اعلام موجودیت دومین سازمان مردم نهاد برای مبارزه با فساد

رضوانه رضایی‌پور
خبرنگار حوزه قضایی
سازمان مردم نهاد «شفافیت و مقابله با فساد» بالاخره پس از یک سال و نیم تلاش توانست مجوز فعالیت بگیرد و اعلام موجودیت کند.
خانه اندیشمندان علوم انسانی دیروز میزبان کسانی بود که با همت خود «جمعیت هم‎اندیشان دادخواه» را تشکیل دادند؛ جمعیتی که با نام «جهد» معرفی شده و هدف آن مبارزه با اشکال مختلف فساد است. به گزارش «ایران»، در این نشست که با حضور سیدمحمود حسینی استاندار سیستان و بلوچستان در دولت اصلاحات، جلال میرزایی نیکو، محمدرضا نجفی و حمیده زرآبادی از نمایندگان مجلس، بهاره آروین نماینده شورای شهر تهران، کاظم پالیزدار دبیر ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی و تعداد دیگری از چهره‏‌های سیاسی و اقتصادی برگزار شد، سخنرانان از عوامل فسادزا در کشور نام بردند و اگرچه در ابتدای فعالیت به راه‎های مبارزه با آن اشاره‎ای نکردند اما از عزم خود برای بهبود رتبه ایران در بین کشورهای مبارزه کننده با فساد گفتند. رتبه 130 جهانی که کشور ما به خود اختصاص داده، موضوعی نیست که مؤسسان این سازمان براحتی از آن عبور کنند. هرچند در میان سخنرانان، پالیزدار معتقد است که این آمار خیلی قابل اعتنا نیست، اما آنچه قرار است در این سازمان مردم نهاد صورت بگیرد، مبارزه با پدیده روزافزون فساد است.


حسینی: در مبارزه با فساد به همه جریان‌‏های سیاسی به یک چشم نگاه می‎کنیم
در ابتدای این نشست سیدمحمود حسینی که مدیرعامل این جمعیت است، در صحبت‎های خود به پیشگیری و شفافیت به عنوان مهم‌ترین وظایف جهد پرداخت و گفت: کار ما مبارزه با فساد در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی است و فکر می‎کنیم قوانین وضع شده ظرفیت لازم را برای مؤسساتی که با فساد مبارزه می‏‌کنند داراست. خط مشی ما همکاری با مؤسساتی است که با فساد مبارزه می‌کنند. اعضای جهد خود را متعهد می‌دانند به هیچ اقدام فسادآمیزی حتی در کم ارزش‎ترین آن دست نزنند و در مبارزه با فساد به همه جریان‏‌های سیاسی به یک چشم نگاه کنند.
میرزایی نیکو: برای گرفتن نان هم باید پارتی داشت
قاسم میرزایی نکو، نماینده دماوند در مجلس از دوران طلایی ایران در مبارزه با فساد گفت. دورانی که تنها بین سال‎های 82 تا 84 اتفاق افتاد و رتبه ایران را در بین کشورهای جهان در رده مطلوب 89 قرار داده بود اما اکنون این جایگاه به 130 رسیده است. این نماینده مجلس که معتقد است تصور نمی‌شد با تشکیل جمهوری اسلامی و وجود توصیه‎های اخلاقی و اسلامی و روحیه ایثار و شهادت فسادی در کشور رخ دهد تا نیاز به مبارزه با آن باشد، گفت: از آغاز صبح در زندگی روزمره همه حق دیگری را به نوعی نقض می‌کنند. این نشان می‎دهد که فساد نهادینه شده است به طوری که حتی برای گرفتن یک نان ساده و خوب هم باید پارتی داشته باشید و یا پول بیشتری پرداخت کنید. میرزایی که معتقد است احساس وجود فساد از خود فساد هم بدتر است، آماری هم از رتبه کشورهای منطقه در مبارزه با فساد داد: «کشورهای یمن، عراق و سوریه پس از ایران که در رتبه 130 جهانی قرار دارد، جای گرفته است. ترکیه رتبه 40، قطر 63 و امارات نیز در رده 71 قرار دارد.» او به لیست جهانی هم اشاره کرد و گفت که کشورهای نیوزیلند، دانمارک، فنلاند، سوئیس، سنگاپور و کانادا رتبه‎های زیر 10 را در اختیار دارند.
