علی شمخانی در مصاحبه با رسانه آمریکایی امضای برجام را اشتباه دانست تحمیل موضع شخصی

علی مطهری: اظهارات شمخانی مصرف خارجی داشته و برای منفعل کردن آمریکاست
همدلی|جواد شمس: علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در مصاحبه چند روز قبل (29 مرداد) خود با شبکه «ان‌بی‌سی نیوز» آمریکا با تاکید بر اینکه؛ «نمی‌بایست توافق هسته‌ای (برجام) دوران ریاست جمهوری اوباما را امضاء می‌کردیم» گفته است: «برخی از مردم در ایران احساس می‌کنند امضای توافق هسته‌ای (برجام) اشتباه بود.»
او که از جانب مردم و به‌جای آنها نظرش را عنوان کرده است ، همچنین گفته که این برداشت او تابع دیدگاه‌های مردم ایران است.
شمخانی چه گفته است و قبلا چه نظری درباره برجام داشت؟


خبرنگار شبکه تلویزیونی «ان‌بی‌سی نیوز» آمریکا چند روز قبل سفری به ایران انجام داد و در آن با برخی از مسئولان رده‌بالای کشورمان به گفت‌وگو نشست. یکی از این افراد مصاحبه‌شونده علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بود که در آن موضوع برجام نیز به میان آمد.
شمخانی که در این مصاحبه ـ به‌عنوان یکی از معدود مصاحبه‌های وی با رسانه‌های غربی ـ در جایگاه یکی از بالاترین اعضای امنیت ملی کشورمان مورد پرسش قرار گرفته بود، بدون اینکه عنایتی به نظر رسمی دولت و دستگاه دیپلماسی ایران داشته باشد، امضای توافق هسته‌ای ایران با 1+5 یا «برجام» را اشتباه دانسته است.
شمخانی گفته است: «افرادی در ایران بودند که حس می‌کردند امضای برجام در سال ۱۳۹۴ اشتباه بوده است.» او همچنین خود را هم جزو همان افراد نامیده و گفته: «من هم دقیقا نقطه ‌نظرات مردم ایران را دنبال می‌کنم.»
شگفتی اینجاست که علی شمخانی در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای و توافق برجام، با دولت همراهی می‌کرده است. دولتی که همچنان بر درست بودن تصمیم نظام در امضای برجام، اصرار می‌ورزد.
می‌دانیم که توافقات بین‌المللی باید از طریق مجلس قانونی شوند. برجام هم همین مسیر را طی نمود، مجلس آن را تصویب کرد و به آن وجهه قانونی بخشید. تقریبا تمام سیاسیون معتقدند که این اتفاق توسط 3 یا 5 نفر رخ داد و نام علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی در بین کسانی دیده می شود که روند قانونی شدن برجام تصمیم‌گیر و فعال بودند.
سید محمود نبویان، نماینده مردم تهران در مجلس نهم در این باره گفته است: «برجام تنها دستپخت ۵ نفر بود: روحانی، ظریف، علی لاریحانی، ولایتی و شمخانی. این افراد به‌صورت شخصی در خصوص این موضوع تصمیم می‌گرفتند و این ۵ نفر باید پاسخگو باشند.»
او حتی گفته است: «آقای ظریف به دستور آقای روحانی، لاریجانی، شمخانی و ولایتی برجام را پخت و پز کردند. سپس آن را ذیل قطعنامه سازمان ملل قرار دادند و زمانی که کاملا چکش‌کاری شد آن را داخل ایران آوردند.»
مهدی کوچک‌زاده، یکی دیگر از نمایندگان مجلس نهم هم درباره روز جلسه رای‌گیری درباره برجام گفته است: «محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس دوم مجلس به نمایندگان اطلاع داده که دیشب(شب قبل از تصویب برجام در مجلس) آقایان لاریجانی، حجازی و شمخانی جلسه داشتند و تصمیم گرفته شد این طرح تصویب شود.»
به این ترتیب نمی‌توان نقش پررنگ علی شمخانی در تصویب برجام به‌عنوان یک قانون را نادیده گرفت. بنابراین او تا پیش از این از مدافعان تصویب برجام بوده و حالا شاید با اتکا به ذهن فراموش‌کار انسان به دنبال آن است تا پای خود را کنار بکشد و همنوا با دولواپسان، اقتدارگرایان و قدرت‌‌طلبان امضای برجام را اشتباه بداند.
رد نظر دریابان
اظهارات دریابان علی شمخانی در مصاحبه با شبکه «ان‌بی‌سی نیوز» در خصوص اشتباه بودن امضای برجام در حالی اعلام شده است که علی لاریجانی، رئیس مجلس در گفت‌وگو با همین شبکه تلویزیونی آمریکایی گفت: «ممکن است اشتباهاتی تاکتیکی در توافق‌نامه هسته‌ای وجود داشته باشد ولی امضای برجام درست و قابل قبول بود و آمریکا باید به برجام برگردد.»
علی لاریجانی همچنین در بخش دیگری از این مصاحبه به سخنان رهبر معظم انقلاب اشاره کرده و افزوده است: «آیت‌الله خامنه‌ای هم بر این نظر بوده که اگر موضوع برجام «به درستی» پیش رفت، موضوعات دیگر برای مذاکره در دستور کار قرار گیرد.»
همین گفته‌های کوتاه اما قابل تعمق علی لاریجانی، می‌تواند به نوعی نشان‌دهنده شکاف بین مسئولان رده‌بالای کشور در خصوص برجام باشد. اما برخی هم بر این نظرند که بعضی از سخنان مانند آنچه از زبان شمخانی بیان شده است، تنها نظرات شخصی است و ارتباطی به موضع نظام درباره موضوع برجام ندارد.از جمله علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس که تاکید کرده است: «موضع شمخانی درباره‌ برجام با موضع نظام فاصله دارد.»
علی مطهری در گفت‌وگویی با «انصاف نیوز» ضمن بیان اینکه «اظهارات شمخانی مصرف خارجی داشته و برای منفعل کردن آمریکاست» تاکید کرده است: «این گفته‌ها درباره‌ برجام موضع شخصی آقای شمخانی بوده است که با موضع نظام فاصله دارد، چراکه برجام تصمیم کل نظام از جمله مقام رهبری بود و به نفع نظام بود و با وضع فعلی هم به نفع نظام است.»
یک حاشیه
اخیرا شایعات و اخبار جسته گریخته و تایید نشده‌ای در مورد نوع زندگی برخی مسئولان در رسانه‌ها و به‌ویژه در فضای مجازی منتشر شده است. کسب و کارهای پرهزینه و سود در کنار نمایش بخشی از دارایی‌ها و ساختمان‌ها و پروژه‌هایی که شایعه شده منسوب به نزدیکان شمخانی است حساسیت‌های بخشی از جامعه را
برانگیخته است.
انتشار این اخبار جسته گریخته که با واکنش رسمی و تکذیب علی شمخانی همراه شد، برخی فعالان حوزه سیاسی را به این نتیجه رسانده که این نظامی دیروز و سیاست‌پیشه امروز، قصد دارد بدون توجه به زمزمه‌های درگوشی با چنین اظهاراتی همراهی خود را با مراکز قدرت نشان دهد، به همین دلیل نیز دست روی موضوعی گذاشته که خوشایند نهادهای قدرت است.