روزنامه همدلی
1398/05/15
جلال جلالی‌زاده در تبیین فدرالیسم مورد نظر رئیس جمهور اسبق: پیشنهاد خاتمی یک فرصت است
هرگونه برنامه‌ریزی در خصوص یکسان‌سازی محکوم به شکست استهمدلی| از عمده ویژگی‌های برجسته و حائز اهمیت ایران که در کمتر کشوری شاهد آن هستیم، تنوع قومی بسیاری است که آن را از دیگر مناطق جهان متمایز ساخته است. در این میان، نحوه مدیریت سازوکارهای مرتبط با قومیت و موارد مختص آنها، خود نیازمند دوراندیشی، تیزبینی و برنامه‌ریزی صحیح و متناسب با شرایط روز جامعه است. اما تا چه میزان این کارکرد در کشور به درستی اجرا شده و زمینه‌ساز تعامل سازنده قومیت‌ها با دولت مرکزی است؟ جلال جلالی‌زاده، فعال سیاسی در گفت‌وگو با همدلی، از مختصات امروز قومیت‌ها در ایران سخن می‌گوید.
به باور شما، راه‌حل تنش‌های قومی در ایران چیست؟
در اصل مشکل واقعی، عدم اجرای قانون اساسی است که به عنوان حداقل سطح مصوبات موجود در مورد قومیت‌ها مطرح است، اما متاسفانه کسی به آن توجه نکرده است، که مثلا آموزش زبان‌های قومی در ایران یا عدم تایید و بی‌عدالتی یا استفاده از نیروهای غیر بومی در برخی مناطق کشور از جمله مصادیق آن است و متاسفانه در ایران هنوز این تفاوت و دوگانگی در برخورد با شهروندان وجود دارد. این بی‌عدالتی خصوصا در استفاده از زبان‌های محلی، استفاده از شایستگان و نیروهای محلی در مناصب مختلف ادارات، سفارت‌خانه‌ها، نهادهای مختلف و نظایر آن دیده می‌شوند که نشان آشکار برخورد دوگانه در جامعه است.
آیا به رسمیت نشناختن حقوق قومیت‌ها، نگرانی برای خود نظام ایجاد نمی‌کند؟
البته که نظام ما با توجه به اینکه نظامی اسلامی است و در اسلام هم هیچ‌گونه تفاوتی بین سیاه و سفید یا عرب و عجم وجود ندارد، مخالف هرگونه نابرابری یا تبعیض میان شهروندان ایرانی است. از طرف دیگر، ایرانی به فردی اطلاق میشود که در این کشور زندگی کرده باشد و ریشه در این خاک داشته باشد، همچنان که از زمان مادها و در طول هزاران سال شهروندان ایرانی در این محیط زندگی کردند و دراقع بوم‌زیست آن بودند و امروزه هم همچنان مقید به آداب و رسوم و فرهنگ خود هستند. قطعا هرگونه برنامه‌ریزی یا پیش‌تصور در خصوص برنامه یکسان‌سازی محکوم به شکست خواهد بود، همان‌طور که رضاشاه نتوانست در ایران، برنامه‌های یکسان‌سازی خود را اجرا کند، قطعا این برنامه‌ها مفید نخواهند بود و با توجه به آگاهی روزافزون افراد در کل جهان از وضعیت جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی خود قطعا هیچ کس زیر بار تبعیض و از بین بردن هویت خود نخواهد رفت. ما باید این اجازه و فرصت را به همه انسان‌ها از هر قبیله و قوم و تبار و نژاد و مذهب بدهیم که در حفظ هویت خود آزادی داشته باشد.
فکر می‌کنید فدرالیسم در ایران نسخه‌ای شفابخش است یا ویران‌گر؟
به نظر من بحث اصلی در هر منطقه و کشور، آزادی و عدالت است. اگر عدالت وجود داشته باشد من فکر می‌کنم هیچ انسانی در پی ایجاد مشکل، دشمنی و عداوت در بین افراد نخواهد بود. در واقع، بی‌عدالتی، عدم آزادی، تحدید افکار و اندیشه‌ها موجب میشود انسان‌ها در مقابل همدیگر بایستند و دچار واگرایی شوند. من معتقدم که فدرالیسم یکی از روش‌های آزموده شده در بسیاری از کشورهای جهان است که از نظر فرهنگی، اقتصادی اجتماعی یا جغرافیایی می‌تواند به عنوان یک روش صحیح مورد استفاده قرار گیرد. من فکر می‌کنم در ایران هم مسئله این است که همان‌طور که بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند، لازم است بار مشکلات از دولت مرکزی کم شود و زمینه‌های تمرکززدایی ایجاد شود تا فشار و تمرکز بر مرکز کشور وارد نشود و مسائل و مشکلات فراوان سیاسی و اجتماعی پدید نیاید.
