روزنامه ابتکار
1398/05/22
عوامل موثر بر بهرهوری در میزگرد «ابتکار» بررسی شد دست‌اندازهای بیشمار بر سر راه بهرهوری
کیمیا نجفیامروزه دستیابی به رشد اقتصادی از طریق بهرهوری از مهم‌ترین هدف اقتصادی کشورها به شمار میرود، بنابراین بهرهوری از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین دلیل استفاده از تمام ظرفیت‌های موجود به‌منظور ارتقای تولید ملی و افزایش بهرهوری در بخش‌های تولیدی کشور بسیار مهم تلقی میشود. این در حالی است که بررسی‌ها، عدم رشد بهرهوری در ایران را نشان می‌دهد. به عبارتی دیگر، اهمیت بهرهوری در افزایش تولید ملی یک امر پذیرفته شده است اما برخلاف انتظار تلاش و کوششی برای به اجرایی رساندن این امر شاهد نیستیم.
با نظر به اهمیت این موضوع، «ابتکار» اقدام به برگذاری میزگردی با عنوان «تاثیر بهرهوری بر بهبود معیشت مردم» با حضور چهار تن از فعالان اقتصادی کرده است. هوشیار فقیهی، رئیس هیئت مدیره انجمن توسعه بهرهوری ایران و معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی اتاق اصناف ایران، محمدعلی محمدی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن مشاوران مدیریت و عضو هیئت علمی سازمان مدیریت صنعتی، علیرضا خجسته‌پور، مشاور کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی، علی‌اکبر اولیاء، عضو هیئت مدیره انجمن بهرهوری ایران در این میزگرد به بیان نظرات خود در‌باره ضرورت بهرهوری برای رشد اقتصادی در شرایط کنونی کشور پرداخته‌اند.
هوشیار فقیهی در ابتدای سخن با اشاره به ضرورت پررنگ شدن نقش بهرهوری در کشور گفت: سالیان متمادی است که کشور تلاش می‌کند در حوزه بهرهوری حرکتی را انجام دهد و بتواند به صورت بهینه از ساختارها، سیستم‌ها، منابع فیزیکی، مادی و معنوی استفاده کند تا بتواند ارزش افزوده بیشتری را به دست آورد و به واسطه همین مسئله ما شاهد بودیم که هیئت دولت، برنامه‌های توسعه و تاکیدهای مکرر مقام رهبری معید اهمیت این موضوع در اداره کشور است، اما ما می‌بینیم که توفیق خاصی حاصل نشده است. حداقل شاخص‌های بهرهوری در سطح کلان بیانگر این مسئله است که ما نتوانستیم به اهدافی که در برنامه‌ها وجود دارد برسیم و نتوانستیم از منابع خودمان استفاده بهینه داشته باشیم و ارزش افزوده بیشتری را به وجود بیاوریم.
وی در ادامه افزود: ما کشوری هستیم که منابع بین نسلی، منابع فیزیکی و معدنی قابل توجه داریم. منابعی که همواره توانسته‌اند ارز‌آوری داشته باشند، مشکلات مدیریتی را حل کنند و به عبارتی دیگر مشکلات مان را پوشش دهند. اما همین عدم بهره‌گیری از این مفاهیم منجر به این مسئله شده است که در سال 1985 رقم تولید سرانه‌مان 2800 دلار باشد این در حالی بود که در کره 2200 دلار تولید سرانه داشتند. حال با عدم بهره‌گری از این منابع و مفاهیم منجربه این شده است که حدود6000 دلار رقم تولید سرانه‌مان باشد این در حالی است که کره به بالای 30000 دلار رسیده است ما شاهد هستیم آنها توانسته‌اند که رفاه اجتماعی را در کشورشان به وجود بیاورند. با توجه به شرایطی که در آن قرار داریم به نظر می‌رسد که بهرهوری می‌تواند نقش محوری را برای مدیریت کشور داشته باشد.
