ارزیابی دقیق، علمی و عادلانه در آزمون مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد

از روز گذشته زنگ رقابت در بخش مصاحبه برای  بیش از 45 هزار داوطلب دوره‌های با آزمون و بدون آزمون دکتری دانشگاه آزاد اسلامی آغاز شد، در روز نخست این مرحله داوطلبان 33 رشته با توجه به زمان‌بندی اعلام شده حاضر شدند و مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند؛ براساس اطلاعیه دانشگاه آزاد اسلامی، داوطلبان لازم است در زمان حضور جهت مصاحبه و ارزیابی تخصصی، مدارک شناسایی(اصل شناسنامه و کارت ملی)، تمام سوابق علمی، آموزشی و تحقیقاتی شامل مقاله، پروژه، ترجمه، تالیف، گواهی ثبت اختراع یا کسب مقام در جشنواره‌های علمی در زمینه‌های مرتبط با رشته به انضمام نسخه‌ای از ریزنمرات و پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد و مدرک زبان خارجی معتبر را همراه خود داشته باشند. همچنین نتایج تمام رشته‌های دوره دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی همزمان با نتایج سایر دانشگاه‌ها تا هفته اول شهریورماه اعلام خواهد شد. از نکات قابل توجه این آزمون درنظر گرفتن شرایط اسکان داوطلبان است که این امکان در محل هتل فرهیختگان در نظر گرفته شده است. گفتنی است مصاحبه دوره دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی تا پنجشنبه 10 مردادماه ادامه خواهد داشت. اما در اولین روز این مرحله، دکتر محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی از محل این آزمون بازدید کرد. دکتر طهرانچی در این بازدید دو ساعته که با همراهی بهروز طهماسب‌کاظمی مشاور رئیس و رئیس مرکز حوزه ریاست و روابط‌عمومی و امور استان‌ها، رضا مسعودی سرپرست واحد علوم و تحقیقات و تعدادی از مدیران گروه‌های آموزشی بود، از محل برگزاری آزمون مصاحبه گروه‌های علوم سیاسی، حقوق عمومی، روانشناسی، مشاوره، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری بازدید به عمل آورد و از نزدیک در جریان نحوه برگزاری این آزمون‌ها قرار گرفت. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در حاشیه این بازدید، با اعضای هیات ممتحن و داوطلبان شرکت‌کننده در این آزمون، گفت‌وگو کرد و نظرات آنها را درخصوص شیوه برگزاری این آزمون جویا شد. گفت‌وگو با رسانه‌ها یکی دیگر از برنامه‌های دکتر طهرانچی بود، او درباره مدل برگزاری آزمون امسال گفت: «برگزاری یک مصاحبه عادلانه را همه داوطلبان انتظار دارند. در دانشگاه آزاد اسلامی برای ما بسیار مهم بود که در این آزمون یک امتحان عادلانه و یکپارچه و یک ارزیابی منصفانه دقیق علمی داشته باشیم.» او ادامه داد: «در دو سال گذشته که یک بار در سطح منطقه‌ای و یک بار نیز در سطح استانی این آزمون صورت گرفت ارزیابی‌ای که برای این دو سال داشتیم این بود که برای اینکه یک امتحان دقیق علمی داشته باشد باید آن را به صورت یکپارچه کشوری برگزار کنیم. دکتر طهرانچی در تکمیل توضیحات خود افزود: «اساتید برجسته از دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های تراز اول کشور را به‌عنوان هیات داوران انتخاب کردیم و چیزی در حدود دو هفته در این واحد امتحانات برگزار خواهد شد. البته داوران جدا از مسائل عمومی داوطلبان، یک بررسی تخصصی نیز برای هر داوطلب خواهند داشت.» او تصریح کرد: «در بازدیدی که در نحوه برگزاری این امتحانات داشتم هم اساتید و هم دانشجویان رضایت کامل داشتند.» افزایش کیفیت دوره‌های دکتری دانشگاه آزاد اسلامی یکی دیگر از سوالات خبرنگاران بود، دکتر طهرانچی در پاسخ به این سوال گفت: «کیفیت و کارآمدی، دو بحث جدی برای دوره دکتری و در کل تحصیلات تکمیلی است. اولا باید پژوهش‌ها