روزنامه جمهوری اسلامی
1398/04/12
واکنش‌های جهانی به عبور ذخایر اورانیوم ایران از مرز 300 کیلوگرم
اعلام رسمی ایران در افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده بیش از 300 کیلوگرم در راستای استیفای حقوق خود مطابق بندهای 26 و 36 برجام با واکنش‌های مختلفی در غرب همراه بوده و طرف اروپایی همچنان بی‌توجه به تعهداتش در توافق هسته‌ای، نگاه یکسویه در پایبندی یک طرفه ایران را دنبال می‌کند.وزیر خارجه کشورمان روز دوشنبه اعلام کرد که ایران از مرز 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده 3.67 درصد عبور کرده است.
وی گفت: به طرف‌های اروپایی برجام بارها اعلام شده که اقداماتشان در عمل به تعهدات کافی نبوده است؛ بنابراین ایران همانگونه که پیش از این برنامه‌اش را اعلام کرده، به این روند تولید ادامه خواهد داد. ظریف یادآور شد که برنامه مرحله نخست، هم در مورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده و هم در مورد ذخایر آب سنگین اجرا شده و مرحله نیز در مورد سقف 3.67 درصد است که آن را اجرا خواهیم کرد.
این اظهارات وزیر خارجه ایران یادآور اولتیماتوم 60 روزه ایران به طرف‌های اروپایی است که 16 تیر امسال زمان آن به پایان می‌رسد.
با اعلام ایران مبنی بر افزایش ذخایر اورانیوم خود به بیش از 300 کیلوگرم، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تعهدات ایران در قبال برنامه هسته‌ای را مورد رصد قرار می‌دهد در بیانیه‌ای آن را تایید کرد.
این سازمان در بیانیه‌ای اعلام کرد، «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس به شورای حکام اطلاع داده است که از اول ژوئیه (دوشنبه 10 تیر) میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از سقف مجاز در توافق هسته‌ای فراتر رفته است.
با اعلام رسمی آژانس در این زمینه، کشورهای اروپایی با وجود مخالفت‌های لفظی با اقدام دولت آمریکا در خروج از توافق هسته‌ای با ایران، اکنون همچون گذشته به همسویی خود با کاخ سفید ادامه داده‌اند.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در واکنش به تاییدیه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ایران، آن را از نگاه «آنتونیو گوترش» در تضاد با حفظ برجام دانسته آن هم درحالی که اقدام تهران براساس مفاد 36 و 26 توافق هسته‌ای بوده است.
«استفان دوجاریک» افزود: اگر تایید شود که چنین اقدامی انجام شده است، به حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و منافع اقتصادی ملموس برای مردم ایران کمکی نمی‌کند.
هرچند گوترش بارها بر حفظ برجام به عنوان یک دستاورد دیپلماسی و چندجانبه گرایی تاکید کرده از زمان خروج آمریکا از برجام و بازگرداندن تحریم‌ها، دبیرکل سازمان ملل جز لفاظی و ابراز تاسف، هیچ اقدام عملی در برابر نقض صریح قطعنامه 2231 شورای امنیت ازسوی آمریکا انجام نداده است.
اتحادیه اروپا نیز با وجود ابراز نگرانی از اقدام ایران در افزایش بیش از 300 کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی‌شده، خویشتنداری تهران پس از خروج آمریکا از برجام را مورد توجه قرار داده است.
اتحادیه اروپا طبق روال معمول بی‌توجه به تعهدات سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس در برجام، از تهران خواسته تا از اقدام خود بازگردد و از برداشتن گام‌های بیشتر در این زمینه پرهیز کند زیرا از نظر آنها به تضعیف برجام منجر میشود اما هر اقدامی که طرف‌های دیگر در نقض توافق هسته‌ای انجام دهند، با سکوت این اتحادیه همراه بوده است.
*واکنش آمریکا
نخستین واکنش آمریکا به اعلام افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ازسوی دفتر سخنگویی کاخ سفید با صدور یک بیانیه همراه بود که آن را از نقاط ضعف برجام نامید و مدعی شد این ایراد توافق هسته‌ای است که به ایران اجازه غنی سازی در هر سطحی را می‌دهد.
