روزنامه همدلی
1398/06/04
«همدلی» از ماجرای حقوق معوق 130هزار و 400 کارگر در کل کشور گزارش می‌دهد اقتصاد دلالی کارگرکُش است
همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: در اقتصادی که تا بوده بر پایه نفت چرخیده و تولید به حال خودش رها شده است، حال و روز کارگران اگر خوب باشد، جای تعجب دارد. کارگرانی که حالا چه در بنگاه‌های اقتصادی واگذار شده به بخش خصوصی و چه در شرکت‌های دولتی عرق می‌ریزند تا هر روز سختی تورم و گذران معیشت بیشتر گلویشان را فشار دهد. این مساله را نه تنها از سوی رسانه‌های مختلف و حتی با نگاهی به اوضاع معیشتی این قشر ضعیف که با تورم 42درصدی این روزها، کمتر از دو میلیون تومان در ماه دریافت می‌کنند، می‌توان فهمید؛ بلکه با بررسی آمارهای رسمی نیز به این نتیجه می‌توان رسید که دخل کارگران به زور خرجشان نمی‌رسد.آنطور که برآوردهای بانک مرکزی از هزینه خانوارهای شهری در سال 96 نشان می‌دهد، متوسط هزینه ناخالص یک خانواده در پایتخت ماهانه پنج میلیون و 700 هزار تومان بوده که با لحاظ نرخ تورم 26.9 درصدی در سال 97، این هزینه در تهران به هفت میلیون و 200 هزار تومان می‌رسد؛ این در حالی است که بر اساس گزارش چند روز گذشته مرکز آمار، نرخ تورم 12 ماهه منتهی به مرداد سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته به 42.2 درصد رسیده که این شاخص نسبت به تیر سال گذشته 1.8 درصد رشد کرده است.
با مقایسه اختلاف هفت میلیون و 200 هزار تومان متوسط هزینه زندگی در تهران و دستمزد یک حداقل بگیر که ماهی یک میلیون و 500 هزار تومان است، سوالی که به ذهن می‌رسد این است که این قشر ضعیف چگونه از پس هزینه‌های بالای زندگی برمی‌آیند؛ البته پاسخش هم روشن است، خیلی راحت بسیاری از کالاهای ضروری برای سلامت و رفاه هر فردی، از سبد خرید اقشار ضعیف حذف میشود.
اوضاع تلخ معیشت این‌روزهای کارگران هر چند قصه امروز و دیروز نیست و به قول آگاهان اقتصادی سیلی وابستگی اقتصاد ایران به نفت است که به صورت کارگران می‌خورد، اما آمارهای نگران‌کننده‌ای وجود دارد که از بحرانی‌تر شدن معیشت کارگران در مقابل این گرانی‌ها خبر می‌دهد. شاید در کل کشور کارگرانی باشند که با دستمزد کمتر از دو میلیون تومان، حداقل درآمد بخور و نمیری دارند و از بسیاری از تفریح‌ها و اجناس ضروری برای رفاه‌شان چشم‌پوشی می‌کنند، اما در مقابل این اقشار ضعیف کارگرانی وجود دارند که ماه‌هاست حقوقی از سوی کارفرمای خود دریافت نکرده‌اند و به دلیل رکود و بحران واحدهای تولیدی، همچنان از جیب می‌خورند.
کارگرانی که حقوق نگرفته‌اند
چند روز پیش بود که آمار مربوط به اطلاعات بنگاه‌های مشکل‌دار، حاکی از این بود که ۱۳۰ هزار و ۴۰۰ کارگر در کل کشور حقوق معوق دارند که این کارگران در ۱۱۹۳ بنگاه کشور مشغول به کار هستند.
