فعال سیاسی محترم است حتی‌اگر‌تندرو باشد




مهراوه خوارزمی


خبرنگار
‌زاده مرودشت است و استاندار فارس. با این حساب در زمره استانداران بومی است که به گفته خودش در کوچه و خیابان و در مراکز ورزشی و فرهنگی ارتباط بی‌واسطه‌ای با مردم دارد. با این حال یکی از بهترین راه‌های جمع‌آوری و ارزیابی مطالبات مردم را رجوع به شبکه‌های اجتماعی می‌داند، جایی که مردم بی‌واسطه و دور از سانسور دیدگاه‌هایشان را مطرح می‌کنند. با عنایت‌الله رحیمی در جریان بازدیدش از تحریریه روزنامه ایران گفت‌و‌گو کردیم و از تلاش‌هایش برای افزایش مشارکت سیاسی مردم شنیدیم. در وضعیتی که به گفته او برخی در داخل و خارج سعی دارند با ادعای ناکارآمدی دولت و نظام القا کنند که فرقی ندارد مردم چه تصمیم بگیرند.
از موضوعاتی که این روزها در دولت پیگیری می‌شود بحث «گفت‌و‌گوهای اجتماعی» است. آیا دستورالعمل مشخصی برای پیگیری این رویکرد در استان‌ها از سوی دولت صادر شده؟
این گفت‌و‌گوها در دو بخش سازمان یافته و عمومی قابل دسته‌بندی است. در بخش گفت‌و‌گوهای اجتماعی سازمان یافته تأکیدمان بر این است که تعامل بیشتری را با سازمان‌های مردم نهاد برقرار کنیم زیرا باور داریم یکی از نشانه‌های توسعه یافتگی آنجایی است که خواست‌های سیاسی و اجتماعی به‌صورت سازمان یافته و به‌صورت قانونمند به حاکمیت انتقال داده می‌شوند. سعی ما هم این است که در طول یک ماه دست کم با هیأت مدیره و اعضای بیش از هفت یا هشت نهاد مدنی دیدار رو در رو برگزار کنیم. بویژه در روزهای پس از حادثه سیل در استان تجربه خوبی از همکاری نهادهای مدنی با دولت برای کمک به جبران آسیب‌ها و بازسازی مناطق آسیب دیده رقم خورده است. جز این مسأله باید گفت که سازمان‌های مردم نهاد استان در حوزه توانمند‌سازی خانواده‌های بی‌سرپرست، بازتوانی معتادان، کمک به نیازمندان و تجهیز مدارس همکاری خوبی داشته‌اند. در حوزه عمومی هم برگزاری نشست با مردم، انجام سفر به شهرهای 29 گانه استان و نشست‌های جداگانه با فعالان اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این شهرها برنامه‌های مستمری است که پیگیری می‌شود.
در دولت گذشته برخوردهای سلبی با نهادهای مدنی صورت گرفت و بسیاری از آنها را به تعطیلی کشاند. در ابتدای دولت روحانی چه تعداد نهاد مدنی در فارس فعال بودند و حالا به چه تعداد رسیده‌اند؟
شاید بشود گفت تعداد سمن‌ها حدوداً چهار برابر شده است. الان حدود 700 سمن مجوز فعالیت دارند. اما درباره اینکه وضعیت فعالیت آنها به چه ترتیبی است باید گفت که همین نقد‌هایی که از دولت می‌شود که بشدت هم زیاد است؛ اعم از منصفانه و غیرمنصفانه نشان دهنده آن است که دولت برای فعالیت تشکل‌ها ارزش قائل است و اتفاقاً اگر این نقدها بر اساس اطلاعات واقعی و مشفقانه باشد استقبال می‌کند. در همین راستا دولت تلاش کرده فعالیت احزاب و رسانه‌ها را تقویت کند. همچنان که تلاش برای گسترش برخورداری مردم از امکانات فضای مجازی و افزایش سرعت اینترنت را باید در همین راستا ارزیابی کرد. این در حالی است که تلاش‌های زیادی برای مقابله با سیاست دولت برای گشایش در فضای مجازی انجام شد اما این گشایش‌ها ادامه یافت و دولت در همین فضا پذیرای انتقادات است زیرا اعتقادش بر این است که گردش اطلاعات و ارائه نقطه نظرهای مختلف با دیدگاه‌های متفاوت می‌تواند به تکمیل فعالیت‌های دولت کمک کند. با همین نگاه من فعالیت گروه‌های اجتماعی را فعالیت امیدوار‌کننده‌ای می‌دانم و انتظارمان بر این است که بر مبنای واقعیت‌ها به مسائل بپردازند و مطالبات را در سطحی پیش ببرند که امکان پاسخگویی به آنها وجود داشته باشد زیرا اینکه نهادهای مدنی واقعیت‌های کشور و حدود امکانات آن را درک کنند به باور من یکی از الزامات فعالیت‌شان است.
