ناخلفِ شیخ

«مشهور است که پسر در مراسم پدر شادمانی می‌کرده است.» این حقیقت تلخ که البته گاه‌و‌بیگاه روایتی غلط خوانده می‌شود، می‌تواند رای به سختی‌هایی بدهد که شیخ فضل‌الله نوری در راستای تحقق مشروطه‌ای که بر اساس اصول اسلامی باشد، دشواری و ملامت‌های زیادی را به‌چشم دید و تا لحظه آخر هم رنج کشید و بعد چشم از جهان بست. تا «کف‌زدنِ پسر پایِ چوبه ‌دارِ پدر» اتفاقی دردآور و عبرت‌انگیز اطلاق شود. یکی از بزرگان که در آخرین روزهای شیخ با او دیدار کرده بود، این طور شنیده بود که «حدس می‌زدم، فرزندم ناخلف از آب درآید» و نقل کرده بود که «در نوزادی مادرش به‌شدت بیمار بود و به‌همین خاطر مجبور شدیم یک دایه شیرده برای او، دایه‌ای که بعدها متوجه شدیم؛ هم زنی بدکار و هم از دشمنان امیرمومنان حضرت علی(ع) است. آن پسر فاسد، پسری دیگر تحویل جامعه داد به نام کیانوری. پسری که بعدها رئیس حزب توده شد؛ نورالدین‌کیانوری نوه شیخ فضل‌الله نوری و یکی از چهره‌های شاخص حزب توده در ایران بود که ماجرای کف‌زدن پدر در مراسم جدش را با شدت و حدت زیادی روایت کذابان می‌داند.نگاهی می‌اندازیم، به نزدیکان و خویشان شیخ‌ فضل‌الله: همسر؛ سکینه فرزند محدث نوری (دختر دایی‌اش) بود.چهار پسر ؛ شیخ‌مهدی (کیا) نوری، ضیا‌الدین‌کیا (نوری)، حاج هادی (کیا) نوری و جلال‌الدین کیا (نوری). هشت دختر؛ زینب‌الشریعه، انیسه‌الشریعه (مرضیه)، احترام‌الشریعه، بدیع‌الزمان، منیره، اقدس‌الزمان، انور‌الزمان و خدیجه.حسین محدث نوری (دایی و پدر خانم شیخ فضل‌الله). محمدتقی نوری مازندرانی (پدربزرگ مادری شیخ فضل‌الله). شیخ مهدی نوری (فرزند شیخ فضل‌الله نوری). نورالدین کیانوری (فرزند شیخ مهدی نوری) همسر مریم فیروز. سید حسین نصر (نوه ضیاء‌الدین‌کیا فرزند شیخ فضل‌الله نوری). رامین جهانبگلو (نوه ضیا‌ءالدین‌کیا فرزند شیخ فضل‌الله نوری).زهرا کیا (فرزند هادی کیانوری نوه شیخ فضل‌الله نوری) از پیشگامان فعالیت‌های زنان و همسر پرویز ناتل‌خانلری و کمک و همراه او در تاسیس بنیاد فرهنگ ایران، ریاست فرهنگستان ادب و هنر ایران، طراحی ایجاد سپاه دانش، در مدیرکلی سازمان پیکار با بیسوادی، انتشار سخن (مجله)، بنیانگذاری انتشارات دانشگاه تهران بود.اختر کیانوری (فرزند شیخ مهدی نوری) همسر عبدالصمد کامبخش (استاد دانشکده پزشکی دانشگاه لایپزیک، به عنوان شاگرد اول اولین دوره ۹ نفره پزشکی بانوان ایران در دانشگاه تهران به‌عنوان اولین پزشک زن در ایران مدرک و مدال طلای دوره را از محمد‌رضا‌شاه پهلوی دریافت کرد. اولین راننده زن در ایران، اولین ویولن‌نواز زن در ایران، اولین استاد پزشکی و جراحی زن ایرانی در دانشگاه‌های غرب، دارای دو مدال به خاطر خدمات پزشکی از المان دموکراتیک. خجسته کیا همسر امیرحسین جهانبگلو (فرزند هادی کیانوری نوه شیخ فضل‌الله نوری) از بنیانگذاران جشن هنر شیراز، علاوه بر فعالیت در حوزه نمایشنامه‌نویسی و ترجمه، یکی از پیشروان تئاتر و تئاتر خیابانی است. رکن‌الدین آشتیانی وزیر مختار (فرزند بدیع‌الزمان نوه شیخ فضل‌الله نوری). شیخ عبدالرحیم بروجردی پدر بزرگ همسر شیخ فضل‌الله نوری و پدر همسر حسین محدث نوری. سید محمد‌الصدر (نخست وزیر اسبق عراق) همسر دختر دایی شیخ فضل‌الله نوری، داماد حسین محدث نوری، باجناغ شیخ فضل‌الله نوری. سیدولی‌رضا نصر مشاور باراک اوباما در طی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۰۸ و از متنفذترین صاحب‌نظران مسائل خاورمیانه در خارج از ایران.