روزنامه ابتکار
1398/04/17
ایران روز گذشته به طور رسمی عبور از غنی‌سازی بالای 3.67 درصد را عملیاتی کرد توپ برجام در زمین 1+4
گروه ایران و جهان - با پایان ضرب‌الاجل دو ماهه ایران به 1+4 که 16 اردیبهشت ماه گذشته از سوی شورای عالی امنیت ملی کشورمان مطرح شد، ایران روز گذشته با ورود عملی به گام دوم هسته‌ای، اعلام کرد که از این پس سقف غنی‌سازی اورانیوم 3.67 را رعایت نخواهد کرد و به موازات آن بنا به نیازهای خود غنی‌سازی اورانیوم را در دستور کار قرار خواهد داد.این خبر همانطور که پیش از این توسط رئیس‌جمهوری و برخی دیگر از مقامات ارشد کشورمان مورد تاکید واقع شده بود، روز گذشته توسط علی ربیعی سخنگوی دولت، عباس عراقچی معاون وزارت خارجه و بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران طی نشست خبری مشترک اعلام شد. در همین راستا ربیعی با بیان اینکه به طور مقدماتی از سطح غنی‌سازی 3.67 عبور کرده و غلظت غنی‌سازی در آینده بر اساس نیاز ایران صورت خواهد گرفت، گفت: هرچند برجام منافع همگان را تامین می‌کند، اما به هر قیمتی حاضر به ماندن در آن نیستیم. عباس عراقچی نیز روز گذشته در این نشست خبری با تشریح جزئیات برنامه ایران در گام دوم هسته‌ای اعلام کرد که این موارد طی نامه‌ای از سوی محمدجواد ظریف به اطلاع فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواهد رسید. همچنین این اقدام در داخل برجام بوده و نقض توافق هسته‌ای محسوب نمی‌شود. به همین دلیل همزمان شکایت‌های خود را از آمریکا و اروپا ارائه خواهیم داد. او همچنین با بیان اینکه در دور جدید گفت‌و‌گوهایی که قرار است صورت بگیرد، باید به راه حلی عملی دست یافت، تصریح کرد: اگر اروپا از طریق اینستکس قادر به پاسخگویی خواسته‌های ایران بود، گام دوم هسته‌ای برداشته نمی‌شد.
اما مهم‌ترین بخش‌های صحبت‌های عراقچی آنجایی بود که اعلام کرد، اگر رفت و آمدها و مذاکرات روزهای آتی به نتیجه نرسد، پس از 60 روز به گام سوم هسته‌ای وارد خواهیم شد. پیش از این برخی محافل کارشناسی اعلام کرده بودند که هر چند برنامه آتی ایران برای کاستن از تعهدات خود کاملاً مشخص نیست، اما احتمال دارد گام سوم خروج از برجام و گام چهارم نیز خروج از NPT باشد چرا که به گفته برخی از مسئولان، ایران تاکنون در‌مورد NPT تنها اجرا کننده محدودیت‌های این معاهده بوده و از حقوق مندرج در آن بهره‌مندی کسب نکرده است.
در همین رابطه عراقچی دیروز به خبرنگاران گفت که با همکاری سازمان انرژی اتمی یک طرح گام به گام را طراحی کرده‌ایم که در گام‌های بعدی چه اقدامی را می‌توانیم انجام دهیم. وقتی مقرر شد دو گام را با هم اعلام کردیم اما برای گام سوم ترجیح می‌دهیم که بعد از مهلت ۶۰ روز و در فرصت مقتضی اعلام کنیم.
سفرهای آتی به ایران باید با نتایج عملی همراه باشد
از سوی دیگر در حالی که پس از مذاکرات تلفنی یکشنبه شب میان امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه و حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشورمان، کاخ الیزه طی بیانیه‌ای با ابراز نگرانی از ورود ایران به گام دوم هسته‌ای، خبر داده بود که دو طرف قرار است به گفتوگوهای خود در این زمینه ادامه دهند و توافق کرده‌اند که تا ۱۵ ژوئیه (24 تیر) شرایط از‌سرگیری مذاکرات میان تمام طرف‌ها و کاهش اختلافات را فراهم کند، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان تاکید کرد: اعلام می‌کنیم در‌مورد سفرهایی مانند سفر ماکرون به تهران و مذاکرات با وزرای خارجه 1+4، ایران خواهان سفر و گفتوگوهای نمایشی نیست و این سفرها زمانی مطلوب ایران واقع میشود که دارای نتیجه باشد. همچنین عراقچی با بیان اینکه امیدی به اینستکس و اروپا نبسته‌ایم و این موضوع را نیز به تمامی دستگاه‌ها اعلام کرده‌ایم، تصریح کرد: دیگر واحدی به نام 1+5 وجود ندارد و آمریکا در‌صورت برداشتن تحریم‌ها می‌تواند در مذاکرات میان ایران و 1+4 (اتحادیه اروپا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه) شرکت کند. از سوی دیگر برجام به عنوان یک پرونده بسته شده به هیچ عنوان قابل مذاکره مجدد نیست.
