واکنشها به راه‌اندازی کانال مالی اروپا با ایران

اعلام خبر راه‌اندازی کانال مالی اروپا با ایران موسوم به اینستکس واکنش‌های مثبت و منفی در بین مقامات و صاحبنظران داخلی و خارجی داشت.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایگاه اینترنتی شخصی خود از اعلام به راه افتادن سازوکار مالی با ایران استقبال کرد و گفت که هفت کشور اروپایی دیگر به اینستکس می‌پیوندند.
فدریکا موگرینی درباره ایران نوشت: روز جمعه ما بیانیه‌ مهمی در زمینه حفاظت از توافق هسته‌ای با ایران صادر کردیم؛ مبنی بر اینکه سازو کار اینستکس اجرایی شده است و اولین معاملات در آن درحال پردازش است. هفت کشور اروپایی به ما و سه کشور که این سازو کار را ایجاد کرده‌اند یعنی آلمان، فرانسه و انگلیس خواهند پیوست. روز جمعه ما همچنین در کمیسیون مشترک شرکت داشتیم که تضمینی برای اجرای توافق محسوب می‌شود.
مقامات اروپایی درحالی از عملیاتی شدن اینستکس خبر دادند که مقام‌های کشورمان معتقدند این سازوکار نمی‌تواند پاسخگوی تمام نیازهای تهران باشد و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد اینستکس را به ماشین بسیار زیبا بدون بنزین تشبیه کرده است.


مجید تخت روانچی درباره سازوکار مالی اروپا گفت: شخصاً معتقدم که اینستکس در وضعیت فعلی، کافی نیست. این سازوکار بدون پول همچون ماشین بسیار زیبای بدون بنزین است.
وی افزود: اروپایی‌ها از ما خواستند تا در برجام بمانیم، ما یکسال هم طبق خواسته آنها صبر کردیم اما به همتایان اروپایی خود گفتیم که آنها هم باید اقدام ملموسی برای حفظ برجام انجام دهند. صرف اعلام حمایت جهانی از برجام، مشکل ما را حل نمی‌کند.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد یادآور شد: از زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، اروپایی‌ها کار ملموسی انجام نداده‌اند، یعنی برجام به درستی کار نمی‌کند. ما نمی‌توانیم به ایفای تعهدات خود در برجام به صورت یکطرفه ادامه دهیم و از منافع آن بهره‌مند نشویم.
تخت روانچی تصریح کرد: ما بیش از این نمی‌توانیم صبر کنیم، کسی را تهدید نمی‌کنیم و برای کسی ضرب الاجل هم تعیین نمی‌کنیم، ما طرحمان را به آنها گفته‌ایم که اگر اقدامی نکنند تعهداتمان را کاهش می‌دهیم. اگر به تعهد و مسئولیتشان عمل نکنند ما هم اقدامات جدید انجام خواهیم داد.
* رئیس بانک مرکزی خبر داد:سرعت گرفتن تلاش‌های اروپا برای عملیاتی شدن اینستکس
رئیس کل بانک مرکزی هم درباره راه‌اندازی اینستکی گفت: اینستکس صرفا سهمی محدود در راهبرد بانک مرکزی در بازار ارز دارد و برنامه‌های متعدد دیگر نیز در حوزه روابط ارزی کشور اجرایی شده یا درحال اجراست.
عبدالناصر همتی در یادداشت اینستاگرامی خود نوشت:درحالی که زیر ساخت عملیاتی ساز و کار متناظر اینستکس در ایران، توسط بانک مرکزی کاملا تکمیل شده است، اخبار دریافتی حاکی از سرعت گرفتن تلاش اروپا برای عملیاتی شدن اینستکس میباشد.ضروری است، چند نکته را به مردم عزیز توضیح بدهم: برای عملکرد پایدار اینستکس لازم است: اولا، اینستکس به کانالی در چارچوب قواعد تحریمی آمریکا، بلکه کانالی مبتنی بر برجام باشد و کلیه تراکنش‌هایی که در چارچوب برجام مجاز بودند از طریق آن انجام پذیر باشد.ثانیه، شاید در ابتدا شامل کلیه کالاهای غیر تحریمی شود ولی بعدترمحدوده آن بایستی به کلیه کالاها گسترش یابد.
