«همدلی» ریز دخل و خرج دولت در سال جاری را ارزیابی کرد دود کسری بودجه در چشم پروژه‌های عمرانی

در حالی مصوبات شورای هماهنگی قوا برای جبران کسری بودجه دچار تغییرات اساسی شد که همچنان 76هزار میلیارد تومان کمبود در درآمدهای دولت وجود دارد و این موضوع پروژه‌های عمرانی را نشانه رفته است
همدلی| گروه اقتصادی، فاطمه آقایی‌فرد: دخل و خرج دولت در حالی با هم جور در نمی‌آید که حدود 500 هزار میلیارد تومان پروژه عمرانی نیمه‌تمام در کشور وجود دارد. نگاهی به ریز درآمد و هزینه دولت در بودجه سال جاری نشان می‌دهد که حتی بعد از جراحی بودجه توسط سران قوا و تعدیل منابع و مصارف بودجه، همچنان 76هزار میلیارد تومان کسری در بودجه سال جاری وجود دارد و این موضوع باعث شده تا بسیاری از آگاهان اقتصادی نگران پروژه‌های عمرانی‌ای باشند که قربانی این کسری خواهند شد تا سال‌های دیگر نیز خاک بخورند. این در حالی است که در قانون این‌طور آمده است که پروژه‌های عمرانی باید در مدت زمان مشخص و با منابع اعتباری معین تکمیل و اجرا شوند، اما آن طور که از اتفاقات موجود در زمینه بودجه برمی‌آید، 86هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام در کشور که بر اساس برآوردها نیاز به هزار میلیارد تومان اعتبار دارند، امسال هم نادیده گرفته خواهند شد و هزینه‌ کافی برای اجرای آن‌ها در دست نیست.
این اتفاق در حالی مطرح است که سال گذشته 76 هزار پروژه به ارزش 500 هزار میلیارد تومان و در سال 96 نیز 71هزار پروژه نیمه‌تمام معادل 411 هزار میلیارد تومان در کشور وجود داشت و هر سال بر تعداد این پروژه‌های نیمه‌تمام افزوده می‌شود و کسری بودجه سد بزرگی جلوی اجرای این طرح‌ها قرار داده است.
حالا در حالی شورای هماهنگی سران قوا استفاده از صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، انتشار اوراق و فروش دارایی‌های دولت را راهکاری برای جبران 67هزار میلیارد تومان کسری در بودجه در نظر گرفته است که به گفته بسیاری از آگاهان اقتصادی استفاده از این‌ راه‌کارها به دلیل رشد نقدینگی باعث ایجاد تورمی مضاعف خواهد شد که در نهایت دود آن به چشم دهک‌های متوسط و ضعیف خواهد رفت. این در حالی است که یکی از نگرانی‌های آگاهان اقتصادی در زمینه کسری بودجه عبور از پروژه‌های عمرانی است. به عبارت دیگر اولین بخشی که قربانی کسری بودجه خواهد شد، همین 86 هزار پروژه عمرانی نیمه‌تمام است که بالاخره باید روزی سوت پایان آن‌ها به صدا در بیاید.


واقعیت این است که دولت برای جبران کسری بودجه خود با توجه به فشارهای بین‌المللی و کاهش فروش نفت، راهی پیش روی خود ندارد، جز اینکه پروژه‌های عمرانی نیمه‌تمام را تا زمان بهبود شرایط به تعویق بیندازد. این در حالی است که عدم اجرای این پروژه‌ها خسارات قابل‌توجهی را به کشور وارد می‌کند. چرا که یکی از شاخص‌ها و ملاک‌های توسعه و شکوفایی هر کشوری به عرصه عمرانی آن باز می‌گردد. در واقع خروجی یک اقتصاد پویا و موفق را می‌توان در پروژه‌هایی مشاهده کرد که برای بهره‌برداری در اختیار عموم مردم قرار گرفته است. بر همین اساس بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این نکته تاکید می‌کنند که پروژه‌های عمرانی به بخش خصوصی سپرده شوند. به باور آگاهان اقتصادی، به عنوان یک اصلاح ساختاری و رویکردی در بودجه‌ریزی کشور، لازم است پروژه‌های عمرانی بدون نیاز به بودجه دولت و از طریق سازوکارهایی که در آن سرمایه‌های مردمی و نقدینگی موجود در کشور نقش‌آفرینی می‌کند، اجرایی شود.
از سوی دیگر بسیاری از کشورهای جهان برای اجرای پروژه‌های زیرساختی و عمرانی خود از ظرفیت سرمایه‌های مردمی و مشارکت بخش خصوصی استفاده می کنند. به عنوان نمونه بر اساس آمار بانک جهانی برزیل با 386 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در زیرساخت از سال 1990 تا 2017، از جمله کشورهایی است که اکثر پروژه‌های عمرانی خود را با سرمایه‌های مردمی و مشارکت عمومی خصوصی تکمیل کرده است.
