حذف ۴ صفر از پول ملی ممکن است به تصویب مجلس نرسد پیش‌خور کردن اخبار تله‌ای برای اقتصاد!

کیمیا نجفی
این روزها راهکارهای بی‏شماری از سوی صاحب‌نظران برای رفع موانع و مشکلات اقتصادی مطرح می‌شود. این در صورتی است که برخی از این راهکارها به مرحله اجرایی شدن می‌رسند و در این میان برخی دیگر از آنها از دور خارج می‌شوند. با توجه به این شرایط باید دید که به نتیجه نرسیدن تعدادی از راه‌حل‌ها درصورتی که منتشر هم شده‌اند تا چه میزان انتظارات بازارهای اقتصادی را درگیر خود می‌کنند؟
اخیرا خبر حذف صفر از پول ملی بر سر زبان‌ها افتاده و دست‌مایه‌ای داغ برای نوشتن گزارشات رسانه‌ها شده است. در این میان داستان حذف صفر با تمام اما و اگرهایش در میان دستان موافقان و مخالفان پاس‌کاری می‌شود. در این شرایط کسبه، بازاریان، فعالان اقتصادی و... منتظر مانده‌اند تا ببینند این اقدام چه چه اثری بر اقتصاد و کسب‌وکارشان می‌گذارد. این درحالی است که اخیرا محمدرضا پور‏ابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس درباره حذف ۴ صفر از پول ملی گفته است که موضوع حذف ۴ صفر اولویت اقتصادی کشور نیست، اما اینکه می‌تواند آثار مثبتی داشته باشد قابل قبول است.
وی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شده است که ضعف نظارتی بانک مرکزی و حجم نقدینگی به اقتصاد کشور صدمه زده است بنابراین انتظار از دولت این است که اولویت‌ها باید مبنا باشد و بر اساس آن تصمیم‌گیری شود و ساختارهایی که لازم است اصلاح شود که در صورت انجام این کارها حذف ۴ صفر دیگر مطرح نخواهد بود. حذف ۴ صفر حتی ممکن است در صحن علنی مجلس حذف شود و به تصویب هم نرسد.


با مطرح شدن این موضوع به نظر می‌آید که در این داستان یک راوی می‌گوید این اقدام عملی می‌شود، دیگری می‌گوید شاید بشود و هستند راویانی که می‌گویند نباید بشود! باید دید با این اما و اگرها چه بر سر اقتصاد می‌آید و انتشار اخبار اقداماتی که عملی شدن‌شان مشخص نیست سمت‌وسوی انتظارات بازارهای اقتصادی را به کجا می‌کشاند؟ احمد جانجان، کارشناس اقتصادی درخصوص روشن نبودن تکلیف برخی از اخبار همچون حذف صفر از پول ملی و تاثیر آن در بازارها اقتصادی به «ابتکار» گفت: مسئله‌ای که تکلیف آن مشخص نشده و مباحث کارشناسی درخصوص آن صورت نگرفته است، منتشر کردنش هرج‌ومرج به وجود می‌آورد. در چنین شرایطی گزاره‌های جدید را پشت سر هم مطرح می‌کنیم و بازارهای مالی در پیش‌خور کردن این انتظارات وارد می‌شوند. این در حالی است که سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلف نمی‌توانند تصمیم‌گیری کنند و نتیجه آشفتگی خواهد شد.
وی در ادامه افزود: به عنوان مثال فردی را در نظر بگیرید که تصمیم به سرمایه‌گذاری در یک بازار اقتصادی را دارد، با به وجود آمدن چنین شرایطی چون نمی‌داند که با چه اتفاقی مواجه خواهد شد در نتیجه فعالیت خود را به تاخیر می‌اندازد به امید اینکه در ماه‏های آتی تکلیف بازار روشن شود. این مسئله در شرکت‌های بورسی و صنایع مختلف به شکلی دقیق خود را نشان می‌دهد. بخش عمده این شرکت‌ها روابط‌شان بر پایه روابط پولی، بانکی و مالی است و یقینا با انتشار اخباری که هنوز تکلیف آن مشخص نیست درگیر چالش‌هایی می‌شوند.
