روزنامه ابتکار
1398/04/20
«ابتکار» از سختگیری بی‌سابقه درخصوص یک تئاتر گزارش می‌دهد خاموشی «عاشقانه‌های خیابان» در ابهام
گروه فرهنگ و هنر - چند روزی است که ماجرای لغو مجوز ناگهانی نمایش «عاشقانه‌های خیابان» در صدر اخبار تئاتر قرار گرفته است. این اولین باری نیست که خانواده تئاتر با مشکلاتی پیرامون مجوز روبه‌رو می‌شوند و حالا اتفاقی که برای این تئاتر رخ داده، باعث شده تا انجمن بازیگران خانه تئاتر هم به این اتفاق واکنش نشان دهد.«عاشقانه‌های خیابان» نام آخرین اثر شهرام گیل‌آبادی است که از میانه‌های خرداد ماه در تماشاخانه ایرانشهر به روی صحنه رفت. در این اثر که روایتی داستانی و عاطفی از زندگی دست‌فروشان مترو است، بازیگرانی چون سیما تیرانداز، الهام پاوه‌نژاد و ژاله صامتی و با حضور رضا یزدانی به عنوان بازیگر و خواننده به ایفای نقش می‌پردازند. این نمایش که به گفته کارگردان، اثری تحقیقی است روز 17 تیر ماه پس از 20 روز اجرا، توسط اداره ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی لغو مجوز شد. سید وحید فخر موسوی، رئیس اداره ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی درباره دلایل این تصمیم به مهر گفت: در اجرای این اثر نمایشی مواردی مشاهده شده بود که در بازبینی‌های قبل از اجرا وجود نداشت و از همین رو نامه‌ای به تماشاخانه ایرانشهر ارسال شد مبنی بر اینکه با این اوصاف نمایش اجازه اجرا ندارد. بعد از رفع موارد مورد نظر و اصلاح و بازبینی مجدد نمایش می‌تواند مجدداً به صحنه برود اما تا امروز هنوز درخواستی از طرف تماشاخانه ایرانشهر مبنی بر پذیرش این موارد به ما ارسال نشده است.
او ادامه داد: از آنجا که درخواست مجوز اجرا برای نمایش‌های متقاضی از طرف سالن‌ها و تماشاخانه به ما داده میشود، ما نیز تایید نهایی برای اجرای یک اثر نمایشی و یا موارد دیگر را به سالن‌ها ارسال می‌کنیم و در‌مورد این نمایش نیز با تماشاخانه ایرانشهر مکاتبه داشته‌ایم و تا این لحظه نیز هنوز جوابی از طرف آقای رجبی معمار، رئیس تماشاخانه ایرانشهر دریافت نکرده‌ایم.
این در حالی است که الهام پاوه‌نژاد، بازیگر این اثر در صفحه اینستاگرامش پستی منتشر کرد با این مضمون که «نمایش «عاشقانه‌های خیابان» به کارگردانی شهرام گیل‌آبادی در شرایطی که تمام بلیت‌های اجرا تا روز جمعه ۲۳ تیرماه به پایان رسیده بود، بدون اطلاع به گروه و به‌ناگاه توقیف و لغو مجوز شد.
گروه تئاتر «ب» ضمن کذب دانستن مصاحبه رئیس نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی هرگونه مغایرتی از بازبینی تا اجرا را رد کرده و صحت کار خود را مطابق با بازبینی (با استناد به فیلم بازبینی) اعلام می‌دارد. دلیلی برای توقیف نمایش به گروه اعلام نشده است».
همچنین شهرام گیل‌آبادی، کارگردان نمایش در گفت‌وگویی با ایرنا ضمن رد اعلام قبلی به گروه، گفت: «در روزهای ابتدایی مواردی به گروه از سوی اعضای شورای ارزشیابی و نظارت اعلام شد که به هیچ وجه مواردی مهم و آسیب‌زا در مسیر جلوگیری از اجرای این اثر نمایشی نبود. تاکید می‌کنم این نمایش مواردی از این دست که باعث توقف اجرا و جلوگیری از اجرای عمومی اثر میشود نداشته و نه به شکل شفاهی و شکل کتبی از طرف شورای ارزشیابی و نظارت مرکز هنرهای نمایشی به این گروه اعلام نشده است. این در شرایطی است که باخبر شدیم برای نخستین بار در تاریخ تئاتر بعد از انقلاب، مجوز و پروانه اجرای نمایش عاشقانه‌های خیابان به شکل قطعی باطل شده است».
این در حالی است که رئیس اداره ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی در‌این‌باره گفته است: «اینکه عنوان می‌کنند توقیف این نمایش بدون اطلاع گروه انجام شده است، صحت ندارد چون نامه‌نگاری‌ها طبق روال با تماشاخانه انجام شده و طبیعتاً از طریق آنها به گروه اعلام میشود. همانطور که توضیح دادم شورای ارزشیابی و نظارت نامه‌نگاری‌ها را انجام می‌دهد و از طرف مسئولان سالن اجرا پیگیر قضایا خواهد بود، نه از طرف گروه نمایشی».
از سوی دیگر این کارگردان در نشست خبری‌ای که پیش از روی صحنه رفتن نمایش برگزار شد از تهدیداتی از سوی برخی رسانه‌ها برای جلوگیری از روی صحنه رفتن اثرش خبر داد. او در نشست خبری مذکور گفته بود: «وقت آن رسیده که بعضی از رفقا، قلم‌به‌مزدی را کنار بگذارند و گاهی اوقات قلم به سمت مردم حرکت کند و این قلم تبدیل به صدای مردمی شود که صدا ندارند. حرف نزدن از آسیب اجتماعی، راه حل نیست که رسانه‌ای به سمت تهدید برود که به ما بگوید «اگر به این موضوعات بپردازید، ما طور دیگری عمل می‌کنیم»! هر طور که دوست دارید عمل کنید! برای من تفاوتی ندارد! ما تا انتهای راهی که انتخاب کرده‌ایم، پیش می‌رویم».