کاربردی شود، به‌طور مثال طرح پایش که در دانشگاه آزاد اسلامی طراحی شده، از مهرماه سال جاری به صورت عملیاتی درخواهد آمد و بیش از 20 هزار زمینه پژوهشی نظام‌مند پرداخته خواهد شد. نکته دوم، کنترل کیفیت ورودی، امتحان جامع و خروجی دوره‌هاست که ما برای این موضوع برنامه در نظر داریم و همین‌گونه که در ورودی این مقطع کنترل‌هایی داریم در مرحله آزمون جامع و پایانی نیز کنترل کیفیت یک دانشجو صورت خواهد گرفت، به‌طور مثال در زمان فارغ‌التحصیلی، موضوع کفایت دستاوردهای علمی توسط یک دانشجو یکی از برنامه‌های جدی درنظر گرفته شده است. واقعیت این است که جامعه علمی باید بتواند از مدرک دکتری خود بهره دکتری ببرند.» خبرنگار دیگری درباره ارتباط دانشگاه آزاد اسلامی با سازمان سنجش در کدرشته محل‌های دکتری پرسید، دکتر طهرانچی گفت: «همکاری خوبی بین دانشگاه آزاد اسلامی و سازمان سنجش در حال انجام است. در حال حاضر یک اعتماد بین دانشگاه آزاد اسلامی، وزارت علوم، وزارت بهداشت، سازمان سنجش و دستگاه‌های آموزش عالی شکل گرفته است، به‌طوری که دانشگاه آزاد اسلامی با یک رویکرد کاملا علمی در حال حرکت است نیز مورد تایید دکتر غلامی وزیر محترم علوم قرار گرفته است.» او همچنین در پاسخ به خبرنگار دیگری پیرامون متمرکز برگزار شدن این آزمون نیز گفت:‌ «وقتی که یک داوطلب در یک سطح و توسط اساتید برجسته ارزیابی متمرکز قرار می‌گیرد، به داوطلب اجازه داده می شود که با یک انتخاب و نمره، در محل‌های مورد علاقه خود شرکت کند؛ یعنی با دادن یک نمره داوطلب می‌تواند به آن تکیه کند و مشکلات نمرات سلیقه‌ای نیز به وجود نخواهد آمد. در سال گذشته و در برخی از مراکز، میزان انحراف نمره بالا بود و این موضوع داوطلب را با مشکلاتی روبه‌رو می‌کرد، ما سعی کردیم با همین تصمیم‌گیری، مشکل 50درصد داوطلبان دکتری را حل کنیم، یعنی الان اگر ظرفیت دانشگاه‌های دولتی را 10هزار نفر فرض کنیم و 10 هزار نفر نیز در دانشگاه آزاد اسلامی جذب شوند را اضافه کنیم، 50 درصد مشکل داوطلبان دوره دکتری حل خواهد شد.» او در ادامه و در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره شهریه دانشجو‌ها نیز گفت: «با توافقاتی که صورت دادیم، دانشجویان از مهرماه شاهد افزایش وام‌های شهریه‌ای خواهند بود. افزایش شهریه مشخص و به واحدها ابلاغ شده است و با توجه به منطقه جغرافیایی واحدها بعد از بررسی‌ها اعلام می‌کنیم.»
دکتری طهرانچی سپس به سوال خبرنگار «فرهیختگان» که درباره مساله بیکاری فارغ‌التحصیلان مقطع دکتری و محدودسازی این دوره توسط وزارت علوم بود، پاسخ داد: «آمریکایی‌ها در یک زمانی یک تصمیمی مبنی‌بر کاهش مقطع دکتری داشتند که بعدها فهمیدند این یک اشتباه است و از این رویه منصرف شدند. جالب اینجاست که کشورهای پیشرفته تحصیلات تکمیلی خود را افزایش داده‌اند. نکته دیگر این است که هدف‌گذاری برای مقطع دکتری، اگر تنها شغل پژوهشگری و محققی باشد که این هدف‌گذاری باید براساس فضای دانشگاه صورت بگیرد، اما در جایی که دانشجوی دکتری تربیت می‌شود، او یک افسر در صحنه اقتصاد دانش‌بنیان است. اگر با این نگاه، دانشجوی دکتری تربیت کنیم، بالطبع این ظرفیت برای کشور می‌تواند قابل استفاده باشد. در ایران نسبت تعداد محقق به تعداد جمعیت، هزار به یک میلیون نفر است، در حالی که این آمار در کشورهای پیشرفته، هفت هزار محقق در یک میلیون نفر است که نشان می‌دهد فاصله زیادی با استانداردها داریم. طبیعتا تربیت دکتری برای شغل استادی می‌تواند یک کار محدود باشد، اما در طرف دیگر مثلا در دانشگاه‌های علوم پزشکی، شاهد هستیم، دانشجو تربیت می‌شود که به مردم خدمت کند، نه اینکه به شغل استادی بپردازد.