چرا از آرای رئیس شورای شهر تهران کاسته شد؟ ریاست دوباره هاشمی با سه رای کمتر

گروه جامعه: همان طور که انتظار می‌رفت، محسن هاشمی رفسنجانی، برای سومین سال پیاپی بر ریاست شورای شهر پایتخت ابقا شد. این بار البته مثل سال‌های اول و دوم، تمام اعضای شورا به ریاست هاشمی رای ندادند و او در سال سوم، با سه رای سفید از میان 21 رای بر صندلی ریاست تکیه زده است، اتفاقی که باعث می‌شود این سوال پیش بیاید که عملکرد رئیس و هیئت رئیسه شورا چگونه بوده که باعث شده است این آرا ریزش کند؟
صبح دیروز در جلسه شورای شهر تهران، انتخاب هیئت رئیسه شورای شهر به عنوان اولین دستور روی میز بررسی اعضای شورای شهر قرار گرفت. اعضای شورای شهر پس از انداختن آرای خود به صندوق، نهایتا محسن هاشمی رفسنجانی را با 18 رای برای سال سوم به عنوان رئیس شورای شهر انتخاب کردند. از 21 عضو شورا، 3 نفر رای سفید دادند. این در حالی بود که برای کرسی ریاست شورای شهر، به جز محسن هاشمی، عضو دیگری از شورا کاندیدا نشده بود.
در انتخابات دیروز هیئت رئیسه شورای شهر تهران، ابراهیم امینی نیز با ۱۷ رای در سمت نایب رئیس شورا باقی ماند، آن هم در حالی که بر خلاف گذشته که بی‌رقیب برای این سمت کاندیدا می‌شد، این بار مجید فراهانی را به عنوان رقیب می‌دید. زهرا نژادبهرام با ١۶ رای و بهاره آروین با ١۴ رای به عنوان دو منشی هیئت رئیسه انتخاب شدند. علی اعطا برای دو سال باقی‌مانده تنها کاندیدای پست سخنگویی شورای شهر بود که با ۲۰ رای مجددا به عنوان سخنگو انتخاب شد. با رای اعضای شورای شهر تهران، حسن رسولی نیز به عنوان خزانه‌دار شورای شهر در سمت خود ابقا شد. به این ترتیب، ترکیب هیئت رئیسه شورای شهر پایتخت، نسبت به سال گذشته دست نخورده باقی ماند. این در حالی است که آرای سایر اعضای هیئت رئیسه نیز نسبت به سال گذشته دو تا سه رای کاهش داشته است.
از جوسازی اصولگرایان ...


در هفته‌های اخیر، اخباری درباره تلاش برای تغییر در هیئت رئیسه و به ویژه صندلی ریاست شورای شهر تهران به گوش می‌رسید. اغلب رسانه‌های اصلاح‌طلبان‌ از این اخبار به عنوان تلاش رسانه‌های اصولگرا برای ایجاد انشقاق در اصلاح‌طلبان شورای شهر یاد کردند. به عنوان مثال، خبرگزاری تسنیم در گزارشی در‌این‌باره نوشته بود: «طی این دو سال برخی از اعضای شورای شهر تهران نسبت به اداره جلسات شورا انتقاداتی داشته‌اند و در برخی از مواقع این انتقادات تبدیل به درگیری لفظی و حتی ترک جلسه از سوی محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران شده است. برخی از اعضا‌ی شورای شهر تهران اظهار کرده‌اند که محسن هاشمی برخی از جلسات را جدی نمی‌گیرد و به ‌شوخی مسائلی را مطرح می‌کند». خود محسن هاشمی هم در آن زمان در حاشیه یکی از جلسات شورای شهر در پاسخ به سوال خبرنگاران در‌این‌باره گفته بود: «برخی از اعضای شورای شهر انتقاداتی به روش هیئت رئیسه کنونی داشتند؛ برخی معتقد بودند اگر قرار است هیئت رئیسه فعلی ابقا شود نباید روش مدیریت کنونی را داشته باشد». او افزوده بود: «برخی از اعضای شورای شهر در این جلسه گفتند «می‌خواهیم کاندیدا شویم»، اما نگفتند که قصد کاندیدا شدن برای کدام سمت در شورای شهر را دارند». این گفته‌ها و نوشته‌ها باعث شد حتی گمانه‌زنی‌هایی درباره حضور احمد مسجدجامعی در ترکیب هیئت رئیسه شورای شهر و حتی صندلی ریاست انجام شود. ضمن این که گفته می‌شد ممکن است زهرا نژاد بهرام برای سمت سخنگویی کاندیدا شود که این موضوع در مصاحبه‌ای از سوی وی رد شد.