ثالثا، منابع آن ازصادرات نفت به اروپا تامین شود، اگرهم اروپا موقتا محذوراتی در خرید نفت ایران دارد، یک خط اعتباری بلند مدت با بازپرداخت آتی نفتی، یک راه حل موقت قابل بررسی است. خود اروپایی‌ها هم در مذاکرات اشاره‌ای به راه حلی شبیه به این داشته‌اند. الگوهای متعدد برای حضور سایر پشتیبانان برجام دراینستکس یا ساز و کار مستقل مشابه آن، درحال توسعه است.
در هر حال، اینستکس صرفا سهمی محدود در راهبرد بانک مرکزی در بازار ارز دارد و برنامه‌های متعدد دیگر نیز در حوزه روابط ارزی کشور اجرایی شده یا درحال اجراست.
* فلاحت‌پیشه: باید به اینستکس فرصت داد
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم گفت: اینستکس ساز و کاری است که اثر سیاسی آن برای گذر از دام افراطیون مهم‌تر از گشایش‌های اقتصادی آن است، پس باید به آن فرصت داد.
حشمت‌الله فلاحت پیشه در صفحه توئیتر خود نوشت: باید به اینستکس فرصت داد؛ ساز و کاری که اثر سیاسی آن برای گذر از دام افراطیون مهم‌تر از گشایش‌های اقتصادی آن است.
* رای الیوم:اینستکس موجب از سرگیری صادرات نفت ایران به اروپا می‌شود
رای الیوم نوشت: دیپلماسی ایران در نشست وین یک دستاور مهم داشت؛ نشستی که با حضور نمایندگان دولت‌های اروپایی برای نجات توافق هسته‌ای برگزار شد و طی آن، اروپایی‌ها از تکمیل اینستکس خبر دادند که یک ساز و کار ویژه برای تسهیل در روند تجارت با ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکاست. این اقدام موجب بازگشت صادرات نفت ایران به مشتریان اروپایی آن می‌شود.
در ادامه این مطلب آمده است: ایرانی‌هایی که مدت دو ماه به اروپایی‌ها برای شکستن تحریم‌های آمریکا و جبران خسارت‌های ایران مهلت داده بودند، تکمیل اینستکس را یک دستاورد بزرگ می‌دانند که منعکس‌کننده نیت اروپایی‌ها برای عدم التزام به تحریم‌های آمریکاست. اما در این باره عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران تاکید کرد که این اقدامات کافی نیست و تصمیم تهران برای عدم پایبندی به بند‌هایی از برجام تا زمان همراهی کامل دولت‌های اروپایی با شروط ایران، همچنان ادامه دارد.ایران به دنبال آن است که صادرات نفت آن به بازار‌های جهانی ادامه داشته باشد و به رویه پیش از تحریم‌های آمریکا بازگردد؛ چرا که تا کنون تحت تاثیر تحریمها، حدود 40 میلیون دلار از عواید نفتی ایران کاهش یافته است.
مساله مهمی که در این میان باید به آن توجه داشت، مخالفت چین با تحریم‌های آمریکا علیه ایران است که در اعلام حکومت چین در مورد ادامه وارادات نفت از ایران، نمود یافت.
گزارش‌های خبری حاکی از آن است که نفت کش چینی چهار روز پیش از تنگه هرمز عبور کرده، تا این اقدام، تطبیق عملی این مخالفت چین با تحریم‌های آمریکا باشد و بعید نیست که این حرکت چین باعث تشویق دیگر خریداران نفت ایران نیز شود.
