روزنامه آفتاب یزد
1398/05/30
آیا تحصیل و زندگی فرزندان مسئولان در خارج ممنوع میشود؟
آفتاب یزد- گروه گزارش: طرح جدیدی در مجلس و میان نمایندگان مطرح شده که بر اساس آن قرار است از تحصیل فرزندان مقامات در کشورهای خارجی به غیر از کشورهای دوست ممانعت شود.تحصیل و زندگی فرزندان مسئولان در خارج از کشور سالهاست که به موضوعی بحث برانگیز در کشور تبدیل شده است. از چالش دوتابعیتی‌ها گرفته تا آقازاده‌ها و خانم زاده‌هایی که پدران شان در کشور در حال خدمت به مردم هستند و البته خودشان در اروپا و امریکا در حال درس خواندن و کسب مدارج عالیه.
>طرحی در راهروهای مجلس
اما اکنون مجلس وارد عمل شده و برای این منظور برنامه‌هایی در دست اقدام دارد. بر همین اساس طرحی در راهروهای پارلمان در دست بررسی است که طبق آن اگر فرزندان مسئولان قصد تحصیل در خارج از کشور را داشته باشند باید در مراکز تحصیلی کشورهای دوست تحصیل کنند. البته آنطور که شنیده شده طرح مذکور در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس قرار است چکش کاری شود.
با این حال بررسی‌های بیشتر نشان می‌دهد این طرح از جای دیگر به مجلسی‌ها پیشنهاد شده و گویا معاونت حقوقی قوه قضائیه ابتدا این موضوع را مطرح کرده و بر همین اساس هم برخی مجلسی‌ها از این موضوع استقبال کرده‌اند و طرح آن را در دست بررسی دارند.
این موضوع را حجت الاسلام حسن نوروزی نماینده مجلس کامل تر توضیح داده و یاد آور شده این فرزندان از جایگاه پدرشان استفاده می‌کنند و برای تحصیل به خارج از کشور می‌روند، در حالیکه این افراد نباید در خارج از کشور تحصیل کنند.
در خصوص چرایی منع تحصیل در خارج این دلایل ذکر شده: اول اینکه کشور ما به میزان کافی دانشگاه معتبر دارد ثانیا اگر قصد تحصیل در خارج از کشور دارند باید از مراکز تحصیلی و دانشگاه‌های کشورهای دوست مانند روسیه، چین و هند استفاده کنند.
نوروزی می‌گوید: با وجود اینگونه مباحث ما لازم دانستیم که طرحی را در این خصوص تهیه کنیم
پدر استعفا دهد فرزند خارج درس بخواند!
همانطور که گفته شد این طرح ابتدا از سوی قوه قضائیه مطرح شد. در همین راستا، مصدق معاون حقوقی دستگاه قضا گفت: نمایندگان مجلس باید طرح ممنوعیت تحصیل فرزندان مقامات در خارج از کشور را به تصویب برسانند؛ مگر چند درصد از مردم عادی شانس و توانایی تحصیل در خارج از کشور را دارند که فرزندان مسئولان به راحتی می‌توانند خارج از کشور تحصیل کنند؟
وی بر این باور است که باید شانس و فرصت مناسب برای تحصیل تمام جوانان کشور فراهم شود و اگر فرزند مسئولی بخواهد خارج از کشور تحصیل کند، پدر او باید از سمت خود استعفا دهد.
این طرح می‌تواند یک ایده خوب تلقی شود اما مساله اینجاست که مشابه چنین طرحی قبلا هم در پارلمان مطرح شده بود که مسکوت گذاشته شد. موضوع از این قرار است که در سال 92 نقوی حسینی رئیس کمیسیون امنیت ملی وقت به موضوع تبعیض تحصیل فرزندان مقامات بر اساس اصل سوم قانون اساسی اشاره کرد اما در آن زمان قضیه به جایی نرسید و در واقع مسکوت گذاشته شد.
بررسی‌های بیشتر نشان داد طرحی که در سال 92 مطرح شده بود عنوان «رفع تبعیض تحصیل فرزندان مقامات» را با خود داشت که نقوی حسینی درباره آن گفته بود: «موضوع از این قرار است که تحصیل فرزندان مقامات خارج از کشور (انگلیس) ممنوع است و برخی براساس اصل سوم قانون اساسی چنین ممنوعیتی را تبعیض آشکار می‌دانند.
