع را با اطمینان به مردم میگویم. تحریمها انگیزههای ما را مضاعف کرده و همتمان را هم عالیتر کرده است. امروز با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد اجرایی فرمان امام خمینی گامهای اساسی را برای افزایش تولید مواد اولیه در داخل برنامهریزی میکنیم.
وی افزود: 97 درصد از داروهای مورد نیاز ما در کشور تولید میشوند که از نظر من این رقم 99 درصد است؛ چرا که دو درصد هم داروهای وارداتی هستند که مشابه تولید داخلشان هم وجود دارد. بنابراین از نظر عددی میتوانیم 99 درصد از داروهای مورد نیازمان را در کشور تامین کنیم. حال باید در زمینه تامین مواد اولیه هم برنامهریزی کنیم که درحال حاضر حدود 60 الی 65 درصدشان در کشور تولید میشود و با برنامهریزیهایی که انجام شده امیدواریم بتوانیم میزان تولید مواد اولیه مورد نیازمان را مانند دارو در کشور افزایش دهیم تا در این زمینه هم آسیب پذیریمان را کمتر کنیم.
جلال محمودزاده نماینده مجلس شورای اسلامی هم گفت: نباید بگذاریم مافیا دارو با واردات بیرویه بر پیکره تولید داخلی ضربه وارد نماید، بیان داشت: تاکنون شاهد برخورد جدی قضائی با مافیای واردات دارو نبودیم، اینکه یک مقام مسئول به دلیل تخلف از سمتش عزل شود، این برخورد جدی نیست.
وی با تاکید بر اینکه نباید در برخورد با مافیای دارو و متخلفان ارز دولتی در زمینه واردات، مماشات کرد، افزود: اگر با متخلفان برخورد جدی قضائی شود و نظارت درستی در این زمینه صورت گیرد، شاهد کاهش تخلفات خواهیم بود.
محمودزاده با بیان اینکه فرار مالیاتی یکی از تخلفات واردکنندگان است و با طرح این سوال که چرا مافیای واردات دارو مالیات نمیدهند؟ گفت: ندادن مالیات نه تنها بر اقتصاد کشور ضربه وارد میکند، بلکه باعث تشویق بیشتر آنها بر واردات میشود که خود باعث ضرر مضاعف بر پیکره تولید داخلی است، مسئولین و متولیان بهداشت و درمان در سخنان خود از نقش مافیا در واردات بیحد و حصر دارو و هزینه ارزهای دولتی در جاهایی غیر از دارو سخن میگویند. همچنین مسئولین قضائی از تشکیل پروندههای قضائی و ارسال این پروندهها به دادگاه حرف میزنند.
وی واردات بیحد و حصر دارو و بازی با سلامت و جان مردم را از خطرات جدی حوزه بهداشت و درمان جامعه دانست و تصریح کرد: تلاش عدهای برای واردات دارو ضربه به تولیدات داخلی است و هزینه ارزهای دولتی در حوزه دارو در جاهای دیگر مثل لوازم خانگی بازی با سلامت و جان مردم است.
«سعید نمکی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم با انتقاد از واردات داروی با مشابه داخلی و با بیان این که سال گذشته 3 درصد داروهای وارداتی به میزان 3/1 میلیارد دلار ارزبری داشته است، گفت: اگر این واردات داروهای با مشابه داخلی را رها نکنیم، سالانه 44 میلیارد دلار برای ارز دارو بودجه لازم است و 1.2 درصد از GDP (تولید ناخالص داخلی) کشور برای تامین دارو مصرف میشود.
وی ادامه داد: باید دستهای پلید و پلشت را از حرفه داروسازی بیرون کنیم و به مردم این پیام را برسانیم که داروسازان برای سلامت مردم جان فشانی میکنند. همه باید بدانند آنکه به مردم خیانت میکند، درون حرفه داروسازی نیست. عدهای سودجو و وطن فروش و ضد بشر هستند که برای بیگانگان هرکاری انجام میدهند و این افراد، داروساز نیستند.
***
به نظر میرسد راه حل اساسی برای مقابله با مافیا و قاچاق دارو شفافیت و قرار دادن همه عملکرد وزارت بهداشت و شبکههای تولید و توزیع در اتاق شیشهای است. این کار حتی باید بر وضعیت نسخه نویسی پزشکان محترم نیز اعمال شود. زیرا چند وقتی است که از گم شدن ارزهای دولتی برای واردات دارو که اعداد و ارقام متفاوتی هم برای آن بیان میشود، نقل محافل رسانهای شده است. همچنین نامه عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی به رئیس جمهوری درباره شرکتهای دارویی که هنوز رفع تعهد ارزی نکردهاند نیز به پررنگ شدن این حواشی کمک کرد. برخی سازمانها نیز به زعم خود برای افشای واردات دارو، اقدام به انتشار برخی آمار و ارقام بدون سند کردند که حساسیت مردم را در این حوزه برانگیخته است.