فقیهی با اشاره به وجود ذی‌نفع 80 میلیونی برای پرداخت یارانه ادامه داد: ما در طول سه دهه گذشته هیچگاه نتوانستیم ذی‌نفع‌های عمومی را برای مفهوم بهرهوری به وجود بیاوریم. منظور از ذی‌نفع عمومی این است که عامه مردم احساس مطالبه‌گری را نسبت به بهرهوری داشته باشند. به عنوان نمونه ما 45 هزارتومان را تحت عنوان یارانه به افراد می‌دهیم، به عبارتی دیگر برای این مقدار یک ذی‌نفع 80 میلیون نفری به وجود آورده‌ایم و تقریبا هیچ دولتی جرئت ندارد برای تغییر و یا حذف آن اقدام کنند. چراکه همه منافع خود را در دریافت این مبلغ که هیچ نقشی هم در زندگی‌شان ندارد می‌بینند، به عبارتی دیگر مطالبه‌گر در این ماجرا هستند. ما برای بهرهوری طی سه دهه گذشته نتوانستیم این مطالبه‌گری و ذی‌نفع عمومی را به وجود بیاوریم. اما اکنون در این شرایط من معتقدم که بهرهوری می‌تواند به میدان بیاید و کارهایی را انجام دهد تا ذی‌نفع عمومی به وجود بیاید.
وی اظهار کرد: ما باید توجه داشته باشیم که در زنجیره تامین و توزیع کشور ما اخلال‌ها و غیرمولدها به شدت رسوخ کردند و فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند. در همین راستا می‌توانیم به ارز دولتی اشاره کنیم، وقتی ارز 4200 تومانی از سوی دولت برای کالاهای اساسی تخصیص داده میشود به دلیل مشکلات کالاها با آن ارز دولتی به دست مصرف‌کننده نهایی نمی‌رسد. چراکه نقاط ضعفی در زنجیره تولید، سیستم حمل‌ونقل، گمرک، ثبت شفارشات، تخصیص ارز و... وجود دارد. در این میان بهرهوری می‌تواند مشکلات را بررسی کند و راه‌حل‌هایی را ارائه دهد. به عبارتی دقیق‌تر بهرهوری در این جریان می‌تواند به سادگی نقش‌آفرینی داشته باشد.
فقیهی بهرهوری را راهی برای بهبود شرایط دانست و گفت: دولت به دلیل جارزدگی که نسبت به حل مشکلات روزمرگی دارد هیچگاه به مفاهیم بهبود و بهرهوری توجه نمی‌کند. من فکر می‌کنم که تفکر بهرهوری به شدت کمک‌رسان به این وضعیت است و می‌تواند فشار بر معیشت افراد را کاهش دهد. دولت به دلیل اینکه نمی‌تواند ذی‌نفع عمومی را به وجود بیاورد بنابراین بهرهوری دغدغه اصلی هیچکدام از دولتمردان نمی‌شود و در ادامه راه به دلیل خستگی اسم بهرهوری را خط می‌زنند و می‌گویند امروزه این موضوع به درد ما نمی‌خورد. من معتقدم به بهرهوری باید بر اساس چارچوب‌های مبانی نظری که می‌گوید در شرایط خاص باید تعاریف خاصی را به وجود بیاورد تا منجر به ایجاد رفاه در جامعه شود توجه داشته باشیم. اگر بر روی این مفهوم تمرکز کنیم و بهبودی در زنجیره توزیع کشور که اکنون یکی از معضلات ما برای رساندن کالاها به ملت است به وجود بیاوریم شاید بتوانیم به هدف خود نزدیک شویم و منافع حاصلشده را به ملت برگردانیم.