فکر می‌کنید در این ارتباط، فدرالیسم مورد نظر آقای خاتمی پاسخ‌گوست؟
هر مسئله‌ای که در کشور ما مطرح میشود واکنش برخی افراد را در پی دارد، به طوری که بدون در نظر گرفتن حقوق شهروندی و با رویکرد توهم توطئه مسائل را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند. حدود 40سال از انقلاب گذشته که این شرایط را داریم و هر مقطع هم شرایط خاص خودش را دارد. ابتدا، پیروزی انقلاب بود، بعد جنگ تحمیلی، تحریم اقتصادی، مبارزه با آمریکا و نظایر آن. ما بالاخره باید فرصتی داشته باشیم تا کشور از این وضعیت خارج شود. من فکر می‌کنم هر زمان که بخواهیم حقوق شهروندی را اجرا کنیم دیر نیست، نباید فرصت را از دست بدهیم و منتظر بهبود شرایط شویم. به نظر من بهترین شرایط و فرصت در هر زمانی این است که ملت از ما راضی باشند و احساس کنند حقوق‌شان پایمال نشده است.
نظرتان در خصوص نقد سیدجواد طباطبایی به سخنان آقای خاتمی چیست؟
به نظر من نقد آقای طباطبایی از سر تعصب و نگرش فاشیستی به مسائل مختلف برخاسته است، خود من جواب ایشان را دادم. من فکر می‌کنم این فکر آقای طباطبایی به تجزیه ایران منجر میشود و هیچ وقت موجب وحدت ملی نخواهد شد. پیشنهاد آقای خاتمی موجب وحدت و همدلی بیشتر در ایران میشود. ما در طول دوره هشت ساله ریاست جمهوری آقای خاتمی، شاهد وحدت و انسجام بیشتر بین ایرانی‌ها بودیم. من معتقدم افرادی چون سیدجواد طباطبایی باعث رواج افکاری مثل موسولینی و هیتلر میشود و نظر آقای خاتمی به فردی مثل ماندلا و گاندی شباهت پیدا می‌کند. من فکر می‌کنم دیدگاه آقای خاتمی نظری است که موجب همبستگی و همدلی بین آحاد ملت ایران میشود.
خصایص برجسته پیشنهاد آقای خاتمی چیست؟
ایشان با وجود تجربیات بسیار در مناصب مختلف می‌داند که ایرانی‌ها چه مشکلاتی دارند. نظرگاه پیشنهادی ایشان از وجه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌تواند بیشتر ناظر بر حل مشکلات مناطق مختلف کشور باشد. با این وجود عدم توجه به مواضعی از این دست سبب شده در مناطقی چون سیستان و بلوچستان، کردستان یا کهکیلویه و بویراحمد شاهد مشکلات بسیاری میان مردم و نظام باشیم.
تنوع قومی در ایران تهدید است یا فرصت؟
به نظر من این یک فرصت است. ما کشورهای زیادی داریم، مثل سوئیس یا دیگر کشورها که قومیت‌های مختلفی دارند، اما هیچ مشکلی با یکدیگر ندارند. به نظر من اگر دموکراسی در یک کشور حاکم شود هرگز شاهد هیچ‌گونه تهدیدی نخواهیم بود و استفاده از این فرصت به رشد کشور منجر خواهد شد. به نظر من، ما اگر هویت افراد را به رسمیت بشناسیم و برای شخصیت تاریخی و ملیت‌ها احترام قائل شویم، قطعا سبب‌ساز انسجام، اتحاد و وحدت بیشتر در کشور خواهیم شد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
مقام معظم رهبری: شکر نعمت «همسر خوب» رعایت اخلاق اسلامی در خانواده است
حسین رویوران در گفت و گو با همدلی مطرح کرد: دولت سعودی نگاهی واقع‌بینانه به مسایل منطقه داشته باشد
«همدلی» ریز دخل و خرج دولت در سال جاری را ارزیابی کرد دود کسری بودجه در چشم پروژه‌های عمرانی
جلال جلالی‌زاده در تبیین فدرالیسم مورد نظر رئیس جمهور اسبق: پیشنهاد خاتمی یک فرصت است
همدلی از خطر گسترش زندگی‌های تک نفره در جامعه گزارش می‌دهد خانواده در بحران
گزارش همدلی از کنفرانس خبری محمدجواد ظریف ریاست‌جمهوری برای شما، دفاع ازایران برای من
همراهی چهره های شاخص سینمای ایران با رسول اف تا دادگاه همه برای یکی
داود هرمیداس باوند آمریکای ترامپ و ایران
واکنش پلیس به حکم صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان
داود هرمیداس باوند آمریکای ترامپ و ایران
شایسته سالاری و الزامات آن!
روز گذشته وزارت خارجه انگلیس اعلام کرد انگلیس به ائتلاف دریایی آمریکا ملحق میشود
امیدها به چرخش ریاض و ابوظبی به سوی تهران