شیب غنی‌سازی ایران بالا خواهد رفت
این در حالی است که روز گذشته بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران نیز با بیان اینکه رونوشت تغییر سطح غلظت غنی‌سازی اورانیوم را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحویل داده‌‌ایم، گفت: پیش‌بینی ما این است که تا صبح دوشنبه، ایران از سطح غنی‌سازی 3.67 فراتر می‌رود و شیب غنی‌سازی نیز بنا به دستوری که می‌گیریم به سمت بالا خواهد رفت. او همچنین در‌مورد جلسه‌ای که آمریکایی‌ها قرار است روز چهارشنبه در شورای حکام آژانس به واسطه کاستن از تعهدات هسته‌ای ایران برگزار کنند نیز گفت: افزایش ذخیره اورانیوم و غنی‌سازی بالای 3.67 موضوع پادمان و پروتکل الحاقی نبوده و برجام در این مورد سازوکار خاص خودش را دارد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشورمان همچنین درخصوص گام سوم هسته‌ای ایران نیز گفت: در ارتباط با گام سوم در سازمان انرژی اتمی اجرا کننده هستیم، نه تصمیم گیرنده. در نتیجه اطلاعات فنی را ارائه می‌دهیم. در این رابطه لیست مطولی داده از سال گذشته ارائه شده و گزینه‌های مختلفی وجود دارد که بنا به صلاحدید مسئولان عالی‌رتبه، اقدامات لازم صورت خواهد گرفت. بنابراین سازمان انرژی اتمی آمادگی کامل و کافی دارد که در هر سرعت، هر میزان و هر سطحی غنی‌سازی را انجام دهد.
گام‌های هسته‌ای ایران بنا به شرایطی قابل بازگشت خواهد بود
در حالی ورود رسمی ایران به گام دوم کاستن از تعهدات هسته‌ای با پوشش وسیعی از سوی رسانه‌های بین‌المللی مواجه شده و محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران اعلام کرده است که این اقدام طبق بند 36 برجام صورت گرفته و ما این حق را برای خود محفوظ می‌دانیم که به اتخاذ اقدامات جبرانی قانونی در چارچوب برجام برای حفاظت از منافع خود در برابر تروریسم اقتصادی ایالات متحده ادامه دهیم و تمامی این گام‌ها تنها در‌صورت پایبندی گروه E3 (انگلیس، فرانسه، آلمان) به تعهداتش قابل بازگشت خواهد بود، که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این موضوع را در راستای تضعیف برجام دانسته و از ایران خواست تا به سقف مجاز غنی‌سازی بازگردد.
همچنین امانوئل ماکرون رئیس‌جمهوری فرانسه نیز که با حسن روحانی شامگاه یکشنبه به صورت تلفنی صحبت کرده و عنوان شد که قرار است دو طرف مذاکرات را در دستور کار قرار دهند، روز گذشته مدعی شد که این اقدام ایران نقض توافق هسته‌ای است و بر ضرب‌الاجل تعیین شده برای از سرگیری مذاکرات در 24 تیرماه جاری تاکید کرد. این در حالی است که خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع آگاه در کاخ الیزه، اعلام کرده که فعلاً مکانیسم ماشه برای ایران در دستور کار نخواهد بود.
در این خصوص هرچند برخی از کارشناسان خبر مجدد در دستور کار قرار نگرفتن مکانیسم ماشه از سوی اروپا را گواهی بر نگرانی و عقب‌نشینی تلویحی سه قدرت این قاره عنوان کرده‌اند، اما از سوی مقابل برخی دیگر از کارشناسان این موضوع را نوعی تهدید علیه ایران قلمداد کرده و معتقدند که عدم تمایل اروپایی‌ها به این مسئله و نیز اعلام دوباره این موضوع، در واقع خط و نشانی از سوی آنها تلقی میشود که اعلام می‌دارد: سه کشور اروپایی اهرمی برای بازگرداندن مجدد تحریم‌های سازمان ملل و نیز ارجاع آن به شورای امنیت را همچنان در دست خود محفوظ دارند.
