آیت‌الله علوی بروجردی: مرجعیت در شیعه دستوری نیست پس لرزه‌های اظهارات جنجالی آیت‌الله یزدی

همدلی| مخالفت آیت‌الله یزدی با مرجعیت آیت‌الله علوی بروجردی به موضوع بحث و نقد و نظر در محافل فرهنگی و حوزوی تبدیل شده است.
آیت‌الله علوی بروجردی معتقد است مرجعیت در شیعه دستوری نیست که کسی بخواهد مرجعیت تعیین کند. مرجعیت در شیعه آزاد است و هرکسی که دارای صلاحیت باشد و اظهار تکلیف کند می‌تواند در این مساله ورود کند.
در واکنش به این اظهارات و اعلام مرجعیت آیت‌الله علوی بروجردی، آیت‌الله یزدی دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اعلام کرده است بعضی اگر یک روز رسما اعلام مرجعیت کنند، اگر زنده باشم رسما جلویش را می‌گیرم و اعلام رسمی هم می‌کنم. واقعا در حوزه چه کسی باید با این مساله برخورد کند، مگر می‌شود هر روز یک نفر ادعای مرجعیت کند، اگر چنین فردی تابلو هم بزند، تابلویش را پایین می‌آوریم.
غرویان: مرجعیت به زور درست نمی‌شود


این اظهارات تند آیت‌الله یزدی موجی از مخالفت را در بین علما و روحانیون برانگیخته است. به گزارش اعتماد آنلاین، آیت‌الله محسن غرویان در خصوص سخنان آیت‌الله یزدی درباره آیت‌الله محمدجواد علوی بروجردی اظهار داشت: مرجعیت یک مقام دینی، مذهبی، اخلاقی و علمی است و اگر کسی روال تکاملی تحصیل علم و تقوا را در حوزه‌های علمیه طی کند، مانند گلی که به طور طبیعی شکوفا می‌شود، مقام مرجعیت نیز برای او شکوفا می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه نمی‌شود جلوی مرجعیت کسی را گرفت، گفت: مرجعیت مقامی است که رابطه مستقیم با توده مردم دارد. مردم وقتی قلبا به علم و تقوای شخصی رجوع کنند آن شخص مرجع می‌شود. مرجع به معنای محل رجوع است. مردم در امور دینی به علمای مورد اعتماد خود رجوع می‌کنند. کسی هم نمی‌تواند جلوی این موضوع را بگیرد. چون یک امر قلبی و باطنی است.
این مدرس حوزه علمیه قم ادامه داد: کسی نمی‌تواند به زور سرنیزه و سلاح جلوی دوست داشتن کسی را بگیرد. به ضرب و زور مرجعیت درست نمی‌شود و یا جلوی آن گرفته نمی‌شود. به نظر من آقای یزدی تعابیر تندی به کار بردند و در طول تاریخ علماء سلف هم سابقه نداشته است. مرجعیت یک مقام طبیعی است که از رابطه مردمی یک عالم حاصل می‌شود و شکل طبیعی آن همین است و باید به همین شکل باشد. به نظر من نباید مرجعیت را یک مقام حکومتی کنیم. به این شکل که بخواهیم با تعابیر تندی مثل پایین آوردن تابلو در مورد آن صحبت کنیم. اینها از نظر اخلاقی، معنوی و دینی تعابیر جالبی نیست.
جوادی آملی: چنین لحن و ادبیاتی هیچ وقت در حوزه‌ها نبوده است
به گزارش جماران حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی، مدرس حوزه علمیه قم اظهارات آیت‌الله شیخ محمد یزدی درباره آیت‌الله محمدجواد علوی بروجردی را «صرفا سیاسی» و «غیرمفید» دانست و گفت: به نظر می‌رسد که فصل این جور ادبیات و سخن گفتن‌ها تمام شده است.
مرتضی جوادی آملی در خصوص این سخنان گفت: اینگونه صحبت‌ها جز ایجاد تنش برای نظام و حوزه و روحانیت نخواهد داشت و فکر نمی‌کنم دامن زدن به این صحبت‌ها بتواند خیلی موثر باشد. زمانی فردی در جایگاهی علمی قرار دارد و سخنانش می‌تواند سازنده و نقش آفرین باشد که در این صورت فرد اظهار نظر می‌کند؛ اما برخی صحبت‌ها صرفا جنبه سیاسی دارد و نه تنها در جهت سازندگی نظام و کشور نیست بلکه مفید هم نیست.
