روزنامه آفتاب یزد
1398/05/19
استعفاء زیر فشار
آفتاب یزد- گروه سیاسی : راه اندازی خط اعتباری اروپا با ایران . انجام اولین تراکنش مالی از طریق اینستکس ، عملیاتی شدن سازو کار مالی اروپا برای بقای برجام. تلاش و گمانه زنیها برای تزریق 15 میلیارد دلار به این سیستم. پیشقراولی اروپا برای تامین خواستههای دارویی و غذایی ایران ، نشست پشت نشست از کمیسیون مشترک برجام گرفته تا گفتگوهای محرمانه . اینها تنها بخشی از وعده وعیدها یا کارهایی است که از تیرماه امسال و بعد از انجام کاهش تعهدات برجامیایران از سوی اروپا انجام شد تا بلکه مانع از تداوم گامهای بعدی ایران در مسیر خروجش از توافق هسته ای شود. وعدههایی که همگی روی اینستکس یعنی سازو کارمالی اتحادیه اروپا -پس از خروج ترامپ
از توافق هسته ای و اعمال تحریمهایش علیه ایران- متمرکز شده است، همان سازو کاری که ایران بارها نسبت به آن گفته است که اگر چه قدم مثبتی است اما کافی نیست . چرا که اینستکس نه فروش نفت ایران را منجر
خواهد شد و نه مبادله کالاهایی فارغ از دارو و غذا.
به هرروی بسیاری از اینستکس به شرط عملیاتی شدن به عنوان لنگه کفشی در بیابان یاد میکنند و آن را از هیچ بهتر میدانند. مقر این نهاد در فرانسه قرار دارد و بر اساس توافق سه کشور، فردی از آلمان باید ریاست آن را برعهده داشته باشد.
انگلیس هم به عنوان سهامدار در آن مشارکت خواهد داشت.
اما خبر جدید این است که این سازو کار هنوز شروع نشده با چالشی بزرگ مواجه شده است، چالشی به نام استعفای کسی که مدیریت اینستکس را پذیرفته بود. «برند اربل» همان سفیر سابق آلمان در ایران که به تازگی ریاست اینستکس را بر عهده گرفته بود، از این سمت استعفا کرد.
وزارت خارجه آلمان استعفای اربل را تایید و دلیل آن را مسائل شخصی اعلام کرده است.اما آن طور که تسنیم مینویسد روزنامه بیلد آلمان در تحلیلی گمانه زنیهایی به غیر از دلایل شخصی را به عنوان چرایی استعفای رئیس اینستکس مطرح میکند: استعفای اربل به دلیل افشای گفتگوی او با «کن جبسن» مجری یک رادیوی اینترنتی است که در آن درباره هولوکاست و مسائل مربوط به رژیم صهیونیستی و فلسطینیان اظهاراتی مطرح کرده است.
اربل در مصاحبه ای فعالیتهای موشکی ایران را قانونی اعلام کرده بود که در پی این موضع گیری مورد هجمه محافل صهیونیستی قرار گرفته بود.
آیا باید همان طور که خیلیها مرگ آمانو رئیس سازمان انرژی اتمیرا به دلیل گزارشهای هسته ای اش به نفع ایران ، کار آمریکا میدانند، استعفای بل را هم ناشی از فشارهای آمریکا به دلیل رابطه خوبش با کشورمان و تلاش وی برای کمک به ایران در پس سازو کار مالی اتحادیه اروپا بدانیم؟ بدیهی است اگر فشار بر مدیر اینستکس آنقدر باشد که وی مجبور به استعفا شود به جای بل هر کس دیگری هم که بر سر کار بیاید همین مشکل را خواهد داشت. شاید هم دلیل این استعفا نه دلایل شخصی بوده و نه فشار آمریکا بلکه دلزدگی بل از عملیاتی شدن اینستکس باشد .
>باید ادعای شخصی بودن بررسی شود
مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل بین الملل دراینباره به آفتاب یزد میگوید: به هر حال ادعای شخص استعفادهنده باید بررسی و تعیین شود که آیا این استعفا واقعا شخصی بوده است یا خیر. همه ما میدانیم که دنیای سیاست پیچیده تر از آن است که به گزارههای سطح رویین آن توجه کنیم. همان طور که درایران نیز ما استعفاهای گوناگونی شاهد بودیم که در اصل به دلیل فشارهای متعددی از سوی دستگاههای سیاسی بود اما در رسانهها دلیل آن مشکلات شخصی اعلام شد . اگر این قاعده را برای همگان مورد قبول بدانیم آن گاه میتوانیم لایههای زیرین استعفای رئیس اینستکس را نیز بشکافیم.