انسان از ابتدا به دنبال بهرهوری بوده است
محمدعلی محمدی در ابتدای سخنان خود به عوامل موثر بر بهرهوری اشاره کرد و گفت: موضوع بهرهوری موضوع تازه‌ای نیست، از ابتدا انسان همواره به دنبال آن بوده تا از چیزی که در اختیار دارد بهره‌برداری و استفاده بهینه داشته باشد. به عبارتی دیگر خلق ارزش، فلسفه وجودی انسان تعریف شده است. ریشه همه پیشرفت‌ها و توسعه‌یافتگی‌ها در تمام مدل‌هایی که برای توسعه تعریف شده‌اند هدف‌شان این بوده که چگونه یک جامعه بتواند به اهداف توسعه‌یافته از طریق استفاده بهتر از امکانات برسد. بهطورکلی عواملی وجود دارد که بر روی بهرهوری تاثیرگذار هستند. اگر بخواهیم که آنها را دسته‌بندی کنیم باید بگوییم که بخشی از متغیرها درونی و بخش دیگری بیرونی هستند. دلایل بسیاری برای موفق نبودن ما در بحث بهرهوری وجود دارد، برای اینکه ما یک جامعه موفق و بهرهور داشته باشیم بدون تردید باید سازمان‌های موفق و بهرهور داشته باشیم. یعنی همواره یک کل خوب حاصل دو جزء خوب است، به عبارتی بهتر اجزا بهرهوری و پیوند آن مهم است. یعنی هم اجزا باید قابلیت لازم را داشته باشد و هم پیوند این دو اجزا به درستی اتفاق بیفتد تا یک کل خوب شکل بگیرد. به عنوان نمونه ما اگر بخواهیم که بخش خصوصی بهرهور داشته باشیم باید دولت بهرهور باشد و پیوند بین این دو باید درستی شکل بگیرد. ما می‌توانیم با بیان دیگر این مسئله را بررسی کنیم، به عنوان مثال اگر یک سازمان بهرهور می‌خواهیم باید انسان‌های بهرهور تربیت کنیم. به همین دلیل است که در کشورهایی مانند ژاپن و کره وقتی برنامه‌ریزی برای ارتقاء سطح بهرهوری آینده کشورشان دارند، بیشترین سرمایه‌گذاری را بر روی نیروی انسانی خود می‌کنند، چراکه فناوری و علم نتیجه انسان‌های توسعه‌یافته است.
وی افزود: دو پارامتر برای داشتن انسان بهرهور مهم است، پارامترهای درونی و بیرونی. پارامترهای درون فردی عبارت‌اند از از ارزش‌ها و باورها، نگرش انسان‌ها، انگیزه و دانش و مهارت این چهار پارامتر درون فردی به شدت بر روی بهرهوری موثر است. این پارامترها در عین حال که مستقل هستند با یکدیگر ارتباط دارند و تحت تاثیر و موثر بر عوامل بیرونی هستند. علاوه بر آن دو محیط خانواده و جامعه برای داشتن انسان بهرهور مهم است.
محمدی، زحمات بنگاه‌ها را تحت تاثیر عوامل بیرونی دانست و گفت: از سوی دیگر برای داشتن سازمان بهرهور نیز باید به عوامل درونی و بیرونی آن توجه کنیم. به عبارتی دیگر عوامل درونی که شامل قابلیت‌ها و منابع درون سازمان است و عوامل بیرونی محیطی که سازمان در آن قرار دارد. به این ترتیب اگر خوب دقت کنیم می‌بینیم که بنگاه‌هایی داریم که می‌توانند الگو باشند اما مسئله اساسی آنها فضایی است که در آن قرار گرفته‌اند. بعضی اوقات عوامل بیرونی زحمات بنگاه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. عوامل محیطی که شامل دو دسته عوامل نزدیک تحت عنوان قلمرو و عوامل دور که کلان هستند می‌توانند عملکرد یک سازمان را تحت تاثیر قرار دهند. این ماجرا در سطح ملی هم مطرح است. اگر بهرهوری ملی ما به اهداف خود نرسیده است باید به عوامل درونکشوری و برونکشوری توجه کنیم. عوامل درونکشوری ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاسی، فناوری و عوامل اجتماعی_فرهنگی است و عوامل بیرونی که بسیار مهم است ارتباط ما با محیط بین‌الملل است که بر روی بهره‌ری کشور به شدت اثرگذار است. همواره بهرهوری تحت تاثیر بهره‌گیری درست از فرصت‌هایی که برای یک سازمان ایجاد میشود و مقابله درست با تحریک‌ها است. نکته اساسی که باید توجه کنیم این است که هر چقدر قابلیت‌های یک سیستم بیشتر باشد، فرصت‌های بیشتری را در اختیار دارد و تهدیدها کمتر است و برعکس. ما هر قدر که از درون کمیت و کیفیت بهتری داشته باشیم می‌توانیم از فرصت‌های بین‌المللی بیشتری استفاده کنیم و هرقدر از فرصت‌ها بهتر استفاده کنیم تقویت درونی اتفاق می‌افتد.