آمریکا که خود نخستین نقض‌کننده برجام بوده و از اردیبهشت سال گذشته به طور کامل از این توافق خارج شد آن هم درحالی که قطعنامه شورای امنیت را با خود داشت، اکنون در این بیانیه به تکرار ادعاها و اتهام‌های رژیم صهیونیستی پرداخت: شکی نیست پیش ار این توافق نیز ایران در این باره درحال نقض تعهدات بود.
«ما باید استانداردهای رژیم منع گسترش سلاح اتمی را بازگردانیم و به ایران اجازه غنی‌سازی ندهیم؛ آمریکا و متحدان آن هرگز به ایران اجازه نمی‌دهند سلاح اتمی داشته باشد. فشار حداکثری بر ایران ادامه می‌یابد.»
کاخ سفید فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را «جاه طلبی» توصیف کرده و خواسته است به آنچه رفتارهای بدخواهانه ایران نامیده است، پایان داده شود.
*پاسخ ظریف به بیانیه کاخ سفید
وزیر امور خارجه کشورمان در واکنش توئیتری به رفتار خصمانه آمربکا که در بیانیه بی‌اساس خود مدعی شده «شکی نیست پیش از این توافق نیز ایران در این باره درحال نقض تعهدات بود» نوشت: جدی؟
دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز در واکنش به خبر عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم غنی شده در سخنرانی خود کاخ سفید گفته: «آنها می‌دانند با چه چیزی درحال بازی هستند؛ آنها درحال بازی با آتشند؛ بنابراین به هیچ وجه هیچ پیامی به ایران ندارم.»
چندی بعد کاخ‌سفید اعلام کرد که ترامپ با «امانوئل ماکرون» درباره عبور ایران از سقف ذخایر اورانیوم‌غنی شده تلفنی صحبت کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا نیز در واکنش به افزایش ذخایر غنی سازی اورانیوم ایران در بیانیه‌ای مطبوعاتی ضمن تکرار ادعاهای گذشته خود، انتظاری خارج از هرگونه معاهدات بین‌المللی از تهران داشته و گفته ایران در هیچ سطحی نباید غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد.
«مایک پمپئو» اقدامات ایران که طبق چارچوب برجام است را گام‌های جدیدی برای پیشبرد جاه طلبی‌های هسته‌ای توصیف و ادعا کرده، ایران برنامه هسته‌ای خود را ادامه می‌دهد تا از جامعه بین‌المللی اخاذی و امنیت منطقه را تهدید کند.
«دولت ترامپ از جامعه بین‌المللی می‌خواهد استانداردهای دیرین رژیم منع گسترش سلاح اتمی را مبنی بر نداشتن غنی‌سازی برنامه اتمی ایران بازگرداند.»
وزیر خارجه جنگ‌طلب آمریکا که جز همسویی با رژیم صهیونیستی و تکرار ادعاها و اتهامات علیه ایران و خواسته‌های قلدرماآبانه از تهران اقدامی انجام نداده در اظهار نظری کاملاً مداخله‌جویانه گفته ایران توانایی مانا برای تعقیب انرژی هسته‌ای بدون غنی‌سازی داخلی را دارد.
وی آرزوهای خود و تیم ترامپ مبنی بر «مذاکره درباره یک توافق جدید و جامع» را تکرار کرده است.
*واکنش روسیه و چین به اقدام ایران
وزیر امورخارجه روسیه در واکنش به اقدام ایران با بیان اینکه تحریم‌های آمریکا موجب شده تا جمهوری اسلامی ایران از حد تعیین شده ذخیره اورانیوم غنی شده عبور کند، خواستار خویشتنداری تهران شد.
سرگئی لاوروف همچنین گفت که ایران در پاسخ به تحریم‌های آمریکا از حد تعیین شده در توافق هسته‌ای برای ذخیره اورانیوم با غنای پایین فراتر رفته است.
وی در ادامه از ایران خواست تا از خود خویشتنداری نشان دهد و تسلیم احساسات نشود.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه افزود: مسکو خواهان آن است که تهران به اصول کلیدی توافق هسته‌ای و به‌علاوه پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبند باشد.لاوروف خاطر نشان کرد که تاکنون هیچ تراکنشی با ایران از طریق سازوکار اینستکس انجام نشده است.
