دلار در کانال 11

محمد نجارصادقی: سیاست نزدیک کردن قیمت ارز نیمایی و بازار آزاد که چندین هفته است توسط بانک مرکزی اتخاذ شده، توانست در یک روز بیش از 500 تومان هر دلار آمریکا را ارزان کند. به گزارش «وطن‌امروز»، فردوسی و سبزه‌میدان بار دیگر شاهد حضور فعالان حوزه ارز است و به نظر می‌رسد بار دیگر رونق به این بازارها برگشته؛ قیمت دلار در روزهای اخیر کاهش چشم‌‌گیری داشت اما از نیمه ظهر دیروز یک اتفاق عجیب در آن افتاد و دلار برای نخستین‌بار در سال جاری وارد کانال 11 هزار تومان شد. این کاهش قیمت کم‌سابقه و علنی شدن قاطعیت بانک مرکزی مبنی بر نزدیک کردن قیمت نیمایی و بازار آزاد برای ایجاد بازار متشکل ارز، کنشگران را برای فروش ارز متقاعد کرد. شاید آنها می‌دانند حداقل تا زمانی که بازار متشکل تشکیل نشود قیمت‌ها هم به روزهای خوش بیش از 13 هزار تومان بر نخواهد گشت، به همین دلیل ترجیح می‌دهند دلارهای خود را تبدیل به ریال کنند و آن را در بازارهایی مانند خودرو و مسکن که فعلا از کمند سیاست‌های انقباضی دولت دور مانده‌اند سرمایه‌‌گذاری کنند. بر این اساس دشواری و محدود شدن تراکنش روزانه ریالی از طریق دستگاه‌های پوز و حاکم شدن فضایی جدید بر بازار آزاد ارز که از نیمه دوم سال گذشته شکل گرفت، تعداد و سرعت معاملات عمده بازار آزاد را کاهش داده است. این اقدامات در کنار استفاده از سایر ابزارها توانسته با تأثیر‌‌گذاری سریع، سهم فعالیت‌های سوداگرانه در بازار و التهابات قیمتی را کمرنگ کند. باید این موضوع را در نظر داشت که پیش از آغاز سال 98، فاصله 2 نرخ نیمایی و آزاد بیش از 40 درصد بود اما با تزریق‌ ارز مداخله‌ای توسط بانک مرکزی و از طرف دیگر افزایش قیمت ارز نیمایی، شکاف این نرخ به حدود 10 درصد رسیده است. نزدیک شدن قیمت‌ها در 2 بازار در کنار لزوم ارائه اظهارنامه مالیاتی شرکت‌های صادراتی تا آخر تیرماه موجب شدت گرفتن واریز ارزهای صادراتی به این سامانه و همچنین کاهش تقاضای مازاد برای ارز شده است. یک نکته دیگر هم در کاهش قیمت ارز به صورت نقدی وجود دارد؛ در حال حاضر صرافی‌های بانکی با ارائه اسناد هویتی به هر فرد بیش از 2000 دلار با قیمت پایین‌تر از بازار آزاد (بین 300 تا 500 تومان برای هر دلار) می‌فروشند. همین موضوع باعث شده قیمت‌‌گذاری به شکل غیر مستقیم در اختیار بانک مرکزی باشد. ضمن اینکه اعلام برنامه‌های دولت برای دریافت مالیات از سکه و ارز و شناسایی تراکنش‌های بانکی هم از دیگر دلایل مهم بوده است که باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که خروج سفته‌بازی از بازار سکه و ارز را به دنبال داشته و از عوامل مهم کاهش قیمت دلار در هفته‌های گذشته به شمار می‌رود.
شوک ارزی در حال تخلیه است
در شرایطی که شاهد کاهش قیمت نرخ ارز در بازار هستیم، رئیس‌کل بانک مرکزی سیاست‌های اخیر این نهاد سیاست‌گذار را برای کنترل نرخ ارز تشریح کرد: «شوک ارزی در حال تخلیه است و تمام تلاش بانک مرکزی کنترل نقدینگی است ضمن آنکه به‌دلیل افزایش نرخ ارز، واحدهای تولیدی دچار کمبود نقدینگی شده‌‌‌‌اند، بر این اساس بانک مرکزی با درک این شرایط گام‌‌های مهمی در این مسیر برداشته است». عبدالناصر همتی با بیان اینکه مجموعه اقدامات بانک مرکزی، روند بازار ارز را رو به ثبات برده است، تأکید کرد: با همت صادرکنندگان، وابستگی‌های‌مان به ارز نفتی کم شده است، همچنین در صنعت خودروسازی هم بهتر است واردات را محدود و صنعت داخلی قطعات و خودروسازی را تقویت کنیم. همتی افزود: بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز دخالتی نمی‌کند؛ سال جاری نیز کنترل نقدینگی از اهداف اصلی بانک مرکزی است و با این سیاست امیدواریم شاهد آثار تورمی و نوسان نرخ ارز نباشیم.