وی ادامه میدهد: البته از سویی همانطور که شهردارتهران استعفا میدهد و استعفای خود را در چارچوب بیماری و امر شخصی بیان میکند،اخلاقا درابتدا باید آن را بپذیریم مگراینکه درآینده مشخص شود که چه ماجراهایی پشت استعفا بوده است. استعفای مدیر اینستکس نیز
از همین دست است. محتمل است که در پس پرده
این استعفا، فشارهای بین المللی ناشی از
تحریمهای آمریکاوجود داشته باشد. آمریکاییها آشکارا به اروپا حتی به صورت مکتوب اعلام موضع کرده اند، نامه خزانه داری وزارت آمریکا به اروپا ارسال شده است که هرگونه فعالیت مالی خارج از مجوز ایالات متحده در ارتباط با ایران موجب برخورد با اروپا خواهد شد.
وی اضافه میکند : بدیهی است فشار بر مدیر اینستکس واستعفای او و تلاش برای جایگزینی حتی یک آمریکایی به جای وی نمیتواند یک نقل و انتقال ساده و اتفاقی دراینستکس تلقی شود.
> رقابت اروپا و آمریکا
مطهرنیا با تایید اینکه نا امیدی ازسازوکار اینستکس نیز از عواملی است که باعث شده است تا رئیس اینستکس دست به این استعفا بزند، میگوید: در پدیدههای سیاسی باید یک امر چند وجهی را مورد توجه قرارداد، به عبارتی نمیتوان تصور کرد که یک دلیل و یک عامل موجب بروز یک استعفا میشود. بنابراین عوامل متعددی دراین امر دخیل هستند، اما ممکن است در میان این عوامل متعدد که به صورت اندامواره نمود پیدا میکند، یک عامل، مهم تر به نظر برسد. درباره استعفای مدیر اینستکس نیز اساسا مسئله فشارهای مضاعف آمریکا باعث شده است تا اینستکس با این وضعیت روبه رو شود، به عبارتی اگرچه نا امیدی رئیس سابق اینستکس موجب استعفای او است،اما این
نا امیدی به واسطه ایجاد فضای ناشی از فشارهای ایالات متحده آمریکاروی داده است.
مطهرنیا میگوید: از سویی رقابت میان اروپا و آمریکا در سایر عرصهها را نیز نباید در اعمال فشارها علیه رئیس اینستکس ندیدبگیریم .به عبارتی فشارها براو تنها به واسطه مواضع خوبش نسبت به ایران نبوده است . بلکه اینستکس از دید آمریکا میتواند رقیبی برای معادلات تجاری سایر کشورها علیه دلار تلقی شود. وقتی مکرون رئیس جمهور فرانسه اعلام میکند که مقدار
معینی از یورو برای ایجاد فضای مناسب
دادو ستد میان ایران و اتحادیه اروپا ایجاد خواهد شد به این معناست که اینستکس نه تنها در ارتباط با ایران بلکه در ارتباط با تمامیکشورهایی که
میل دارند در قالب یورو با اتحادیه اروپا رابطه داشته باشند ایجاد شده است، یعنی آنچه در اینستکس مدنظر اتحادیه اروپاست، چیزی فراتر از موضوع ایران و برجام است.
وی میگوید: اگر 60 درصد تجارت جهان درارتباط با دلار صورت میگیرد ،20 درصد تجارت هم در ارتباط با یورو ست . موضوعی که میتواند رقابت شدیدی ر ا میان آمریکا و اتحادیه اروپا ایجاد کند. شیوه دیگری از رقابت اقتصادی اروپا و آمریکا را البته در همین تعرفههایی که فرانسه روی کالاهای آمریکایی گذاشته است دیدیم؛ موضوعی که باعث شد آمریکا بلافاصله اولتیماتوم و تهدیدی را متوجه مکرون و فرانسه کند. بنابراین موارد متعددی دلیل این استعفا هستند؛ از رقابت آمریکا و اروپا در بحثهای
غیر برجامیگرفته تا مسائلی مثل حمایتهای رئیس سابق اینستکس ا ز برجام و ایران .
> ایران را خوب میشناخت
محسن جلیلوند استاد حقوق بین الملل نیز درباره دلایل این استعفا به آفتاب یزد میگوید :
همه میدانند که مدیر سابق اینستکس سفیر سابق آلمان در ایران بوده است و این تنها یک معنا دارد: رابطه اش نسبت به خیلی از اروپاییهای دیگر به کشورمان نزدیکتر و چه بسا بهتر و دوستانه تر است. او زبان فارسی را کاملا میداند و تقریبا با تمامیویژگیهای مردم ایران آشنایی دارد و از اینکه در ایران چه خبر است، آگاهی دارد. رابطه نسبتا خوب مدیر اینستکس با ایران طبیعتا باب میل آمریکا نیست و همین میتواند فشارهای زیادی را بر او تحمیل کرده و در نتیجه موجب استعفایش شده باشد .
وی ادامه میدهد: از طرفی آمریکاییها به صورت غیر رسمیگفته اند هر کسی را که در اینستکس قرار بگیرد و پست مدیریتی بگیرد او را تحریم میکنیم. این هم یک دلیل دیگر برای استعفا میتواند باشد .