بر اساس گزارش چند روز پیش مهر، در حوزه حقوق معوق، ۱۱۹۳ بنگاه در سطح کشور دستمزد نیروی کار خود را با تاخیر چندماهه پرداخت کردند یا همچنان بعد از ماه‌ها پرداخت نکرده‌اند. اطلاعات به دست آمده از وضعیت حقوق معوق کارگران نشان می‌دهد، در ۳۱ استان کشور بنگاه‌های دارای حقوق معوق وجود دارند و در مجموع دستمزد ۱۳۰ هزار و ۴۱۳ نیروی کار در سطح کشور از یکماه و بیشتر پرداخت نشده است.
بررسی آمار به تفکیک هر استان نیز حاکی از آن است که بنگاه‌های اقتصادی استان تهران با حقوق معوق ۱۷ هزار و ۲۷۱ کارگر در صدر قرار دارند که این حجم از حقوق معوق نیروی کار مربوط به ۳۰ بنگاه اقتصادی است.
پس از تهران، بنگاه‌های اقتصادی استان مرکزی بیشترین حقوق معوق را در سطح کشور دارند، به طوری که حقوق ۱۰هزار و ۲۷۱ نیروی کار در ۶۱ بنگاه اقتصادی در این استان با تعویق در پرداخت مواجه شده است.
علاوه بر این در استان هرمزگان پرداخت حقوق ۸ هزار و ۶۶۵ کارگر شاغل در ۷۱ بنگاه اقتصادی با تاخیر مواجه شده است.
استان خوزستان نیز در زمره استان‌های دارای بیشترین کارگر با دستمزدهای معوق قرار دارد. در این استان ۸ هزار و ۱۷۵ نیروی کار که فقط در ۱۸ بنگاه اقتصادی فعالیت دارند، با تعویق در پرداخت حقوق مواجه شده‌اند.
همچنین ۸ هزار و ۱۳۴ نیروی شاغل در ۳۵ بنگاه اقتصادی استان آذربایجان شرقی دستمزد معوق دارند. در استان فارس نیز تعداد ۷ هزار و ۹۰۴ نیروی شاغل در ۱۲۳ کارگاه و بنگاه اقتصادی حقوق شان معوق شده است.
قصه تکراری اعتراضات کارگری
پیگیری مطالبات کارگری یکی از ماجراهایی است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. دو سال پیش بود که این ماجرا در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته بود. بررسی تعداد این اعتراضات خبرهای مختلفی را از بطن آرشیو رسانه‌ها بیرون می‌کشد که در برخی موارد 83 مورد از این اعتراضات ثبت شده است. از اعتراضات کارگران اخراجی کارخانه‌های قزوین گرفته تا تجمع کارگران معدن آق دربند سرخس دراعتراض به عدم پرداخت ماه‌ها حقوق و ....، قصه‌هایی که اگرچه دیگر تکراری هستند، اما به سادگی یادآور این نکته هستند که اقصاد ایران به دلیل اینکه بر اساس دو دو تا چهارتای اقتصادی پیش نمی‌رود و دلالی به جای تولید محور بودن، نقش پررنگی در آن دارد، همیشه شاهد این جریان‌ها خواهد بود و کارگران با چنین اعتراضاتی باید به حق و حقوق خود برسند.
با توجه به آمار بالای تعداد کارگرانی که حقوق معوق دارند، به نظر می‌رسد که دولت باید با سیاست‌های مناسبی در جهت حمایت از تولید و حقوق کارگران اجازه ندهد که کار به تجمع در مکان‌های اصلی شهر برسد و با نجات وابستگی کشور به نفت، تولید محور و کارگر پرور باشد تا مانند کشورهایی مثل ترکیه یا چین در زمینه حمایت از کارگر کارنامه خوبی داشته باشد. وضعیت کارگران ایرانی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان حکایت از این دارد که در سال‌های اخیر نوسان نرخ ارز باعث شده تا ایران در صدر فهرست کشورهایی که ارزانترین نیروی کار را دارند، قرار بگیرد. نیروی کار ارزان، قراردادهای سفید امضا، مشکلات معیشتی در شرایطی که تولید نقش پررنگی در اقتصاد ایران ندارد، از جمله مشکلاتی هستند که باید سیاست‌گذاری‌های مناسبی برای آن‌ها اتخاذ شود.