آروین: شورای شهر پیشگام شفافیت و مبارزه با فساد بوده است
در میان سخنرانان مراسم دیروز، بهاره آروین هم حضور داشت. او که بیشتر از سایرین در مورد فساد و شفافیت کار کرده و از زمان حضورش در شورای شهر تهران به اقدامات اینچنینی شهره است، با طرح این سؤال که برای تحقق مبارزه با فساد عزم سیاستگذار اولویت دارد یا تشکیل سازمان‎های مردم نهاد، گفت: حتی زمانی که نهاد سیاستگذار شکل می‎گیرد، پایدارسازی این تغییرات جز با مطالبه‌گری تشکل‌های مردم نهاد ایجاد نخواهد شد و با تغییر فرد سیاستگذار تغییرات پایدار نمی‌ماند. شفافیت و مبارزه با فساد غیر از مردم ذی نفعی ندارد که آنها هم سازمان یافته نیستند. در حوزه شورای شهر و شهرداری تهران تغییرات خوبی انجام شده و شورا پیشگام شفافیت و مبارزه با فساد بوده است. با این حال دغدغه اصلی من این است که با پایان یافتن این دوره وضعیت به قبل بازگردد.
نجفی: پرداخت یارانه‎ یکی از عوامل فساد است
محمدرضا نجفی نماینده تهران در مجلس، از تغییر جهت فساد از استثنا به عرف صحبت کرد. او از پرداخت یارانه به عنوان یکی از ابزار پدیدآورنده فساد نام برد و ادامه داد: فقدان رقابت اقتصادی هم یکی دیگر از دلایل فساد است چون فضا را برای دست ‏اندازی معدود بنگاه‏‌ها فراهم می‎کند. ساختار و فرآیندهای نامناسب در مجلس و دولت هم یکی دیگر از علل عوامل فساد است. ساختار، انتصاب‌ها و فرآیندها هم سبب می‌شود فساد گسترده‌ای داشته باشیم.
پالیزدار: 15 سال تنها با مفسد برخورد کردیم نه فساد
کاظم پالیزدار و لطف‎الله میثمی از سخنرانان دیگر این برنامه در بخش دوم بودند.
کاظم پالیزدار که عنوان دبیر ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی نهاد ریاست جمهوری را برعهده دارد، به نکته جالبی در مورد تداوم پدیده فساد اقتصادی اشاره کرد. او معتقد است که طی ۱۵ سال گذشته تمامی اقدامات در بحث مبارزه با فساد در برخورد با مفسدین متمرکز بوده؛ در حالی که برخورد با مفسد گام آخر مبارزه است. پالیزدار نتیجه این نوع نگاه را تشکیل پرونده‏‌هایی همچون شهرام جزایری دانست که پس از آن رقم‎ها رفته رفته بزرگ‌تر، مفسدان گستاخ‎تر و روش‎ها هم پیچیده‎تر شدند. او گفت: نگاه سیاسی به برخورد با مفسدان هم از آفت‏‌های مبارزه با فساد است. در برخورد با فساد که تبدیل به برخورد با مفسد شد، نگاه سیاسی هم آتش بیار معرکه شده است و بنابراین در این شرایط نمی‎توان با فساد مبارزه کرد. او نیز مانند نجفی به فسادزا بودن پرداخت سوبسید اشاره کرد و گفت: کشوری که بیشتر با یارانه و سوبسید روزگار می‎گذراند، این یارانه خود زمینه‎ساز بروز فساد است. در این بستر، کنترل و شفافیت وجود ندارد. پس از اینکه فردی همه فسادهای خود را انجام داده، تازه توانسته‎ایم او را دستگیر کنیم. حتی در مرحله آخر که می‎خواهیم با مفسد برخورد کنیم نمی‎توانیم سزای مطلوب اعمال مجرم را بدهیم.
میثمی: برخی مؤسسات و نهادها نه حساب پس می‎دهند و نه مالیات
لطف‎الله میثمی، فعال سیاسی نیز سخنران دیگر مراسم بود که با یادی از دکتر محمد مصدق که کار خود را با شفافیت و حسابرسی در شرکت نفت انگلیسی آغاز کرد که سرانجام آن نهضت بزرگ صنعت نفت و ملی شدن نفت بود، گفت: برخی مؤسسات و نهادها نه حساب پس می‌دهند و نه مالیات پراخت می‌کنند. این در حالی است که اقتصاددانان معتقدند اگر این نهادها مالیات دهند، کشور برای اداره امور مشکلی نخواهد داشت. در زمان مصدق بازاری‎ها صف می‎کشیدند و به واسطه اعتمادی که وجود داشت، مالیات خود را پرداخت می‌کردند.