تمام ارکان دولت به اهمیت بهرهوری در کشور واقف هستند
علی‌اکبر اولیاء از تشکیل کمیته‌ای فراتر از قوه مجریه و مقننه برای افزایش بهرهوری گفت: تمام ارکان دولت به اهمیت بهرهوری در کشور واقف هستند اما ما شاهد هستیم که در عمل اتفاقی در راستا بهبود شرایط بهرهوری رخ نداده است و به نوعی در حوزه بهرهوری درجا زده‌ایم و چشم‌انداز مثبتی به چشم نمی‌خورد. ما از رئیس‌‌جمهوری درخواست کرده‌ایم که یک کمیته ملی برای توفیق در حوزه بهرهوری تشکیل بدهند. به نظر می‌رسد که مشکلات سوای از مباحث بین‌المللی در مجموعه تشکیلاتی است که خودشان عامل این قضیه هستند و در این مجموعه شاید ما به راه‌حل نرسیم. ما درخواست کردیم که کمیته‌ای فراتر از قوه مجریه و مقننه تشکیل شود تا آسیب‌شناسی کنیم. در سطح بین‌المللی اگر بخواهیم حضور داشته باشیم باید با رویکرد بهرهوری پیش برویم چراکه در آن صورت نمی‌توانیم رقابتی داشته باشیم. مجموعه تلاش‌هایی در دولت بوده و حرکت‌هایی انجام شده است اما علی‌رغم تمام هدف‌گذاری‌ها ما در زمینه بهرهوری توفیقی پیدا نکردیم. به نظر می‌رسد این اتفاق به فضای کلی و اکوسیستم بهرهوری در کشور که با مشکل مواجه است بازمی‌گردد. بخشی از این مشکل به ساختار سیاسی مربوط میشود. دولت در مجموعه کشور یک نهاد تاثیرگذار در توسعه اجتماعی و اقتصادی است. بنابراین مجموعه دولت اگر به بهرهوری توجه کند، اتفاقی که لازم است رخ خواهد داد. من معتقدم که مجموعه نهادهای تاثیرگذار در دولت باید بهرهوری را جدی بگیرند. مشخصا به نظر می‌رسد که بعد از اینکه سازمان ملی بهرهوری از سازمان مدیریت جدا شد و به سازمان اداری استخدامی ملحق شد، دوستانی در مجموعه هستند که توجه کافی به بهرهوری نداشته و ارتباط‌‌شان را با بهرهوری کمتر کردند این یک ضعف بزرگ است.
اولیاء، بهرهور بودن نیروی کار را مقدم بر دیگر مسائل دانست و گفت: بخشی از مشکلات در نظام اداری کشور است و وقتی یک سیستم کلی نابهره‌ور باشد حتی انسان‌های بهرهور هم نمی‌توانند ادامه فعالیت بدهند و دست از تکاپو برمی‌دارند. به عنوان مثال به بحث انرژی را می‌توانیم اشاره کنیم. علی‌رغم افزایش قیمت ارز و اتفاقاتی که در سال 97 افتاد اکنون قیمت بنزین از قیمت آب ارزان‌تر است و این به موج نابهره‌وری در همه سطوح دامن خواهد زد. وقتی انرژی ارزشی ندارد طبیعتا حساسیتی برای درست مصرف شدنش نیست. همین آلودگی در کلانشهرها که ناشی از نابهره‌ورانه عمل کردن سوخت است. طرحی در این راستا بود تا قیمت انرژی متعادل شود. به این معنا که قیمت انرژی افزایش یابد و یارانه آن مستقیم به مردم پرداخت شود تا افرادی که بیشتر از انرژی استفاده می‌کنند از یارانه تخصیص داده شده به انرژی استفاده نکنند. در هرحال بهرهوری یک الزام اجتناب‌ناپذیر است و باید آن را بشناسیم. تا زمانی‌که ما یک نظام منسجم و هماهنگ در حوزه بهرهوری ایجاد نکنیم روال به روند سابق ادامه خواهد داشت.
