روزنامه ابتکار
1398/04/06
آیا ایران از ورشکستگی آب نجات یافته است؟ خشکسالی دنباله‌دار!
گروه ایرانشهر: باران‌های پی‌در‌پی و وقوع سیل در 11 استان ایران از اسفند 97 تا بهار 98 سبب شد تا نگرانی‌ها از کمبود و ورشکستگی آب در ایران جای خود را به باور جبران کم آبی و شروع ترسالی بدهد. گرچه در همان روزهای بعد از سیلهای ویرانگر بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست از احتمال آغاز سال تری در ایران سخن گفتند و پیش‌بینی آغاز ترسالی در کشور را امری محال دانستند، حال رئیس سازمان هواشناسی بعد از گذشت دو ماه از وقوع سیل و شایعات پیرامون ترسالی با استناد به پیش‌بینی‌های انجام شده تاکید کرده است که گرچه داده‌ها نشان می‌دهد که بارش‌های نرمال و حتی بیش از نرمالی در پاییز امسال خواهیم داشت اما نه فقط مدل‌های هواشناسی بلکه مدل‌های جهانی نشان می‌دهد که روند خشکسالی در ایران همچنان ادامه دارد.سیل در شهرهای کشور علاوه بر اثرات تخریبی خود زمینه‌ساز وقوع سیل دیگری نیز در افکار عمومی شد. شایعات زیادی که بعد از سیل مطرح شد و نمی‌توان از اثرات تخریبی آن بر افکار عمومی غافل شد. این شایعات به ترتیب زیر مطرح میشود و انگیزه مطرح کنندگان آن مشخص نیست، برخی از روی ناآگاهی و شاید برخی برای اینکه بیشتر لایک و فوروارد شوند. مثلا گفته میشود دوره سی ساله خشکسالی در ایران تمام شده است. برخی می‌گویند ایران وارد دوره بلندمدت ترسالی شده است. گروهی می‌گویند تغییر اقلیم باعث سیلهای اخیر در ایران شده و برخی دیگر شایعه می‌کنند که مشکل ورشکستگی آبی در ایران و بحران آب به خاطر بارندگی‌های اخیر حل شده است. فارغ از بحث سیل، امسال خبرها در رابطه با میزان بارندگی در کل کشور برخلاف سال گذشته بسیار خوب بود، میزان بارندگی نسبت به پارسال و حتی نسبت به میانگین بلندمدت کشور به شدت رشد داشته اما متخصصان بر این باورند که وضعیت به وجود آمده در دو سال گذشته استثنایی بوده و در بلندمدت باز هم میزان بارندگی کشور کاهش پیدا می‌کند. در واقع افزایش بارش‌ها در کشور مورد تایید مسئولان و کارشناسان این حوزه است اما باید در نظر داشت این بارش‌ها استثنا است و در یک بازه زمانی بلندمدت به هیچ وجه تاثیری بر کاهش میزان و اثرات خشکسالی ندارد. کاهش میزان بارندگی، به همراه مسائل دیگری مثل مصرف ۹۲ درصد کل آب کشور در حوزه کشاورزی، باعث شده ایران در چند سال اخیر با کم‌آبی عجیبی رو‌به‌رو شود به طوری که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در هفته گذشته در گزارشی اعلام کرد که بیش از نیمی از جمعیت ایران در تابستان امسال با تنش آب‌شرب درگیر شدند. اما امسال وضعیت تغییر کرد، وضعیت بارندگی در سال اخیر نسبت به میانگین بلندمدت ۲۴ درصد افزایش پیدا کرده و همین باعث شده بسیاری امیدوار شوند تا در میان عواملی که منجر به ایجاد وضعیت کنونی شده، شاید ابرها دیگر با ایران آشتی کرده باشند.
حالا با گذشت نزدیک به 2 ماه از ماجرای سیل، سحر تاج‌بخش، رئیس سازمان هواشناسی در نشست خبری گفته است: مدل‌های جهانی نشان می‌دهد که روند خشکسالی در ایران ادامه‌دار است. او با اشاره به تغییرات اقلیمی و تاثیراتش بر ایران گفت: تغییر اقلیم موضوعی نیست که بتوانیم منطقه‌ای به آن نگاه کنیم، اگرچه نگاه خرد اقلیم به آن داریم اما معمولاً تغییرات اقلیمی را به صورت زمانی مثلاً ماهانه یا فصلی بررسی می‌کنیم. ممکن است مثلاً مانند امسال یک سال ترسالی یا بارش‌های خوبی داشته باشیم اما دلیل بر خروج کشور از خکشسالی نیست. وی ادامه داد: ایران ۱۱ سال با خشکسالی مواجه بوده و بارش‌های اخیر گرچه خسارات زیادی به همراه داشت اما از لحاظ منابع آبی برای سرزمینی که سال‌ها بدون آب بوده است یک نعمت بود. تاج‌بخش گفته: خشکسالی را می‌توان از چند دیدگاه بررسی کرد که یکی از آنها نگاه آب‌شناسی است. یعنی منابع آبی زیرزمینی ما باید تامین شود تا بگوییم که از این خشکسالی عبور کرده‌ایم، اما مطالعات نشان می‌دهد که با این بارش‌ها آب مورد نیاز منابع آبی ما تامین نشده است و بسیاری از منابع در نقاط مختلف کشور همچنان خشک هستند. با وجود اینکه البته معلوم نیست این بارش‌ها همچنان ادامه داشته باشد اگر هم داشته باشد باید چند سال باشد تا آب‌های منابع زیر زمینی تامین شود.
