ظریفیان: امکان شکل‌گیری جریان سوم وجود دارد ظهور جریان‌های بی‌شناسنامه

در آستانه انتخابات
انتخابات پیش‌رو شاید یکی از متفاوت‌ترین انتخابات در کشورمان باشد. با اینکه کمتر از 8 ماه تا انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی مانده است اما نه جریان‌های سیاسی و نه نخبگان و فعلان سیاسی هنوز نتوانسته‌اند برنامه جامع و مدونی برای اسفندماه ارائه کنند. بی‌رمقی و سردرگمی کاملا در احزاب سیاسی مشهود است. آنها خواهان مشارکت حداکثری در انتخابات هستند اما نمی‌دانند چگونه سطح مشارکت را بالا بررند. در چنین فضایی که دو جریان سیاسی ریشه‌دار در کشور که به نظر می‌رسد به یک بن‌بست فکری و گفتمانی رسیده‌اند، بحث ظهور یک «جریان سوم» بیشتر از هر زمان دیگری مطرح می‌شود. تعدادی از فعالان سیاسی معتقدند در این شرایط فقط یک جریان سوم می‌تواند ناجی فضای سیاسی کشور باشد. اما کدام جریان سوم، آیا فضا، پتانسیل ظهور یک «جریان سوم» کاملا جدا از اصلاح‌طلبان و اصولگرایان را دارد. همچنین با توجه به فضای کنونی کشور این نگرانی وجود دارد که یک جریان سوم از جنس پوپولیستی ظهور کرده که خطرات جبران‌ناپذیری را متوجه جامعه و فضای سیاسی کشور کند.
اظهارنظرهای متفاوتی دراین‌باره از سوی فعالان سیاسی مطرح است. در همین رابطه غلامرضا ظریفیان، استاد دانشگاه و فعال سیاسی با بیان اینکه امکان شکل‌گیری جریان سوم بدون تابلو و شناسنامه در ایام نزدیک به انتخابات وجود دارد، می‌گوید: بعید می‌دانم جریان احمدی‌نژاد بتواند به «جریان سوم» در انتخابات تبدیل شود.
غلامرضا ظریفیان با بیان اینکه همواره در شرایط کاهش سرمایه اجتماعی جریان‌های سیاسی شناسنامه‌دار، احتمال شکل‌گیری جریان‌های دیگر در عرصه سیاسی وجود دارد، می‌گوید: این احتمال در کشورهایی که هنوز در آنها تحزب نهادینه نشده است، بیشتر وجود دارد؛ درواقع وقتی امکان اقناع هواداران جریان‌های اصلی سیاسی کاهش می‌یابد، عرصه برای ظهور و رشد جریان‌های کمتر شناخته‌شده یا بدون تابلو فراهم می‌شود.


این فعال سیاسی در گفت‌وگو با ایسنا می‌افزاید: جریان‌های بی‌تابلو بر موج ناکامی‌ها، شکست‌ها و ناامیدی‌ها سوار شده و براساس مقتضیات شرایط عمل می‌کنند. مثلا اگر مشکلات اقتصادی عمیق‌تر باشد، آنها شعار اقتصادی می‌دهند. اگر رانت و فساد افزایش پیدا کند، شعارها به سمت مبارزه با فساد می‌رود و اگر سرخوردگی ایجاد شود یا غرور ملی آسیب ببیند، شعارها به سمت احیای غرور ملی می‌رود؛ درواقع جریان‌های بی‌تابلو از شکاف‌های جامعه بهره برده و حتی این شکاف‌ها را گسترش می‌دهند.
ظریفیان با بیان اینکه در حال حاضر کاهش اقتدار دولت، یکی از شکاف‌هایی است که به آن دامن زده‌اند، تصریح می‌کند: این شکاف هم به دلیل ضعف عملکرد دولت و هم به دلیل بزرگنمایی این مسئله توسط مخالفان دولت شکل گرفته است. در این شرایط عده‌ای می‌توانند شعار افزایش اقتدار دولت سر داده و وارد انتخابات شوند و با همین شعار، جریان‌های اصلی را به عقب برانند.
ظریفیان خاطرنشان می‌کند: جریان احمدی‌نژاد در سال 84، بر اساس شکاف‌های جامعه شعارهایی را سر داد و بخش‌هایی از جامعه هم از این شعارها استقبال کرد. از سویی درست است که اصولگرایان از این جریان حمایت کردند اما بعدها همین جریان مدعی شد که جریان سومی بوده و از جریان اصولگرایی برنخاسته‌اند.
این فعال سیاسی با بیان اینکه در حال حاضر شاهد شکل‌گیری جریان سوم نیستیم، می‌گوید: البته اینچنین جریان‌هایی معمولا در ایام نزدیک به انتخابات ظهور می‌‌کنند. آسیب دیدن جایگاه گروه‌های مرجع هم فرصت خوبی برای شکل‌گیری جریان‌های بی‌شناسنامه را فراهم کرده است.
وی در پایان گفت: البته جریان احمدی‌نژاد معتقد است فرصت دارد که از شرایط کشور بهره ببرد که من تردید دارم. با این وجود، شعارهای جریان احمدی‌نژاد این ظرفیت را دارد تا افراد دیگری از آنها استفاده کرده و جریان سومی را ایجاد کنند؛ البته جامعه هم تجربه دوران هشت ساله احمدی‌نژاد را دارد که چنگ زدن به جریان‌های بی‌تابلو در عرصه سیاست‌ورزی تا چه حد می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای کشور داشته باشد.