قطعا دولت ترامپ در مسیر تحریم‌های ایران، از دو چالش چین و اروپا در امان نخواهد بود و با ادامه اعزام جنگنده‌های خود به پایگاه‌های دریایی‌اش در خلیج فارس، بویژه پایگاه العدیده در قطر، نارضایتی خود را نشان می‌دهد. آیا این اقدامات در راستای در هم شکستن تحریم‌های آمریکا، احتمالات مقابله نظامی بین ایران و آمریکا را افزایش می‌دهد یا اینکه موجب کاهش این احتمالات می‌شود؟
پاسخ به این سوال واقعا دشوار است؛ اما می‌توان گفت: دو طرف ایرانی و آمریکایی فعلا خواهان جنگ نیستند، با این حال، هر دو، شروط خود را حفظ کرده و از طرف مقابل خواستار امتیاز دهی هستند. ایران همچنان بر رفع فوری تحریم‌ها برای نشستن پای میز مذاکره اصرار دارد، درحالی که آمریکا با این شرط مخالف است و نهایت اقدامش در این باره، می‌تواند به تعلیق درآوردن موقت تحریم‌ها در زمان مذاکره باشد.
* کارشناس دویچه وله: ایران با اینستکس به 40 درصد خواسته‌هایش می‌رسد
در همین ارتباط، یک کارشناس مسائل سیاسی به شبکه دویچه وله آلمان هم گفت اگر چین و روسیه نیز به اینستکس بپیوندند این ساز و کار مالی می‌تواند 40 درصد انتظارات ایران را برآورده کند.
تارنمای شبکه دویچه وله آلمان در مطلبی به اجرایی شدن ساز و کار مالی اروپا برای تجارت با ایران پرداخت و نوشت: حوزه حمایت از اینستکس ظاهراً به کشورهای بیشتری گسترش یافته و اعتباراتی هم در آغاز کار برای ایران در نظر گرفته شده است. اما این حمایت‌ها بی‌چشم‌داشت نیست. چالش اصلی رفتار و سیاست منطقه‌ای ایران باقی می‌ماند.
این شبکه به نقل از یک تحلیلگر مسائل ایران از برلین به پیوستن هفت کشور اروپایی و تمایل روسیه و چین به پیوستن به اینستکس اشاره کرد و افزود: «انتظار جمهوری اسلامی این است که در این ساز وکار مالی بودجه‌ای در حدود 20 یا 30 میلیارد دلار به عنوان قرضه برای واردات ایران در نظر گرفته شود تا پرداخت این پول از طریق صادارت نفتی باشد که در آینده انجام خواهد گرفت. یعنی آنها این پول را قرض بدهند بدون آنکه بلاواسطه چیزی را از جمهوری اسلامی بگیرند.
به گفته مهران براتی راه دیگری که در نظر گرفته شده این است که اگر روسیه وارد همکاری شود، نفت ایران به روسیه برود و این کشور آن مقدار نفتی را که کشورهای اروپایی می‌خواهند با واسطه روسیه از ایران بخرند تا مستقیماً تحریم‌های آمریکا شامل حال‌شان نشود. اما جالب‌تر این است که جمهوری اسلامی هنوز خود را در موضعی می‌بیند که مجبور نیست تایید کند که از تهدیداتی که کرده خواهد گذشت و همه را به عملی شدن‌کردن اینستکس واگذار کرده است.»
وی معتقد است اگر چین و روسیه و بخش بزرگی از کشورهای اروپایی وارد اینستکس شوند و همه متحد و «با یک نظر در مقابل آمریکا وارد گفت‌وگو بشوند، امکان این هست که چیزی حدود 40 درصد از انتظارات جمهوری اسلامی برآورده شود».
وی در پاسخ به این سوال دویچه وله که طرح این سوالات که این وعده‌ها چقدر عملی هستند و کشورهای اروپایی در مقابل اعطای اعتبار چه انتظاری ازایران دارند؟ می‌گوید: «این بستگی به این دارد که اروپا چقدر بخواهد نشان دهد که در برابر آمریکا می‌ایستد. همین آلمان از اول سال میلادی جاری 50 درصد صاداراتش به ایران کم‌تر از سال پیش شده است. اما اروپا به دنبال راه‌هایی است که علاوه بر حفظ استقلال از آمریکا به مقابله کامل با این کشور نرسد. بنابراین به دنبال راه‌هایی نیست که بتواند همه انتظارات جمهوری اسلامی را برآورده کند.»