نکته مهم دیگر در عرصه بروز بیماری در شبکه توزیع دارو قاچاق دوطرفه است.همانگونه که پیشتر اشاره شد بخشی از داروهای یارانهدار توزیعی در کشور از طریق شبکه قاچاق به خارج منتقل میشود و مردم در سایر کشورها نیز از یارانه دولت ایران استفاده میبرند! اما این یک طرف راه خیانت است. راه دیگر مربوط به تبلیغات غلط جامعه پزشکی و به ویژه داروخانهداران برای توزیع داروهای خارجی است درحالیکه نمونه مشابه و کیفی همان دارو در ایران تولید میشود.
به دنبال این تبلیغات غلط شبکه واردات یا حتی قاچاق به داخل فعال میشود و این فشار افکار عمومی سبب اختصاص ارز ارزانقیمت برای واردات چنین داروهایی میشود که تنها مافیای متمایل به سود و یارانه از آن حمایت میکنند و به شدت هم پشت آن میایستندو حتی درد مظاعف قاچاق داروهای وارداتی با ارز دولتی به خارج از کشور شکل میگیرد!!
جالب است که در این زمینه دقت کنیم تنها کمتر از 15 درصد از کل میزان واردات داروهای ساخته شده مربوط به واردات بدون مشابه داخلی بوده است، یعنی تولید آن داخل کشور انجام نمیشود 1.6 درصد واردات داروهای فوریتی. 8.6 داروهای وارداتی بودند که مشابه تولید داخلی داشتند.
*امروزه حدود 97 درصد از داروهای مورد نیاز مردم در کشور تولید میشود وآنهایی که از گذشته کشور در 40-50 سال گذشته آگاهند خوب میدانند که قبل از انقلاب 25 درصد داروهای معمولی در داخل و بخشی از داروها در شرکتهای کوچک چند ملیتی آمریکایی و آلمانی و اروپایی تولید و 75 درصد داروهای تخصصی هم وارد میشد
* بسیار آزار دهنده که میشنویم کمبود دارو در کشور به دلیل قاچاق و جابجایی غیر قانونی و اخلاقی است.دردی که نشان میدهد هر جا که بوی پول و سود مادی باشد مافیا هم هست، تفاوتی نمیکند که این بوی پول از داروی بیماران بدحال روی تخت بیمارستان!یا مرگ و زندگی کودکی سرطانی باشد
* باتوجه به ارزش پول رایج کشورهای دیگر در برابر ریال ایران، و با توجه به یارانهای که دولت برای دارو میپردازد، انگیزه متخلفان برای خارج کردن دارو از شبکه عادی توزیع بیشتر از گذشته شده است
* دکتر محمدرضا شانهساز رئیس سازمان غذا و دارو: به دلیل تفاوت نرخ ارز و چند قیمتی شدن ارز کسانی هم هستند که سوء استفاده میکنند. برنامهریزی ما این است که با ارتباط بهتر سامانهها میان وزارت صمت، بانک مرکزی و وزارت بهداشت از بروز سوء استفادهها جلوگیری کنیم
*به نظر میرسد راه حل اساسی برای مقابله با مافیا و قاچاق دارو شفافیت و قرار دادن همه عملکرد وزارت بهداشت و شبکههای تولید و توزیع در اتاق شیشهای است. این کار حتی باید بر وضعیت نسخه نویسی پزشکان محترم نیز اعمال شود
* بروز بیماری در شبکه توزیع دارو و قاچاق آن دوطرفه است؛ برخی داروهای یارانهدار توزیعی در کشور را از طریق شبکه قاچاق به خارج منتقل میکنند و برخی هم برای دریافت یارانه واردات دارو، سعی دارند داروهای خارجی را به نسخههای بیماران اضافه نمایند
سایر اخبار این روزنامه
دلار در آستانه ورود به کانال 10 هزار تومانی
رئیسجمهور: افتخار می کنم که توسعه سریع روستاها از دستاوردهای بزرگ دولت تدبیر و امید است
عزم ذوب آهن اصفهان برای تولید 3 میلیون تن محصولات فولادی در سال رونق تولید
در مراسم افتتاح گسترده طرحهای زیربنایی روستایی با حضور رئیسجمهور عنوان شد
خدمات ویژه دولت به روستاها
رئیسجمهور وزارت صنایع را نجات دهد
بازتاب سخنان مهم سید حسننصرالله و تهدید محکم صهیونیستها توسط وی
*به انگیزه سالروز تولد حکیم زکریای رازی و روز داروسازی
دارو فراوان، اما گرفتار شبکه توزیع بیمار
وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش و میراث فرهنگی به مجلس معرفی شدند
مدیرعامل صندوق حمایت از سرمایهگذاری بخش کشاورزی:
صندوقهای غیر دولتی ارزانترین تسهیلات را برای بخش کشاورزی تامین میکنند
در قالب الگوی جدید اشتغالزایی مبتنی بر اقتصاد مردمی بنیاد برکت
توزیع 4 هزار دام سنگین درمناطق محروم سیستان و بلوچستان آغاز شد
وزیر خارجه چین در یدار با ظریف مطرح کرد:
عزم چین برای همکاری با ایران و جامعه جهانی برای حفظ برجام
همراهی همگانی با دولت