«ابتکار» از تلاش برخی اشخاص برای برگزاری جلساتی به اسم گفت‌وگوی ملی گزارش می‌دهد

«گفت‌وگوی ملی» یا شوی انتخاباتی
الهام برخوردار
در شرایطی که جناح‌ها و جریان‌های سیاسی به بن‌بست گفتمانی رسیده‌اند و نخبگان فکری آنها تا کنون نتوانسته‌اند چاره‌ای برای این بی‌رمقی و کمای حزبی بیندیشند، انتظار می‌رود که جریان‌های سیاسی برای ایجاد هیجان در فضای سیاسی کشور و بالا بردن سطح مشارکت سیاسی اختلافات را کنار گذاشته و در راستانی منافع ملی حرکت کنند. یکی از مصادیق چنین امری «گفت‌وگوی ملی» است، طرحی که اکثر تحلیل‌گران سیاسی بر لزوم آن در چنین شرایطی بیش از گذشته تاکید می‌کنند. تاکنون بسیاری از فعالان سیاسی، اجتماعی و مدنی بارها و در مقاطع مختلف بر لزوم ایجاد گفت‌وگوهای ملی برای رسیدن به انسجام و وحدت تاکید کرده‌اند. چه آن زمانی که رئیس دولت اصلاحات در سال 95 بحث «آشتی ملی» را مطرح کرد و چه پس از آن که عارف رئیس فراکسیون امید مجلس بحث گفت‌وگو‌های ملی را کلید زد؛ هدفی جز هماهنگی، وحدت و انسجام ملی در راستای منافع ملی مدنظر نبود.
بنابراین بحث گفت‌وگوی ملی سال‌هاست که مطرح شده است و اولین‏بار نیز این موضع از سوی اصلاح‌طلبان مطرح شد. «راه‏حل مسائل کشور، وحدت، انسجام و راه‌اندازی گفت‌وگوی ملی است» اسحاق جهانگیری با این جمله، سنگ بنای «گفت‌وگوی ملی» را محکم‎تر از سایر چهره‌های سیاسی گذاشت. درواقع «گفت‌وگوی ملی» با چراغ سبز اسحاق جهانگیری، اول از همه نمایندگان مجلس را آماده حرکت کرد. اما با این وجود باز هم مشکلاتی بر سر راه اجرای آن وجود دارد. کما اینکه برخی اصولگرایان برای تحقق این گفت‏و‏گو شرط گذاشتند.


طرح آغاز گفت‌وگوهای ملی نخستین‏بار از سوی فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی مطرح و ریاست این فراکسیون مسئول پیگیری آن شد. امروز اما با گذشت نزدیک به دو سال از طرح آن، این موضوع نتایج ملموسی را به ارمغان نیاورده است. درواقع می‌شود گفت نخستین بحث جدی در رابطه با گفت‏وگوی ملی در سال 96 به دیدار نوروزی محمدرضا عارف با رئیس مجلس، علی لاریجانی برمی‌گردد. البته پس از دیدار رئیس فراکسیون امید و رئیس مجلس مسئله گفت‌وگوی ملی کمتر در رسانه‌ها مطرح شد تا اینکه محمدرضا باهنر، دبیر‏کل جبهه پیروان خط امام و رهبری چند‏بار در مصاحبه‌های خود از این عنوان یاد کرد. باهنر در یکی از نشست‌های خبری خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه جلسات «گفت‌وگوی ملی» با حضور چه شخصیت‌هایی برگزار می‌شود و چه موضوعاتی مطرح می‌شود، گفته بود: این جلسات دارای تشکیلات خاص و ساختارمند و دارای مرامنامه و اساس‌نامه نیست؛ بلکه ایده‌ای است که آرام آرام در حال شکل گرفتن است. پیش از این هم گفته شده بود که آشتی ملی ایجاد شود اما هدف ما این نیست چون مردم با هم قهر نیستند.