* اسکای نیوز: مکانیزم اینستکس ضعیف است
همچنین شبکه اسکای نیوز در تحلیلی ضمن اشاره به وضعیت کنونی برجام، عملکرد ایران را در وضعیت کنونی این توافق و در برابر تعلل شرکای اروپایی برجام مورد بررسی قرار داده است. شبکه اسکای نیوز در تحلیلی نوشت: ایران با شروع کاهش تعهدات خود در توافق هسته‌ای، به دنبال از بین رفتن این توافق چندجانبه که به سختی به دست آمده است، نیست.ایران در واقع می‌خواهد تا به شرکای اروپایی برجام یعنی انگلیس، فرانسه و آلمان فشار بیاورد تا فشار اقتصادی حاصل از تحریم‌های آمریکا را که پس از خروج ترامپ از این توافق اعمال شدند را خنثی کنند.

مقامات ایرانی فکر می‌کنند که سطح تعهدات آن‌ها باید کاهش یابد چرا که منافع ایران از توافق هسته‌ای پس از خروج آمریکا از این توافق به طرز قابل توجهی کاهش یافته است. این یک سیاست «کم در برابر کم است» اما دیدگاهی است که به شدت ازسوی لندن، پاریس و برلین مورد مخالفت قرار گرفته است.
مکانیزمی که اروپا به این منظور در نظر گرفته است [اینستکس] نسبتاً ضعیف است و احتمالاً نخواهند توانست تاثیر تحریم‌های واشنگتن ار خنثی کند. البته شرکای برجام تاکنون طرف تهران را گرفته و واشنگتن در این میان به طرز غیرمعمولی منزوی شده است.
شرکای اروپایی برجام با راه‌اندازی سازوکار مالی ویژه‌ای که برای تجارت مستقل از دلار با ایران مورد استفاده قرار بگیرد به دنبال کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بوده‌اند.
سایر اخبار این روزنامه
اخبار کوتاه جولان دلار در کانال 12 هزار تومانی وزیر اقتصاد: با حساب‌های بانکی اجاره‌ای برخورد می‌کنیم رسیدگی به شرکت‌های متخلف کاغذ کلید خورد دادگاه رسیدگی به اتهامات 10 نفر از متهمان اقتصادی؛ جذب سپرده‌های مردم در قالب قرارداد‌های صادرات گندم، خاویار و مواد پتروشیمی با سودهای200 تا 300 درصدی واکنشها به راه‌اندازی کانال مالی اروپا با ایران یوشکا فیشر: خود ترامپ هم نمی‌داند در قبال ایران چه می‌کند نیروهای رژیم اشغالگر قدس یک وزیر فلسطینی را دستگیر کردند ساختمان سازمان ملل در الحدیده یمن هدف حمله ائتلاف سعودی قرار گرفت افتتاح چهار طرح وزارت نیرو در استان قزوین با سرمایه گذاری 175 میلیارد تومان اروپا و تعهد نجات برجام برنامه‌های عملیاتی طرح تحول قضایی کشور ابلاغ شد مادر نخستین شهید نیروی هوایی ارتش به دیدار فرزندش شتافت وزیر اقتصاد: با حساب‌های بانکی اجاره‌ای برخورد می‌کنیم انتشار اطلاعات تحصیلی 117 نفر از مدیران شرکتهای تابعه صندوق بازنشستگی بازداشت 5 نفر از کارکنان شهرداری کرج دکتر روحانی یک قانون مصوب مجلس را برای اجرا ابلاغ کرد رنج مستاجران با وعده‌های توخالی زمان سامان‌دهی بازار اجاره از دست می‌رود