روزنامه ابتکار
1398/05/28
«ابتکار» میزان سودآوری بنگاه‌ها در دوران رکود را بررسی می‌کند افت‌وخیز بنگاه‌ها در زمان تحریم
کیمیا نجفیهنگامی که بحث تحریم به میان می‌آید، از مصرف‌کننده تا تولیدکننده را به دل‌نگرانی می‌کشاند. چراکه از یک‌سو نگرانی از فقدان سوددهی بنگاه‌های اقتصادی تشدید میشود و از سوی دیگر تامین مایحتاج برای مصرف‌کنندگان به یک دغدغه تبدیل خواهد شد. البته در این شرایط بیشتر توجه‌ها به سمت دغدغه خانوارها جلب میشود و کمتر پیش می‌آید که مشکلات کسب‌وکارها مورد بررسی قرار بگیرد.
فضای نامناسبی که بر اقتصاد ایران حاکم شده، تصور آینده را برای همگان با دشواری روبه‌رو کرده است. این شرایط بیش از هر کس دیگری می‌تواند برای بنگاه‌های اقتصادی گران تمام شود. به عبارتی دیگر این بنگاه‌ها نمی‌دانند قدمی که بر می‌دارند محکم است یا خیر؟ در این حالت است که در لغزش و ناباوری قرار می‌گیرند. اما این مسائل در حالی مطرح میشود که برخی‌ها معتقدند کسب‌وکارها در شرایط تحریم، بیثباتی و نوسان می‌توانند جایگاه بهتری را برای خود به وجود بیاورند. به گفته برخی از آنها بنگاه‌های اقتصادی با تغییر رویکرد و هدف قرار دادن بازارهای بین‌المللی نهتنها می‌توانند تحریم‌ها را پشت سر بگذارند بلکه می‌توانند به سودآوری هم نزدیک شوند. اما واکنش به این مسئله از سوی بنگاه‌داران کمی متفاوت است. بنگاه‌داران سودآوری در شرایط تحریم را بسیاردشوار می‌دانند و معتقدند که علاوه بر کسب‌وکارهای کوچک، بنگاه‌های اقتصادی بزرگ‌تر هم با چالش سودآوری مواجه شده‌اند. با توجه به این مسائل به نظر می‌رسد که برای عبور از تحریم، بهبود و سودآوری باید در ابتدا درک درستی از شرایط پیشآمده داشته باشیم تا بتوانیم از این مسیر عبور کنیم. در این راستا برخی دیگر از صاحب‌نظران می‌گویند اقتصاد کشور در شرایط بحرانی قرار گرفته است. اما بحران دائمی نبوده و بالاخره تمام خواهد شد، مهم این است که کسب‌وکارها چگونه از آن بیرون بیایند. در این میان باید اشاره کرد که برخی از کسب وکارها کاملا احساس ناامیدی کرده و خود را در بحران غرقشده می‌بینند و یا سعی می‌کنند با کسب‌وکارهای قوی‌تر ادغام شوند و برخی دیگر از آنها از شرایط پیشآمده استفاده می‌کنند ماندگاری خود در بازارهای منطقه‌ای را بیمه می‌کنند که به نظر می‌رسد انتخاب این مسیر به موفقیت نزدیک‌تر است. اما اینکه ادعای سودآوری بنگاه‌ها در شرایط تحریم تا چه میزان صحت داشته باشد خود جای سوال بسیاری دارد. وحید شقاقی‌شهری، کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه با اشاره به مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم، پیش آمدن این شرایط را به نفع برخی از کسب‌وکارها دانست و در این‌باره به «ابتکار» گفت: «واقعیت این است که شرایط تحریم برای انواع کسب‌وکارها متفاوت بوده و نمی‌توان با یک چشم به آنها نگاه کرد. به بیانی دیگر، در شرایط بحران و تحریم برخی از بنگاه‌ها کسب‌وکار بهویژه بنگاه‌های دانش‌بنیان متضرر نمی‌شوند. چراکه وقتی نوسانات ارزی و کاهش ارزش پول ملی اتفاق می‌افتد هر کسب‌وکاری که با هدف صادراتمحوری کار می‌کرد منتفع می‌شوند».
وی در ادامه افزود: «منظور از این حرف این است که اگر بنگاه‌های کسب‌وکار و کارآفرینی در کشور با هدف بازارهای صاراتی بوده است در این میان ضرری نمی‌کنند اما اگر با هدف بازارهای داخلی بوده است قطعا تحتالشعاع قرار می‌گیرند. اما همانطور که اشاره کردم اگر کارآفرین و بنگاه‌های کسب‌وکار محوریت بازارهای منطقه را هدف قرار داده باشند سود کلانی به دست می‌آورند».
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: «عمده بنگاه‌های صادراتی دانشپایه چون هزینه مواد اولیه و یا هزینه‌های سرمایه‌ای بالا ندارند طبیعی است که سودآور می‌شوند. اما برخی از بنگاه‌های تولیدی یا مواد اولیه‌شان صادراتمحور بوده یا سرمایه و تجهیزات‌شان وارداتی بوده است، پس طبیعی است که این کسب‌وکارها نمی‌توانند در شرایط تحریم سودی را به دست بیاورند و گاهی هم به شدت متضرر خواهند شد».
