روزنامه همدلی
1398/05/22
آمار باقی از تعداد شهدا
مهر -عمادالدین باقی، جامعه‌شناس اصلاح‌طلب و روزنامه‌نگار در کتاب خود با عنوان «بررسی انقلاب ایران» با استناد به آمار بنیاد شهید و سایر منابع، آماری از شهدای مبارزان قبل از انقلاب ارائه داده است. باقی درباره رویکرد تحقیقی خود به این موضوع گفته است: «از همان ابتدای دهه 60 که کار مطبوعاتی می‌کردم، سبک کارم با روزنامه‌نگاران متفاوت بود. یعنی آن چه قصد داشتم بعدا به صورت کتاب منتشر کنم را ابتدا به شکل مقاله در روزنامه کار می‌کردم تا عیوب آن دیده شود. با استفاده از نظر خوانندگان همان مقالات را اصلاح کرده و به شکل کتاب منتشر می‌کردم. هم کتاب «حزب قاعدین» و هم کتاب «بررسی انقلاب ایران» این طور نوشته شدند. کتاب «بررسی انقلاب ایران» درباره تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی بود و ابتدا در سال 64 به شکل پاورقی در روزنامه «اطلاعات» تحت نام «روایتی از انقلاب» منتشر شد.در تحقیقی که درباره انقلاب داشتم، نیاز به منابع تحقیقی بود که در دسترس نبودند. بخشی از این کتاب‌ها را از خارج کشور تهیه می‌کردم. کتاب‌هایی که توسط سران حکومت پهلوی که به خارج رفته بودند در خارج از کشور منتشر شده بود. چون ورود این کتاب‌ها به ایران ممنوع و جرم بود به سختی آنها را پیدا می‌کردم. به وزارت ارشاد نامه‌ای نوشتم که این کتاب‌ها را برای مقاصد تحقیقاتی می‌خواهم و بعد که مجوز وارد کردنش را گرفتم آنها را از خارج تهیه کردم.»
طبق تحقیقات عمادالدین باقی، آمار شهدای انقلاب اسلامی این شرح است:
تعداد قربانیان انقلاب در سال 42 تا 57 بالغ بر 3164 تن می‌گردد. از این تعداد 2781 نفر مربوط به انقلاب در سال 57 ـ 1356 در تمام کشور است. از این تعداد 32 نفر متعلق به روز 15 خرداد 1342 در 19 نقطه مختلف تهران است که همگی مذکر بودند و عمده آنها در جنوب شهر واقع می‌شد. گرچه شایعات و روایات برخی کتب تا 15هزار شهید را در این روز مطرح کرده‌اند. کتاب «نهضت خمینی» درباره 15خرداد تهران می‌نویسد:«رگبار گلوله تانک‌ها و توپ‌ها از کشته‌ها پشته ساخته و در خیابان‌ها و کوچه‌های تهران جوی خون جاری شد.» حتی در گزارش برخی فرستادگان نهادهای بین‌المللی حقوق بشر مانند خانم لافو ورون، تعداد 15000 کشته در تظاهرات سرکوب شده سال 42 مطرح گردیده است.
64 تن نیز متعلق به حادثه میدان ژاله تهران «میدان شهدا» در روز 17شهریور 57معروف به «جمعه سیاه» می‌باشند که از این تعداد دو نفر مونث «یک زن و یک دختربچه» هستند. البته در همان روز 17 شهریور در 15 نقطه دیگر تهران نیز مجموعاً 24 نفر در درگیری‌ها کشته شدند که یک نفر آنها زن بود. این آمار بنیاد شهید با آمار اعلام شده دولت وقت تا حدودی مطابقت دارد و همدیگر را تایید می‌کنند و از دقت آمار بنیاد شهید حکایت دارند. شایعات وسیع در همان روزها حاکی از رقم بیش از سه هزار شهید بود و حتی برخی رقم بیش از چهار هزار و یا ده هزار شهید را هم ذکر کرده و گفته‌اند؛ فقط یکصد کودک کمتر از دو سال کشته شده‌اند. میشل فوکو نیز که یک هفته پس از واقعه 17 شهریور به منظور تهیه گزارشی درباره اوضاع ایران به این کشور سفر کرده بود، از کشته شدن 2 تا 3 هزار نفر سخن گفته است و در نوشته دیگری هم می‌گوید: «در 17 شهریور چهار هزار نفر کشته شدند ولی از ترس در مردم خبری نبود».
تعداد غیرمسلمان در آمار جمعی مربوط به سال 57 ـ 56 بنیاد شهید، به شمار نیامده است.
در فاصله سال‌های میان حماسه سیاهکل در بهمن 1349 تا مهرماه 1356 که راهپیمایی‌های خیابانی آغاز شد، 341چریک و اعضای مسلح گروه‌های سیاسی جان خود را از دست دادند. از این شمار 177تن در درگیری‌ها کشته شدند. 91نفر برخی بدون محاکمه و برخی دیگر هم پس از محاکمه پنهانی، در دادگاه‌های نظامی اعدام شدند. 42نفر زیر شکنجه جان باختند، 15 نفر دستگیر شدند و هرگز دیده نشدند. 7 نفر دیگر خودکشی کردند تا به چنگ ماموران امنیتی نیفتند. 9 نفر هم هنگام فرار از پای درآمدند. البته رژیم شاه برای جلوگیری از اعتراض جهانی و محکومیت از سوی نهادهای حقوق بشر به اعدام زندانیان سیاسی، اعلام کرد این نه نفر که به گروه «بیژن جزنی» معروف بودند، هنگام فرار روی تپه‌های اوین تیرباران شده‌اند ولی این ادعا دروغ بود.
از بین گروه، فداییان مارکسیست و مجاهدین خلق، بیشترین تلفات را داشتند. در بین 341 چریک کشته شده، 172 نفر از فدائیان (50 درصد)، 73 نفر از مجاهدین خلق (21 درصد پیش از تغییر دادن ایدئولوژی) و 38 نفر (11 درصد) از گروه‌های کوچک مارکسیست، 30 نفر (9 درصد از مجاهدین مارکسیست بعد از تغییر ایدئولوژی) و 28 نفر دیگر (8 درصد) از گروه‌های کوچک اسلامی بودند.
سایر اخبار این روزنامه
همدلی از رانت و فساد در حوزه دارویی کشور گزارش می‌دهد سلامت مردم در منگنه مافیای دارو
سید کاظم اکرمی در گفت‌وگو با همدلی: مخالفان دولت مردم را ناامید می‌کنند
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در گفت‌وگو با همدلی نسبت به سخنان مرتضی رکن‌آبادی درباره حادثه منا گفت:
محسن فرجی در تبیین ویژگی‌های داستان‌نویسی جیمز جویس: جویس، جهان اسطوره‌ای را در قالبی نو وارد ادبیات کرد
«همدلی» نگاه مردم ایران به مالیات را بررسی کرد فرار از پول زور!
دویچه وله: ظریف: آمریکا خلیج فارس را آماده انفجار کرده است
علیرضا علوی‌تبار در نقد خود و نیاز امروز جریان اصلاحات مطرح کرد: نقد گذشته و نقشه راه آینده
یدالله اسلامی بررسی چهار دیدگاه در انتخابات پیش رو
آمار باقی از تعداد شهدا
یدالله اسلامی بررسی چهار دیدگاه در انتخابات پیش رو
اقلیت اسلام‌گرا و حکومت اسلامی
نو احمدی‌نژادها در راه بهارستان و پاستور