در نهایت پس از سخنان موافق و مخالف، مصوب شد که درخواست مذکور به شورای‌عالی امنیت ملی ارسال شود.
با این حال نوروزی از دست اندرکاران تهیه این طرح در مجلس می‌گوید: بر اساس طرح مذکور، تحصیل فرزندان مقامات در کشورهایی همانند آمریکا، انگلیس و کانادا که با امنیت ایران در تعارض هستند ممنوع است، زیرا این کشورها به دنبال دستیابی به اطلاعات استراتژیک هستند.
>مگر میشود؟
علیرغم شکل و شمایل به ظاهر خوبی که طرح ممنوعیت تحصیل فرزندان مقامات دارد، این امر مخالفان خیلی جدی‌ای، هم در داخل مجلس و هم در بیرون از آن پیدا کرده است که ممکن است حتی منجر به این شود که طرح مذکور در داخل همان کمیسیون تحت بررسی رای نیاورده و عقیم باقی بماند. به عنوان مثال محمد کاظمی هم کمیسیونی یکی از طراحان طرح مذکور گفته این طرح برخلاف ضوابط حقوق شهروندی است.
وی می‌گوید: مدافعان طرح معتقدند ممکن است حضور فرزندان مقامات در خارج و کشورهای متخاصم به ابزار جاسوسی منجر شود اما با ممکن است و اما و اگر نمی‌شود قانونی را به تصویب رساند گرچه ما هم قبول داریم حضور فرزندان مقامات در کشورهایی که با ما دشمنی اساسی دارند صلاح نباشد.
>خطر جاسوسی؟!
یکی از مواردی که برخی نمایندگان موافق طرح مطرح می‌کنند بحث جاسوسی است؛ همین امر دامنه مطرح شدن این موضوع را هم پای بحث دوتابعیتی‌ها امنیتی جلوه گر ساخته و در واقع قضیه را با چارچوب‌های امنیت ملی مرتبط کرده است.
اردشیر نوریان عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی گفته بسیاری از کشورها ممکن است از حضور برخی افراد در خاک شان برای تحقق اهداف جاسوسی و سیاسی استفاده کنند و این احتمال در دنیای ارتباطات امروزی غیر محتمل نیست.
وی حتی دامنه ممنوعیت را به سایر افراد تسری می‌دهد و می‌گوید: هر شخص دیگری هم که در خارج از کشور تحصیل کند بسته به فشارهای روحی و روانی و مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید، می‌تواند وارد عرصه جاسوسی شود اما جاسوسی از طریق حضور در خاک کشوری دیگر برای مسئولان و فرزندانشان قوی‌تر است، زیرا آنها اطلاعات گسترده تری دارند.
کمالی پور نماینده جیرفت هم استدلال جالبی دارد. او می‌گوید: کسی که نان کشور را می‌خورد و پست‌های مملکت را تصاحب کرده و از امتیازات نظام استفاده می‌کند، نمی‌تواند فرزندان خود را به خارج کشور اعزام کند که در بهترین شرایط زندگی و تحصیل کنند چون ما در کشور امکان تحصیل داریم و لذا ضرورتی ندارد دانشجو به خارج کشور اعزام کنیم با وجود این اظهارات به نظر می‌رسد همه چیز در این وضعیت با دقت و احتیاط زیاد بررسی خواهد شد و قطعا برخی که فرزندان شان موقعیت خوبی برای تحصیل در خارج دارند با این موضوع مخالفت خواهند کرد.
>طرح مشابه!
در حالی که در مجلس طرح یاد شده برای فرزندان مسئولان در دست بررسی است، طرح مشابهی مطرح شده که نشان می‌دهد موضوع ممکن است فراتر از فرزندان مسئولان باشد.
و البته باز هم پای نقوی حسینی در طرح جدید اخیر در میان است که یک طرح دوفوریتی مرتبط با این موضوع را مطرح کرده است.