این کارشناس مسائل سیاسی و اقتصادی در بخشی دیگر از سخنانش به عدم شفافیت در صحبت‌ها اشاره کرد و گفت: متاسفانه اشکال ما در سیستم اقتصادی این است که علاوه‌بر شفاف نبودن اقدامات، حتی در صحبت‌ها هم شفاف نیستیم. اگر گزارش‌های ماهیانه بانک مرکزی کل کشورها را مطالعه کنیم خواهیم دید که گزارشات به صورت شفاف است و حتی در انتخاب کلمات نهایت دقت را به کار می‌گیرند. این در حالی است که اگر قصد فریب بازار را هم داشته باشند، به بهترین شکل بازار را با کلمات دوپهلو فریب می‌دهند. متاسفانه ما در داخل کشور شفاف‌گویی نداریم. سال گذشته که بار دیگر خبر حذف صفر بر سر زبان‌ها افتاده بود من می‌گفتم که باید تمام جریان به مردم گفته شود. در آن زمان هنوز خبری از تصویب نبود و این خبر تنها به گفته برخی‌ها به جریان افتاده بود. در بررسی این ماجرا باید به یاد داشته باشیم که اگر حتی این جریان به تصویب مجلس هم برسد مدتی زمان لازم است که این اقدام عملی شود.
جانجان از تبعات احتمالی انتشار اخبار درخصوص برخی از اقداماتی که ممکن است عملی نشود گفت: گفتن اخبار بدون در نظر گرفتن عملی شدن یا نشدن آن، در بازارهای اقتصادی تنش ایجاد می‌کند. یکی از اصلی‌ترین دلیل ایجاد تنش توسط اقداماتی که هنوز عملی نشده، در دسترس نبودن اطلاعات کارشناسانه در اختیار مردم است. در این میان عده‌ای تحت عنوان دلال به میدان می‌آیند و از شرایط پیش‏آمده استفاده می‌کنند. مردم هم چون اطلاعات استاندارد اقتصادی ندارند و منابع‌شان تنها شبکه‌های مجازی است باعث می‌شود به جنبه منفی که شاید در ذات چنین اقداماتی همچون حذف صفر از پول ملی هم وجود نداشته باشد بپردازند. ما باید بدانیم که این مسئله حتی برای دولت هم می‌تواند هزینه داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی در بخشی دیگر از سخنانش به مناسب نبودن شرایط اقتصادی کشور برای حذف صفر از پول ملی اشاره کرد و در این‌باره گفت: حذف چهار صفر مطرح شده است. من می‌گویم استاندارد این جریان این است که 5 صفر را از پول ملی حذف کنیم، اما آقایان از حذف 4 صفر سخن می‌گویند. این مسئله به مانند این است که ما بیماری داریم که اول و آخر باید جراحی شود اما عده‌ای آن را به تاخیر بیندازند و بگویند که بعدا این کار را می‌کنیم. مقوله‌ای که اکنون با آن مواجه هستیم دقیقا به همین شکل است. اما این در حالی است که ما باید بدانیم اکنون اقتصاد کشور شرایط مناسبی را برای حذف صفر از پول ملی ندارد. کشورهایی که دست به اصلاح ساختارهای اقتصادی می‌زنند دارای ثبات تورمی بوده، از لحاظ بودجه‌بندی با کمترین کسری بودجه مواجه هستند و کمترین وابستگی را به نفت دارند. ما این شرایط را در اقتصاد کشور نداریم و این مسئله می‌تواند مشکلات بی‏شماری را به وجود بیاورد. می‌توانیم در این راستا به مشکلات بازار بورس اشاره کنیم.
وی در ادامه افزود: ماجرایی که در بورس اتفاق می‌افتد این است که از لحاظ انتظارات در بازار سرمایه با یک مقوله مواجه خواهیم شد. به عنوان نمونه سهمی که ارزش اسمی آن 1000 تومان بوده که می‌شده 10000 ریال در صورت حذف صفر 1 تومان می‌شود. این درحالی است که ما سهمی داریم که ارزش اسمی آن 333 ریال است. در این حالت این سهم به صورت کاذب و یا حبابی یک تقاضا و چسبندگی پیدا می‌کند تا خودش را به سمت عدد بالاتری رند کند.