واکاوی صعود نکردن والیبال ایران به جمع 4 تیم نهایی

همینقدر غیرمنتظره و همینقدر جذاب. آنقدر غیرمنتظره که نایب قهرمان دوره گذشته(فرانسه) به رتبه ششمی بسنده می‌کند و در عین حال آنقدر جذاب که تیم یازدهم دوره قبل ( ایران) شانس بالا آمدن تا رتبه پنجمی این دوره را پیدا می‌کند و بالاتر از نایب قهرمان می ایستد؛ این یعنی والیبال. پرونده لیگ ملت‌های والیبال 2019 با رتبه پنجمی برای ایران بسته شد؛ آن‌هم با کسب 2 باخت مقابل لهستان و برزیل در مرحله نهایی تا حذف سروقامتان ایران درست یک قدم مانده به نیمه‌نهایی آه از نهاد همه بلند کند. باخت 3-یک مقابل لهستان در بازی اول در حالی ایران را از رقبا عقب انداخت که چشم امید همه به بازی آخر مقابل برزیل بود؛ برزیلی که با آن کارنامه پربار از مدال‌های رنگی تورنمنت‌های معتبر دنیا همواره از ابرقدرت‌های والیبال جهان به حساب می‌آید. هرچند که شاگردان ایگور کولاکوویچ در بازی آخر هرچه در چنته داشتند رو کردند و حریف قدر خود را تا ست پنجم آسوده نگذاشتند اما ثبت نتیجه 3-2 به سود مردان سرزمین قهوه پایانی پرحسرت بر تمام رویاهای رنگین ایران برای کسب اولین سکوی جهانی بود؛ پایانی که ایگور کولاکوویچ، سرمربی تیم ملی آن را این گونه تعبیر کرد: «متاسفانه ما قدرت کافی برای پایان دادن به این دیدار را نداشتیم.» در حالی که او قدرت کافی را حلقه مفقوده ایران در لیگ ملت‌ها می‌داند اما کارشناسان نداشتن جسارت لازم از سوی ایگور را عامل این حذف می‌دانند. جبار قوچان‌نژاد، مربی نام‌آشنای والیبال ایران و از کارشناسان زبده این رشته در تحلیل آنچه برای ایران در جریان لیگ ملت‌ها رخ داد حرف‌های جالبی به خراسان می‌زند: «از آنچه که از روز اول لیگ ملت‌ها از آن می‌ترسیدیم، درنهایت به سرمان آمد. همان چیزهایی که به خاطرش دست به یک‌سری تغییرات و جسارت‌ها نزدیم. ما در این مرحله به دنبال نتیجه بودیم اما بسیاری از تیم‌ها چنین هدفی نداشتند و به همین خاطر با تیم‌های دوم و ترکیب‌های دگرگون‌شده وارد این رقابت‌ها شدند. ما تا مرحله فینال خوب پیش رفتیم غافل از این‌که تیم‌هایی مثل روسیه، فرانسه و لهستان جوانگرایی کردند و این جوانگرایی آن‌ها خیلی زود گریبان ما را گرفت چراکه تیمی را که در ایران 3-2 برده بودیم در فینال خیلی راحت یقه‌مان را گرفت.» او ایراد اصلی را به ایگور وارد می‌داند: «به نظر من کولاکوویچ مربی جسوری نبود. ما جسارت تغییر در لحظه را نداریم. به نظر من ما به عدم جسارت کولاکوویچ باختیم. ‌ای کاش از روز اول با ترکیبی از جوانان و باتجربه‌ها در لیگ ملت‌ها شرکت می‌کردیم تا دست‌کم برای مقدماتی المپیک هم جوانان‌مان بی‌انگیزه نباشند و هم باتجربه‌های‌مان با کوهی از مصدومیت مواجه نشوند. بازیکنان باتجربه ما هم خستگی مفرط دارند و هم خستگی‌های پنهان که این 2 مسئله در انتخابی المپیک اذیتمان می‌کند.»
 
او در پاسخ به این‌که به نظر می‌رسد کولاکوویچ به دنبال کسب سکو در لیگ ملت‌ها بود تا شاید نتایج احتمالی که در انتخابی المپیک انتظارمان را می‌کشد، کمرنگ شود، می‌گوید: «قطعا همینطور است. کولاکوویچ قبل از جام ملت‌ها به قدری تحت فشار انتقادات بود که لیگ ملت‌ها را بهترین فرصت برای نتیجه‌گیری دید که مثلا ما سوم جام ملت‌ها شویم یا مثلا به فینال لیگ ملت‌ها صعود کنیم و تاریخ‌ساز شویم تا به گمان خودش همه را بایکوت کند و بگوید بهتر از این چه نتیجه‌ای می‌خواهید؟ بهترین فرصت برای کولاکوویچ بود که نتیجه کسب کند تا اگر هم از ایران رفت یک تاریخ‌سازی برای خودش انجام داده باشد. پس قطعا او در این رقابت‌ها به دنبال نتیجه بود چون خودش می‌داند که در مراحل دیگر کارمان سخت‌تر است. اما احتیاط و نتیجه‌گرایی او در جایی که باید نتیجه می‌گرفتیم (مرحله فینال) کار دستمان داد.» اما این‌که آیا با این شرایط والیبال ایران اصلا می‌تواند خود را مدعی حضور در المپیک 2020 بداند، سوالی است که قوچان‌نژاد در پاسخ به آن می‌گوید: «کارمان خیلی سخت‌تر شد. ما در لیگ ملت‌ها نتوانستیم به آنچه می‌خواهیم برسیم، در مقدماتی المپیک هم شرایط بسیار سخت‌تر خواهد بود. در حال حاضر تیم ملی والیبال ایران به لحاظ روحی نیازمند یک کام‌بک است. در حال حاضر انجام یک کار روانشناسی قوی برای تیم واجب‌تر از کار تمرینی است. یا باید این کار را انجام دهیم و یا یک مربی بزرگ در حد خولیو ولاسکو بیاوریم که هم مدیر باشد و هم روانشناس تا بتواند بچه‌ها را دوباره به بازی برگرداند. با تمام حرف‌هایی که زدیم نباید ارزش کار بچه‌ها کمرنگ شود. بازیکنان به واقع زحمت زیادی برای تیم کشیدند اما ما به خاطر یک‌سری اندیشه‌ها، تاکتیک‌ها و تعویض‌ها و تایم‌اوت‌ها مشکل پیدا کردیم.» او با تاکید بر این‌که ایران هنوز توانایی موفقیت در انتخابی المپیک را دارد، می‌گوید: «البته ما هنوز هم توانایی موفقیت در مقدماتی المپیکی را داریم منتها با اندیشه‌های جسورانه‌تر. از این موضوع هم غافل نشویم که بازیکنانی مثل موسوی، غفور و در راس همه معروف برای تیم ملی نعمتی هستند. ما باید بپذیریم آن روزی که معروف از والیبال کنار بکشد با همه احترامی که برای همه پاسورهای دیگر قائلم اما زمان خواهد برد که جایگزین مناسبی برای او پیدا کنیم.»