وی از تدوین طرحی دوفوریتی برای الزام بازگشت اعضای خانواده‌های مدیران و مسئولان جمهوری اسلامی به کشور در مجلس خبر داد و گفت: این طرح در یک ماده واحده و یک تبصره تدوین و به هیئت‌رئیسه پارلمان تحویل شد.
وی با اشاره به جزئیات این طرح ادامه داد: در ماده واحده این طرح ذکر شده است اعضای درجه یک خانواده مسئولین کشور از جمله سیاسی و حرفه‌ای اعم از همسر و فرزندان باید به داخل کشور برگردند در غیر این صورت سه ماه پس از تصویب این قانون اگر این اتفاق نیفتاد آن مسئول باید از سمت خود استعفا بدهد.
بررسی‌های بیشتر اما نشان می‌دهد طرح اخیر برخی را نیز مورد معافیت قرار داده است. در تبصره ماده واحده این طرح در همین رابطه ذکر شده است مامورین دولتی و دانشجویانی که بورسیه تحصیلی وزارت علوم هستند و اساتیدی که فرصت مطالعاتی دارند از این قانون مستثنی می‌شوند.
>شانس رای آوردن طرح چقدر است؟
گرچه به نظر می‌رسد طرح مذکور مسبوق به سابقه بوده و قبلا عقیم رها شده اما به نظر می‌رسد این طرح تا قانون شدن و همچنین اجرا راه طولانی‌ای در پیش دارد همچنان که سایر طرح‌ها هم پس از تصویب و ابلاغ بنا به ملاحظاتی مسکوت مانده و اجرا نشده است.
برخی نمایندگان مجلس پیشتر تلویحا گفته بودند طرح مذکور ایده و فکر بسیار خوبی است به این دلیل که این امکان برای مردم عادی نیست که به راحتی فرزندان خود را برای تحصیل به خارج بفرستند در نتیجه مسئولان نیز نباید به خود حق دهند که فرزندان خود را برای تحصیل به خارج کشور اعزام کنند.
در این بین اظهارنظرهای بدبینانه‌ای هم وجود دارد که معتقد است مطرح شدن چنین طرح‌هایی مصرف انتخاباتی دارد و ساسا خیلی جدی نیست. بررسی‌ها نشان می‌دهد این طرح هم اکنون در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس است و احتمالا باید در 2 کمیسیون دیگر یعنی امنیت ملی و آموزش مجلس هم دست به دست شود تا پس از چکش کاری‌های احتمالی به صحن بیاید.
>آیا بورسیه‌های رانتی جمع میشود؟
گرچه مشخص نیست که آیا طرح مذکور می‌تواند مانع از ایجاد رانت تحصیلی برای کسب بورسیه افراد خاص شود یا خیر اما به نظر می‌رسد یکی از بخش‌های مهمی که می‌تواند امتیاز ویژه برای افراد محسوب شود بورسیه‌های تحصیلی است که به برخی افراد خاص داده میشود.
حدود 5 سال قبل بود که جنجال اعطای بورسیه به برخی افراد سر و صدای زیادی برپا کرد. در آن زمان گفته می‌شد که افرادی خاص بورسیه دولتی گرفته و در امریکا و کانادا به تحصیل مشغول هستند.
>نظر دولت؟
وقتی قانونی تصویب و برای اجرا ابلاغ میشود طبعا یک پای ثابت اجرای آن دولتها هستند که باید از قانون تبعیت کنند. ربیعی سخنگوی دولت درباره طرح معاون حقوقی قوه قضائیه درباره «عدم تحصیل فرزندان مسئولان کشور در خارج» گفت: البته معاون قوه قضاییه دیدگاه شخصی خود را اعلام کرده‌اند ولی اگر این موضوع تبدیل به قانون شود ما هم موظف به تبعیت هستیم.
علی ربیعی اخیرا گفته بود هر کسی از یک فرصت برای تحصیل در خارج از کشور و یا در بورس‌های داخل کشور به صورت رانت استفاده کرده باشد مذموم است.
او گفت: اگر فرزند یکی از مسئولان امکان و فرصت پیدا کند که به خارج از کشور برود و بورس بگیرد و تحصیل کند؛ اگر هر کسی که می‌شناسد و مطلع است اسامی را اعلام کند، قابلیت پیگرد دارد.