بارش‌های پاییز به موقع و نرمال خواهد بود
گرچه به گفته رئیس سازمان هواشناسی خشکسالی در ایران ادامه دارد اما او گفته که بارش‌های نرمال و تا حدودی بیش از نرمال در پایین 98 خواهیم داشت، اتفاقی که شاید بتواند ما را به ادامه سال تر دیگری در سال آبی 98-99 امیدوار کند. او گفت: نقشه‌های هواشناسی ما نشان می‌دهد بارش‌های پاییزه امسال به موقع و در حد نرمال و حدود ۱۰ درصد بیشتر از نرمال خواهد بود. البته این پیش‌بینی بر اساس داده‌های ما تا زمان حاضر است. اما آخرین نتایج را در راستای بررسی اتفاقات مرداد ماه اعلام خواهیم کرد. البته صحت اینگونه پیش‌بینی‌ها چه در حد داخلی و چه بین‌المللی ۷۰ درصد است.
وی درباره وضعیت دما در کشور گفت: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد از اول مهر ۹۷ تا اول تیر ماه ۹۸، دمای کشور در مقایسه با بلند مدت آن چهار دهم افزایش داشته است.
افزایش وقوع پدیده رعد و برق در کشور
تاج‌بخش به وقوع حوادث طبیعی چون سیل در ایران اشاره کرده و علت افزایش وقوع چنین پدیده‌هایی را تغییرات اقلیمی بیان کرده است. به گفته او، قطعاً علت افزایش توفان‌های دریایی و به طور کلی پدیده‌های جوی مانند وقوع سیل، تغییرات اقلیمی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد وقوع رعد و برق در کشور ما افزایش یافته است، همچنین در دنیا رخداد سیل بیشترین پدیده در ۱۰ سال گذشته بوده است. وقتی که تعداد این پدیده‌ها از نرمال تغییر می‌کند علت اصلی آن می‌تواند تغییر اقلیم و افزایش دما باشد.
امسال توفان‌های گرد و خاک نخواهیم داشت
گرچه سیل نتوانست خشکسالی را در ایران ریشه کن کند اما شاید توانسته باشد شر گرد و غبار را از سر ایران و به خصوص استان‌های جنوبی مثل خوزستان کم کند. گرچند رئیس سازمان هواشناسی، گرد و خاک به احتمال تاثیر سیل بر وقوع گرد و غبار در ایران اشاره نکرده است اما یکی از دلایل عدم وقوع گرد و غبار را مدیریت منابع آب و خشکسالی دانسته است. عواملی که با وقوع سیل به خصوص در استان‌های جنوبی با تغییراتی همراه شده است. آبگیری هورالعظیم و افزایش سطح آب کارون و دز از جمله عوامل تاثیرگذار در وقوع گرد و غبارها با کانون داخلی است. رئیس سازمان هواشناسی کشور گفته است: یکی از مخاطرات آب و هوایی است که به ویژه بر روی شمال آفریقا و غرب آسیا تاثیر زیادی گذاشته است. نمی‌توانیم بگوییم که اثرات آن کم یا زیاد میشود چون وقوع آن فقط به شرایط جوی بستگی ندارد بلکه به عوامل دیگری مانند مدیریت منابع آب، ساخت و سازها و خشکسالی نیز وابسته است. تاج‌بخش گفته: البته بر اساس پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی با توجه به شرایط آب و هوایی امسال، توفان‌های گرد و خاک قابل ملاحظه‌ای رخ نخواهد داد اما وقوع آن فقط به شرایط آب و هوایی بستگی ندارد. ممکن است عوامل دیگر تشدید شوند و توفان رخ دهد، یا حتی ممکن است از لحاظ هواشناسی پیش‌بینی کنیم که توفان گرد و خاک رخ می‌دهد اما منابع آبی و پوشش گیاهی سر راه آن باشد و مانع وقوع آن شود.
سایر اخبار این روزنامه
رهبر انقلاب در دیدار رئیس، مسئولان و جمعی از قضات قوه قضائیه :
پیشنهاد مذاکره، فریب آمریکا برای خلع سلاح است
محمدرضا ستاری
هدف ترامپ از تحریم‌های جدید چیست؟
فردا سالروز یک جنایت جنگی شیمیایی است
حدیث نامکرر سردشت
آمارها درباره طرح‌های فصلی «خانه کتاب» چه می‌گویند؟
طرح‌های فصلی، پرستار کالبد نیمه‌جان نشر
گزارش «ابتکار» از طرح معامله قرن در کارگاه اقتصادی بحرین
طرح صلحی که مرده به دنیا آمد
آیا ایران از ورشکستگی آب نجات یافته است؟
خشکسالی دنباله‌دار!
«ابتکار» از وعده اروپایی‌ها درباره آماده شدن اینستکس در مهلت پایانی تعیین شده ایران گزارش می‌دهد
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت:
با شنود نمی‌شود مردم را محاکمه کرد
فرمانده کل سپاه پاسداران:
تحریم فرماندهان سپاه ناشی از واماندگی آمریکا در برابر اقتدار ایران است
مسئول سیاست خارجی اروپا:
اینستکس طی چند روز آینده عملیاتی میشود
دبیر شورای نگهبان:
تحریم‌های آمریکا علیه مسئولان عالی نظام، تبلیغاتی است
فرمانده کل سپاه پاسداران:
تحریم فرماندهان سپاه ناشی از واماندگی آمریکا در برابر اقتدار ایران است
پیشگیری از اعتیاد از شعار تا عمل