سیاست اروپا چیست؟
در چنین شرایطی و با توجه به خروج آمریکا از برجام و نیز مواضع روسیه و چین درخصوص توافق هسته‌ای، اکنون توپ حفظ و تداوم برجام در زمین اروپایی‌ها قرار دارد. اروپایی که در طول یک سال گذشته با وجود آنکه معتقد است گام‌هایی در جهت حفظ و ادامه برجام برداشته است، اما به گفته تحلیلگران و نیز مسئولان کشورمان این گام‌ها به هیچ عنوان نتوانسته سطح کوچکی از تعهدات آنها به برجام را عملی سازد. در این میان اروپا علاوه بر تاسیس بانک سرمایه‌گذاری در لوکزامبورگ، سازوکار اینستکس را نیز برای تجارت با ایران فعال و ثبت کرده است. با این وجود، اینستکس پس از ماه‌ها همچنان هیچ تراکنش مالی را صورت نداده و با توجه به سازوکار و چارچوب محدودش نمی‌تواند در حوزه نفت و درآمدهای حاصل از آن برای ایران اقدام چندانی صورت دهد. به همین دلیل گام دوم هسته‌ای ایران از سوی ناظران با دو سطح تحلیل مواجه است. یک سطح تحلیل معتقد است که اروپایی‌ها اراده حفظ برجام را داشته اما توان و ابزار آن را با توجه به فشارهای آمریکا و پیوستگی اقتصاد دو طرف ندارند. به همین دلیل ممکن است خروج تدریجی ایران از برجام، علاوه بر اینکه عاملی در جهت همگرایی میان اروپا و آمریکا باشد، باعث شود تا بار دیگر با ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت، آمریکا بازیگر مسلط صحنه شده و همزمان با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، هزینه شکست کامل برجام نیز بر دوش ایران بیفتد.
از سوی مقابل، برخی دیگر از تحلیلگران معتقدند که اروپایی‌ها از همان ابتدا حاضر به هزینه کردن در قبال برجام نبودند. هرچند توافق هسته‌ای برای اروپا از اهمیت زیادی برخوردار است، اما آنها نشان داده‌اند که در سطوحی مانند پرونده موشکی، حقوق بشر و نیز منطقه‌ای کاملاً با آمریکا همسو هستند و توقیف کشتی حامل نفت ایران به سمت سوریه در تنگه جبل‌الطارق از سوی انگلیسی‌ها خود نشان و گواه مشخصی از این همسویی است. در نتیجه این تحلیلگران با انتقاد از اینکه چرا فرصت یک ساله خروج آمریکا از برجام را ایران بنا بر وعده‌های اروپا هدر داده است، تاکید می‌کنند: ورود به فرآیند خروج تدریجی از برجام در شرایط کنونی تنها راهکاری است که می‌تواند سه قدرت اروپایی را ناچار به هزینه دادن کند به طوری که با افزایش این هزینه‌ها و عزم ایران برای بازگشت به شرایط پیش از برجام که با تشدید تنش‌ها در خلیج فارس همزمان شده است، اروپایی‌ها ممکن است با فشار به آمریکا در جهت تغییر محاسبات استراتژیک دونالد ترامپ اقدام کرده و از بار فشارها و تهدیدهای ایالات متحده علیه ایران بکاهند.
سایر اخبار این روزنامه
شورای شهر تهران می‌گوید نقشی در جزئیات و محدودیت‌های طرح ترافیک جدید ندارد
دود ناکارآمدی ناوگان شهری در چشم مردم
علیرضا صدقی
پیکر رنجور روزنامه
«ابتکار» از تلاش اصولگرایان برای رسیدن به وحدت درون‌جناحی گزارش می‌دهد
اصولگرایان در آرزوی وحدت
ایران روز گذشته به طور رسمی عبور از غنی‌سازی بالای 3.67 درصد را عملیاتی کرد
توپ برجام در زمین 1+4
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس:
آمریکا متهم در نقض تعهدات برجامی است
عراق: اجازه استفاده از خاک کشور علیه همسایگان را نمی‌دهیم
فرمانده کل سپاه:
در حال شکستن انحصار قدرت‌های بزرگ هستیم
محمدرضا عارف:
تضعیف نهادهای مدنی به صلاح کشور نیست
روابط خارجه و پارادوکس دشمن