در سال‌های گذشته یکی از روش‌های رایج برای طرح درخواست‌ها با حاکمیت مراجعه مردم به دفتر نمایندگان مجلس بوده و معمولاً این طور نبوده که استاندارها طرف حساب مردم باشند. برای تغییر این رویه چه کرده‌اید؟ به عبارتی در استانداری‌ها و به‌طور مشخص استانداری فارس چه ساز وکار نهادی برای جمع‌آوری مطالبات مردم، دسته ‌بندی‌شان و انتقال این خواست‌ها به دولت دارند؟
حسن ساختاری نظام جمهوری اسلامی این است که مراکز مختلفی برای مراجعات مردمی وجود دارد؛ از دفاتر ائمه جمعه تا دفاتر نمایندگان و استانداران. اما شاهد بوده اید که این دولت اهتمام ویژه‌ای را مصروف حقوق شهروندی کرد و نشان داد که برای شنیدن حرف مردم و پاسخ دادن به آنها در حد توانش اراده راسخ دارد. در استانداری فارس برای جمع‌آوری پیشنهادات و شنیدن مطالبات در هر سطحی آماده‌ایم. اگر به پیام‌هایی که به تلفن همراهم ارسال شده نگاه کنید می‌بینید که مردمی از دورترین نقاط استان فارس با من در تماس هستند؛ حالا چه در پیامک هایشان و چه در فضای مجازی. سعی‌ام هم این است که شخصاً پاسخگوی پیام‌شان باشم. در ضمن ما شبکه‌ای به‌نام «سامت» داریم که این پیام‌ها را می‌گیرد و دسته‌بندی می‌کند و در اختیار قرار می‌دهد. ماهی یک یا دو بار در مجموعه سامت حاضر می‌شوم و به پیام‌ها و تماس‌ها پاسخ می‌گویم. با این حال فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موجود در آن همچنان به باورم یکی از بهترین فضاها برای جمع‌آوری نظرات و خواست‌های مردم هستند زیرا مسائل به‌صورت غیرانتخابی، بی‌واسطه و بدون سانسورهای رایج مطرح می‌شوند. خوشبختانه افزایش ضریب نفوذ اینترنت در شهرها و روستا‌ها زمینه خوبی را برای ارتباط دولت و مردم فراهم کرده است.
یکی از ویژگی‌های استان فارس بروز منازعات سیاسی جدی است که اغلب میان گروه‌های تندرو و جریان‌های اصلاح‌طلب بروز پیدا می‌کند و عوارضی مانند ماجرای حمله به علی مطهری که برای سخنرانی به شیراز آمده بود بر جا می‌گذارد. الان فعالیت گروه‌های تندرو به چه ترتیب است؟ آیا به نسبت گذشته فضای فعالیت سیاسی در استان فارس تلطیف شده؟
استان فارس هم مانند دیگر مناطق کشور شاهد تنوع گسترده‌ای از دیدگاه‌های سیاسی است. آنچه در مورد برخی اقدامات گروه‌های تندرو علیه چهره‌های سیاسی مطرح کردید اما پدیده نامیمونی بود که اتفاق افتاد و دستگاه‌های امنیتی و قضایی به آن وارد شدند و اقدامات لازم برای مواجهه با آن انجام شد. فضایی که امروز بر استان حاکم است یک فضای وفاق و همدلی است. از تندرو‌ترین گروه‌ها تا گروه‌های همسو با دولت برای توسعه استان همکاری می‌کنند و تجربه خوبی را در فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی ایجاد می‌کنند. به‌عنوان استاندار شناخت خوبی از فعالان جریان‌های مختلف سیاسی استان دارم و به همین دلیل زمینه تعامل خوبی بین استانداری و این افراد و گروه‌ها فراهم شده. البته شاید بخشی از تندروی‌ها در سنین بالا مربوط به افرادی باشد که دچار نوعی جمود فکری اند. اما بی‌شک تندروی در جوانی و نوجوانی ریشه‌های دیگری دارد. معتقدم هر گونه تندروی، کندروی یا میانه روی را باید از جوانان پذیرا بود زیرا باید جوانان را به مثابه فرزندان خودمان بدانیم و قائل به این باشیم که باید مسائل را تمرین و تجربه کنند تا در آینده که مسئولیتی را می‌پذیرند بتوانند درست تصمیم بگیرند. به همین دلیل من در رایزنی با رؤسای دانشگاه‌های استان از آنها تقاضا کردم بگذارند دانشجویانی که گرایش‌های تندروانه دارند در دانشگاه تندروی خودشان را تجربه کنند. دانشجو وقتی در محیط کوچک دانشگاه نتیجه و هزینه تندروی را تجربه کند خواهد دانست که تندروی در سطح جامعه چه تبعاتی خواهد داشت. وقتی وزیر، نماینده یا استاندار شد می‌داند که روش‌های