ما باید مفهوم‌سازی کنیم
علیرضا خجسته مفهوم‌سازی را مقدم بر شاخص‌های بهرهوری دانست و گفت: ما وقتی صحبت از بهرهوری می‌کنیم باید بدانیم که یک مفهوم را شرح می‌دهیم نه یک فرمول. بنابراین ما پیش از هر چیزی درخصوص یک مفهوم صحبت می‌کنیم. این مفهوم در جامعه مشتمل بر جامعه صنعت، خدمات، آموزش و... وقتی نهادینه میشود فرهنگ بهرهوری به وجود می‌آید. افزایش شاخص‌های بهرهوری را نمی‌توان به تنهایی از افراد و یا از شرکت‌ها و سازمان‌ها توقع داشت. ما با یک مفهوم سروکار داریم، به عبارتی دیگر وقتی درخصوص بهرهوری صحبت می‌کنیم باید بدانیم که عوامل بسیاری را باید در نظر بگیریم.
وی افزود: به عبارتی دیگر وقتی حرف از بهرهوری میشود همه باید در این زنجیره دیده شوند و تنها یک نهاد و یا سازمان مدنظر نباشند. نکته دیگر این است که وقتی قانون و قاعدی برای بهرهوری گذاشته میشود باید به سمت واقعی شدن حرکت کند. به عنوان مثال به یک شرکت گفته شود که میزان بهره‌ری خود را بالا ببرد، بهرهوری را بالا می‌برد اما از چه چیزی استفاده می‌کند؟ از همان یارانه پنهان استفاده کرده است. در آن شرایط بهرهوری را با شاخص بالا می‌برد اما از جایی دیگر یعنی از کل دارایی مملکت استفاده می‌کند.
سهم بهرهوری در رشد اقتصادی ناچیز است
محمدی در بخشی دیگر از سخنانش اقتصاد کشور را دارای نشانه‌هایی از بیماری دانست و گفت: متاسفانه سهم بهرهوری ما در رشد اقتصادی ناچیز بوده و بعضی وقت‌ها منفی بوده است. یکی از نشانه‌های اقتصاد بیمار این است که سهم بهرهوری در رشد اقتصادی صفر و یا منفی باشد. حال سوال این است که از اقتصاد دلالی انتظاری هست؟ از اقتصاد مبتنی بر احتکار انتظار بهرهوری میرود؟ ما از دل همچین اقتصادی نمی‌توانیم انتظار بهرهوری داشته باشیم. ما نمی‌توانیم از اقتصادی که وابسته به نفت است انتظار بهرهوری داشته باشیم. اقتصادی که سهم دولت در آن زیاد بوده و دولت به بنگاه‌داری مشغول است نمی‌تواند به سمت بهرهوری حرکت کند. اینها مصادیق ساده‌ای است که نشان می‌دهد چرا بهرهوری در کشور ما وجود ندارد.
وی به بررسی ابعاد اجتماعی بهرهوری در کشور پرداخت: حال اگر بخواهیم ابعاد اجتماعی آن را بررسی کنیم باید ببینیم که افراد چقدر برای کار و کار کردن ارزش قائل می‌شوند. ما می‌بینیم که آدم‌های درست در جای درست نیستند، بهرهوری نتیجه آدم درست در جای درست است. وقتی کیفیت اجزا درست نباشد انتظار کیفیت از سیستم نا بجاست. متاسفانه انتخاب افراد مبتنی بر شایستگی و مهارت نیست و این قصه تلخ همچنان ادامه دارد. این ماجرا ضد فرهنگ کار و تلاش است و در حقیقت به مردم جامعه می‌گوییم اگر می‌خواهید پیشرفت کنید باید عضو طایفه و قبیله شود، این مسئله فرهنگ کار و تلاش را تخریب می‌کند. ما از منابع در اختیارمان به درستی استفاده نمی‌کنیم و سال‌های سال یاد گرفته‌ایم که در تولید درویشی کرده و در مصرف پادشاهی کنیم. یکی از دلایل اینکه بیقیدوبند از منابع استفاده می‌کنیم قیمت منابع است. البته قیمت تنها دلیل نیست و آموزش هم به همان اندازه تاثیرگذار است، ما در آموزش کیفیت نداریم.