رسانه‌های اصلاح‌طلب، این جریان‌سازی را به جریان اصولگرا منتسب کردند و حتی آن را «تلاش ناشیانه رسانه‌های اصولگرا برای تغییر رئیس شورا» نامیدند. با مراجعه به این رسانه‌ها البته می‌توان دریافت که این تلاش در طول این سه سال بی‌سابقه نیست. در شرایطی که محسن هاشمی از ابتدای شورای پنجم و پیروزی لیست اصلاح‌طلبان، حتی در زمره کاندیداهای مورد نظر برای شهرداری تهران نیز دانسته می‌شد، تلاش‌های فراوانی برای جلوگیری از این مسئله صورت گرفت. نه تنها برخی جریان‌های اصلاح‌طلب – به دلایل گوناگون از قبیل اختلافات حزبی یا حتی چنان که صادق زیباکلام آن زمان مطرح کرد: تداوم مخالفت اصلاح‌طلبان تندرو با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مقابله با محسن هاشمی – با طرح عهدنامه کاندیداهای این جریان در انتخابات شوراها مبنی بر عدم پذیرش سمت دیگر و خالی کردن صندلی شورا با آن مخالفت کردند، که جریان اصولگرا نیز در این زمینه هم‌داستان شده بود و تلاش می‌کرد یا به هر شکل از شهردار شدن او جلوگیری کند یا حداقل درصورت نشستن هاشمی بر صندلی شهرداری، آن را برای اصلاح‌طلبان با اسم رمز «خلف وعده» درون جریانی، هزینه‌ساز سازد. پس از منتفی شدن حضور محسن هاشمی در شهرداری، این فشار درباره ریاست وی بر شورای شهر هم تکرار شد و در طول این سه سال، حملات فراوانی نیز از سوی رسانه‌های اصوگرا به عملکرد وی در شورا صورت گرفت. این جریان هر جا هم فرصتی یافت، بروز اختلاف نسبت به عملکرد هاشمی را بولد کرد. بسیاری معتقدند این تقابل با هاشمی رفسنجانی، به جز تداوم هجمه علیه پدر وی، جلوگیری از تبدیل شدن محسن هاشمی به یک گزینه بالقوه برای انتخابات ریاست جمهوری نیز بوده است.
با این حال علی اعطا، سخنگوی شورای شهر، چندی پیش درباره این شایعات اینگونه واکنش نشان داده بود: «در بحث شایعات، باید چیزکى باشد تا چیزى گفته شود. در شایعه تغییر رئیس، همان «چیزک» هم مطرح نیست، چه برسد به چیزها».
... تا کشمکش‌های حزبی و گروهی اصلاح‌طلبان
اما نتایج انتخابات هیئت رئیسه شورای شهر در سال سوم نشان داد که نگاه اعضای شورا به هیئت رئیسه همچون سال اول و دوم یکدست نیست. هر چند به دلیل رای‌گیری مخفی، نمی‌توان به طور قطع و یقین گفت که سه نفری که به محسن هاشمی رای سفید داده‌اند و برای دیگر سمت‌های هیئت رئیسه نیز از رای دادن به اعضای پیشین خودداری کرده‌اند، چه کسانی بوده‌اند اما بر اساس برخی وابستگی‌های حزبی و نیز انتقادهای پیشین از عملکرد هیئت رئیسه، می‌توان حدس‌هایی در‌این‌باره زد. مرتضی الویری، حسین رسولی و الهام فخاری سه گزینه‌ای هستند که بیشترین احتمالات را در‌این‌باره به خود جلب می‌کنند. هر چند وابستگان سیاسی احزابی که سهمی از شورای شهر دارند، معتقدند که انتخابات درونی شورا، حزبی نیست، اما تقسیم صندلی‌های هیئت رئیسه میان سه حزب کارگزاران سازندگی، اتحاد ملت و اعتماد ملی و عدم حضور چهره‌های شاخص این احزاب در تقابل با کاندیداهای هم حزبی و دیگران برای کرسی‌های هیئت رئیسه، این ابهام را ایجاد می‌کند که انتخابات درونی شورا، چندان هم دور از سیاست نیست. در این میان نقش چهره‌های مستقل شورا نیز مهم است که به نظر می‌رسد با این سیاست – درصورت وجود – همراهی دارند.