مانند ترکیه، چین و کره جنوبی کارگرمحور باشیم
حسن صادقی- در اقتصادی که به جای تولید محور بودن، دلال محور است، نمی‌توان انتظار داشت تا وضعیت کارگران مناسب باشد. چرا که اقتصاد تولیدمحور و کارگرمحور یکی است و این وضعیت در کشورهایی مانند کره جنوبی، ترکیه و چین به خوبی برقرار است. این در حالی است که در کشور ما که اقتصاد تک محصولی دارد و بر پایه نفت می‌چرخد، اوضاع کارگران مناسب نیست. اقتصاد ایران به جای اینکه متکی بر تولید باشد، متکی بر فروش یک محصول و آن هم نفت است و برای رفع نیاز خود کالاهای خارجی را وارد کشور می‌کند.
در چنین اقتصادی که به جای کارگر پرور بودن، کارگرکش است، دلالی رواج گرفته و واردات کالاهای خارجی اوضاع کارگران را به هم ریخته است.
این در حالی است که بنا بر توصیه رهبری باید بر تولید و کارگر تمرکز شود تا منزلت کارگر حفظ شود. به عقیده بنده، منزلت و شان کارگران تنها در زمان جنگ و دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی بود که حفظ شد و در دوره‌های دیگر به دلیل بی‌توجهی به مساله تولید و وابستگی به درآمدهای نفتی، وضعیت کارگر به گونه‌ای پیش رفت که شان کارگر را زیر سوال برد. حالا در شرایطی که ترامپ تحریم‌های زیادی را بر ایران اعمال کرده است، بهترین زمان برای رهایی از این وابستگی به نفت است تا به تولید و کارگر توجه بیشتری شود.
ما در این 34 سالی که در خدمت کارگران بودیم، سعی کردیم تا آن‌ها را به مطالباتشان برسانیم. مثلا هر بار که کارگری در زمینه مطالبات معوق خود به ما مراجعه کرده است، برای او یک وکیل رایگان به عنوان مشاور تعیین کردیم تا برای پیگیری مطالبات کارگران دست آن‌ها گرفته باشیم. از سوی دیگر در پیگیری‌های انجام شده تلاش کردیم تا وضعیت کارگرانی را که در واحدهای تولیدی دارای بحران فعالیت می‌کنند، ساماندهی کنیم. حالا دیگر تعداد کارگرانی که مطالباتشان به تعویق افتاده است، به 100 هزار نفر هم نمی‌رسد. از سوی دیگر تلاش کردیم تا 480میلیون بودجه و وام بدون عوض در اختیار واحدهای دارای بحران قرار دهیم تا حقوق دو ماه کارگران پرداخت شود.
سایر اخبار این روزنامه
همدلی از افزایش یقه‌گیری و خشونت در جامعه گزارش می‌دهد مُهر خشم و نزاع بر پیشانی کشور
محمد رمضانی فرخانی در گفت‌گو با «همدلی»: روشنفکران اخوان را مرتجع می‌دانستند
وزیر اطلاعات نقاب از چهره نفوذی‌های اصلی برداشت
اهمیت حضور ظریف در اجلاس گروه هفت
داریوش قنبری نفوذ تحت لوای دفاع از نظام
نامه اعتراضی 500 دانشجو به وزیر علوم 70 سال زندان برای دانشجویان
«همدلی» از ماجرای حقوق معوق 130هزار و 400 کارگر در کل کشور گزارش می‌دهد اقتصاد دلالی کارگرکُش است
داریوش قنبری نفوذ تحت لوای دفاع از نظام
اهمیت حضور ظریف در اجلاس گروه هفت
ضرورت مواضع مشخص ایران برای کشمیر