با در کنار قرار دادن قسمت‌های مختلف این ماجرا و تناقض‌های بی‌شمار، سوالات بسیاری در ذهن مخاطبان ایجاد میشود. به دلیل همین تناقض‌ها، انجمن بازیگران خانه تئاتر نیز در بیانیه‌ای خواستار قطع فشار نهادهای غیرمسئول بر تئاتر، پایان دادن به توقیف نمایش‌های دارای مجوز و نشست با مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی شد. در متن این بیانیه آمده است: «توقیف و تهدید و محدودیت، دیگر از امور روزمره تئاتر شده است و در این میان کسی پاسخگوی امنیت حرفه‌ای و روانی گروهی که با کاری جانفرسا نمایشی را اجرا می‌کنند نیست. در شرایط دشوار و پراضطراب کنونی که به صحنه بردن یک نمایش خود جسارت و همتی بیش از پیش می‌طلبد، توقیف هر نمایش نه تنها باعث خسارت اقتصادی، بلکه لطمات روحی به بازیگران و کارگردان و عوامل نمایش میشود.
دم به دم دایره حیات تئاتر محدودتر میشود. فشارهای بیرونی که در ابتدا با حملات رسانه‌ای آغاز میشود، به تحمیل نظرات به مسئولان محتاط تئاتر منجر و دست آخر حتی با دخالت مستقیم نهادهای غیرمسئول مواجه میشود.
و به تازگی بهانه بدیعی نیز برساخته شده است و آن عدم تطابق اجرا با تصاویر ضبط شده بازبینی است. گویی مدیران مربوطه نمی‌دانند (و شاید می‌دانند) که تئاتر موجودی زنده است و تفاوت اجرای هر روز با روز دیگر از ویژگی‌های هنر نمایش است. در این میان تکلیف نمایش‌های تعاملی چه میشود؟ با چنین محافظه‌کاری تحمیلی تکلیف خلاقیت زنده تئاتر چه میشود؟
انجمن بازیگران خانه تئاتر ضمن اعتراض به توقیف و محدودیت و ممیزی رو به گسترش در حوزه تئاتر، موارد زیر را خواستار است: قطع فشار نهادهای غیرمسئول بر تئاتر، حمایت مسئولان مربوطه از کلیه نمایش‌های در حال اجرا و فعالان تئاتر، پایان دادن به توقیف نمایش‌های دارای مجوز، نشست مسئولان اداره کل هنرهای نمایشی با هیئت مدیره خانه تئاتر برای یافتن راهی برای برون‌رفت از وضعیت کنونی توقیف و سانسور تئاتر.»
در هر حال به دلیل تناقض‌های بالا بین گفته‌های کارگردان نمایش و رئیس اداره ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی همچنان علت لغو مجوز این نمایش واضح و شفاف نیست، آیا تغییر جزئیاتی کوچک در اجراهای مختلف که آن‌هم به دلیل زنده بودن نمایش امری اجتناب‌ناپذیر است، باعث چنین سخت‌گیری‌ای شده؟ آیا اجراهای عمومی به اندازه‌ای با بازبینی نهایی گروه برای اجرای عمومی مقابل اعضای شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی مغایرت داشته که مجوز نمایشی در میانه راه لغو شود یا دلیل دیگری وجود دارد؟
در هر صورت بنابر خواست کارگردان که گفته با تمام احترامی که برای تماشاگران این اثر نمایشی قائل است، به دلیل رفتار غیرحرفه‌ای اداره کل هنرهای نمایشی، حتی در صورت درخواست آنها برای برای بازبینی مجدد و اجرای عمومی موافقت نخواهد کرد زیرا او و گروهش به دلیل احترام به نگاه حرفه‌ای دیگر به اجرای عمومی این اثر نمایشی نخواهند پرداخت؛ «عاشقانه‌های خیابان» به پایان راه رسیده است ولی آیا این اتفاق، بدعتی تازه برای لغو مجوز در حوزه تئاتر خواهد بود؟
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» از سختگیری بی‌سابقه درخصوص یک تئاتر گزارش می‌دهد
خاموشی «عاشقانه‌های خیابان» در ابهام
علیرضا صدقی
در مدار مخالفت با منافع ملی
«ابتکار» در هفته مالیات، نقش این ابزار در اقتصاد کشور را بررسی می‌کند
مالیات راهی برای توسعه پایدار اقتصادی
بزرگ‌ترین افتخار تاریخ والیبال ایران رقم می‌خورد؟
دوباره هیجان توپ و تور
«ابتکار» از سفر مشاور ارشد رئیس‌جمهوری فرانسه به تهران پیش از نشست 24 تیرماه گزارش می‌دهد
مقابله صدا و سیما با دولت ادامه دارد
مهر 98 آیا مدارس نوساز را به خود خواهد دید؟
بازگشت مدارس دهه شصتی به تهران
در جلسه هیئت دولت
روحانی: توقیف نفتکش ایرانی توسط انگلیس بسیار سخیف و غلط بود
ظریف در جمع خبرنگاران:
جلسه شورای حکام موضوعیتی در حوزه برجام ندارد
رئیس قوه قضائیه:
مردم باید روند تغییر را احساس کنند
در جلسه هجدهم دور سوم رسیدگی به پرونده بانک سرمایه مطرح شد
پرداخت ۱۰ میلیارد تومان رشوه به رئیس دفتر رئیس ادوار مجلس
