بازداشت مأموران خاطی حادثه تهرانپارس

آرمان- محمدحسین لطف‌الهی: در روزهای اخیر انتشار فیلمی از ضرب و شتم یک دختر جوان توسط دو مأمور پلیس در شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌های زیادی از سوی افکار عمومی مواجه شد. عده‌ای معتقد بودند که این جوان‌ها هر جرمی هم که مرتکب شده باشند، شایسته نیست که چنین برخوردی با آن‌ها صورت گیرد و با خشونتی وصف ناشدنی پلیس پاسخشان را بدهد. عده‌ای دیگر اما به دفاع از پلیس پرداخته بودند و بیان می‌کردند که اقتدار پلیس مهم‌تر از این مسائل است و پلیس برای حفظ اقتدار حق دارد هرکاری که نیاز است، انجام دهد. قانون اما نظر روشن و مشخصی درباره این موضوع دارد. نعمت احمدی، وکیل و حقوقدان در این خصوص به «آرمان» می‌گوید: «عمل پلیس از ابتدا تا انتها جرم بود». او معتقد است این موضوع را از سه منظر می‌توان بررسی کرد که از هر سه منظر مورد بررسی اقدام پلیس قابل توجیه نیست. این حقوقدان تصریح می‌کند: «پلیس به عنوان ضابط قضائی در هیچ موردی نمی‌تواند رأسا و بدون دستور قضائی دخالت کند مگر در مواردی که جرم مشهود در جامعه اتفاق می‌افتد. اگر جرمی در منظر عموم اتفاق بیفتد، پلیس تنها برای جلوگیری از گسترش جرم، از بین رفتن آلات جرم و فرار مجرم می‌تواند دخالت کند. با توجه به تأکید قانون بر جرم مشهود، آب بازی چند جوان در پارکی عمومی و خندیدن آن‌ها جرم محسوب نمی‌شود که اساسا پلیس بخواهد در این ماجرا دخالتی داشته باشد». احمدی با بیان این که در وهله دوم، رفتار پلیس مرد در بغل کردن یک دختر نوجوان و به زور منتقل کردن او به ماشین خود از نظر اسلامی حرام بوده و با توجه به وجود تعداد زیادی پلیس زن در نیروی انتظامی این امر عجیب و غیرقابل توجیه است. او می‌گوید: «در وهله سوم، فرض می‌کنیم اساسا جرمی اتفاق افتاده و حضور چند نوجوان در پارکی عمومی جرم است. حتی در این صورت نیز قانون‌گذار هیچ اجازه‌ای به نیروی انتظامی برای مجازات متهم، کتک زدن و ضرب و شتم او صادر نکرده و نهایت وظیفه پلیس تحویل متهم به مقام قضائی است. آنچه در فیلم مشاهده شد و رفتاری که پلیس با یک دختر نوجوان داشت ترسناک به نظر می‌رسید و این مسأله اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند».
درخواست سیاسیون
انتشار ویدیویی از رفتار پلیس، افکار عمومی را بر آن داشت که به مطالبه‌گری از سیاسیون برای برخورد با مأموران خاطی بپردازند. در اولین واکنش‌ها پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو فراکسیون زنان در این باره در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت:‌ «نیروی انتظامی و هیچ نهاد دیگری چه به لحاظ قانونی، چه شرعی و چه اخلاقی، حق و اجازه برخورد خشن با شهروندان ندارد. درباره برخورد بسیار زشت و زننده و آزاردهنده با یک دختر نوجوان، بالاترین مسئول مربوطه باید به مجلس پاسخگو باشد». محمود صادقی، دیگر نماینده اصلاح‌طلب مردم نیز حادثه فوق را شرم‌آور خواند و خواستار رسیدگی فوری نیروی انتظامی به این مسأله شد. فاطمه ذوالقدر نیز در نطق میان دستور جلسه علنی روز گذشته مجلس، تنها به بیان اینکه «نیروی انتظامی با سعه‌صدر برخورد کند» اکتفا کرد. یک عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور نیز از ورود این کمیسیون به برخورد نیروی انتظامی با یک دختر در یکی از پارک‌های تهران خبر داد. محمد محمودی شاه‌نشین گفت: با توجه به اینکه کمیسیون شوراها در حوزه بررسی عملکردی نظارت کشور و برخی از اقدامات نیروی انتظامی قرار دارد قطعا از مسئولان مربوطه و وزیر کشور دعوت خواهیم کرد و درباره موضوع برخورد نیروی انتظامی با یک دختر در یکی از پارک‌های تهران توضیح دهند. سیاسیون هر چند به آن شدتی که مورد خواست افکار عمومی بود، واکنش نشان ندادند با این حال فشار فزاینده افکار عمومی از طریق شبکه‌های اجتماعی پلیس را به واکنش وا داشت و فرمانده این نیرو توضیحات و وعده‌هایی در خصوص این مسأله پیش آمده ارائه کرد.