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر امور خارجه روسیه هم اظهارداشت:مسکو خواستار جلوگیری از تشدید اوضاع پیرامون برجام است اما عبور ذخایر اورانیوم ایران از 300 کیلوگرم پاسخ تهران در برابر وضعیتی بود که پیش‌تر دیگران بوجود آورده‌اند.
وی با این حال افزوده: ایرانی‌ها بیش از یک سال خویشتنداری کرده‌اند و به همه تعهداتشان در برجام پایبند مانده‌اند و 15 گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز این واقعیت را نشان می‌دهد.
وی گفته، اکنون ضروری است از یک دور جدید تشدید اوضاع پیرامون برجام جلوگیری کنیم؛ ما از همه طرف‌ها درخواست کرده‌ایم از خود خویشتنداری نشان دهند و از طرف‌های اروپایی این توافق (فرانسه، انگلیس و آلمان) نیز می‌خواهیم تا وضعیت را متشنج نکنند.
این مقام روسی خاطرنشان ساخته، از ایرانی‌ها می‌خواهیم به مسئولیت اقداماتشان بویژه آن‌هایی که به اجرای تعهدات این کشور مربوط است، پایبند بمانند.
ریابکوف یادآور شده، عبور ذخایر اورانیوم ایران از 300 کیلوگرم تعهدی داوطلبانه ازسوی تهران بود و مقام‌های تهران پیش‌تر هشدار داده بودند که قصد دارند از آن عبور کنند.
وی این اقدام ایران را به دلیل بی‌توجهی طرف اروپایی به تعهداتش دانسته و تصریح کرده: «… ایران منافع مورد انتظار از توافق برجام را ازسوی طرف مقابل نمی‌بیند تا دلایل خوب، منطقی و کافی برای ادامه وضعیت داشته باشد.»
«طرف ایرانی تاکنون مزایای اقتصادی وعده داده شده در این توافق را دریافت نکرده است؛ در مقابل شاهدیم که آنها در ماه‌های اخیر با فشار و تحریم‌های بی‌سابقه آمریکا مواجه شده‌اند.»
پیش از این نیز، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در توئیتی اعلام کرد که عبور ذخایر اورانیوم ایران از 300 کیلوگرم نتیجه تصمیم‌های آمریکا مبنی بر تحریم ایران است.
وی در عین حال یکی از دلایل این مساله را در نتیجه تصمیم‌های کاخ سفید برای تحریم صادرات مازاد اورانیوم غنی‌شده در ایران نیز مرتبط دانسته است.
گنگ شوانگ سخنگوی وزارت خارجه چین هم در گفتگو با خبرنگاران "فشارهای حداکثری" ایالات متحده را "دلیل اصلی" این اقدام ایران توصیف کرد.
وی با ابراز تاسف نسبت به تصمیم ایران در عبور از مرزمجاز ذکر شده در برجام برای ذخایر اورانیوم غنی‌شده گفت: ما در گذشته چندین بار تاکید کرده‌ایم که فشار حداکثری آمریکا عامل اصلی تنش‌های کنونی است.
سخنگوی وزارت خارجه چین اضافه کرد این کشور از ایران و آمریکا می‌خواهد تا وضعیت کنونی را از "جنبه درازمدت و همه جانبه" مورد بررسی قرار دهند و با "خویشتنداری" در حفظ برجام و کاهش تنش‌های دو طرفه بکوشند
«جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس نیز در پیام توئیتری، عبور ایران از مرز 300 کیلوگرم اورانیوم غنی شده را نگران‌کننده دانسته و گفته لندن به تلاش‌ها برای اجرای برجام پایبند می‌ماند.
وی افزود: این کشور همچنین از همه ابزارهای دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها در منطقه استفاده خواهد کرد.
وی درحالی از ایران خواسته تا از برداشتن گام‌های بیشتری که به زعم لندن به دور شدن از برجام منجر میشود، پرهیز کرده و به اجرای کامل این توافق بازگرد.
انگلیس از جمله متعهدان اروپایی است که با وجود خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها، تاکنون هیچ گام عملی برای ایفای تعهداتش برنداشته است.
