ولی‌الله شجاع‌پوریان نهاد شورایاری، باور به دموکراسی

پنجمین دوره انتخابات شورایاری محلات شهر تهران قرار است روز جمعه چهارم مردادماه برگزار ‌شود، بیان چند نکته درباره این انتخابات ضروری است:
1- ایران از نظر برگزاری انتخابات مختلف در سطح کشورهای منطقه پیشرو و سرآمد است، انتخابات مجلس خبرگان، ریاست‌جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و این بار انتخابات شورایاری محلات که گرچه در سطح شهر تهران برگزار می‌شود، اما ضرورت دارد با همان نگاهی که به انتخابات‌ دیگر می‌شود، انتخابات شورایاری هم مهم و جدی تلقی شود و همه ارکان نظام و به‌ویژه رسانه‌ملی برای برگزاری انتخاباتی پرشور و با مشارکت بالای مردم به میدان بیایند.
۲- انتخابات شورایاری‌ با اینکه پنجمین دوره خود را سپری می‌کند، اما هر بار در آستانه برگزاری با ملاحظات و مخالفت‌های نهادهای مختلف روبه‌رو می‌شود، گرچه به زعم حقوقدانان انتخابات‌ متعدد محلی به صورت صریح در قانون انتخابات شوراها عنوان شده، اما تفسیرهای مختلف از این قانون باعث شده حتی در فاصله چند روز مانده به برگزاری انتخابات، اما و اگرهایی درباره برگزاری یا عدم برگزاری آن مطرح باشد که به هیچ وجه شایسته نظام سیاسی نیست و بهتر است یک بار برای همیشه تکلیف قانونی انتخابات شورایاری به صورت شفاف مشخص شود و حتی در صورت تمهید شرایط در سایر شهرهای کشور نیز برگزار شود.
۳- نهاد شورایاری همچون نهاد شوراهای اسلامی شهر و روستا نهادی نوپاست و قطعا ایراداتی نیز بر آن وارد است، اما پروسه توسعه سیاسی ایجاب می‌کند، نهادهای دموکراتیک و مردمی در کشور حمایت شوند. اگر مشکلات یا نواقصی در عملکرد و کارکرد نهاد شورایاری وجود دارد، باید به صورت کارشناسی آسیب‌شناسی و خلاهای قانونی آن برطرف شود، وگرنه با پاک کردن صورت مسئله و حذف شورایاری یگ گام روبه عقب در روند دموکراتیک‌سازی کشور و جامعه برداشته خواهد شد.


۴- یکی از ویژگی‌های این دوره انتخابات، برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی و حذف برگه‌های کاغذی در پروسه انتخابات است، با این فرآیند مرحله سرشماری آرا نیز به صورت آنلاین به انجام می‌رسد و در اولین ساعات پس از پایان فرایند رای‌گیری، نتایج آراء به تفکیک مشخص می‌شود، گرچه برگزاری انتخابات الکترونیک در انتخابات‌ گذشته به صورت آزمایشی و محدود مسبوق به سابقه است، اما برگزاری کل فرآیند انتخابات به صورت الکترونیک در انتخابات شورایاری می‌تواند به عنوان الگویی مناسب برای انتخابات‌های آتی به کار گرفته شود.
۵- یکی از نکات قابل تامل در انتخابات شورایاری که به آن پرداخته نشد، پروسه خوداظهاری داوطلبان بود که در فرآیند بررسی صلاحیت داوطلبان مقرر شد به جای استعلام داوطلبان، به خوداظهاری آنها اکتفا شود و در مرحله بعد اگر داوطلبی از مراجع چهارگانه تایید نشد، حتی در صورت انتخاب، از پروسه انتخابات خارج شود. موضوع خوداظهاری در انتخابات نیز موضوع جدیدی است که در این دوره به فرآیند انتخابات وارد شده و اگر در سایر انتخابات‌ها به‌ویژه مجلس و شوراهای اسلامی شهر و روستا نیز به کار گرفته شود، بخش زیادی از انرژی و وقت نهادهای نظارتی به‌ویژه در مراجع چهارگانه صرفه‌جویی خواهد شد و مسیر اعتماد متقابل شهروندان و حاکمیت را افزایش خواهد داد.