واکنش پلیس


پلیس ابتدا تلاش داشت تا با برشمردن اتهامات فرد بازداشت شده و همراهانش در پارک، به نوعی رفتار مأموران خود را توجیه کند. عبدالوهاب حسنوند، سرکلانتر شرق تهران در مصاحبه‌ای با برنامه تهران۲۰ جزئیاتی درباره کتک زدن خشونت‌بار یک دختر از سوی پلیس پایتخت که فیلم آن در شبکه‌های اجتماعی به صورت گسترده توزیع شده، ارائه داد. وی گفت: «پنج دختر و پسر با حرکات غیرطبیعی و پوشش نامناسب، با انجام شوخی‌های غیرعرفی با همدیگر عفت عمومی را جریحه‌دار کرده و مردم به کرات اعتراض به پلیس داشتند. ماموران پس از حضور در پارک پلیس، ابتدا آنها را ارشاد و امر به معروف و نهی از منکر کردند. این افراد که حرکات سخیف داشتند و عفت عمومی را رعایت نمی‌کردند، در تقابل با پلیس، دختری که در فضای مجازی فیلمش است، شروع به فحاشی به پلیس کرد. سه نفر را پلیس به کلانتری انتقال داد. در ابتدا مشخص شد این افراد به دلیل مصرف مواد توهم‌زا و مخدر فاقد حالت عادی بودند که تعقیب قانونی صورت گرفت». ساعاتی بعد اما سردار حسین رحیمی، فرمانده پلیس پایتخت در حاشیه طرح پلیس پیشگیری تهران در خصوص حادثه پیش آمده برای این دختر نوجوان به خبرنگاران گفت: «در این ماجرا دو نفر از همکاران من (جانشین و یکی از مسئولان کلانتری) که رفتار خارج از عرف داشتند، ضمن عزل از مسئولیت بازداشت شده و در اختیار بازرسی قرار دارند». این برخورد از آن جهت اهمیت دارد که پیش از این مأموران متخلف نیز دارای نوعی مصونیت شده بودند و به رغم وجود اسناد و مدارک کافی در خصوص تخلفاتشان برخوردی با آن‌ها صورت نمی‌گرفت».
بازخوانی تقدیر از مأمور گشت ارشاد
پیش‌تر فیلمی مبنی بر برخورد خشونت آمیز مامور گشت ارشاد با یک دختر جوان منتشر شد که واکنش اعتراض‌آمیز جامعه را در پی داشت. شدت تأثير اين ويدئو در اذهان عمومي به حدي بود که ناجا بلافاصله اطلاعيه منتشر کرد و وزارت کشور دستور پيگيري داد و اخباری نیز درباره در انتظار برخورد قرارگرفتن نيروي متخلف منتشر شد؛ اما پس از اتفاقاتی دومينووار مشخص شد که نه تنها برخوردی با مأمور خاطی صورت نگرفت بلکه یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر داد که از مأموری که در ویدیو اقدام به ضرب وشتم دختری جوان می‌کرد، تقدیر نیز شده است. علیرضا رحیمی، در این خصوص نوشته بود: «در جلسه کميسيون امنيت ملي با فرماندهان ناجا، در پاسخ به علت تأخير ناجا در اطلاع‌رساني درباره حوادث مختلف، سردار اشتري اعلام کردند دو روز بعد از حادثه درگيري خانمي در پارک، مأمور ناجا در محل فرماندهي کل مورد تشويق قرار گرفته و لوح تقدير از ايشان دريافت کرد». این واکنش پلیس اما به هیچ وجه به مذاق افکار عمومی خوش نیامد و به رغم تلاش زیاد حامیان نیروی انتظامی، بی‌اعتمادی‌هایی به این نهاد در جامعه ایجاد شد.