هانت پیش از این نیز به «اسکای نیوز» گفته بود «ما می‌خواهیم این پیمان را حفظ کنیم، زیرا نمی‌خواهیم ایران به سلاح‌های اتمی دست یابد.»
وی بدون اشاره به نقض یک طرفه اروپا در همراهی آمریکا با تحریم‌ها گفته «اگر ایران توافق را نقض کند، ما نیز خود را عقب خواهیم کشید.»
خبرگزاری فرانسه نیز در خبری کوتاه به نقل از امانوئل مکرون رئیس جمهوری این کشور اعلام کرده که او از ایران خواسته تا میزان غنی‌سازی اورانیوم بیش از ظرفیت 300 کیلوگرم را کاهش دهد.
این خبرگزاری افزود: مکرون در بیانیه‌ای با یادآوری "تعهد کشورش نسبت به رعایت کامل توافق هسته‌ای 2015" گفت که "در روزهای آتی گام‌هایی را برای حصول اطمینان از اینکه ایران به تعهداتش عمل می‌کند و همچنان از مزیت‌های توافق هسته‌ای بهره‌مند میشود بر می‌دارد.
ازسوی دیگر سفیر اسبق فرانسه در ایران، افزایش حجم اورانیوم غنی شده را نگران‌کننده ندانست و گفته، تنها نگرانی کشورهای باقیمانده در برجام افزایش سطح غنی‌سازی ایران بیش از 20 درصد است.
آسوشیتدپرس به نقل از «فرانسوا نیکولو» نوشت: «تا زمانی که ایران به آستانه یک تن از اورانیوم غنی شده با غلظت سبک نزدیک نباشد هیچ جای نگرانی نیست؛ اما اگر ایران سطح ذخایر اورانیوم غنی شده خود را به نزدیکی 20 درصد برساند آن موقع جای نگرانی است.»
واکنش مسئولان سیاست خارجی آلمان هم به این اقدام همچون دو کشور فرانسه و انگلیس است که بدون اشاره به بی‌توجهی آنها به انجام تعهداتشان در برجام، اقدام ایران در افزایش میزان اورانیوم غنی‌سازی شده را سبب تحلیل توافق هسته‌ای برشمرده‌اند.
رویترز به نقل از یک منبع وابسته به وزارت امور خارجه آلمان نوشت: برلین بسیار از آنچه تهران درباره افزایش حد اورانیوم غنی‌سازی شده ورای توافق هسته‌ای نگران است.
این مقام دولت آلمان از ایران خواسته این تصمیم را به عقب برگرداند و از انجام گام‌های بیشتری که به «تضعیف توافق هسته‌ای» منجر میشود خودداری کند.
بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری اوباما با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود با اشاره به اقدام ایران برای عبور از حد تعیین شده در برجام برای ذخیره اورانیوم با غنای پایین، به انتقاد از سیاست‌های دولت آمریکا درخصوص توافق هسته‌ای پرداخت. وی که از افراد نزدیک به باراک اوباما به شمار می‌آمد، در پیام خود نوشت: زمانی که از توافق هسته‌ای با ایران خارج شدید، درحالی‌که ایران به توافق پایبند بود، انتظار داشتید چه اتفاقی رخ دهد.
ژرار آرو سفیر پیشین فرانسه درآمریکا و اراضی اشغالی فلسطین هم با انتشار پیامی درصفحه توئیتر خود به اقدام ایران برای عبور از محدوده تعیین شده در برجام برای ذخیره اورانیم با غنای پایین و پاسخ آمریکایی‌ها به آن واکنش نشان داد و تاکید کرد که درخواست از ایران برای متوقف کردن همیشگی غنی‌سازی اورانیوم، خواسته‌ای غیرممکن است.
در ادامه رویکرد خصمانه مقامات سعودی درقبال کشورمان،وزیر مشاورعربستان در امورخارجه به عبور ایران از حد تعیین شده ذخیره اورانیوم طبق برجام واکنش نشان داد وخواستار فشار حداکثری جامعه بین‌الملل بر ایران شد. عادل الجبیر همچنین خواستار افزایش بازرسی‌های هسته‌ای در ایران شد.
