آغاز اولین تراکنش‌های اینستکس

«سیدعباس عراقچی» جلسه روز جمعه کمیسیون مشترک برجام در وین را مثبت و سازنده عنوان کرد و گفت که این نشست نسبت به جلسات گذشته یک گام به جلو محسوب می‌شود.
به گزارش ایسنا، معاون وزیر امور خارجه کشورمان در جمع خبرنگاران بعد از نشست سه ساعته کمیسیون مشترک برجام که در هتل کوبورگ در وین برگزار شد ادامه داد: البته هنوز تا خواسته‌های ایران فاصله قابل توجه وجود دارد با این حال بنده این قدم‌های رو به جلو را بررسی کامل و آنها را به تهران منتقل می‌کنم.
وی گفت: مهمترین موضوع که در این جلسه بحث شد، بحث اینستکس و کانال مالی بود. این کانال مالی الان عملیاتی شده و دو سه تا مورد کاری هم الان در حال انجام شدن است و ظرف روزهای آینده تبادل مالی انجام می‌شود. کشورهای دیگر هم قبول کردند که به عنوان سهامدار به این کانال بپیوندند.
معاون ظریف اظهار کرد: همچنین کشورهای اروپایی در نظر دارند اعتباراتی را برای اینستکس در نظر بگیرند و الان این کانال به روی همه کشورهای اروپایی باز است و می‌توانند با ایران معامله داشته باشند و به زودی قول دادند کشورهای دیگر هم بتوانند از این طرف با ایران معامله داشته باشند.


عراقچی در عین حال گفت: این پروسه اگر چه خیلی دیر اما شروع شده است و کمتر از انتظارات ماست، اما به مرحله عملیاتی شدن رسیده است، البته بدون اینکه خرید نفت از ایران انجام شود یا اعتبارات خاصی برای آن در نظر گرفته شود اینستکس نمی‌تواند انتظارات ما را به طور کامل برآورده کند. بنابراین کشورهای اروپایی باید به طور جدی بحث فروش نفت ما را در دستور کار خود داشته باشند.
وی ادامه داد: در این جلسه غیر از بحث اینستکس در بحث اراک هم پیشرفت خوبی داشتیم و همه اعضا تعهد کردند در جدول زمانی مشخص شده ساخت این راکتور جدید به انجام برسد.معاون ظریف همچنین خبر داد که در این نشست تصمیم‌گیری شد که جلسه وزیران خارجه عضو برجام به زودی برگزار شود اما درباره زمان و مکانش تصمیم‌گیری نشد و از مجاری دیپلماتیک تصمیم‌گیری و اعلام می‌شود.
وی گفت: احتمالاً این نشست در ماه جولای و قبل از تعطیلات تابستانی در اروپا خواهد بود.
عراقچی در پاسخ سؤالی گفت: نشست روز جمعه کمیسیون مشترک، انتظارات ایران را برآورده نمی‌کند و فاصله ملموسی با سطح خواسته‌های ایران دارد. در عین حال این جلسه آنقدر ارزش دارد که ما روی آن فکر کنیم. من نتایج را به تهران می‌برم و آنها تصمیم می‌گیرند که چه اقدامی انجام دهند؛ تصمیم به «کاهش تعهدات» را متوقف کنند یا خیر. من در جایگاهی نیستم که بگویم ایران این کار را می‌کند یا نه، اما از نظر من جلسه امروز برای توقف تصمیم ایران به «کاهش تعهدات» کافی نیست.
تاکید طرف اروپایی بر حفظ برجام
«هلگا اشمید» مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در توئیتر نوشت: «نشست کمیسیون مشترک برجام به نتیجه رسید. گفت‌وگوهای سازنده‌ای داشتیم. اجرای کامل و مؤثر توافق هسته‌ای ایران توسط تمامی طرفین همچنان یک عنصر کلیدی باقی می‌ماند.»
اشمید در توئیت دیگری نوشت: «اینستکس حالا عملیاتی شده است. اولین تراکنش‌ها در حال انجام شدن است و کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا نیز به این مکانیسم خواهند پیوست. پروژه‌های فوردو و اراک نیز به خوبی در حال پیشروی هستند.»
