خودروسازان در آمپاس

آفتاب یزد – گروه اقتصادی: پس از رفتن رنو و سیتروین فرانسه و برلیانس چین و ولوو وایویکو از ایران به خاطر تحریم‌ها‌، این بار به کیاموتورز رسید تا با جمع کردن خطوط خود از ایران باعث توقف تولید سراتو از ایران شود. حالا با این شرایط خودروسازان ایرانی که متکی به خارجی‌ها‌ بودند چه خواهند کرد و روند تولید خودرو در ایران به کجا کشیده خواهد شد؟ شرکت سایپا دیروز اعلام کرد که شرکت کره‌ای کیاموتورز هم بعد از بدعهدی رنو فرانسه، سیتروئن فرانسه و برلیانس چین، به پیروی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا، به‌همکاری با ایران و گروه خودروسازی سایپا پایان داد. در اطلاعیه سایپا آمده است: به‌دنبال پیروی غیرمنطقی شرکای خارجی صنعت خودروی ایران از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و بدعهدی آنان در تامین قطعات، شرکت کیاموتورز کره‌جنوبی نیز ایران را ترک کرده و به همکاری خود با گروه سایپا پایان داد. به ‌دنبال این تصمیمِ شرکت کره‌ای، تولید خودرو کیاسراتو در سایپا نیز این هفته متوقف خواهد شد و خطوط تولید آن نیز جمع‌آوری می‌شود. با خروج کیاموتورز از چرخه تولید مشترک خودرو با سایپا، این شرکت نیز به جمع شرکت‌های رنو، سیتروئن، برلیانس، ولوو و ایویکو خواهد پیوست که پیشتر با بدعهدی و عمل نکردن به تعهدات خود، به‌ تولید مشترک خودرو در ایران پایان داده‌ بودند. سایپا اعلام کرد: با درک کامل از شرایط پیش آمده برای هموطنانی که متقاضی تحویل خودروهای تولید مشترک با شرکای خارجی بودند، اقدامات لازم را برای جلب رضایت مشتریان و تبدیل خودروهای ثبت‌نامی آنها به خودروهای قابل تحویل انجام داده و همچنین پیگیری‌های حقوقی بین‌المللی را برای احقاق حق شرکت و مشتریانش ادامه می‌دهد.

> سطح کیفیت خودروهای تولید داخل
مطلوب نیست


خروج کیا موتورز از ایران پس از خروج رنو و پژو برای خودروسازان ما که به خارج متکی بودند قطعا مشکل ساز است. سطح کیفیت خودروهای تولید داخل چندان مطلوب نیست، این ادعا را جداول ماهانه شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران اثبات می‌کند. این در شرایطی است که بحث تحریم‌ها، مشکلات بیشتری را در کیفی‌سازی محصولات تولیدی ایجاد خواهد کرد. خودروسازی در ایران قدمتی بیش از 50 سال دارد. خودروسازان داخلی در این مدت توانایی‌ها را در مونتاژ، ساخت خطوط مربوط به بدنه و همچنین خطوط رنگ به خوبی نشان داده‌اند. با این حال صنعت خودروی داخلی بی‌نیاز از همکاری و ارتباط با دیگر خودروسازان بین‌المللی نیست و شدیدا به آنها وابسته است.

> عبرت های تحریم
تجربه تحریم‌های اوایل دهه ۹۰ صنعت خودروی کشور نشان می‌دهد علاوه ‌بر کاهش تیراژ در این بخش، کیفیت محصولات تولید شده هم با افت همراه بوده است. هر چند که مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو ضمن اعلام دریافت ۱۵۰ میلیون یورو خسارت از پژو طی مدت پنج سال معتقد است که پژو با زنده ترک بازار ایران است اما قطعا ایران نیز اگر بیشتر از پژو ضرر نکند کمتر از این خودرو ساز ضرر نخواهد کرد. رفتار خصمانه آمریکایی‌ها در تحریم‌ها‌ی ایران همواره قابل پیش‌بینی است. اما موضوع اساسی اینجا است که چرا تصمیم‌گیران صنعت خودرو ایران در طول یک دهه اخیر نتوانسته‌اند شرایطی را برای این صنعت ایجاد کنند که شرایط تحریمی، آسیب کمتری به زیرساخت‌های این صنعت وارد آورد؟ به گفته کارشناسان چهار گام اساسی که باید در فاصله دو تحریم برداشته می‌شد ولی هیچ‌گاه به‌رغم هشدارهای فراوان به آن توجهی نشد که این چهار گام شامل اصلاح روش‌های کسب سرمایه، سرمایه‌گذاری در تولید قطعات استراتژیک نظیر سیستم‌های تعلیق و بخش‌های هوشمند موتور، ارتقا و نوسازی ماشین‌آلات در قطعه‌سازی‌ها و خطوط مونتاژ شرکت‌های خودروساز و در تلاش در جهت طراحی و مهم‌تر از آن بومی‌سازی طراحی پلت‌فرم است. در نهایت اما دو گام مهم دیگر که امروز باید برداشته شود، اصلاح ساختار شرکت‌های خودروسازی و تدوین استراتژی خودروسازها است.