* ظریف: برجام را نقض نکرده‌ایم
وزیر امور خارجه کشورمان پس از این واکنش‌ها در پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر با تاکید بر اینکه ایران برجام را نقض نکرده است، در تبیین علت این امر به پاراگراف 36 توافق اشاره کرده است.
ظریف با اشاره به خروج آمریکا از برجام و استناد ایران به پاراگراف 36 در به جریان انداختن ادامه مسیر نوشت: ما ضمن محفوظ بودن حقوقمان، به کشورهای E3+2 [سه کشور اروپایی، چین و روسیه] چند هفته فرصت دادیم. ما پس از 60 هفته در نهایت دست به اقدام زدیم.
وی در ادامه تصریح کرد: به محض آنکه کشورهای اروپایی به تعهدات خود عمل کنند، ایران نیز به‌طور متقابل اقدامات معکوس به عمل خواهد آورد.
طبق بند 26 برجام، در صورت عدم پایبندی طرف مقابل به تعهداتش، ایران حق دارد اجرای تعهدات خود را به شکل کلی یا جزئی متوقف کند.
براساس بند 36 برجام اگر موضوع اختلافی با طی مراحل این بند فیصله نیافت شاکی می‌تواند این امر را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهداتش طبق برجام قلمداد کند و یا به شورای امنیت سازمان ملل ابلاغ کند که معتقد است موضوع، مصداق "عدم پایبندی اساسی" به شمار می‌آید.
انتظار برای اقدام عملی اروپا
هفته گذشته کشورهای اروپایی در نشست وین از ایران خواستند تا همچنان به تعهدات خود در برنامه هسته‌ای پایبند باشد اما مقام‌های ایران تصریح کرده‌اند اروپا زمانی می‌تواند این درخواست را داشته باشد که گام عملی در اجرای تعهداتش همچون عملیاتی شدن کانال مالی موسوم به «اینستکس» طبق خواسته‌های تهران بردارد.
فشارهای ایران بویژه اولتیماتوم 60 روزه تهران به اروپا سبب شده تا سران اتحادیه اروپا در روزهای اخیر از آغاز نخستین مرحله تراکنش مالی در این کانال خبر دهند.
موضوعی که روزنامه گاردین نیز در این رابطه نوشت: به احتمال زیاد تا پیش از 16 تیرماه، نمایندگان ایران و اتحادیه اروپا برای حل مشکلات تجاری و کارکرد اینستکس دیدار دوجانبه خواهند داشت.
سایر اخبار این روزنامه
معاون وزیر جهاد کشاورزی:
90 درصد نهاده‌های دامی با ارز ترجیحی وارد میشود
واکنش‌های جهانی به عبور ذخایر اورانیوم ایران از مرز 300 کیلوگرم
اعلام نظر گروه‌ها و شخصیت‌های عراقی نسبت به فرمان 10بندی عادل عبدالمهدی درباره ادغام حشدالشعبی در ارتش
وزیر نفت در مصاحبه با سی‌ان‌ان:
ایران به تضمین‌های مورد نظر خود در اوپک دست یافت
کشته شدن 14 خدمه زیردریایی تحقیقاتی روسیه
شیعیان نیجریه با برگزاری تظاهراتی خواستار آزادی شیخ زکزاکی شدند
مخالفت مردم بحرین با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی
اجلاس جی20 در ژاپن و افشای چهره واقعی روابط بین‌الملل
با پخش سخنان رهبر انقلاب درباره کردستان و قرائت پیام رئیس‌جمهور
کنگره بین‌المللی مشاهیر کُرد در سنندج آغاز شد
در احکام جداگانه‌ای از سوی فرمانده کل قوا انجام شد؛
انتصاب جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح و رئیس سازمان بسیج مستضعفین
دیه زنان و مردان برابر شد
الزامات حفظ اقتدار اوپک
ادعای جدید ترامپ علیه ایران
بارکیندو دبیرکل اوپک باقی ماند
الجبیر: باید با «فشار حداکثری» ایران را به پایبندی به «تعهداتش» وادار کرد
شهردار تهران:
بدهی شهرداری از محل اموال بلوکه پرداخت میشود