عملکرد هاشمی، زیر ذره‌بین
به هر ترتیب نتایج انتخابات هیئت رئیسه شورای شهر نشان می‌دهد که عملکرد وی در سال سوم بیش از سال‌های گذشته زیر نظر همکارانش در شورا خواهد بود. درواقع این آرا باعث می‌شود که هر آن انتظار علنی شدن بیش از پیش انتقادها از عملکرد هیئت رئیسه شورا و به ویژه رئیس شورای شهر افزایش یابد. محسن هاشمی تا بدین جا از درون شورا به دلیل آنچه مدیریت سهل‌انگارانه جلسات شورا نامیده شده، مورد انتقاد قرار گرفته و در فضای عمومی نیز برخی اظهارات او، هرچند به گفته خودش، به شوخی، در مصاحبه‌ها، باعث واکنش‌های مردم و از جمله حامیان اصلاح‌طلبان شده است. در نتیجه به نظر می‌رسد که محسن هاشمی باید در شیوه ریاست خود در شورا تجدیدنظرهایی داشته باشد.
نمره 15 هاشمی به عملکرد خود و همکارانش
محسن هاشمی که پیش‌تر گفته بود با تغییر در هیئت رئیسه مخالف است و ثبات را عامل پیشرفت کارها می‌داند، روز شنبه در مصاحبه‌ای با ایسنا به عملکرد شورای شهر تهران نمره 15 داده و گفته بود: «در توسعه حمل و نقل عمومی، نوسازی بافتهای فرسوده و مقابله با آسیب‌های اجتماعی نتوانسته‌ایم مطالبات به حق مردم را پاسخ کافی بدهیم». وی عملکرد کلی شورای شهر را قابل دفاع و قابل قبول خواند و افزود: «در حوزه شهرسازی، حفظ محیط‌زیست و شفاف‌سازی عملکرد مدیریت شهری شورا کارنامه مثبتی دارد». هاشمی همچنین کم‌کاری و کرختی میان اعضای شورا را رد کرد. رئیس شورای شهر تهران دیروز نیز پس از نشستن روی این صندلی برای سال سوم، گزارشی از عملکرد دو ساله شورا در میانه راه شورای پنجم داد و گفت: «شورا در این دو سال 159 جلسه رسمی از صحن علنی داشته و بیش از 270 مصوبه را به تصویب رسانده است و اعضای شورا نیز 423 تذکر در این دو سال در راستای ایفای وظایف نظارتی و سیاستگذاری ارائه کردند». وی با بیان اینکه یکی از دستاوردهای مهم این شورا عملی کردن شعار شفافیت و محرم دیدن مردم در روند تصمیم‌گیری بود، مصوبه برج باغ‌ها، مصوبه منوط کردن واگذاری هر نوع دارایی ملکی شهرداری را به صورت ترجیحی اعم از بهره‌برداری یا تملک به تصویب شورای شهر و رویکرد انقباضی بودجه‌ای را مهم‌ترین دستاوردهای این شورا در دو سال گذشته دانست. هاشمی پس از این جلسه در جمع خبرنگاران نیز گفت: «امیدواریم همین ثبات در مدیریت شهری هم ظرف سال‌های آینده حفظ شود تا شاهد انجام اقداماتی خوب و موثر باشیم. شورای شهر تهران در این دوره فعالیت قابل قبولی داشته و از فعالیت آن می‌توان دفاع کرد و سعی کردیم تا همان وعده‌هایی را که داده بودیم را عملی کنیم». وی در پاسخ به سوالی درخصوص حفظ هیئت رئیسه که صرفا با هدف حفظ ثبات بوده یا اقدامی سیاسی بوده است، تصریح کرد: «شورا سیاستی نداشته باشد اما همدلی و انسجام بین اعضا وجود داشته باشد که هم به نفع شوراست و هم باید الگوی سایر شهرها باشد». وی درخصوص سه رای سفید در انتخابات ریاست شورای شهر تهران نیز گفت: «من نمی‌دانم آن سه نفر چه کسانی بودند؟ اما تلاش می‌کنم به گونه‌ای رفتار کنم که این سه رای سفید هم در آینده تغییر کند». هاشمی در تشریح اولویت‌های شورای شهر تهران در سومین سال از فعالیت خود، یادآور شد: «بحث آلودگی هوا و ترافیک و معضلات اجتماعی از درخواست‌های شهروندان است که تلاش می‌کنیم این موضوعات را بیشتر مورد توجه قرار دهیم».
به هر حال باید دید که عملکرد شورای شهر و هیئت رئیسه آن با توجه به این وعده‌ها، آیا به‌گونه‌ای خواهد بود که در آینده باز هم اعتماد شهروندان تهرانی را برای رای دادن جلب کند؟
سایر اخبار این روزنامه