آوار «امید» با لغزش در بزنگاه

مهدی ملکی
دبیر گروه ورزش
1- یکبار دیگر پای ورزش ایران در لحظه‌ای حیاتی سُر خورد. باز هم لغزیدیم در نقطه‌ای که جای هیچ لغزشی وجود نداشت. تیم ملی والیبال ایران بامداد شنبه در بازی سرنوشت مقابل برزیل قرار گرفت. دیداری که برای هر دو تیم حکم مرگ و زندگی داشت و تیم برنده، حضور در جمع 4 تیم پایانی لیگ ملت‌های والیبال2019 را جشن می‌گرفت. درخشش شاگردان کولاکوویچ از یکسو و از سوی دیگر اظهارات مؤکد بازیکنان مبنی بر اینکه فتح سکو هدف اصلی است، باعث شده بود انتظارات و البته امید مردم و هواداران بالاتر برود. سالن چند منظوره «کردیت یونیون وان» دانشگاه ایلینویز شیکاگو مملو از ایرانی‌هایی بود که اتمسفر سالن را کاملاً به نفع سعید معروف و یارانش تغییر داده بود. ایران برخلاف انتظار دو  ست ابتدایی را بازنده شد و آنها با شعارهای تهییج‌کننده از جمله «ایران... ایران» محرک ویژه‌ای بودند و عاملی مؤثر در تغییر روند بازی. شاگردان کولاکوویچ در ست‌های سوم و چهارم قدرت خود را به حریف تحمیل کردند تا همه چیز به ست پنجم کشیده شود.
2- دقایقی سرشار از هیجان، اضطراب و البته امید، پیش روی تمام آنهایی بود که در نیمه شب پای جعبه جادویی نشسته بودند تا پنجه‌های جادویی بازیکنانی چون سعید معروف و امیر غفور یک پیروزی شیرین را برای‌شان به ارمغان بیاورد. اما چه شد که تمام این امیدها رنگ باخت و روی سر هواداران و مردم آوار شد؟ اگر از مسائلی که به بُعد فنی و تصمیمات کادرفنی مرتبط است عبور کنیم، عوامل مهمی در این میان رخ می‌نماید که بسادگی نمی‌توان از کنار آن گذشت. چگونه تمام تلاش‌ها و اندوخته‌ها در بزنگاه حیاتی از بین رفت؟ موضوعی که پیش از این هم شاهد آن بوده‌ایم و نخستین تجربه تلخ اینچنینی نبود.


3- برای واکاوی این مهم، فاکتورهایی وجود دارد که بدون تردید یکی از آنها «عبرت‌ناپذیری» است. تنها چند ماه از اتفاق عجیب و تلخ در جام ملت‌های آسیا می‌گذرد. بازیکنان تیم ملی فوتبال ایران تحت رهبری کی روش در بازی مقابل ژاپن در صحنه‌ای بازی را رها کردند و برای اعتراض به سمت داور رفتند اما وقتی به خود آمدند که برهم خوردن تمرکز، تاوان سنگینی برای‌شان داشت و بشدت تنبیه شدند. در بازی تیم ملی والیبال مقابل برزیل هم شاهد چنین اتفاقی بودیم. در امتیازهای تأثیرگذار و حساس ست پنجم، ایران بواسطه پیش بودن از برزیل فاصله کمتری تا موفقیت نسبت به حریف داشت اما اشتباه داور و به تبع آن اعتراض شدید بازیکنان و از هم پاشیدن تمرکز، همه چیز را خراب کرد. در واقع در اولین چالش مشابه آنچه در جام ملت‌ها گریبان ورزش‌مان را گرفت، بازهم سربلند نبودیم.
چه بسا تمام نقدها و توصیه‌های کارشناسان در این ماه‌ها هیچ تأثیر مثبتی نداشته و شاهد استمرار تسلط حاشیه بر متن هستیم. وقتی تیمی این پتانسیل و توانایی را دارد که دو ست باخته را جبران کند، حتماً می‌تواند با یک امتیاز از دست رفته، ولو با اشتباه داور هم برنده شود.
 4- مصداق‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد در ورزش همانند دیگر حوزه‌های اجتماعی، از لحاظ روحی شکننده هستیم. هر اشتباهی که توسط عامل بیرونی شکل می‌گیرد را نظام مند می‌کنیم و می‌گوییم که می‌خواهند ما را ببازانند یا نمی‌خواهند موفق باشیم. از سویی گرچه نقیض هایی نیز می‌توان یافت اما در کار تیمی مشکلاتی داریم. فرهنگ و روحیه کار تیمی چیزی است که به عوامل زیادی مثل خانواده، جامعه و سیستم آموزشی بستگی دارد. معمولاً تیم‌های ورزشی‌مان از روانشناس بهره نمی‌برند تا در یک پروسه زمانی، ذهن بازیکنان آماده مواجهه با چنین اتفاقاتی در طول بازی شود. عدم تمرکز لازم در کارگروهی، گاهی هزینه‌ای سنگین به تیم، مردم و باورها و امیدهای شکل گرفته تحمیل می‌کند.