روزنامه ابتکار
1398/04/20
«ابتکار» در هفته مالیات، نقش این ابزار در اقتصاد کشور را بررسی میکند مالیات راهی برای توسعه پایدار اقتصادی
کیمیا نجفیدر همه جای دنیا قوانینی درخصوص مالیات و درآمدهای مالیاتی وجود دارد و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است لازم، اجباری و بلاعوض که ممکن است به شخص، موسسه، دارایی و... تعلق گیرد. مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیتهای اقتصادی است که نصیب دولت میشود. به عبارتی روشنتر مالیات وجوهی است که دولت برای هزینههای عمومی از طریق قوانین مشخصی از اشخصاص دریافت میکند. در این میان عدهای از کارشناسان معتقدند که داشتن فرهنگ مالیاتی در یک اقتصاد بسیار مهم بوده و چگونگی عملکرد ملت در پرداخت مالیات به نوع رفتار دولتها در انجام تعهدات و اقدامات دقیق و به موقع آنها بستگی دارد.
مالیات به عنوان یکی از منابع درآمدی دولت از اهمیت بالایی برخوردار است، اما اگر بخواهیم نگاهی دقیق داشته باشیم، خواهیم دید که میزان دریافت مالیات در ایران قابل قیاس با میزان مالیات دریافتی در سایر کشورها نیست بلکه بسیار کمتر است. البته یکی از دلایلی که برای این مسئله مطرح میکنند، توانایی ایران در فروش نفت است چراکه مردم سهامداران اصلی این درآمدهای نفتی هستند بنابراین نباید وضعیت دریافت مالیات در ایران همانند دیگر کشورها باشد. 16 تا 23 تیرماه هفته مالیات است و همین بهانهای برای پرداختن به این بحث مهم در اقتصاد شد. مرتضی اکبریان، کارشناس مالیات به مناسبت «هفته مالیات»، به تفاوت پرداخت مالیات در ایران و دیگر کشورها اشاره کرد و دراینباره به «ابتکار» گفت: مسئلهای که وجود دارد این است که در ایران کارمندان و کارکنان دولت جزو قشر متوسط جامعه به حساب میآیند، اما میبینیم که در زمان پرداخت مالیات تنها قشری که بدون فوت وقت مالیات را پرداخت میکنند همین کارمندان و کارکنان هستند. اما متاسفانه در مقابل بسیاری از شرکتهای بزرگ وجود دارند که از پرداخت مالیات سر باز میزنند و به روشهای متفاوتی از مدت زمان طولانی برای پرداخت مالیاتشان استفاده میکنند.
این کارشناس مالیات در ادامه به پدیده فرار مالیاتی پرداخت و گفت: متاسفانه در جامعه ما بحث فرار مالیاتی رواج دارد؛ به نوعی ما به پرداخت مالیات عادت نکردهایم. به عنوان مثال میتوانم بگویم که فعالیتهای اقتصادی زیر زمینی انجام میشود و چون اطلاعاتی در دست نیست به راحتی از پرداخت مالیات فرار میکنند. ما میتوانیم به عنوان راهکاری برای جلوگیری از فرار مالیاتی که مسئله مهمی در کشور است، اقدام به کنترل حسابهای بانکی افراد کنیم تا بتوانیم میزان درآمد و فعالیتشان را رصد کرده و طبق آن مالیات دریافت کنیم.
اکبریان درخصوص معافیتهای مالیاتی گفت: من معتقدم که نباید معافیتهای مالیاتی داشته باشیم، اما در مقابل میتوان مشوقهایی را در نظر گرفت تا به عنوان مثال به فردی که به تازگی کسبوکاری را راهاندازی کرده است کمک کنیم. مالیات باید پرداخت شود. به نوعی ما باید فرهنگ مالیاتی داشته باشیم. متاسفانه همانطور که قبلا اشاره کردم ما به پرداخت مالیات عادت نداریم.
معافیتهای مالیاتی برای توسعه برخی از بخشها معمولا اعمال میشود
آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه نیز به فلسفه وجودی مالیات اشاره کرد و به «ابتکار» گفت: در اکثر کشورهای مالیات طبق آنچه در فلسفه وجود آن است اخذ میشود. به عبارتی دیگر دولتها برای تامین هزینهها و ارائه خدمات عمومی نیازمند درآمدی هستند که ما از آن با عنوان مالیات یاد میکنیم.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: مالیات در نهایت باعث رشد در اقتصاد است. البته باید اشاره کنم که مالیات خود در کاهش درآمد ملی تاثیر دارد اما چون از طریق هزینههای دولت به اقتصاد بازمیگردد در نهایت موجب جلو رفتن اقتصاد میشود.