هماهنگ‌کننده نشست کمیسیون مشترک برجام که روز جمعه (۷ تیر) در وین و در سطح معاونان وزیران خارجه کشورهای ۱+۴ برگزار شد، در بیانیه‌ای نتایج این کمیسیون را شرح داد. به گزارش ایسنا در متن این بیانیه آمده است که  برجام همچنان یک عنصر کلیدی در ساختار جهانی عدم اشاعه می‌باشد که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ به اتفاق آرا مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفته است. مضافاً اینکه در پرتو تنش‌های جدید، صیانت از برجام همچنان برای امنیت و ثبات منطقه‌ای اساسی است. در این بیانیه همچنین آمده است که با توجه به تحولات و بیانیه‌های نگران‌‎کننده اخیر، اعضا اهمیت ادامه اجرای کامل و مؤثر این توافق از سوی تمامی طرف‌ها را خاطر نشان ساختند. همزمان، اعضا یادآور شدند که رفع تحریم‌ها یک بخش اساسی از برجام است و در این خصوص تعهدات مربوطه خود را مرور کردند. آن‌ها همچنین تلاش‌های معطوف به کاهش آثار منفی خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها، که مکرراً نسبت به آن ابراز تأسف کرده‌اند، را مورد مداقه قرار دادند. فرانسه، آلمان و انگلستان، به اطلاع اعضا رساندند که اینستکس عملیاتی شده و در دسترس تمامی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی قرار دارد و اولین تراکنش‌های آن نیز در حال پردازش است. همکاری‌های تکمیلی جاری با نهاد متقابل تأسیس شده ایرانی (سازوکار تجارت و تأمین مالی ایران و اروپا) تسریع خواهد شد. آن‌ها تأیید کردند که برخی دولت‌های عضو اتحادیه اروپایی در حال پیوستن به سهامداران اینستکس، که یک سازوکار خاص معطوف به تسهیل تجارت قانونی با ایران است، می‌باشند. آن‌ها همچنین در حال تلاش هستند تا اینستکس را به روی فعالان اقتصادی کشورهای ثالث نیز باز کنند.
براساس متن بیانیه اروپا، اعضا همچنین در میان سایر موضوعات مختلف مطرح، پیشرفت خوب در پروژه مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی اراک و پروژه تبدیل تأسیسات فردو برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار، آنگونه که در برجام پیش‌بینی شده، را مورد توجه قرار دادند. اعضا بر اهمیت این پروژه‌ها از منظر عدم اشاعه هسته‌ای تاکید کردند. در خصوص پروژه اراک، اعضا، مشخصاً از پیشرفت‌های حاصله توسط رؤسای مشترک کارگروه اراک یعنی چین و انگلستان، از جمله امضا قرارداد «تجزیه و تحلیل حالات گذرای رآکتور» بین ایران و چین، استقبال کردند. کمیسیون مشترک مجدداً تعهد قاطع خود برای حمایت کامل از این پروژه‌های هسته‌ای، از جمله تکمیل به موقع پروژه مدرن‌سازی رآکتور تحقیقاتی اراک و تأمین تجهیزات لازم برای آن را مورد تأکید قرار داد. اعضا همچنین در جریان گزارش فعالیت‌های جاری در حوزه همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز در چارچوب پیوست شماره سه برجام نیز قرار گرفتند.
اعضای کمیسیون مشترک برجام، به عنوان بخشی از فعالیت‌های جاری در خصوص موضوعات هسته‌‎ای و تحریم‌ها، کمیسیون مشترک کارشناسان را موظف کرد تا به دنبال راهکارهای عملی به ویژه برای صادرات اورانیم دارای غنای پایین و آب سنگین تحت ترتیبات مناسب باشند. به موازات این، آن‌ها همچنین از طریق تشکیل جلسات تبادل نظر کارشناسی تخصصی و متمرکز، تلاش‌های خود را در رابطه با برداشتن تحریم‌ها همسو با تعهدات مندرج در بند هشتم بیانیه نشست وزرای کمیسیون مشترک برجام مورخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۷، به منظور ارائه راه‌حل‌های عملی در جهت حفظ عادی‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران تشدید خواهند کرد.
در همین حال، اعضا توافق کردند که از نزدیک اجرای برجام را رصد نمایند و تصمیم گرفته‌شد تا نشست کمیسیون مشترک وزرای خارجه برجام در آینده نزدیک تشکیل شود.