علی بیگدلی در گفت‌وگو با همدلی مطرح کرد: بازی آمریکا برای ایران و دوستانش

همدلی| نیما آویدنیا: قدم گذاشتن ترامپ در خاک کره شمالی به عنوان نخستین رئیس جمهور آمریکا که دست به این کار زد، واکنش‌های متعددی را در جهان و از جمله در کشورمان در پی داشته است. علی بیگدلی، کارشناس و پژوهشگر سیاست بین‌الملل از جمله این افراد است که در گفت‌وگو با همدلی، دیدار ترامپ با کیم جونگ اون در خاک کره شمالی را دارای پیام واضح به ایران تفسیر می‌کند.
دیدار سوم ترامپ با کیم جونگ اون در مرز دو کره در حالی برگزار شد که برای اولین بار یک رئیس جمهور آمریکا پای در خاک کره شمالی گذاشت. آیا می‌توان این اتفاق را نقطه عطفی در تاریخ سیاست خارجی آمریکا دانست؟
حتماً نقطه عطف محسوب می‌شود. این اقدام که آقای ترامپ انجام داد، غیرقابل پیش‌بینی بود و نشان‌دهنده شکل جدید از دیپلماسی مدرن است. طبیعی است که خصومت بیش از 50 ساله با دیدارهای دو یا سه‌باره برطرف نخواهد شد و این مقدماتی است برای شروع یک نشست قطعی و اجرای قراردادی که به اختلافات پایان دهد. آقای ترامپ در این دیدار کیم جونگ اون را به کاخ سفید دعوت کرد که با استقبال و پذیرش رهبر کره شمالی مواجه شد. این موضوع برای حل اختلاف و ترک خصومت خیلی اهمیت دارد. همچنین این دیدار پیام پنهانی دارد که کمتر به آن توجه شده است. آمریکا تصمیم گرفته با نزدیک شدن به کشورهای نزدیک به ایران، بین این کشورها و ایران، نوعی فاصله ایجاد کند. در جریان نشست گروه بیست دیدیم که ترامپ هم با ترکیه رفتار خوبی داشت و تحریم‌ها را برداشت و هم با روسیه و چین هم به خوبی رفتار کرد. الان هم این رفتار را با کره شمالی نشان می‌دهد. بر این اساس معتقدم که حضور ترامپ در خاک کره شمالی،‌ پیام نهانی نزدیک شدن به کشورهای نزدیک به ایران را در دل خود دارد. نکته سوم این دیدار این است که موقعیت ترامپ را در داخل آمریکا به شدت بالا می‌برد. کره شمالی که دنبال بمباران هسته‌ای آمریکا بود، الان از خاک خودش از رئیس جمهور آمریکا میزبانی می‌کند و حداقل این ذهنیت را ایجاد می‌کند که التهاب در روابط دو کشور فروکش کرده است.
پیش از این شاهد دیدارهای کیم جونگ اون و دونالد ترامپ بودیم؛ با این حال هم کره شمالی برنامه موشکی و هسته‌ای خود را تکرار و هم اینکه آمریکا تحریم‌ها را تمدید کرده است. این تناقض و رفتار دوگانه هر دو کشور را چگونه تفسیر می‌کنید؟


پیش از این هم گفتم؛ این خصومت بیش از 50 سال عمر دارد و از زمان پدربزرگ کیم جونگ اون تا الان ادامه داشته است و به مرحله‌ای رسید که کره شمالی، آمریکا را به بمباران هسته‌ای تهدید کرد. نباید انتظار داشته باشیم که ظرف چند دیدار این خصومت از بین برود. از طرفی کره شمالی در ادامه فعالیت‌های موشکی خود حق دارد؛ آمریکا باید حجمی از تحریم‌ها را بردارد و بعد از آن از کره شمالی انتظار داشته باشد که به محدودسازی یا نابود کردن سلاح‌های هسته‌ای خودش دست بزند.
از طرفی راهی به جز مذاکره وجود ندارد و حتماً ختم به این موضوع خواهد شد. با توجه به اینکه برای دیدار روز گذشته، رهبر کره شمالی اعلام آمادگی کرد که دعوت ترامپ برای ملاقات در مرز دو کره را بپذیرد. این موضوع نشان‌دهنده گشایشی در باب ارتباط این دو کشور است که منوط به آمادگی توامان دو کشور است؛ به ویژه اعلام تمایل ترامپ برای دیدار با اون در مرز دو کره و اینکه پایش را در خاک کره شمالی می‌گذارد. این امر همانطور که گفت، پیام‌های آشکار و پنهان بسیاری دارد و بدون شک به موفقیت بیشتر ترامپ در داخل آمریکا کمک می‌کند.
گفته شده که ترامپ برای ارائه در کارزار انتخاباتی خود به دنبال کسب دستاورد مهم بین‌المللی است. چنانچه این دستاورد را بتواند از ارتباط با کره شمالی به دست بیاورد، این موضوع چه تاثیری در روابط ایران و آمریکا خواهد گذاشت، چون در این صورت ترامپ نیازی به مذاکره با ایران ندارد؟
ایران از نظر ژئوجغرافیایی به دلیل نزدیکی به کشورهای عرب خلیج فارس، عربستان و به خصوص اسراییل، وضعیت بسیار حساسی دارد و خیلی با کره شمالی قابل مقایسه نیست. از طرفی کره شمالی هم از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است؛ چون صاحب کلاهک‌های هسته‌ای است.
آیا ترامپ می‌تواند از این دیدار بهره‌برداری سیاسی کند، چه سیاست داخلی و چه سیاست خارجی؟
ترامپ در سیاست داخلی خود خیلی موفق بوده و شاید این وضعیت مطلوب اقتصادی آمریکا که ترامپ آن را به وجود آورده، ظرف یک دهه گذشته سابقه نداشته است. اما در سیاست خارجی ناموفق بوده است. ترامپ در کانون‌های بحران مثل ایران، کره شمالی، ونزوئلا و حتی در سوریه، ناموفق بوده و حالا با علم به این موضوع تلاش می‌کند در سیاست خارجی خود امتیازی را کسب کند تا در مبارزات انتخاباتی از آن استفاده کند.
آینده روابط کره شمالی و آمریکا را چطور پیش‌بینی می‌کنید و این روابط چه پیامی برای کشورهای دیگر دارد؟
پیش‌بینی من این است که آمریکا در دوران ترامپ با کره شمالی به نقطه تفاهمی دست خواهد یافت. از طرفی پیام این مناسبات برای ایران بسیار واضح است؛ کره شمالی که صاحب بمب اتم است آمد با آمریکا اینطور مذاکره کرد و به تفاهم رسید.
از سویی دیگر، وضعیت ایجاد شده کنونی بین کره شمالی و آمریکا، در دیپلماسی ویژه کره شمالی است. این کشور چند میلیون نفری نشان داده که دیپلماسی را به خوبی بلد است. اینکه «نه جنگ می‌کنیم و نه صلح می‌کنیم» در قاموس سیاست خارجی وجود ندارد؛ اما کره‌ای‌ها آن را بیان می‌کنند و از آن به امتیازهای خوبی رسیده‌اند.