روزنامه همدلی
1398/04/18
مهدی ذاکریان در گفتوگو با همدلی: هشدار به اروپا لازم بود
همدلی:گام دوم ایران اجرایی شد تا ایران در پاسخ به اهمال اروپا در خصوص عمل به تعهدات برجام تصمیمی بر اساس منافع ملی را اجرایی کند. با این حال باید اذعان داشت، ایران شرایط به غایت خطیری را تجربه می‌کند و به همین دلیل لازم است، فضای بین‌المللی به گونه‌ای مدیریت شود تا هزینه‌ها تا جایی که ممکن است پایین بیایند و دستاوردها، دستاوردهایی حداکثری باشند.مهدی ذاکریان استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسایل بین‌الملل در گفتوگو با «همدلی» به پرسش‌های طرح شده پاسخ می‌گوید:
ایران گام دوم را شروع کرد. این شرایط را باید شرایطی خاص تلقی کرد؟
به نظر من، نه. ما از روز اولی که توافق بین‌المللی هسته‌ای به امضاء رسید، نکته به نکته تعهدات‌مان را طبق مواردی که متعهد شده بودیم اجرا کردیم. حتی زمانی که تعداد سانتریفیوژهای ما بیشتر از امروز بود، پلوتونیوم تولید می‌کردیم و ... به هیچ عنوان از آنها برای مصارف غیر صلح‌آمیز استفاده نکردیم. در شرایط فعلی هم گام دوم را در حالی برداشته‌ایم که شیوه، شیوه‌ای غلط نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند جمهوری اسلامی را به تحرکی خارج از قرارداد منعقد شده متهم کند. اما ما صحبت‌مان این است که آیا جامعه بین‌المللی به رفتارهای ایران اعتماد دارد یا ندارد؟ اساسا آمریکا و غرب معتقد بودند که فعالیت‌های ایران می‌تواند در مسیر غیر صلح‌آمیز قرار بگیرد و به همین دلیل، ضمانت‌هایی می‌خواستند تا مرزهای فعالیت صلح‌آمیز مخدوش نشود و در مذاکرات برجام، مثلا از سطح ذخایر ایران اورانیوم و پلوتونیوم و همچنین میزان غنی‌سازی اعلام نگرانی کردند و متقابلا جمهوری‌اسلامی هم نقض تحریم‌ها را طلب کرد و آنها به ما قول دادند تا قطعنامه‌‌‌‌ها را نقض کنند و در صنعت هواپیما ایران را همراهی کنند و منابع مالی بلوکه شده‌مان را آزاد کنند و در نتیجه، طرفین باهم به توافق رسیدند که اتفاقا توافقی مهم هم بود. اما یک طرف توافق که اتفاقا طرفی مهم هم است، به یکباره زیر میز زد و برجام را به کلی نقض کرد.
آمریکا به دیگران هم می‌گوید، برجام را نادیده بگیرید!
دقیقا! آمریکا یا همان ترامپ به شدت در حال تلاش است تا از نفوذ خودش بهره برده و اروپایی‌ها را هم از ماندن در برجام منصرف کنند. خب! در چنین حالتی چطور می‌توانند توقع داشته باشند ایران مو به مو به تعهداتش عمل کند و در حالی که نگرانیهای ما سر جای خودش است، نگرانیهای آنها به طور کامل برطرف شود؟ دقیقا به همین دلیل، گام دوم را باید تصمیمی هوشمندانه بدانیم که ایران از طریق این تصمیم به طور پله‌ای به طرفین خود این پیام را می‌دهد که ماندن در برجام همان طور که از سمت ما باید جدی گرفته شود، باید آنها هم به تعهدات برجامی‌شان بدون هیچ کم و کاستی عمل کنند. در واقع پله‌ای عمل کردن به این معنی است که اگر شما برگردید، ما هم بر می‌گردیم و اگر تعهدات برجام را فقط برای ایران لازم‌الاجرا می‌دانید که خب! دلیلی ندارد ما چنین مطالبه غیرمنطقی و غیرقانونی‌ای را جدی بگیریم.