خودروسازی نمونه یک بنگاه اقتصادی درگیر با تحریم
شقاقی‌شهری با اشاره به وضعیت فعلی بنگاه‌های خودروسازی ادامه داد: «بنگاه‌های دانشپایه عمدتا هزینه‌های داخلی دارند و هنگامی که بازارهای بین‌المللی را محور قرار می‌دهند با توجه به اینکه هزینه‌های‌شان ریالی و درآمدهای‌شان دلاری است طبیعتا منتفع می‌شوند. اما آن دسته از بنگاه‌های تولیدی که وارداتمحور بود‌ه‌اند با مشکلات و چالش‌های بیشماری روبه‌رو می‌شوند. همانند مشکلی که بنگاه‌های خودروسازی ما این‌روزها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بنگاه خوروسازی ما چون بخش عمده‌ای از مواد اولیه، لوازم یدکی و تجهیزات‌شان وارداتی بوده است، به دلیل مشکلات تحریم و بالا رفتن نرخ ارز نمی‌توانند اجناس مورد نیاز خود را وارد کنند و دراین صورت است که زنجیره تولیدشان کاهش پیدا کرده و یا در برخی از موارد متوقف خواهد شد. اما آن دسته از بنگاه‌های تولیدی که مواد اولیه‌شان از داخل تامین شده است وضع سودآوری‌شان بسیار خوب میشود و سودکلانی را به دست می‌آورند». این استاد دانشگاه در پایان به راه‌حل سودآوری در شرایط تحریم اشاره کرد و گفت: «اگر کارآفرینان ما تصمیم دارند که در شرایط تفاوت اقتصادی همیشه منتفع باشند باید هدف‌گیری‌شان بازارهای صادراتی و پوشش بازارهای منطقه‌ای باشد. در این صورت چه کشور درگیر تحریم باشد و چه ثبات و آرامش اقتصادی داشته باشد چون هزینه‌ها ریالی و درآمدهای‌شان دلاری میشود همیشه در حالت سودآوری قرار می‌گیرند. این در حالی است که اگر این کسب‌وکارها تنها بازارهای داخلی را پوشش دهند در شرایط تحریم ممکن است که متضرر شوند. اما آن دسته از بنگاه‌های اقتصادی که مواد اولیه‌شان وارداتی است قطعا در شرایط بحران و تحریم متضرر خواهند شد و دلیل آن‌هم این است که زنجیره تولیدشان از کار خواهد افتاد».
رونق بخشیدن به کسب‌وکارها راه عبور از تحریم
همانطور که بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که در زمان تحریم می‌توان تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد به نظر می‌رسد که بنگاه‌های اقتصادی هم باید با این دیدگاه به سمت‌وسوی تغییر رویکرد حرکت کنند. هر چند در تحریم‌ها ممکن است ورود مواد اولیه به کشور نیز دچار مشکل شود اما با هدف قرار دادن بازارهای منطقه‌ای می‌توان این مشکل را جبران کرد. چراکه تولید کالای با کیفیت می‌تواند فرصتی برای رقابت کالای ایرانی با کالای خارجی و به دست آوردن بازارهای برون‌مرزی باشد. این در حالی است که در شرایطی که کالاهای رقیب خارجی امکان ورود به کشور را در شرایط تحریمی ندارند با اندکی تدبیر می‌توان با تامین به موقع مواد اولیه و کالاهای بخش تولیدی هم بازار داخلی را در اختیار تولید داخلی قرار داد و هم بازارهای صادراتی را با کالاهای ایرانی پوشش داد. بنابراین می‌توان گفت که با رونق بخشیدن به بنگاه‌های اقتصادی می‌توان شرایط دشوار کنونی را پشت سر گذاشت.
سایر اخبار این روزنامه
مستند «در جستجوی فریده» نماینده ایران درجایزه آکادمی فیلم آمریکا شد
«فریده» در جستجوی اسکار
سیده فاطمه ذوالقدر
عیدی برای زدودن ناهنجاریها و تهدیدها
«ابتکار» جناح‌ها و احزاب سیاسی را بررسی می‌کند
تکنوکرات‌ها در مسیر تغییر!
«ابتکار» از تشدید التهابات میان هند و پاکستان گزارش می‌دهد
تداوم بحران در کشمیر
به مناسبت «روز جهانی انسان‌دوستی»، فعالیت زنان و ان‌جی‌اوها در حرکت‌های بشردوستانه بررسی شد
«ابتکار» میزان سودآوری بنگاه‌ها در دوران رکود را بررسی می‌کند
افت‌وخیز بنگاه‌ها در زمان تحریم
سخنگوی کمیسیون حقوقی خبر داد
احتمال ممنوعیت تحصیل فرزندان مسئولان در خارج کشور
حمله انتحاری به یک مراسم عروسی در افغانستان 250 کشته و زخمی برجا گذاشت
عروسی خون در کابل
ظریف در دیدار با مقامات ارشد کویت:
ما در منطقه ماندنی هستیم و بیگانگان رفتنی‌اند
وزیر دفاع:
امنیت عراق را امنیت خود می‌دانیم
کیش؛ واتیکان انرژی جهان
در نامه آملیلاریجانی به محمد یزدی مطرح شد
از خلاف گفتنهاتان برگردید