پرچم‏داران گفت‌وگوی ملی چه کسانی هستند؟
اواخر اردیبهشت‏ماه سال جاری بود که محمدرضا باهنر رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری از آغاز گفت‌‏وگو با برخی اصلاح‌طلبان از جمله محمدرضا عارف در راستای گفت‌وگوی ملی خبر داد. او البته این جلسات را گعده سیاسی نامید. این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه این گفت‏وگوها فعلا گعده است، گفته بود: ممکن است من یک چهره شناخته‏شده در جریان اصولگرا باشم، اما از طرف اصولگرایان هیچ ماموریتی برای حضور در این جلسات ندارم. قاعدتا آقای عارف هم از طرف اصلاح‌طلبان هیچ ماموریتی ندارد.
محمدرضا باهنر که تا پیش از این دیدارهای او و عزت‌الله ضرغامی با حضور محمدرضا عارف را بیشتر گعده سیاسی می‌نامید روز گذشته در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای با بیان اینکه محمدرضا عارف، حجت‌الاسلام احمد مازنی، عزت‌الله ضرغامی، محمد صدر،‌ حجت‌الاسلام ابوترابی‌‌فرد و خود من عضو این گفت‏وگو هستیم، از افزایش تعداد اعضا خبر داده و گفته: به‌دلیل شناور بودن ممکن است برخی به این لیست اضافه شوند و یا از این لیست خارج شوند.
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه جلسات «گفت‌وگوی ملی» در حال برگزاری است درباره خروجی جلسات گفت‏و‏گوی ملی به خبرآنلاین گفته: هر دو گروه اصلی اصولگرا و اصلاح‌طلب در ارزیابی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که یکسری اشکالات در کشور وجود دارد، بناست در جلسات این دغدغه‌ها از سوی هر دو طرف مطرح شود تا اگر با هم به تفاهم رسیدند وارد فاز اجرا برای حل‏و‏فصل آن شوند. طبیعی است که برای حل مشکلات، نتیجه مذاکرات و راهکارهای درنظر‏گرفته‏شده در جلسات گفت‏و‏گوی ملی که به تایید هر دو جریان رسیده به نمایندگان مجلس، دولت و رهبری اعلام شود. به طور مثال، قطعا هر دو گروه معتقدند که ما در انتخابات پیش‌رو باید مشارکت حداکثری و بسیار فعال داشته باشیم؛ ما در نشست‌های گفت‏و‏گوی ملی درباره راهکارها به بحث می‌نشینیم تا چنانچه نتیجه‌ای حاصل شود آن را به رهبری، شورای نگهبان، مجلس و دولت اعلام کنیم. نکته قابل تامل این است که در ارائه راهکارها هر دو جریان به تفاهم رسیده‌اند که گامی رو به جلو خواهد بود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه تاکنون دو الی سه جلسه برای گفت‌وگوی ملی برگزار شده است، گفته: این جلسات به صورت ماهانه در دفاتر اعضا برگزار می‌شود و به طور حتم در آینده به مجموعه فعلی افرادی اضافه خواهند شد، شیوه اضافه شدن هم اینگونه است که از سوی افراد حاضر اعضایی معرفی می‌شوند تا چنانچه به تایید سایر اعضا رسید افراد جدید به مجموعه اضافه شوند.
هر‏چند شنیدن چنین خبرهایی باعث امیدواری است و صددرصد کسی مخالف گفت‌وگوی ملی نیست، اما باید دید که چه افرادی متولی آن از سوی هر دو جریان سیاسی باشند و اینکه آیا می‌شود از چنین گعده‌هایی انتظار نتیجه مطلوب داشت. باید توجه داشت که گفت‌وگوی ملی‏ ‏چیزی بیشتر از مشارکت در یک بازی سیاسی است که طرفین در مقابل هم قرار می‌گیرند. گفته می‌شود هیچ‏کدام از این افراد نماینده دو جریان سیاسی اصلاح‏طلبان و همچنین اصولگرایان نیستند، اگر اینگونه است پس قرار است در مورد موضوعات مورد اختلاف چه طیف‌ها و جریانی صحبت شود. آیا همین افراد می‌توانند نمایندگی جریانی محسوب شوند و موضوعات و انتظارات یک حناح سیاسی را مطرح کنند و آیا اصلا جناح‌های سیاسی این اشخاص را به نمایندگی خود قبول دارند.