سیاست یکسان‌‌سازی ارز نیمایی و بازار


همتی چند روز پیش به صورت ضمنی از سیاست بانک مرکزی درباره نزدیک کردن نرخ نیمایی و بازار آزاد خبر داده بود. وی با اشاره به نزدیک شدن نرخ ارز بازار آزاد به ارز نیمایی گفته بود: خوشبختانه بازار ارز از ثبات برخوردار است و روند بازگشت ارز حاصل از صادرات بهبود یافته که نشانه استقبال فعالان اقتصادی از سیاست‌‌های ارزی اخیر است. اما یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی به صورت شفاف توضیح داد بانک مرکزی به دلیل فراهم کردن الزامات بازار متشکل ارزی به دنبال یکسان‌‌سازی نرخ نیمایی با آزاد است. معصومه آقاپورعلیشاهی با اشاره به بازار متشکل ارزی گفت: تا زمانی که دولت نتواند نرخ ارز در بازار آزاد را به قیمت نیمایی نزدیک یا نرخ را یکی کند، امکان تشکیل بازار متشکل ارزی وجود ندارد. وی با بیان اینکه تفاوت نرخ ارز در بازار آزاد و سامانه نیما برای بسیاری از دلال‌ها و افرادی که به دنبال سفته‌بازی هستند، توجیه اقتصادی دارد، افزود: این افراد برای تامین منافع خود قطعاً به دنبال ایجاد موانع در تشکیل بازار متشکل ارزی خواهند بود. آقاپور ادامه داد: نرخ ارز نیمایی پایین‌تر از بازار آزاد است و قاعدتاً این تفاوت قیمت سبب ایجاد سفته‌بازی می‌شود. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تا زمانی که سامانه نیما و سنا وجود دارد، بازار متشکل ارزی متقاضی نخواهد داشت، تصریح کرد: زمانی که آرامش روانی در بازار ارز حاکم شود، بازار متشکل ارزی کار خود را آغاز خواهد کرد، البته در حال حاضر بانک مرکزی نرخ ارز را کنترل کرده و در این حوزه توفیقاتی داشته است.
طلا هم رنگ باخت
با وجود اینکه در بعد جهانی نسبت قیمت دلار به طلا کاهش پیدا کرده و در کشور ما هم این دو مانند سابق از یکدیگر تبعیت نمی‌کنند اما دیروز سکه هم پا به پای دلار ریزشی بود. بر این اساس هر سکه بهار آزادی با بیش از 200 هزار تومان کاهش نسبت روز قبل از آن 3 میلیون و 800 هزار تومان در بازار تهران معامله شد. فعال شناخته شده بازار سکه و طلا درباره این کاهش قیمت گفت: فروشنده در بازار طلا و سکه زیاد است ولی خریداری در بازار نیست. قیمت سکه نسبت به دیروز (دوشنبه) 200 هزار تومان ارزان شده است، ضمن آنکه حباب سکه به پایین‌‌‌‌‌ترین رقم در ۲ سال اخیر رسید. محمد کشتی‌آرای با بیان اینکه قیمت جهانی طلا تغییر خاصی نداشته است، افزود: کاهش قیمت دلار به زیر ۱۲ هزار تومان باعث شده قیمت سکه کاهش چشم‌‌گیری داشته باشد. وی با بیان اینکه هم‌اکنون در بازار طلا و سکه عرضه مناسب است ولی تقاضا بشدت کاهش یافته است، افزود: فروشنده‌‌های زیادی در بازار سکه داریم ولی خریدار در بازار نیست. رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر ضمن اشاره به اینکه سکه‌فروشان سکه‌‌های مردم را نمی‌خرند، چرا که پول نقد ندارند، افزود: بازار طلا کساد است؛ طلای زینتی هم مشتری ندارد و مردم منتظرند قیمت‌ها کمتر شود و بعد نسبت به خرید اقدام کنند.