بغزیان به ایراداتی که در نظام مالیاتی کشور وجود دارد اشاره کرد و گفت: حال اگر بخواهیم ایرادی را از نظام مالیاتی کشور بیان کنیم باید بگویم که مالیات هیچگاه ابزار مناسبی برای رونق اقتصاد کشور نبوده است. به عبارتی دیگر میزان این درآمد پایین بوده و در مقابل به بخشی که باید اصابت میکرده، نکرده است. ما میدانیم که کارهای غیر مولد و سوداگران همیشه از پرداخت مالیات فرار کردهاند و پدیده فرار مالیاتی را به وجود آوردهاند که خود معضلی بزرگ در اقتصاد است.
وی افزود: اگر بخواهیم مشکل فعلی مالیات را بررسی و راهحلی را بیابیم نتیجه این میشود که این ابزار باید به عنوان یک سیاست مالی انقباضی و انبساطی برای تشدید رونق و کاهش رکود به کار گرفته شود. باید سازوکاری وجود داشته باشد تا بتوان از بخشهایی که از پرداخت مالیات فرار میکنند و یا بخشهایی که به تناسب درآمدشان مالیات نمیپردازند شناسایی شوند.
این کارشناس اقتصادی در بخشی دیگر از سخنانش درخصوص معافیتهای مالیاتی گفت: معافیتهای مالیاتی برای توسعه برخی از بخشها معمولا اعمال میشود. اما اینگونه معافیتها باید مدت مشخصی داشته و هدفمند باشند. اگر برخی از بخشها مالیات نمیپردازند به این دلیل است که به سمت تولید بروند نه اینکه تجارت را پیشه کنند. به نظر من همه معافیتها و حمایتها باید بررسی شوند تا ببینیم چه نهادهایی مستحق این حمایت هستند. باید ببینیم آن قشری که قرار بر حمایت از آنها بوده توانستهاند تاثیر مثبتی داشته باشد و از فرصتی که دولت در اختیارشان قرار داده استفاده کنند یا خیر؟
هفته مالیات سبب توجه بیشتر به مالیات میشود
اختصاص دادن یک هفته به مالیات نشاندهنده اهمیت آن است. اما نکته اینجا است که به مالیات، این ابزار کنترل و همچنین یکی از منابع مهم درآمدی دولت، آنطور که باید و شاید توجه نمیشود. این درحالی است که عامه مردم هم علاقهای به مسئله مالیات و پرداخت آن ندارند. برخی افراد مالیات را پرداخت پول زور به دولت میدانند در حالی که بررسیها نشان میدهد بخشی از درآمدهای مالیاتی برای بخشهایی دریافت میشود که در آبادانی شهرها تاثیر بسزایی دارد. در این میان به نظر میرسد که باید به دنبال راهکارهایی برای ترویج فرهنگسازی مالیاتی باشیم چراکه امر مهمی برای پیشبرد اهداف است. البته باید توجه داشته باشیم که افراد جامعه نگاه مثبتی به پرداخت مالیات ندارند. عدهای صاحبنظران معتقدند که این نگاه منفی نتیجه عدم دریافت مناسب خدمات از سوی دولت است. آنها میگویند اگر این نگاه منفی کمرنگ شود، به مرور زمان فرهنگ اخذ مالیات میتواند به نتیجه مطلوبی برسد. ما باید توجه داشته باشیم که در شرایط کنونی مشارکت صاحبان ثروت و درآمد در تامین منابع پایدار غیرنفتی از حیاتیترین نیازهای اقتصادی کشور به شمار میرود و باید به آن توجه ویژهای داشت چراکه در زمان تحریمها مالیات میتواند تاثیر بیشتری بر اقتصاد ما بگذارد.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از سختگیری بیسابقه درخصوص یک تئاتر گزارش میدهد
خاموشی «عاشقانههای خیابان» در ابهام
علیرضا صدقی
در مدار مخالفت با منافع ملی
«ابتکار» در هفته مالیات، نقش این ابزار در اقتصاد کشور را بررسی میکند
مالیات راهی برای توسعه پایدار اقتصادی
بزرگترین افتخار تاریخ والیبال ایران رقم میخورد؟
دوباره هیجان توپ و تور
«ابتکار» از سفر مشاور ارشد رئیسجمهوری فرانسه به تهران پیش از نشست 24 تیرماه گزارش میدهد
مقابله صدا و سیما با دولت ادامه دارد
مهر 98 آیا مدارس نوساز را به خود خواهد دید؟
بازگشت مدارس دهه شصتی به تهران
در جلسه هیئت دولت
روحانی: توقیف نفتکش ایرانی توسط انگلیس بسیار سخیف و غلط بود
ظریف در جمع خبرنگاران:
جلسه شورای حکام موضوعیتی در حوزه برجام ندارد
رئیس قوه قضائیه:
مردم باید روند تغییر را احساس کنند
در جلسه هجدهم دور سوم رسیدگی به پرونده بانک سرمایه مطرح شد
پرداخت ۱۰ میلیارد تومان رشوه به رئیس دفتر رئیس ادوار مجلس