همچنین کشورهای فیلیپین، هند، کانادا، سریلانکا، اندونزی از جمله کشورهایی هستند که ضمن تامین مالی پروژه‌های عمرانی خود با استفاده از روش‌های مذکور، هر ساله سیاست‌ها و قوانینی را به منظور تسهیل مشارکت مردم در تکمیل این پروژه‌ها مد نظر قرار می‌دهند. این در حالی است که در کشور ما مقصدی برای سرمایه‌های معلق مردم وجود ندارد و این موضوع باعث شده تا بازار مسکن، خودرو، ارز یا طلا با هر اتفاق سیاسی یا اقتصادی فضایی برای مانور پول‌های سرگردانی باشد که خرید خانه و خودرو را برای دهک‌های ضعیف و متوسط سخت‌تر می‌کند.
این کسری بودجه در حالی جریان دارد و پروژه‌های عمرانی را بیش از گذشته تهدید می‌کند که انتقادهای بسیاری در زمینه عدم اراده دولت برای جبران این کسری وجود دارد. اواخر تیر همین امسال بود که یک عضو شورای مرکزی فراکسیون نمایندگان ولایی، در این زمینه گفته بود: «برنامه‌های دولت بیش از آنکه در راستای اصلاح ساختار بودجه باشد گزارشی از جابه‌جایی‌های بودجه سال ۹۸ برای جبران کسری‌ها است». این اظهارنظر در حالی مطرح شد که ابتدا قرار بود کاهش منابع دولت از طریق فرایند اصلاح ساختار بودجه تامین شود، اما در نهایت خبرها از تصویب تغییرات بودجه‌ای در سران قوا حکایت داشت. شورای هماهنگی سران قوا استفاده از منبع صندوق توسعه ملی، حساب ذخیره ارزی، مولدسازی دارایی‌ها و انتشار اوراق را برای جبران کسری بودجه ۶۷ هزار میلیارد تومانی بودجه سال ۹۸ در نظر گرفته است.
بر اساس قانون بودجه سال ۹۸ مصوب مجلس شورای اسلامی، درحالی که درآمدهای ۲۳۹ هزار میلیارد تومانی حاصل از درآمدهای مالیاتی، گمرکی و واگذاری مالکیت و خدمات دولتی لحاظ شده بود، در شورای هماهنگی سران قوا با پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه این منبع به ۱۹۸هزار میلیارد تومان تغییر کرده است.
همچنین درحالی که میزان واگذاری دارایی‌های مالی یا فروش اوراق تغییری نداشته واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که عمده آن از محل فروش و صادرات نفت تامین می‌شد، با تغییرات اساسی رو به رو شده است.
بر این اساس در حالی که در قانون بودجه ۹۸ بر حسب فروش ۱.۵ میلیون بشکه نفت در روز، درآمد ۱۵۸ هزار میلیارد تومانی در بودجه درج شده بود، در نهایت با اعلام میزان فروش نفت ۳۰۰ هزار بشکه در روز، رقم جدید درآمد حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به ۶۱ هزار میلیارد تومان تقلیل پیدا کرده است.
هر چه که هست دولت سال سختی را پیش‌رو دارد و در این میان عدم اجرای پروژه‌های عمرانی نکته‌ای است که با ماجرای کسری بودجه زمینه را برای نگرانی‌ها فراهم کرده است و با توجه به اهمیت اجرای این طرح‌ها به‌نظر می‌رسد دولت باید از ظرفیت بخش خصوصی کمک بگیرد و در اجرای اصل 44 قانون اساسی با جدیت بیشتری اقدام کند.
سایر اخبار این روزنامه
مقام معظم رهبری: شکر نعمت «همسر خوب» رعایت اخلاق اسلامی در خانواده است حسین رویوران در گفت و گو با همدلی مطرح کرد: دولت سعودی نگاهی واقع‌بینانه به مسایل منطقه داشته باشد «همدلی» ریز دخل و خرج دولت در سال جاری را ارزیابی کرد دود کسری بودجه در چشم پروژه‌های عمرانی جلال جلالی‌زاده در تبیین فدرالیسم مورد نظر رئیس جمهور اسبق: پیشنهاد خاتمی یک فرصت است همدلی از خطر گسترش زندگی‌های تک نفره در جامعه گزارش می‌دهد خانواده در بحران گزارش همدلی از کنفرانس خبری محمدجواد ظریف ریاست‌جمهوری برای شما، دفاع ازایران برای من همراهی چهره های شاخص سینمای ایران با رسول اف تا دادگاه همه برای یکی داود هرمیداس باوند آمریکای ترامپ و ایران واکنش پلیس به حکم صدور گواهینامه موتورسیکلت‌ برای زنان داود هرمیداس باوند آمریکای ترامپ و ایران شایسته سالاری و الزامات آن! روز گذشته وزارت خارجه انگلیس اعلام کرد انگلیس به ائتلاف دریایی آمریکا ملحق می‌شود امیدها به چرخش ریاض و ابوظبی به سوی تهران