سخنگوی دولت یادآور شد: گونه‌های مختلف رانت را تجربه کردیم رانت بورسیه‌های تحصیلی از سنت‌های نادرستی بود که وجود داشت بورس‌های تحصیلی که دانشجویان چند ترم در خارج از کشور ثبت نام می‌کردند و پس از آن به داخل انتقال پیدا می‌کردند که هیچ کدام آنها درست و زیبنده نیست تحصیل فرزندان مسئولان با استفاده از رانت مذموم است که باید همین الان هم برخورد شود؛ از جنبه امنیتی این موضوع می‌تواند برای هر کسی در هر جایی اتفاق بیفتد.
>با پول کشور تحصیل می‌کنند یا رانت دولت؟
سوالی که ممکن است ایجاد شود این است که آیا فرزندان مسئولان با رانت بورسیه برای تحصیل به خارج می‌روند یا از حقوق‌های نجومی پدران؟ اگر هر دوی این موارد مذموم است آیا راه سومی برای آنکه این افراد شخصا و با هزینه خود در خارج از کشور تحصیل کنند وجود دارد؟
کریم ش از کارشناسان یکی از موسسات اعزام دانشجو که سالهای قبل در یکی از ادارات دولتی اعزام دانشجو مشغول به کار بوده در این خصوص به خبرنگار آفتاب یزد می‌گوید: تا اواسط دهه 80 اعزام‌ها منطبق بر قانون و آزمون بود و حتی برخی فرزندان مسئولان در آزمون‌ها مردود می‌شدند، ما حتی شاهد بودیم که برخی از خود مسئولان و مدیران هم درخواست بورس داشتند اما نکته اینجاست که اگر این افراد حتی نمی‌توانستند بورسیه دولتی بگیرند با هزینه شخصی خود قادر بودند برای تحصیل به خارج از کشور اعزام شوند.
وی افزود: به هر حال وضع مالی مدیران به گونه‌ای بود که بتوانند برای خودشان یا فرزندانشان در امور تحصیلی خارج از کشور هزینه کنند در نتیجه به نظر من تصویب قانون نمی‌تواند مانع از ادامه تحصیل آنها در هر کشوی شود.
به گفته این کارشناس، در شرایط فعلی مطالبه بیشتر مردم این است که در این شرایط دشوار اقتصادی ریخت و پاش‌ها کمتر شود و مسئولان و خانواده‌های آنها همپای مردم مشکلات را درک کنند به همین منظور مطرح شدن این طرح شاید در همین راستا بوده باشد.
وی با اشاره به مطرح شدن موضوع کشورهای دوست در این رابطه گفت: دانشگاه‌های برخی کشورها مثل چین، روسیه و هند می‌توانند شرایط مناسبی برای فرزندان مسئولان ایجاد کند که هم در درون یک چتر حفاظتی امنیتی بتوانند تحصیل کنند و هم ریسک ناشی از درز ناخواسته اطلاعات کشور به صفر برسد.
سایر اخبار این روزنامه
نوجوانان اختلاس‌ها را می‌بینند
نیل به شایستگی با تجزیه مسائل
حجاب خوب است اما از فردای انتخابات؟!
>به دنبال افزایش اختلاف میان احزاب ائتلاف حاکم ایتالیا
یارگیری اصولگرایان از اصلاح طلبان
نتیجه ندیدن رسانه لطفا آرشیو رسانه‌ها را ورق بزنید...
آیا تحصیل و زندگی فرزندان مسئولان در خارج ممنوع میشود؟
آمبولانس‌هایی که
همه چیز درباره خارج‌نشینی فرزندان شهردار قم
بارقه‌های امید
ایران آماده دور دوم ترامپ میشود؟
به آبروی نظام کمک کنید
تزریق اسید به قلب سگ‌های خیابانی!
اختلال در «بی‌دود» مانع دوچرخه‌سواری زنان شد
شغل سگ‌کشی!
عدالت آموزشی و بخاری نفتی
دنباله برنامه تا چند قرن دیگر