این مدرس حوزه علمیه قم افزود: به نظر نمی‌رسد که پرداختن به این جور صحبت‌ها برای جامعه مفید باشد. ایشان به هرحال در شرایطی هستند و اظهار نظرهایی هم دارند اما به نظر می‌رسد که فصل این جور ادبیات و سخن گفتن‌ها تمام شده و باید در جهت اصلاح ساختار حرف زد و ادبیات هم باید با این فضا سازگار باشد.
جوادی آملی در پاسخ به این سوال که آیا مرجعیت یک نهاد مردمی نبوده است و این مردم نیستند که باید مرجع را انتخاب کنند؟ گفت: همین طور است.
چنین لحن و ادبیاتی هم هیچ وقت در حوزه‌های علمیه نبوده است. معلوم است که این صحبت‌ها جایگاهی ندارد که بتوان درباره آن اظهار نظر مثبت یا منفی کرد. من فکر نمی‌کنم که اصلا دامن زدن به این صحبت‌ها برای کشور در چنین شرایطی مفید و سازنده باشد.
جوادی آملی گفت: جایگاه، خاندان، شخصیت علمی و فرزانگی حضرت آیت‌الله علوی بروجردی ذاتا نشانگر چهره دینی، علمی و فقاهتی ایشان است و حتما شخصیت سنجیده، فرزانه و حکیمی هستند که اقدامشان جز بر اساس صلاح دین وصلاح حوزه‌های علمیه نیست. قطعا ملاحظات آیت‌الله محمدجواد علوی بروجردی در جهت حفظ جایگاه مرجعیت به مراتب بیش از دیگران است. کلیت حوزه این مساله را باور دارد که جایگاه و بیت ایشان چقدر در جامعه علمی و فضای نخبگانی حوزه موثر بوده و هست. اظهار نظرهای این چنینی نمی‌تواند به حریم فقاهت و جایگاه علمی ایشان خدشه‌ای وارد کند.
وی افزود: امروز باید حوزه‌ها را با زبان و لحن دیگر راهبری کرد. کسانی که احساس می‌کنند باید حوزه و روحانیت برای تشیع در حد باشکوهی باقی باشد، باید به گونه دیگری سخن بگویند.
زائری: در طول قرن‌ها کجا مرجع تقلید مردم با دستور و فرمایش تعیین شده؟
به گزارش انتخاب محمدرضا زائری در اینستاگرام خود نوشت: آیت‌الله محمد یزدی تهدید کرده‌اند که در صورت اعلام مرجعیت آیت‌الله علوی بروجردی، به میدان خواهند آمد و بساط را به هم خواهند ریخت و تابلوی دفتر ایشان را پایین خواهند آورد!
او در ادامه پست اینستاگرامی خود نوشته است: راستش اگر تا حالا تردیدی هم در شایستگی حضرت آیت‌الله علوی بروجردی داشتم با صحبت‌های آقای یزدی اطمینان کامل پیدا کردم که مرجع آینده ما حضرت آیت‌الله علوی بروجردی هستند و مورد اقبال قرار خواهند گرفت! تاکنون فکر می‌کردیم آقایان از جامعه بی‌خبرند و میزان محبوبیت و جایگاه اجتماعی خود در افکار عمومی اطلاعی ندارند، اما الآن معلوم شده که اصلا از تاریخ روحانیت و حوزه‌های علمیه نیز آگاه نیستند!
در طول قرن‌ها کجا مرجع تقلید مردم با دستور و فرمایش تعیین شده؟ در طول قرن‌ها کجا کسی یا نهادی به مردم گفته که از چه کسی تقلید بکنند و از چه کسی تقلید نکنند؟ این همه روایت توصیه به مردم داری و جلب محبت خلق مثل «جرّوا موده الناس الیکم و الینا» مگر نبوده که در مسیر حفظ تماسک اجتماعی و تقویت جامعه دینداران رابطه‌ای عاطفی و معنوی میان مرجع تقلید و عالم دین با مردم ایجاد می‌کرده است؟اگر هوش و دانش ارتباط موثر با مردم ندارید، اگر ذوق و ظرافت زیبا حرف زدن ندارید، اگر حوصله و طاقت زحمت کشیدن و تلاش کردن و عرق ریختن برای جلب دل‌های مردم را ندارید، صادقانه و صریح به ناتوانی خود اعتراف کنید و زبان به کام بگیرید!