سوال این است، این عمل درست موثر واقع میشود؟
اروپایی‌ها که تا الان کاملا حق را به ایران می‌دهند. البته باید آنها را باید توجیه کرد، هدف ایران از اجرایی کردن گام‌های اول و دوم این است که برای شما ایجاد انگیزه کند که به برجام برگردید.
گروهی قویا اصرار به این دارند، در شرایطی که شرایطی بحرانی را در حال تجربه کردن هستیم بهتر بود به جای گام دوم، رویکردی تعاملی‌تری را مدنظر قرار می‌دادیم.
اینکه در چنین فضایی سناریوهای متعددی به ذهن‌ها می‌رسد امری طبیعی و غیرقابل اجتناب است. با این حال در امنیت ملی و سیاست‌خارجی‌مان سناریوی گام دوم را انتخاب کرده‌ایم.
در چنین شرایطی فضای داخل باید چطور مدیریت شود تا بلکه تبعات منفی را کمتر کنیم؟
ما باید در داخل کشور باید به سمت ابتکارهایی نو برویم تا بتوانیم بهره‌وری‌مان از پتانسیل‌‌های موجود در فضای اقتصادی را به بیشترین حالت ممکن خود برسانیم. ما باید با پدیده‌ای چون ترامپ مقابله کنیم که خب! معلوم است، این کار دشواری است. البته باید همه تلاش‌مان را به کار بگیریم تا بتوانیم با نظام بین‌الملل همنشینی و همصدایی را تجربه کنیم. مخصوصا در موضوع‌های مربوط به اقتصاد نه ما و نه هیچ کشور دیگری نمی‌تواند در حالت انزوا اهدافش را هدف‌هایی محقق شده ببیند. در واقع سیاست خارجی ابزار لازم رونق و توسعه اقتصادی است که موردهایی چون تولید ملی و اشتغال ... را شامل میشود. پس باید گفت، مناسبات ما با جهان احتیاجی جدی به ترمیم دارد.
برخی هم در داخل تندروی می‌کنند و بدون اینکه مسئولیتی داشته باشند، به مسایل مربوط به دیپلماسی ورود می‌کنند. این قبیل تحرکات را چطور می‌توان تحلیل کرد؟
در جمهوری‌اسلامی، دستگاه سیاست‌خارجی تا جایی که قانون را دور نزند، اختیار تام به تصمیم‌گیری دارد. قانون اساسی هم مرز را رهبری، رئیس‌جمهوری، وزیرامورخارجه و مجلس تعیین کرده است. اما اینکه نهادهایی خارج از این مرز بخواهند دخالت کنند را باید فعلی غیرقانونی دانست. مثل یورشی که چند سال پیش به سفارت عربستان بردند و همه دیدند که چقدر هزینه‌ساز شد و حتی به عبارتی وجهه نظام را زیر سوال برد.
ممنون، نکته‌ای مانده است؟
نظام در اجرایی کردن گام دوم به هر حال یک تصمیم مهمی گرفته است. در چنین حالتی حتما لازم است همه در کنار هم باشیم و با کنار گذاشتن اختلاف سلیقه‌ها بتوانیم فضا را برای خروج از بحران فعلی مهیا کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
شائبه‌های بازپس‌گیری امضای نمایندگان برای استیضاح وزیران استیضاح یا معامله؟
همدلی آمار بالا و دلایل ازدیاد روزافزون زندانیان کشور را بررسی می‌کند زندانیان، هر روز بیشتر از دیروز
سال گذشته، 747 هزار کارگر بیکار شدند
مهدی ذاکریان در گفتوگو با همدلی: هشدار به اروپا لازم بود
«همدلی»، نتایج طرح آمارگیری نیروی کار مرکز آمار ایران، درباره کاهش نرخ بیکاری در بهار سال جاری را ارزیابی کرد
عبدالصمد خرمشاهی در گفتوگو با همدلی: عناوین مجرمانه در کشور ما زیاد است
ولی‌الله شجاع‌پوریان تنوع قومی کاهنده اثرات تحریم
چه باید کردی برای تندروها
ترجیح اروپا، امریکا است
18 تیر بختکی بود که به جان دانشگاه افتاد
حجت شریفی، عضو شورای منتخب متحصنین کوی دانشگاه تلاش برای زمین‌گیر کردن جنبش دانشجویی
