روزنامه همدلی
1398/05/08
مرتضی‌مبلغ دخالت‌های بی‌جا در حوزه فرهنگ
شکل‌گیری انقلاب و تاسیس جمهوری‌اسلامی با توجه به‌اینکه نظام، جایگزین نظامی دیوان‌سالارانه با سابقه شده بود. با این توضیح که جایگزین جامع-سالاری در نظام دینی الگوی مشخصی نداشت، جابه‌جایی و تغییر نظام سیاسی را اقتضاء می‌کرد نهادهای خاص و ویژه‌ای شکل بگیرد. به‌همین دلیل بلافاصله پس از پیروزی انقلاب، شاهد تاسیس و شروع به‌کار کمیته‌های انقلاب و فعالیت‌های موازی شهربانی و ژاندارمری بودیم، اما بعدها این طور تشخیص داده شد که ادغام نیروهای نظامی و انتظامی ضروری است و در نتیجه نیروی انتظامی تاسیس شد. اما در خصوص سپاه، تحمیل جنگ باعث شد ضرورت فعالیت این نهاد به‌عنوان نیروی مسلح دوم دوچندان کرد تا امروز هم شاهد حضور سپاهی‌ها به‌عنوان یکی از نهادهای مهم در حاکمیت باشیم. اما در حوزه‌های مختلف اجتماعی و مخصوصا فرهنگی، نهادهای دیگری تشکیل شدند که می‌توانستیم با تشخیص بهتر با شکل و شمایل نظام جامع-سالار امور را پیگیری کنیم.می‌توان به‌نهضت‌سوادآموزی اشاره کرد که بعد از مدتی، تصمیم‌گیران به‌این نتیجه رسیدند تا این نهاد در درون سیستم رسمی آموزش‌و‌پرورش به فعالیت-اش ادامه بدهد. یا وزارت جهادسازندگی که قرار بر این شد تا فعالیت‌اش ذیل وزارت کشاورزی پیگیری شود که البته این تصمیم می‌تواند معایبی هم داشته باشد. اما حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی که اتفاقا بسیار هزینه‌بر و در واقع مصرف‌کننده بودجه قابل‌توجهی هستند، مورد بی‌توجهی قرار گرفتند و همچنان شاهد موازی‌کاری بی‌موردشان هستیم. برای مثال، در حوزه فرهنگ-عمومی کشور می‌توان به سازمان تبلیغات اشاره کرد که در روزگاری بنا بر ضرورت شکل گرفت، اما حالا که بود و نبودش چندان موثر نیست، همچنان پابرجا مانده است. آن هم در شرایطی که نسل جدید که 70درصد جامعه را تشکیل می‌دهند، با بودن وزارت ارشاد نسبت به فعالیت سازمان تبلیغات موضعی منفی دارند و در واقع باید گفت هیچ توجیهی برای ادامه فعالیت‌اش نمی‌توان برشمرد. بماند که با گسترش نظام دیوان‌سالاری در حوزه علمیه قم که قبل از انقلاب ساختار تاریخی همانند حوزه‌علمیه قم یا لبنان را داشت، بعد از انقلاب حوزه نظام دیوان‌سالاری بزرگی را در بخش فرهنگی به‌خودش گرفت و همین طور در فضای شهر قم نهادهای پی‌درپی فرهنگی شکل گرفتند. به‌طوری که امروز اگر قرار بر جمع‌بندی باشد، متوجه می‌شویم که میزان بودجه مصرفی در قیاس با تاثیر وجودی‌شان سوال و ابهام قابل‌تاملی را مطرح کند. همچنین در حوزه نظام آموزش‌عالی کشور بنا بر ضرورت ستاد انقلاب‌فرهنگی با تشخیص و تصمیم شروع به‌کار کرد. اما این نهاد در درازمدت آن‌چنان گستردگی پیدا کرد که به‌جرات می‌توان گفت، در برخی از زمینه‌ها اختیاراتش از وزارت‌علوم هم بیشتر شده است، مخصوصا در جاهایی که مسئولیت قانون‌گذاری هم پیدا کرد و قانون‌گذار شد. یعنی در حوزه فرهنگ عمومی و آموزش‌عالی و نظام تعلیم و تربیت کشور قانون مصوب می-کند و اتفاقا قانون‌هایش هم لازم‌الاجرا است تا بتوان این طور گفت که موازی-کاری آشکاری با نظام تقنینی کشور به‌وجود بیاید تا شاهد یکی از چالش‌های جدی کشور سازمان موازی عریض و طویلی به‌نام شورای عالی انقلاب فرهنگی باشیم که در واقع ساختار بسیار بروکراتیکی را در پیش گرفته است. همچنین در کنار این قضیه، در واقع شکل‌گیری نهاد نمایندگی‌ها در دانشگاه‌ها است که موجب بروز دستگاه نهاد موازی رسوم را فراهم کرده است تا بخشی از کارهای وزرات آموزش عالی تحت‌تاثیر این نهادها قرار بگیرد. آن هم در شرایطی که قانون برنامه پنج ساله، وزارتخانه را مکلف به پیگیری امور و اجرای برنامه‌ها کرده است. این توضیح‌ها ما را به‌این نتیجه ملموس می‌رساند که دستگاه‌های موازی مدیریت فرهنگی را مختل کرده‌اند. دلیل اصلی هم این است، در نظام دینی و در نظام سیاسی که ساختار دینی دارد و نظام بروکراتیک‌اش وابستگی زیادی به نهاد روحانیت دارد، متولی امر فرهنگ بسیار متعدد است و لذا بودجه فرهنگ در شرایطی بالا است که راندمان کاری‌اش با نهادهای اجتماعی بسیار ناهماهنگ است و هزینه‌های سرشارش دستاورد چندانی ندارد. همچنین می‌توان در کنار این موضوع، به‌بودجه سنگین دستگاه عریض و طویل صداوسیما هم اشاره کرد که ظاهرا قرار است، تولید فرهنگی را به‌عهده داشته باشد، اما کارنامه‌اش به گونه‌ای است که صدای همه را درآورده است.
سایر اخبار این روزنامه
پایان اولتیماتوم فیفا درخصوص حضور زنان ایرانی در ورزشگاه ها از پشت میله‌ها تا تسخیر سکوها
داوود هرمیداس‌باوند در گفت‌وگو با «همدلی»: ایران و عربستان هر دو کوتاه بیایند
همدلی ماجرای پیشنهاد ایران به آمریکا در مورد پروتکل الحاقی را بررسی می‌کند سایه‌روشن روابط ایران و آمریکا
شیرزاد پیک‌حرفه در گفت و گو با همدلی: کاستن از گستره جرم‌انگاری در بازنگری قوانین
گزارش بانک مرکزی در تیرماه سال جاری از افزایش 91.5درصدی قیمت و افت 64 درصدی معاملات حکایت دارد
نفس دانشکده خبر گرفت رونمایی از اولین دستور فتاح در بنیاد مستضعفان
رفتارشناسی سیاسی بهزاد نبوی از چپ‌گرای رادیکال تا اصلاح‌طلب محافظه‌کار
مرتضی‌مبلغ دخالت‌های بی‌جا در حوزه فرهنگ
در نشست رسانه‌ای سخنگوی دستگاه دیپلماسی وزارت امورخارجه تایید شد نامه گلایه‌آمیز ظریف به رهبری
مرتضی‌مبلغ دخالت‌های بی‌جا در حوزه فرهنگ
بحران اخلاقی در رسانه‌ها
دادستان‌های سبز، ناجیان بسترحیات
