مسئله نحوه برگشت ارز به اقتصاد است

یحیی آل‌اسحاق - صادرات هر کشوری، برآیند مجموعه تلاش‌هایی است که از سوی بخش‌های مختلف انجام می‌شود. ارزی که برای واردات کالا یا خدمات از کشور خارج می‌شود، در صورت عدم بازگشت به چرخه اقتصادی، به منزله خروج سرمایه از کشور است. دولت در ازای خدماتی از قبیل تسهیلات بانکی، نظام آموزشی، صادرکننده‌ها را موظف می‌کند تا ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصادی بازگردانند. صادرکننده که قرار نیست به صورت یکبار مصرف از دولت خدمات بگیرد و کالای خود را صادر کند. تجارت همچون چرخه‌ای است که صادرکننده برای تامین مواد اولیه و تکرار تولید باید پول ناشی از صادرات کالای خود را به چرخه اقتصادی وارد کند و توسط این پول و خدمات کالا تولید و صادر کند. این صادرات حالت مستمر دارد و اگر این طور نباشد، انگار که سرمایه‌ها از کشور خارج شده‌اند. پول کالایی که از کشور خارج می‌شود باید دوباره بازگردانده شده و دوباره با خرید مواد اولیه این چرخه ادامه یابد. بنابراین درباره اینکه ارز حاصل از صادرات باید به چرخه اقتصادی برگشت داده شود، جای هیچ بحثی وجود ندارد. اما مسئله درباره آن دسته از ارزهایی است که هنوز به چرخه اقتصادی بازنگشته‌اند. هدف این گروه از صادرکننده‌ها عدم بازگشت ارز به چرخه اقتصادی نیست. بلکه این تجار درباره نحوه بازگشت ارزهای خود به سامانه نیما مشکل دارند و در این باره بحث می‌کنند. اینکه به چه شکلی ارزهای صادراتی خود را به اقتصاد بازگردانند، همه صادرکننده‌ها تابع دستورالعملی هستند که حاکمیت بر آن‌ها اعمال می‌کند. بنابراین عدم سازگاری با این سیاست‌ها است که باعث شده تا 40درصد از ارزهای صادراتی هنوز به کشور بازگردانده نشود. این بازرگانان از دولت می‌خواهند تا سیاست‌های مناسب‌تری برای بازگرداندن ارزهای صادراتی اتخاذ کند. مثلا یکی از خواسته‌های این فعالان بازرگانی این است که مواد اولیه مورد نیاز برای تولید از خارج وارد شود. در این صورت صادرکننده‌ می‌تواند با استفاده از مواد اولیه وارد شده و تامین راحت‌تر قطعات، کالای صادراتی را تولید کند. در این صورت، هم صادرکننده از این شرایط سود می‌برد و هم ارزهای حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی برگشت داده می‌شود. بنابراین صحبت درباره نحوه بازگشت ارز است. البته اختلاف نظرها وقتی که نرخ ارز سامانه نیما، اختلاف قابل‌توجهی با نرخ ارز در بازار آزاد داشت، بیشتر بود، اما حالا که این اختلافات کاهش یافته، صادرکننده‌ها بهتر از گذشته می‌توانند ارزهای خود را به این سامانه بفروشند. در این زمینه سامانه نیما نقش مهمی دارد و می‌تواند هر گونه اتفاقی در زمینه بازرگانی را ثبت و ضبط کند.