تندروانه چه هزینه‌هایی تحمیل می‌کند، پس رفتار خودش را تعدیل می‌کند. به همین دلیل نباید برخورد حذفی با تشکل‌ها و گروه‌ها داشت. باید حرف‌های درست‌شان را شنید و درباره نادرستی برخی دیدگاه‌هایشان اقناع‌شان کرد. کما اینکه فارغ از نوع نگاه افراد کسانی که تمایل به فعالیت اجتماعی و سیاسی دارند قابل احترام اند. زیرا این افراد حتی اگر تندرو باشند به بیش از خود و به جامعه‌شان می‌اندیشند. نفس اینکه فردی ، وقت و فکر و زندگی اش را برای جمع بزرگتری صرف می‌کند ارزشمند است. اما اینکه بالاخره باید این نیروهای فعال و جوان را در یک مدار معقول و منطقی قرار داد وظیفه نخبگان، بزرگان سیاسی و اجتماعی کشور و ایدئولوگ‌های این گروه‌ها است.
شما برای تلطیف فضای سیاسی استان چه کردید؟
ما سعی کرده‌ایم که فضای گفت‌و‌گو و فعالیت را تا جایی که مخل امنیت و مصالح نظام نباشد باز بگذاریم. شاید انتقادات تندترین افرادی که امروز حتی در مجلس یا در گروه‌های سیاسی رقیب دولت حضور دارند به استان فارس آمده‌اند و نظرات‌شان را بیان کرده‌اند و رفته‌اند و هیچ کس هم به آنها معترض نشده اما بعضاً دیده می‌شود که نهادهای غیررسمی و رسمی برای طرفداران دولت محدودیت ایجاد می‌کنند. اما اعمال محدودیت از سوی ما فقط در حدود محدودیت‌های قانونی است. مثلاً اگر کسی به حکم قانون و دادگاه اجازه حضور در گردهمایی‌ها را نداشته باشد. اگر نه در این مدت طیف متنوعی از چهره‌ها چه در محیط دانشجویی و چه در محیط عمومی سخنرانی داشته‌اند. این همه در شرایطی است که بیش از 50 حزب در استان فارس فعالیت دارند؛ حدود 22 حزب اصولگرا و مابقی احزاب اصلاح‌طلب و اعتدالگرا و مستقل. در شش ماه گذشته با حدود 17 حزب از جریان‌های مختلف دیدار داشته‌ام و حرف هایشان را شنیده‌ام.
وزارت کشور برای انتخابات مجلس یازدهم بر چهار محور سلامت، امنیت، رقابت و مشارکت تأکید دارد. این هدف‌گذاری در استان فارس به چه ترتیبی پیگیری می‌شود؟
ما ستاد انتخابات استان را همزمان با آغاز فعالیت انتخاباتی وزارت کشور تشکیل دادیم. رصد‌های لازم را هم در شهرهای مختلف انجام داده‌ایم. هم از تبلیغات زودرس کاندیداها خبر داریم و هم از استراتژی بعضی گروه‌ها که به جای ارائه برنامه هایشان شروع کرده‌اند به تخریب دولت حاضر و دیگران و فکر می‌کنند می‌توانند یک بنا را خراب کنند و روی آن بایستند و احساس بلندمرتبگی کنند. خب مسلماً این پسندیده نیست و باعث سرخوردگی می‌شود. به هر حال تلاش برای افزایش مشارکت در دستور کارمان قرار دارد. هر چند کسانی در داخل و خارج بخواهند با ادعای ناکارآمدی دولت و نظام و ایجاد سرخوردگی اینگونه القا کنند که فرقی نمی‌کند مردم چه تصمیم بگیرند وضعیت تغییر نمی‌کند. هرچند آگاهی مردم افزایش چشمگیری داشته. ما هم تلاش می‌کنیم گروه‌های سیاسی و اجتماعی فعال شوند. واقعیت‌ها را به مردم می‌گوییم و دلایل مشکلات موجود در اشتغال و معیشت هم مشخص است. اگر صادقانه مسائل با مردم در میان گذاشته شود آنها مثل همیشه پای نظام و کشور و منافع ملی ایستاده‌اند و ان شاء‌الله مشارکت خوبی رقم خواهد خورد. در مورد رقابت هم ان شاء‌الله وظیفه‌مان را برای تشکیل هیأت‌های اجرایی با حضور معتمدین مردم و در حسن اجرای انتخابات به خوبی انجام خواهیم داد. ان‌شاء‌الله هیأت‌های نظارت که از سوی شورای محترم نگهبان تشکیل می‌شوند هم صلاحیت داوطلبان را در چارچوب قوانین بررسی خواهند کرد. زیرا مشارکت زمانی گسترش پیدا می‌کند که مردم ببینند دیدگاه‌ها و سلایق‌شان در معرض انتخاب شدن قرار گرفته است. اگر دیدگاهی کاندیدایی نداشته باشد طبیعتاً مشارکت نمی‌کند. در مجموع امیدواریم زمینه برای مشارکت مطلوب فراهم شود زیرا این مشارکت تضمین‌کننده امنیت کشور و پاسخ خوبی برای یاوه گویی دشمنان خواهد بود.