وی افزود: مشکل بعدی این است که این تصور وجود دارد باید منافع را به هر قیمتی حفظ کرده و به اهداف شخصی خود برسیم. این نگاه اجتماعی نیست و در حقیقت ما حقوق دیگران را زیر پا می‌گذاریم. درواقع می‌دانیم رفتار درست چیست اما به آن عمل نمی‌کنیم. مشکل دیگر این است که قبح فساد در جامعه نابود شده است. اکنون فردی که فساد می‌کند دیگر از عملی که انجام داده است شرمنده نیست و به فاع از خود می‌پردازند، به عبارتی دیگر فساد و رانت‌خواری به یک رفتار عادی تبدیل شده است.
محمدی از راه‌حل رفع موانع و مشکلات گفت: در این میان برای مشکلات ذکرشده راه‌حل‌هایی وجود دارد. در ابتدا باید به علم و تخصص اعتقاد پیدا کنیم. به خرد، اندیشه و تفکر معتقد باشیم. ما باید از طریق انتصاب و انتخاب درست به این مسئله جامه عمل بپوشانیم و افراد را بر اساس مهارت و شایستگی که دارند در جای خود قرار دهیم در آن صورت است که می‌توانیم ارزش‌آفرینی داشته باشیم. راه‌حل بعدی این است که دولت باید دست از بنگاه‌داری بردارد و از تمایلات خود دل بکند. نکته بعدی ارزیابی عملکردهاست. اگر ما ارزیابی عملکرد را در سطح جامعه جدی بگیریم بسیاری از مشکلات برطرف میشود.
وی اظهار کرد: مسئله مهم دیگر سرمایه‌گذاری بر روی نیروی انسانی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. بخشی دیگر از مشکلات هم با حذف قوانین و مقررات زائد از بین خواهد رفت. چنین قوانین زائدی به‌جای اینکه کمک‌کننده باشند خود مانع تحقق درست کارها شده‌اند و گردنه دزدی و رشوه‌خواری درست کرده‌اند. این درحالی است که برای حفظ برخی دیگر از قوانین باید آنها را به روز کنیم.
پالایش مدیران نیاز به زمان طولانی ندارد
خجسته در پاره‌ای از صحبت‌ها به برخی از راه‌حل‌ها به واسطه دولت اشاره کرد و گفت: دو تعریف از بهرهوری وجود دارد. انجام کار درست و انجام درست کارها. من می‌گویم که انجام کار درست یعنی قوه مقننه به عبارتی دیگر یعنی قوانین درست اتخاذ کنند، درست انجام دادن کارها یعنی دولت، یعنی قوانین که برای آن گذاشته شده درست انجام دهد! اگر قرار است قانونی تصویب شود باید یک پیوست بهرهوری وجود داشته باشد. به‌عبارتی دیگر بررسی کنیم که قانونی که تصویب شده است تا چه میزان به افزایش بهرهوری کمک می‌کند. دولت می‌تواند در کوتاه‌مدت کارهایی را انجام دهد تا به بهرهوری کمک کند به عنوان نمونه حذف قوانین دست‌وپاگیر از جمله کارهایی است که در کوتاه‌مدت رخ می‌دهد. همچنین می‌تواند از شرایط کسب‌وکار حمایت کند و مشکلات رابه حداقل برساند.
وی افزود: بحث دیگر در خصوص مدیران مطرح است که باید به آن اشاره کنم . این مفهوم وجود دارد که مدیر دولتی دلش نمی‌سوزد به نظر من این عبارت این مفهوم را می‌دهد که مدیر دولتی بهرهوری را مدنظر ندارد. پالایش مدیران به یک زمان طولانی نیاز ندارد و ما باید به دنبال این باشیم که مدیرانی منصوب شوند تا دغدغه بهرهوری داشته باشند. همانطور که قبلا اشاره کردم ما باید به جای شاخص‌سازی به دنبال مفهوم‌سازی برویم. سازمان‌ها و نهادهای به جای اینکه اعداد و ارقام را جا‌به‌جا کنند در مفهوم بهرهوری با یکدیگر رقابت کنند. البته باید بگویم که این مسئله نیازمند بلند‌مدت است.