> مدیران باید پاسخگو باشند
جواد مرزبان، عضو هیئت علمی دانشگاه علم وصنعت ایران در گفت وگو با آفتاب یزد در این خصوص گفت: مدیران ما باید خیلی بیشتر از اینها این شرایط را پیش بینی می‌کردند و نمی‌گذاشتند کار به دقیقه 90 برسد و شرایط به سمتی برود که اکنون شاهد آن هستیم. با شرایط ناهموار فعلی مدیران کنونی و پیشین باید پاسخگو باشند که در زمان مدیریت خود چه کاری کردند تا صنعت خودروسازی روی پای خود بایستد و وابستگی‌اش به خارج کم وقطع شود. وی افزود: ما این شرایط را در 24 سال گذشته و همچنین مقطع 8 سال پیش تجربه کردیم. در آن زمانها نیز خودروسازان با رفتن شرکتها به دردسر افتادند و با بازگشت‌شان باز هم متکی به آنها شدند. مدیران ما باید جواب بدهند که چرا نمی‌توانند پیش‌بینی کنند که وقتی با خودروسازی قرارداد داریم و خط تولیدمان را بر اساس این قرارداد تنظیم نموده‌ایم آنها بتوانند به راحتی ما را رها کنند و خسارتی ندهند. آیا واقعا ما در این داستانها خسارت گرفته‌ایم؟ وی تصریح کرد: بسیاری از صنایع از جمله صنعت نساجی، فولاد، شیشه سازی وصنایع کوچک
مانند صنایع چسب وپیچ و... به صنعت خودروسازی متکی هستند. حدود 30 درصد صنعت ما درگیر صنعت خودروسازی است و صنعتی استراتژیک در دنیاست. بنابراین خیلی از کشورها در این صنعت به هر قیمتی شده مستقل و خودکفا شده‌اند. وی گفت: دولت ما هم از این صنعت حمایت می‌کند، اما حمایتش مانند این مثل است که به جای دادن ماهی باید ماهی گیری را به خودروسازان ما بیاموزد.حمایتهای ما ریشه‌ای نبوده و خودروساز نتوانسته روی پای خود بایستد. ما در گذشته خیلی کم کاری کردیم و باید الان جبران کنیم.خودروسازان این واقعیت را باید درک کنند که چشمشان دایماً به آن سوی مرزها نباشد. این کارشناس خودرو گفت: نباید به دنبال این باشیم که اگر اروپا نشد برویم سمت چین و اگر چین نشد سمت کشور دیگر برویم. یک بار برای همیشه باید روی پای خود بایستیم و با کمک مهندسان، صنعتگران ودانشجویان خوش فکر و دانشگاهها و... خودروساز واقعی شویم. مثل گاندی که گفت لباسی را که در داخل دوخته نشود، نمی‌پوشم، بیاییم قانونی بگذاریم تا تمام مسئولان ما دیگر خودروی خارجی سوار نشوند و و از صنعت داخل و بومی‌سازی حمایت کنیم. به گفته وی
شاید در کوتاه مدت قطعات خاصی تولید نکنیم اما در بلند مدت می‌توانیم بومی سازی کنیم.در حال حاضر 70 تا 80 درصد قطعات خودروی ما داخل تولید می‌شود و 20 تا 25 درصدش قطعات خاص است که تکنولوژی خاص را می‌طلبد. بنابراین باید از متخصصین وافراد با تجربه ودانشگاهها استفاده کنیم. ممکن است که حدود یک سالی تولیدات ما با مشکل مواجه و روندش کند شود، اما اگر این باور به وجود آید و به سمت استراتژی درست برویم، موفق می‌شویم. وی افزود: اگر مدیران کلان ما درست قدم بردارند می‌توانند بعد از یک سال صنعت خودرو را بومی کرده و داخلی سازی کنند. وقتی خارجی‌ها‌ بروند، ما باید از سر اجبار به سمت بومی سازی و داخلی‌سازی برویم، مثل کره، ژاپن و حتی آمریکا که در 100سال پیش توسط اروپا تحریم شدند و روی پای خود ایستاد تا جایی که تبدیل به غول صنعتی دنیا شد بنابراین باید رویکرد خود را عوض کنیم و روی پای خود بایستیم.