در مورد مؤلفه امنیت هم اگر چه به مردمی کردن امنیت معتقدیم اما در نهادهای مربوط از پروژه‌های ضد امنیتی و تهدیدهای گروه‌های معاند و تروریستی غافل نیستیم. در مورد سلامت انتخابات هم مسلماً رأی مردم را حق الناس می‌دانیم و امانتدار آن خواهیم بود. برآیند رأی مردم هرچه باشد قطعاً به خیر و صلاح کشور خواهد بود.
یکی از موضوعاتی که در استانداری‌ها پیگیری می‌شود مسأله جذب سرمایه و کارآفرینی است. استان فارس از این منظر در چه وضعیتی است و چه پیشرفتی داشته؟
متأسفانه با یک عقب ماندگی تاریخی در زیرساخت‌ها و صنعت استان مواجه بودیم. اما در دولت تدبیر و امید حرکت جهشی در صنعت اتفاق افتاد. استان فارس استان گسترده‌ای است و هر ناحیه هم استعدادهای خاص خود را دارد. می‌دانیم که در دولت مرحوم هاشمی تأسیس کارخانه‌های آلومینیوم آغاز شد. منتها ادامه کار سال‌ها مغفول مانده بود. در این دولت حدود سال 95 موضوع صنعت آلومینیوم مجدداً مطرح شد و کارخانه آلومینیوم در لامرد با سرمایه‌گذاری چین پایه‌گذاری شد. تا الان حدود 14 هزار میلیارد تومان در آن سرمایه‌گذاری شده و با تولید بیش از 300هزار تن آلومینیوم بیش از ظرفیت فعلی مصرف کشور تولید دارد. پالایشگاه اتان در شهرستان نور هم با سرمایه‌گذاری 8 هزار میلیارد تومان از محل صندوق توسعه ملی و سرمایه‌گذاری شرکت غدیر تأسیس شده که پایه اصلی دیگر تولیدات شهرک‌های پتروشیمی است و ارزش افزوده و اشتغال خوبی را ایجاد می‌کند. کارخانه بنزین نور هم با سرمایه 600هزار میلیارد تومان تأسیس شده است. جز آن سرمایه‌گذاری ‌های صنعتی دیگری در زمینه پتروشیمی، نفت و گاز در شهرستان‌های نور، لامرد و فراشبند با بیش از 20 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری رقم می‌خورد و تا دو سه ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسند. خب می‌دانیم که این سرمایه گذاری‌ها به ایجاد مشاغل پایه منتهی می‌شوند و هر شغل پایه تأثیر سه برابری در ایجاد مشاغل خدماتی و... دارد. به نظرم در مجموع این سرمایه گذاری‌ها به ایجاد 4تا 5 هزار شغل منتهی شود.

بــــرش

یک بحث هم مسأله نوع مواجهه نهادها با منتخبان مردم است. در مورد پرونده عضو شورای شهر شیراز آیا پیگیری انجام داده اید؟
در مورد آقای حاجتی موضع شخصی من این است که ایشان یکی از نیروهای دلسوز، پرتلاش و سالم شورای شهر شیراز است و همیشه هم دغدغه کشور، مردم و موکلانش را داشته. اما در مورد پرونده تشکیل شده برای ایشان خب طبیعتاً پرونده در اختیار مقام اجرایی قرار داده نمی‌شود. مقام‌های امنیتی و قضایی پرونده اتهامات مطرح شده را می‌بینند و درباره آن تصمیم‌گیری می‌کنند. در هر حال ما امیدواریم چون ایشان همیشه تلاش اش در راه اعتلای کشور و دغدغه مردم بوده حتماً رأفت اسلامی درباره ایشان اعمال شود.