جلیلوند اضافه میکند: از سویی اینستکس هم سازوکاری است برای زنده نگه داشتن، نه زندگی کردن. یعنی عملا حرفی برای گفتن ندارد. نا امیدی رئیس اینستکس از عملیاتی شدن این سازو کار هم میتواند دلیل دیگری بر استعفایش باشد. قبل از این هم آمریکا گفته بود که اینستکس اگر بخواهد تحریمها را دور بزند خودش تحریم خواهد شد و افرادی که در اینستکس فعالیت میکنند در مضیقه
قرار میگیرند.
> واکنش ایران چگونه خواهد بود؟
درحالی که ایران در تمام این مدت در برداشتن گامهای خروجش از برجام مصمم عمل کرده است و از زمانی که به اروپا اولتیماتوم داده، با توجه به برآورده نشدن خواستههایش، طبق اولتیماتوم ،
غنی سازی اورانیوم و فعالیتهای هستهای اش را افزایش داده است اکنون که تنها بهانه اروپاییها برای مجاب کردن ایران برای ماندن در برجام ، یعنی اینستکس نیز با چنین چالش و مشکلی مواجه شده است ، ایران چگونه واکنشی خواهد داشت ؟
این سوالی است که وقتی از مطهرنیا میپرسیم میگوید: ایران در مسیر خود خواسته ای قرار گرفته است. تهران اعلام کرده که خروج پلکانی از برجام را عملیاتی خواهد کرد. اتحادیه اروپا همان زمان اعلام کرد که این اولتیماتوم ایران را قبول نکرده است. اگر ایران از برجام به همین منوال خارج شود این موضوع زمینههای واگرایی بیشتر اروپا را نسبت به ایران و نزدیکی اش به آمریکا را موجب خواهد شد. از سویی اگر ایران گام سوم خروج از برجام را به ویژه بعد ازاستعفای مدیر اینستکس یا عزم اتحادیه اروپا برای حضور در خلیج فارس برندارد به این معناست که ایران از اولتیماتومیکه گفته بود کوتاه آمده است و این نوعی شکست محسوب میشود .
محسن جلیلوند هم درباره اینکه واکنش ایران بعد از این استعفا چگونه خواهد بود، میگوید: اساسا استعفای رئیس اینستکس مشکل اروپاییهاست نه ایران. برای همین ایران چه واکنش نشان بدهد چه ندهد، خیلی تفاوتی ندارد .
بحث ایران این است که این سازو کار عایدی برای کشورمان داردیا ندارد. اینکه ایران نسبت به استعفا چه واکنشی نشان دهد، فرقی نمیکند. از سویی مگر چه چیزهایی در اینستکس جای میگیرد که منتظر عملیاتی شدن آن باشیم؟ تمام عواملی که همین الان هم تحریم نیست دراین سازوکار است واساسا شامل مطلب جدید یا راهگشایی نیست. اروپاییهاامروز با آب وتاب از تزریق 15 میلیارد دلار به اینستکس میگویند .
درپاسخ باید گفت ایران با 150 میلیارد دلار درآمد ارزی که پیشتر داشت با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکرد حالا
با 15 هزارمیلیارد دلار مگر میخواهد چه اتفاق خاصی بیفتد؟ اینستکس اساسا یک مسئله تشریفاتی است، چه رئیسش استعفا بدهد چه ندهد .
جلیلوند میگوید : نه فقط برای بی اثر بودن اینستکس یا استعفای رئیس آن بلکه باتوجه به ائتلاف اروپا و آمریکا بر سر اسکورت نظامیکشتیها در خلیج فارس ، باید گام سوم ایران برای خروج از برجام را حتمیدانست .
ظاهرا استعفای مدیر اینستکس که سر سازگاری بیشتری با ایران داشت را باید به منزله
کم رنگ شدن خوش بینیها به آینده اینستکس و جلوگیری از گامهای بعدی ایران در برجام تلقی کرد مگر آنکه اتفاقات خاصی طی روزهای آتی رخ دهد .
پربازدیدترینهای روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهوارهای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: اینبار با بمبافکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر میدهیم / سردار حاجیزاده: صد در صد میزنیم (جوان) جنگ رسانهای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگطلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
خودکشی ناکام ماندگان از کنکور
چگونگی توقف خط تولید پراید
دخالت بیجا
گر تو بهتر می زنی بستان بزن
گرتو بهتر میزنی بستان بزن!
برای شکلگیری عدالت آموزشی همه مدارس باید دولتی شوند
ترامپ گورباچفِ بد آمریکا شده است
نفوذ فرهنگ ایرانی در جلسهای ضدایرانی!
استعفاء زیر فشار
چرا با پراید نمیتوان خداحافظی کرد؟
توهین به خبرنگار در روز خبرنگار
مطهری: حسن روحانی از اختیارات خود استفاده نمیکند
معمای گریم
دانش آموزانی که مشقبنویس اجاره میکنند!
آیا نتیجه حذف4 صفر صفر خواهد شد
ملت ایران فداکارند
این سردردِ زَهرِماری!