سهم هر مشهدی‌ از خدمات فرهنگی‌تفریحی شهر چقدر است؟

نوید زنده‌روحیان | در نظر گرفتنِ یک‌سری شاخص و استاندارد برای ارزیابی و عیارسنجی کیفیت امکانات و خدمات کلان‌شهرها به‌ازای هر شهروند، در دنیا بیش از نیم‌قرن قدمت دارد و مدتی است در کشور ما هم، مورد تـوجه و بررسی  قرار گرفته  است. کیفیت زندگی شهری معمولا از طریق سنجـش میزان کمی و کیفیِ خدماتی که در اختیار شهروندان است، ارزیابی می‌شود و نتایج به دست آمده در طراحـی سیاست‌های عمومی و مدیریت و برنامه‌ریزی شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل، ما هم در گزارش امروز سعی کردیم با بهره‌گیری از اطلاعاتی که سایت ها و روابط عمومی سازمان‌های مختلف در اختیارمان گذاشتند، سهم هر مشهدی از خدمات فرهنگی، تفریـحی، ورزشی و مذهبی شهر را برآورد کنیم و پیش رویتان بگذاریــم. مقایسه سرانه این امکانات و توجه به تفاوت معنادارشان و قضـاوت، با شما. در ادامه و در شماره‌های آینده، به بررسی سرانه خدمات عمومی و رفاهی شهری مثل بیمارستان، آتش نشانی، حمل و نقل عمومی، مدرسه، پمپ‌بنزین و... به ازای هر نفر خواهیم پرداخت.
 
3.174.263
جمعیت مشهد
براساس برآورد جمعیتی شهرداری مشهد در سال 1397

فضای سبز


16626982 متر مربع در کل شهر
5.23 متر مربع به ازای هر نفر
فضای سبز، یکی از شاخصه‌های مهم خدمات شهری است که هیچ سقفی ندارد و هر چه میزان آن بیشتر باشد، شهر از طراوت و شادابی بیشتری بهره‌مند است. استاندارد سرانه فضای سبز در ایران، بین 3 تا 5 مترمربع به ازای هر نفر تعریف شده و براساس آمار، ظاهرا میزان فضای سبز مشهد به‌ازای هر فرد مناسب است اما شهروندان از توزیع نامناسب آن در سطح‌شهر، گلایه‌مندند.
 
سالن‌سینما
6.893 صندلی ، مجموع ظرفیت
460 نفر،  یک صندلی
به‌رغم گران شدن بلیت‌ها، هنوز هم سینما، اولین انتخاب بسیاری از افراد و خانواده‌ها برای تفریح در روزهای تعطیل است و وجود سینماهای استاندارد، یکی از ملزومات هر شهر بزرگ است.
 
کافی‌شاپ
120 واحد، کافه‌های دارای پروانه کسب
50 سانتی‌متر مربع به ازای هر نفر
در سال‌های اخیر، وجود کافه‌های متنوع با خدمات‌رسانیِ قابل‌قبول، جزو ویژگی‌های مثبت و امتیاز شهرها به شمار می رود و کافی‌شاپ‌ها تبدیل به فضایی برای دورهمی‌ها و جلسات و تعاملات اجتماعی شده‌ است.  ظاهرا مشهدی‌ها به‌لحاظ بهره‌مند بودن از کافی‌شاپ، در شرایــط خوبی هستند.
 
کتابخانه
84 واحد، تعداد کتابخانه و قرائت‌خانه‌های سطح‌شهر
37788 نفر،  یک کتابخانه
 
فرهنگسرا
17 واحد،تعداد فرهنگسراهای سطح‌شهر
186721 نفر، یک فرهنگسرا
 
فضای ورزشی
74 سالن‌ ورزشی
36 مجموعه‌ ورزشی
38 مجموعه‌ آبی
14 سانتی‌متر مربع به ازای هر نفر
در برخی شهرهای بزرگ دنیا، سرانه فضای ورزشی برای هر فرد تا ۸ مترمربع هم می‌رسد اما سرانه استانداردی که در این زمینه برای شهرهای ایــران تعریف شده، 4 متر مربع است که ظاهرا تا رسیدنِ به آن، راه طولانی در پیش داریــم.
 
شهربازی‌
64.000 متر مربع در کل شهر
200 سانتی متر مربع به ازای هر نفر
یکی از اماکن جذاب هر شهر که علاوه بر امکان تفریح و بازی و شادی برای کودکان و نوجوانان و بزرگ سالان، به نوعی جاذبه گردشگری هم به شمار می رود، شهربازی‌ها هستند.
 
مسجــد
1446 باب، تعداد مساجد شهر
2195 نفر، یک مسجــد
از قدیم، منظره گنبد و گلدسته‌ مساجد و آوای اذان، از جمله مولفه‌های شاخص یک محله و منطقه شهر در ایران، بوده و هست. مساجد، پایگاه‌هایی مستحکم برای گردهمایی‌های مذهبی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی هستند و نقش مهمی در بافت و امکانات شهری، در شهرهای ایران ایفا می‌کنند.
 
رستوران
810 تعداد واحدهای فعال سطح‌شهر
185 سانتی‌مترمربع برای هر نفر
مشهد، به شهر غذا معروف است و بنا به اذعان زائران و مسافران، از جمله شهرهای ایــران است که بهترین و باکیفیت‌ترین غذاها و فست‌فودها در رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌هایش ارائه می‌شود. پس جای تعجب ندارد اگر سرانه این فضاها به ازای هر شخص، بیش از دیگر فضاهای تفریحی و فرهنگی و مذهبی باشد.
 
مسیر ویژه دوچرخه‌سواری
125 متر مربع طول کل مسیر
3 سانتی‌متر برای هر نفر
برای برخی شهروندان، دوچرخه‌سواری یک ورزش آخر هفته و فرصتی برای تفریح و شادی است اما دوچرخه‌سواری می‌تواند تا حد زیادی جایگزین خودرو هم باشد و برای سفرهای درون شهری، مورد استفاده قرار گیرد. به هرحال برای هر دو شکلِ استفاده از دوچرخه، وجود مسیرهای امن و هموارِ دوچرخه سواری در شهر ضرورت دارد.

 
منابع:
نهاد کتابخانه های عمومی مشهد، روابط عمومی سینماها و موسسه فرهنگی هنری بهمن سبز، سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری مشهد، پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، پایگاه اطلاع رسانی سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری مشهد، مدیران اتحادیه‌های صنف اغذیه، وب سایت پارک های آبی مشهد، اداره ورزش و جوانان شهرستان مشهد، روابط عمومی و پایگاه های اطلاع رسانی مدیریت امور تربیت بدنی شهرداری مشهد، وب سایت شهربازی های مشهد، مرکز رسیدگی به امور مساجد مشهد
 
اینفوگرافیک: احمد حریمی