پتانسیل‌ها با 40 سال گذشته متفاوت است
فقیهی به ظرفیت‌های کشور اشاره کرد و گفت: تمام راهکارهایی که مطرح شد باید به دنبال گرفته شود تا یک اقتصاد سالم داشته باشیم، بنابراین باید حرکت به سمت مفهوم‌سازی را دنبال کنیم.
وی اظهار کرد: در کشور ما پتانسیل‌هایی وجود دارد که می‌تواند در این مسیر به ما کمک کند. نیروی انسانی ما در مقایسه با 40 سال گذشته متفاوت است. ما باید توجه داشته باشیم که از این پتانسیل چگونه استفاده می‌کنیم. تمام مباحثی که مطرح شد نشان می‌دهد که امکانات بسیاری در دست داریم اما نتوانسته‌ایم از آنها به درستی استفاده کنیم. وجود این پتانسیل‌ها با دهه 40 اصلا قابل قیاس نیست و به عنوان نمونه توانسته‌ایم در حوزه‌های کسب‌وکارهای مجازی فعالیت‌های چشم‌گیری داشته باشیم. درواقع اگر بر روی این پله‌ها قرار بگیریم فکر می‌کنم که جهش‌های بزرگی صورت خواهد گرفت. ما باید بدانیم در کنار کوه‌های تهدید که تحریم‌ها برای ما به وجود می‌آورد فرصت‌های برای بهبود وجود دارد و اگر از این فرصت‌ها استفاده شود حرکت ما به سمت مفهوم‌سازی شروع شده است.
فقیهی به ضرورت نگاه بهره‌ورانه مسئولان اشاره کرد و گفت: در این مقطع که با تحریم‌ها مواجه هستیم بهرهوری تعریفش این است که زمینه‌ها برای فعالیت‌های مولد و غیرمولد شناسایی کند و همچنین هزینه‌هایی را برای غیرمولدها به وجود بیاورد. ما برای این کار باید بتوانیم تصمیم‌گیران اقتصادی را قانع کنیم که نسبت به توزیع و تولید کشور بهره‌ورانه نگاه کنند در این‌صورت است که مفهوم‌سازی با سرعت بیشتری صورت می‌گیرد. اکنون شرایط ما به‌گونه است که باید براساس موقعیت روز تصمیم‌گیری کنیم تا بتوانیم از منابع‌مان استفاده کافی را داشته باشیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
روحانی در تماس‌هایی تلفنی تاکید کرد
اهمیت گسترش امنیت در منطقه خلیج فارس و توسعه همکاری‌ها
ژوبین صفاری
تو خود حجاب خودی از میان برخیز
عوامل موثر بر بهرهوری در میزگرد «ابتکار» بررسی شد
دست‌اندازهای بیشمار بر سر راه بهرهوری
نقش افکتورها در نمایش‌های رادیویی بررسی شد
آواهای تصویرساز
ظریف به منظور دیدار با امیر قطر به دوحه سفر کرد
رایزنی مستمر نیاز امروز منطقه
مناقشه بر سر پذیرفتن مسئولیت فاجعه منا از سوی ایران ادامه دارد
ادعا تا واقعیت توافق ایران و عربستان!
«ابتکار» دلایل و پیامدهای رویارویی امارات و عربستان در یمن را بررسی می‌کند
جنگ نیابتی در ائتلاف عربی
معاون اول رئیس‌‌جمهوری در نخستین مجمع اقتصادی خزر:
ثبات و امنیت تنگه هرمز خط قرمز ایران است
محمدرضا عارف در دیدار جمعی از فعالان فرهنگی، هنری و بازیگران:
هنر صدا و سیما سرمایه‌سوزی است
در جلسه هییٔت دولت به ریاست روحانی تصویب شد
وضعیت صدور کارتهای هوشمند ساماندهی میشود
ظریف در گفتوگو با الجزیره
آمریکا منطقه را به بشکه باروت تبدیل کرده است
بومیسازی نظری، اساس کارآمدی مدیریت کلان
